Giáo án môn Tin học 11 - Bài 17: Chương trình con và phân loại

Baứi 17:	CHệễNG TRèNH CON VAỉ PHAÂN LOAẽI
	I/ MUẽC ẹÍCH YEÂU CAÀU: 
	a) Kieỏn thửực:
	- Hieồu ủửụùc khaựi nieọm chửụng trỡnh con, lụùi ớch cuỷa vieọc sửỷ duùng chửụng trỡnh con 
	- Nhụự ủửụùc caỏu truực cuỷa moọt chửụng trỡnh con
	- Phaõn bieọt ủửụùc hai loaùi chửụng trỡnh con (thuỷ tuùc vaứ haứm) 
	- Moỏi quan heọ tham soỏ hỡnh thửực vaứ tham soỏ thửùc sửù
	- Bieỏn toaứn cuùc vaứ bieỏn cuùc boọ 
	b) Kú naờng:
	Bieỏt caựch khai baựo hai loaùi chửụng trỡnh con cuứng vụựi caực tham soỏ hỡnh thửực cuỷa chuựng.
	Bieỏt sửù gioỏng nhau vaứ khaực nhau veà caỏu truực giửừa chửụng trỡnh vaứ chửụng trỡnh con
	Bieỏt caựch goùi chửụng trỡnh con thửùc hieọn vụựi tham soỏ thửùc sửù trong chửụng trỡnh chớnh
	II/ PHệễNG TIEÄN DAẽY HOẽC:
	III/ NOÄI DUNG TIEÁT DAẽY:
Toồ chửực lụựp: oồn ủũnh vaứ kieồm tra sú soỏ
Kieồm tra baứi cuừ
Tieỏn trỡnh tieỏt daùy
Hoaùt ủoọng cuỷa GV
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
- ẹVẹ: Khi vieỏt moọt chửụng trỡnh chuựng ta thửụứng gaởp nhửừng ủoaùn chửụng trỡnh gioỏng nhau (laởp ủi laởp laùi nhieàu laàn) hoaởc ủoùc moọt chửụng trỡnh daứi raỏt khoự nhaọn bieỏt chửụng trỡnh thửùc hieọn caực coõng vieọc gỡ vaứ hieọu chổnh chửụng trỡnh cuừng khoự khaờn . ẹeồ traựnh vieọc laởp ủi laởp laùi ngửụứi ta thay theỏ baống nhửừng chửụng trỡnh con tửụng ửựng. Moọt lyự do khaực quan troùng hụn ủoự laứ vieọc phaõn chửụng trỡnh thaứnh caực chửụng trỡnh con coự taực duùng deó kieồm tra, deó gụừ roỏi hụn. ễÛ caực chửụng trỡnh lụựn moọt ngửụứi khoõng theồ naứo laứm ủửụùc heỏt moùi coõng ủoaùn, maứ phaỷi coự sửù hụùp taực laứm vieọc cuỷa nhieàu ngửụứi (coõng ngheọ saỷn xuaỏt phaàn meàm ). Chớnh sửù phaõn chia chửụng trỡnh con ủaựp ửựng ủửụùc ủieàu naứy (moói ngửụứi chũu traựch nhieọm moọt ủoaùn chửụng trỡnh con). ẹoự laứ moọt trong nhửừng nguyeõn taộc laứm vieọc khoa hoùc : "Chia ủeồ trũ, chia ủeồ deó ủieàu khieồn". Vaọy CTC laứ gỡ? Caựch vieỏt caựch sửỷ duùng chuựng nhử theỏ naứo?
- Ghi ủaàu baứi vaứ phaàn 1.
HS nghe 
1.Khaựi nieọm chửụng trỡnh con
Xeựt baứi toaựn tớnh toồng 4 luừy thửứa:
TLT = an + bm + cp + dq
Giao 5 ngửụứi moói ngửụứi thửùc hieọn moọt baứi: 
 Ngửụứi 1: tớnh an 
 Ngửụứi 2: tớnh bm 
 Ngửụứi 3: tớnh cp 
 Ngửụứi 4: tớnh dq
 Ngửụứi 5: tớnh an + bm + cp + dq
-Phaõn tớch ủeồ giaỷi baứi toaựn treõn maựy tớnh coự theồ phaõn chia chửụứng trỡnh thaứnh caực khoỏi (Modul), moói khoỏi bao goàm caực leọnh giaỷi moọt baứi toaựn con naứo ủoự. Chửụng trỡnh chớnh seừ ủửụùc xaõy dửùng tửứ caực CTC naứy
*Chửụng trỡnh con laứ gi?
-Nhaàn maùnh khaựi nieọm CTC vaứ ghi baỷng: CTC laứ moọt daừy leọnh moõ taỷ moọt thao taực nhaỏt ủũnh vaứ coự theồ thửùc hieọn (ủửụùc goùi) tửứ nhieàu vũ trớ trong chửụng trỡnh.
*Vớ duù: ủửa ủoaùn chửụng trỡnh (trỡnh chieỏu)
-Haừy neõu nhaọn xeựt veà ủoaùn chửụng trỡnh boõi ủen
-Phaõn tớch thay vỡ phaỷi ủaựnh hieàu ủoaùn leọnh ta chổ caàn ủaựnh moọt ủoaùn leọnh vaứ goùi chửụng trỡnh con nhieõu laàn 
*Lụùi ớch cuỷa vieọc sửỷ duùng chửụng trỡnh con: (trỡnh chieỏu cho hs ghi ) 
-Traựnh ủửụùc vieọc phaỷi vieỏt laởp ủi laởp laùi cuứng moọt daừy leọnh naứo ủoự. Vớ duù baứi luừy thửứa
-Hoồ trụù vieọc thửùc hieọn caực chửụng trỡnh lụựn. Vớ duù quaỷn lyự ủieồm hs
-Phuùc vuù quaự trỡnh trửứu tửụùng hoaự
-Mụỷ roọng khaỷ naờng noõn ngửừ
-Thuaọn tieọn cho phaựt trieồn, naõng caỏp chửụng trỡnh
Haừy noựi caựch toồ chửực ủeồ ủửa ra keỏt quaỷ baứi toaựn treõn nhanh nhaỏt?
(coự theồ cho hs vieỏt ủoaứn ct ngaộn)
+Moọt hs ủoùc ủoaùn chửụng chỡnh trửụực lụựp
+Goùi laàn lửụùt 4 em hs ủoùc ủoaùn ct cuỷa mỡnh
+Nghe giaỷng 
+Nghe vaứ tửù ghi baứi
+ Cho vớ duù veà lụùi ớch vieọc sửỷ duùng chửụng trỡnh con
2.Phaõn loaùi vaứ caỏu truực cuỷa chửụng trỡnh con
a)Phaõn loaùi: nhaọn xeựt vaứ ghi baỷng veà haứm vaứ thuỷ tuùc
+Haứm(function)
+Thuỷ tuùc (procedure)
b) Caỏu truực chửụng trỡnh con:
+Ghi baỷng caỏu truực CTC
-Phaàn khai baựo
-Phaàn thaõn
*Tham soỏ hỡnh thửực : laứ bieỏn ủửụùc khai baựo cho dửừ lieọu vaứo ra cuỷa CTC
+Bieỏn cuùc boọ laứ bieỏn ủửụùc khai baựo trong chg trỡnh con
+Bieỏn toaứn cuùc laứ bieỏn ủửụùc khai baựo trong chg trỡnh chớnh
*Vớ duù: trỡnh chieỏu trong CTC luythua(x,k) thỡ x,k laứ tham soỏ hỡnh thửực vaứ j laứ bieỏn cuùc boọ
Chuự yự: moọt CTC thửụứng coự theồ coự hoaởc khoõng coự tham soỏ hỡnh thửực, cuừng nhử bieỏn cuùc boọ
c) Thửùc hieọn chửụng trỡnh con:
*Tham soỏ thửùc sửù
VD: SQR(225)
-SQR: teõn CRC
-225: tham soỏ thửùc sửù
+ HS nhaọn xeựt 
-HS nghe giaỷng tửù ghi baứi
-Caựch goùi moọt chửụng trỡnh con?
-Tham soỏ thửùc sửù laứ gỡ cho vd?
Cuỷng coỏ 
	-Khaựi nieọm CTC vaứ lụùi ớch cuỷa CTC
	-Phaõn loaùi haứm: haứm vaứ thuỷ tuùc
	-Caỏu truực CTC
	-Tham soỏ hỡnh thửùc, tham soỏ thửùc sửù vaứ caựch goùc CTC
	-Bieỏn toaứn cuùc, bieỏn cuùc boọ
Phan Rang ngaứy 27 thaựng 7 naờm 2007
	Giaựo vieõn
	Nguyeón Thaựi Quang
BAỉI TAÄP DAẽNG TRAẫC NGHIEÄM
1/ Daùng traỷ lụứi ủuựng sai
Caõu 1: Duứng CTC ủeồ vieỏt chửụng trỡnh maứ khoõng duứng caõu leọnh gheựp 
Caõu 2: Teõn bieỏn duứng trong CTC coự theồ truứng vụựi teõn bieỏn trong chửụng trỡnh chớnh
Caõu 3: Moọt CTC khoõng coự tham soỏ hỡnh thửực vaứ cuừng khoõng coự caực bieỏn khai baựo cuùc boọ trong CTC
Caõu 4: Cho 1 ủoaùn chửụng trỡnh con sau:
 Var j: integer;
 Tich:=1.0
 For j:=1 to k do
 Tich:=Tich*x;
Bieỏn Tich laứ bieỏn cuùc boọ 
2/ Choùn yự thớch hụùp
Caõu 5: Cho 1 ủoaùn chửụng trỡnh con sau:
 Var j: integer;
 Tich:=1.0
 For j:=1 to k do
 Tich:=Tich*x;
Haừy cho bieỏt bieỏn j laứ loaùi bieỏn naứo 
Hỡnh thửực
Cuùc boọ
Toaứn cuùc
Thửùc sửù
Caõu 6: Haứm ủửụùc ủũnh nghúa ủaày ủuỷ nhử sau
Laứ CTC; Thửùc hieọn moọt soỏ thao taực naứo ủoự; Traỷ veà giaự trũ qua teõn haứm
Thửùc hieọn moọt soỏ thao taực naứo ủoự; Traỷ veà giaự trũ qua teõn haứm
Laứ CTC; Thửùc hieọn moọt soỏ thao taực naứo ủoự
Laứ CTC; Thửùc hieọn caực thao taực nhaỏt ủũnh
Caõu 7: Thuỷ tuùc ủửụùc ủũnh nghúa ủaày ủuỷ nhử sau
	a) Laứ CTC; Traỷ veà giaự trũ qua teõn thuỷ tuùc
	b) Thửùc hieọn moọt soỏ thao taực naứo ủoự
	c) Laứ CTC; Thửùc hieọn moọt soỏ thao taực naứo ủoự
	d) Laứ CTC; Thửùc hieọn caực thao taực nhaỏt ủũnh
Caõu 8: Lụùi ớch cuỷa vieọc sửỷ duùng chửụng trỡnh con
Traựnh ủửụùc vieọc phaỷi vieỏt laởp ủi laởp laùi cuứng moọt daừy leọnh
Hoồ trụù vieọc thửùc hieọn caực chửụng trỡnh lụựn
Thuaọn tieọn cho phaựt trieồn, naõng caỏp chửụng trỡnh
Caỷ 3 yự treõn ủeàu ủuựng
3/ Choùn vaứ ủieàn tửứ cho thớch hụùp
Caõu 9: Cho caực cuùm tửứ sau: daừy leọnh; vũ trớ ; nhaỏt ủũnh
	Chửụng trỡnh con laứ moọt ..moõ taỷ moọt soỏ thao taực .. vaứ coự theồ ủửụùc thửùc hieọn tửứ nhieàu . Trong chửụng trỡnh
Caõu 10: Cho caực cuùm tửứ sau: tham soỏ thửùc sửù; tham soỏ hỡnh thửực; bieỏn cuùc boọ; bieỏn toaứn cuùc
	Caực bieỏn ủửụùc khai baựo cho dửừ lieọu vaứo ra ủửụùc goùi laứ ..
	Caực bieỏn ủửụùc khai baựo ủeồ duứng rieõng cho CTC goùi laứ ..
	Caực bieỏn ủửụùc khai baựo ủeồ duứng rieõng cho CTChớnh goùi laứ 
	Caực bieỏn chửựa dửừ lieọu vaứo ra tửụng ửựng vụựi caực tham soỏ goiù laứ . 
Baứi 18:	VÍ DUẽ VEÀ CAÙCH VIEÁT VAỉ SệÛ DUẽNG CTC
	I/ MUẽC ẹÍCH YEÂU CAÀU: 
	a) Kieỏn thửực:
Naộm ủửụùc sửù gioỏng nhau vaứ khaực nhau giửừa thuỷ tuùc vaứ haứm
Thaỏy ủửụùc thuỷ tuùc vaứ haứm coự caỏu truực tửụng tửù nhử moọt chửụng trỡnh
Hieồu ủửụùc moỏi quan heọ giửừa chửụng trỡnh chớnh vaứ CTC
Phaõn bieọt ủửụùc tham soỏ trũ vaứ tham soỏ bieỏn
	b) Kú naờng:
	- Nhaọn bieỏt ủửụùc caực thaứnh phaàn trong ủaàu thuỷ tuùc vaứ haứm
Nhaọn bieỏt ủửụùc caõu leọnh sửỷ duùng thuỷ tuùc vaứ haứm ụỷ chửụng trỡnh chớnh cuứng caực tham soỏ thửùc sửù
	II/ PHệễNG TIEÄN DAẽY HOẽC:
	III/ NOÄI DUNG TIEÁT DAẽY:
Toồ chửực lụựp: oồn ủũnh vaứ kieồm tra sú soỏ
Kieồm tra baứi cuừ
a) Neõu khaựi nieọm veà chửụng trỡnh con, vieỏt chửụng trỡnh (coự CTC) giaỷi phửụng trỡnh baọc hai	
b) Phaõn loaùi CTC; neõu coõng duùng cuỷa tửứng loaùi? 
Tieỏn trỡnh tieỏt daùy
Hoaùt ủoọng cuỷa GV
Hoaùt ủoọng cuỷa troứ
- ẹVẹ: CTC goàm 2 loaùi: thuỷ tuùc vaứ haứm vaọy caựch vieỏt vaứ sửỷ duùng thuỷ tuùuc vaứ haứm nhử theỏ naứo? 
- Ghi ủaàu baứi vaứ phaàn 1.
HS nghe 
1. caựch vieỏt vaứ sửỷ duùng thuỷ tuùc
Xeựt baứi toaựn veừ hỡnh chửừ nhaọt:
ẹửa ủoaùn chửụng trỡnh (trỡnh chieỏu)
-Haừy neõu nhaọn xeựt veà ủoaùn chửụng trỡnh boõi ủen
-Phaõn tớch thay vỡ phaỷi ủaựnh hieàu ủoaùn leọnh ta chổ caàn ủaựnh moọt ủoaùn leọnh vaứ goùi chửụng trỡnh con nhieõu laàn 
Caỏu truực cuỷa thuỷ tuùc:
 Procedure [];
{}
Begin
{}
end;
*Phaàn ủaàu thuỷ tuùc: Phocedure; teõn thuỷ tuùc, danh saựch tham soỏ (coự hoùaờc khoõng)
*Phaàn khai baựo: xaực ủũng kieồu haống, kieồu, bieỏn 
*Daừy caõu leọnh: Begin, end 
Chuự yự: sgk/97
Vớ duù veà thuỷ tuùc: sgk/97
Nhaọn xeựt ủoaùn chửụng trỡnh (ủeứn chieỏu)
Tham trũ: CTC khoõng laứm thay ủoồi giaự trũ tham soỏ thửùc sửù
Tham bieỏn: CTC thay ủoồi giaự trũ tham soỏ thửùc sửù; trửụực tham soỏ trong thuỷ tuùc phaỷi coự tửứ khoaự Var
VD:ủửa 2 vd leõn ủeứn chieỏu vaứ nhaọn xeựt 
Haừy noựi caựch toồ chửực ủeồ ủửa ra keỏt quaỷ baứi toaựn treõn nhanh nhaỏt?
(xaực ủũnh daứi, roọng)
+Nghe giaỷng 
+Nghe vaứ tửù ghi baứi
HS ủoùc baứi toaựn vaứ phaõn tớch
Phaõn bieọt sửù gioỏng nhau khaực nhau cuỷa tham trũ vaứ tham bieỏn.
2.Caựch vieỏt vaứ sửỷ duùng haứm
Tửứ caàu truực thuỷ tuùc XD haứm
Function{}:;
Lửu yự: trong thaõn haứm caàn coự leọnh gaựn giaự trũ cho teõn haứm.ù
VD1:trỡnh chieỏu vaứ giaỷi thớch
Lửu yự: Caực bieỏn tuso, mauso vaứ a laứ caực bieỏn toaứn cuùc, coứn bieỏn sodu laứ bieỏn cuùc boọ.
*Sửỷ duùng haứm
-Khi vieỏt leọnh goùi goàm teõn haứm vaứ tham soỏ thửùc sửù tửụng ửựng vụựi caực tham soỏ hỡnh thửực
-Leọnh goùi haứm coự theồ tham gia vaứo bieồu thửực nhử moọt toaựn haùng
VD2: (ủeứn chieỏu )
+ HS nhaọn xeựt 
-HS nghe giaỷng tửù ghi baứi
ẹoùc baứi toaựn vaứ phaõn tớch 
Giaỷi thớch ủoaùn chửụng trỡnh
Cuỷng coỏ 
	-Khaựi nieọm CTC vaứ lụùi ớch cuỷa CTC
	-Phaõn loaùi haứm: haứm vaứ thuỷ tuùc
Phan Rang ngaứy 27 thaựng 7 naờm 2007
	Giaựo vieõn
	Traàn Hoaứi Baộc
BAỉI TAÄP DAẽNG TRAẫC NGHIEÄM
1/ Daùng traỷ lụứi ủuựng sai
Caõu 1: Trong leọnh goùi thuỷ tuùc, caực tham soỏ hỡnh thửực ủửụùc thay baống caực tham soỏ thửùc sửù tửụng ửựng laứ giaự trũ cuù theồ ủửụùc goùi tham soỏ trũ
Caõu 2: Trong leọnh goùi thuỷ tuùc, caực tham soỏ hỡnh thửực ủửụùc thay baống caực tham soỏ thửùc sửù tửụng ửựng laứ teõn caực bieỏn chửựa dửừ lieọu ủửụùc goùi tham soỏ trũ 
Caõu 3: Trong caỏu truực ủoaùn CTC sau ta sửỷ duùng haứm 
	.
	Funcyion Hoan_doi (var x,y: integer);
	Var TG: integer
	.
Caõu 4: Trong caỏu truực ủoaùn CTC sau ta sửỷ duùng haứm 
	.
	Procedure Hoan_doi (var x,y: integer);
	Var TG: integer
	.Cho 1 ủoaùn chửụng trỡnh con sau:
2/ Choùn yự thớch hụùp
Caõu 5: Cho 1 ủoaùn chửụng trỡnh sau:
	Procedure Tinh_nghiem;
	Begin
	D:=b*b-4*a*c;
	If (D<0) Then Writeln('phửụng trỡnh voõ nghieọm')
	End;
Haừy cho bieỏt ủoaùn chửụng trỡnh treõn laứ loaùi chửụng trỡnh gỡ
Chửụng trỡnh chớnh
Chửụng trỡnh con
Haứm
Thuỷ tuùc
Caõu 6: Cho 1 ủoaùn chửụng trỡnh sau:
	Function Giai_thua(N: integer): longint;
	Begin
	If N=0 then
	Giai_thua:=1
	Else
	Giai_thua:=N*giai_thua(N-1);
	End;
Haừy cho bieỏt ủoaùn chửụng trỡnh treõn laứ loaùi chửụng trỡnh gỡ
Chửụng trỡnh chớnh
Chửụng trỡnh con
Haứm
Thuỷ tuùc
Caõu 7: Cho ủoaùn chửụng trỡnh con sau haừy tỡm nhửừng loói sai
	Function Giai_thua(N: integer);
	Begin
	If N=0 then
	Giai_thua=1
	Else
	Giai_thua=N*giai_thua(N-1);
	End.
Khoõng sai loói naứo
Sau end keỏt thuực haứm laứ daỏu (;)
Trong thaõn haứm caàn coự leọnh gaựn giaự trũ cho teõn haứm (:=)
Khai baựo phaàn ủaàu phaỷi coự kieồu dửừ lieọu
Caõu 8: Cho ủoaùn chửụng trỡnh con sau haừy tỡm nhửừng loói sai
	Function Min(a,b: real):real;
	Begin
	If a<b then
	Min:=b
	Else
	Min:=b;
	End.
Khoõng sai loói naứo
Sau end keỏt thuực haứm laứ daỏu (.)
Trong thaõn haứm giaự trũ cho teõn haứm (=)
Khoõng caàn khai baựo phaàn ủaàu coự kieồu dửừ lieọu Real
3/ Choùn vaứ ủieàn tửứ cho thớch hụùp
Caõu 9: Cho caực cuùm tửứ sau: Tham trũ; Tham bieỏn
	Trong leọnh goùi thuỷ tuùc, caực tham soỏ hỡnh thửực ủửụùc thay baống caực tham soỏ thửùc sửù tửụng ửựng laứ caực giaự trũ cuù theồ ủửụùc goùi laứ ..
	Trong leọnh goùi thuỷ tuùc, caực tham soỏ hỡnh thửực ủửụùc thay baống caực tham soỏ thửùc sửù tửụng ửựng laứ teõn caực bieỏn chửựa dửừ lieọu ra ủửụùc goùi laứ ..
Caõu 10: Cho caực cuùm tửứ sau: Kieồu dửừ lieọu; Gaựn giaự trũ; End
	Sau teõn daứnh rieõng  keỏt thuực thuỷ tuùc vaứ haứm laứ daỏu chaỏm phaồy (;)
	Tron thaõn haứm caàn coự leọnh . Cho teõn haứm 
	Rieõn gphaàn haứm ụỷ phaàn ủaàu caàn phaỷi khai baựo .