Giáo án Tin học lớp 11 - Bài 18: Ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con

Bài 18: ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con
(Tiết PPCT: 41)
	Ngày soạn: .
	Ngày đăng ký giáo án: ..........................
Người duyệt giáo án (TTCM duyệt, BGH duyệt):
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Biết được cấu trúc chung và vị trí của thủ tục trong chương trình. 
- Phân biệt được các tham số giá trị và tham số biến. 
- Nắm được khái niệm về biến toàn cục và biến cục bộ. 
2. Kĩ năng
- Nhận biết được các thành phần trong đầu của thủ tục. 
- Nhận biết được hai loại tham số hình thức trong đầu của thủ tục. 
- Biết cách khai báo hai loại chương trình con cùng với tham số hình thức của chúng. 
- Sử dụng đúng lời gọi chương trình con trong thân chương trình chính. 
- Phân biệt và sử dụng đúng biến toàn cục và biến cục bộ. 
II. Đồ dùng dạy học
1. Giáo viên
- Máy vi tính và máy chiếu Projector để giới thiệu ví dụ. 
2. Học sinh
- Sách giáo khoa. 
III. Hoạt động dạy – học
Hoạt động: Tìm hiểu cấu trúc chung và vị trí của thủ tục trong chương trình chính. 
a. Mục tiêu
- HS biết được cấu trúc chung của một thủ tục và vị trí khai báo thủ tục trong chương trình chính. 
- HS biết khái niệm về tham số của chương trình còn. Biết tham số hình thức và tham số thực sự. 
- HS biết được khái niệm về tham số giá trị và tham số biến. 
b. Nội dung
- Câú trúc và vị trí của chương trình con trong chương trình chính. 
	Program tên_chương_trình_chính;
	Uses khai báo thư viện sử dụng; 
	Const khai báo hằng;
	Type khai báo kiểu dữ liệu; 
	Var khai báo biến;
	Procedure tên_thủ_tục(danh sách các tham số);
	Các khai báo của thủ tục;
	Begin
	Các lệnh của thủ tục;
	End;
	Các lệnh của chương trình chính; 
	Lời gọi thực hiện hàm và thủ tục;
	END.
- Tham số hình thức: là các tham số được đưa vào khi định nghĩa chương trình con. 
- Tham số thực sự: là các tham số được viết trong lời gọi chương trình con. 
- Tham số biến: Khi khai báo buộc phải có từ khoá Var ở trước. Khi gọi chương trình con, các tham số hình thức là tham biến chỉ được phép thay thế bằng các tham số thực sự là biến. 
- Tham số giá trị: Khi khai báo không có từ khoá Var ở trước. Khi gọi chương trình con, các tham số hình thức là tham số giá trị sẽ được thay thế bằng các tham số thực sự là giá trị hoặc biến. 
c. Các bước tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Giới thiệu ví dụ mở đầu. 
- Chiếu chương trình ví dụ lên bảng (Ví dụ VD-thutuc 1,trang 96). Giới thiệu cho HS cáu trúc thủ tục vị trí khai báo của thủ tục, lời gọi thủ tục. 
2. Tìm hiểu cấu trúc thủ tục. 
- Hỏi: Vị trí của thủ tục nằm ở phần nào trong chương trình chính?
- Hỏi: Cấu trúc của thủ tục gồm mấy phần?
- Hỏi: Phân biệt sự giống và khác nhau giữa chương trình con và chương trình chính?
- Giới thiệu cấu trúc chung của thủ tục. 
Projector tên_thủ_tục(danh sách các tham số);
Các khai báo của thủ tục; 
 Begin
 Các lệnh của thủ tục;
 End;
- Lời gọi thủ tục ta viết ở phần nào trong chương trình?
3. Tìm hiểu tham số hình thức và tham số thực sự. 
- Chiếu ví dụ 2, VD_thutuc2, sách giáo khoa trang 98. 
- Yêu cầu HS nhận xét về thủ tục ve_hcn của ví dụ này với ví dụ trước. 
- Diễn giải: Khai báo này cho phép thủ tục ve_hcn thực hiện vẽ được nhiều hình chữ nhật có kích thước khác nhau. 
- Hỏi: Quan sát chương trình cho biết, trong chương trình chính ta vẽ được tất cả bao nhiêu hình chữ nhật. 
- Tham số chdai, chrong được gọi là tham số hình thức. 
- Trong lời gọi thủ tục các tham số hình thức được thay bằng các tham số thực sự. 
- So sánh các tham số của lời gọi ve_hcn(5,10); và ve_hcn(a,b);
4. Tìm hiểu tham số giá trị và tham số biến. 
- Diễn giải: Tham số có hai chức năng: đưa dữ liệu vào cho chương trình con hoặc đưa dữ liệu chương trình con tìm được ra. 
- Hỏi: Các tham số trong ví dụ 2 thuộc loại nào?
- Chiếu chương trình VD_thambien 1, SGK trang 99.
- Hỏi: Các tham số x,y thuộc loại nào?
- Diễn giải: Trong lời gọi thủ tục, các tham số hình thức được thay bằng các tham số thực sự tương ứng là tên các biến chứa dữ liệu ra được gọi là các tham số biến. 
- Hỏi: x, y là tham số giá trị hay tham số biến?
- Hỏi: Có nhận xét gì khi khai báo tham số hình thức là tham trị và tham biến?
- Chiếu vd_thambien2 và giải thích để học sinh thấy được sự khác biệt giữa tham số giá trị và tham số biến.
1. Quan sát, theo dõi ví dụ. 
2. Quan sát ví dụ, suy nghĩ và trả lời. 
- Nằm ở phần khai báo, sau phần khai báo biến. 
- Ba phần: Tên thủ tục, khai báo của thủ tục và phần thân của thủ tục. 
- Giống: Cấu trúc chung. 
- Khác: Trong phần tên: Từ khoá đặt tên Procedurre, có các tham số. 
- Quan sát và ghi nhớ cấu trúc chung.
Trong phần thân kết thúc End;
- Trong phần thân của chương trình chính.
3. Quan sát ví dụ trên bảng. 
- Thủ tục ve_hcn ở ví dụ này có các tham số chdai, chrong. 
- Vẽ được 6 hình chữ nhật. 
- Tham số thực sự trong thủ tục ve_hcn(5,10); là các hằng số còn trong thủ tục ve_hcn(a,b); là các biến. 
4. Theo dõi và trả lời
- Đưa dữ liệu vào cho chương trình con xử lí. 
- Đưa dữ liệu sau khi chương trình con xử lí ra ngoài. 
- Là tham số biến. 
- Khi khai báo tham số biến ta đặt từ khoá var trước các tham số đó. 
IV. Củng cố:
- Cấu trúc thủ tục và vị trí của nó trong chương trình chính: Thủ tục được viết ở phần khai báo. 
- Thủ tục có thể có tham số hình thức khi khai báo và được thay bằng tham số thực sự khi gọi thủ tục
- Phân biệt tham số hình thức và tham số thực sự. Cách sử dụng tham biến và tham trị. 
- Thủ tục được gọi bằng tên của nó.