Giáo án môn Tin học 11 - Bài 14: Kiểu dữ liệu tệp

GV: Nguyễn Xuân Vĩ – THPT Trường Chinh.
Ngày soạn: 25/7/2007. Bài 14. KIỂU DỮ LIỆU TỆP.
A.\ Mục đích, yêu cầu.
Biết khái niệm, vai trò và đặc điểm của kiểu tệp;
Hiểu bản chất của tệp văn bản;
Biết 2 cách phân loại tệp;
Biết các bước làm việc với tệp;
B.\ Chuẩn bị.
 1. Tài liệu: SGK, SBT,
 2. Phương tiện, thiết bị: Máy tính, hình vẽ minh họa,
C.\ Tiến trình bài dạy.
Oån định tổ chức lớp: GV điểm danh HS vắng, hiện diện
Kiểm tra bài cũ: Nêu tên các kiểu dữ liệu chuẩn và các kiểu dữ liệu có cấu trúc đã học?
Bài giảng.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
GHI BẢNG
Hoạt động 1:
* Hình thức: Giới thiệu và vấn đáp.
* Nội dung: Tìm hiểu khái niệm dữ liệu kiểu tệp.
* Kiến thức:
- Lý do phải sử dụng dữ liệu kiểu tệp.
- Những đặc điểm của dữ liệu kiểu tệp
Hoạt động 2:
* Hình thức:Hoạt động nhóm 2HS
* Nội dung :
 a) Cách phân loại tệp.
- Xét theo cách tổ chức dữ liệu thì có 2 loại tệp: tệp văn bản và tệp có cấu trúc.
- Xét theo cách thức truy cập thì có 2 loại tệp: tệp truy cập tuần tự và tệp truy cập trực tiếp.
 b) Thao tác với tệp.
Hai thao tác cơ bản đối với tệp đó là gì? Để thao tác được với tệp ta cần phải làm gì?
* Kiến thức : HS nắm được hai thao tác cơ bản đó là đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ liệu vào tệp. Cách thức để thao tác với tệp: Khai báo, gắn tên tệp, mở tệp, đọc/ghi dữ liệu và đóng tệp.
Œ Vai trò và đặc điểm của kiểu tệp.
a) Vai trò.
 - Các kiểu dữ liệu đã xét đều được lưu trữ trong RAM do đó dữ liệu sẽ bị mất khi tắt máy.
 - Với 1 số bài toán có khối lượng dữ liệu lớn, xử lý nhiều lần, lưu trữ lâu dài cần có kiểu dữ liệu tệp( file).
b) Đặc điểm.
 - Dữ liệu được lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ ngoài ( đĩa từ, CD, ) và không bị mất khi tắt nguồn điện.
 - Lượng dữ liệu lưu trữ trên tệp có thể rất lớn và chỉ phụ thuộc vào dung lượng đĩa.
 Phân loại tệp và thao tác với tệp.
a) Phân loại: Có 2 cách phân loại tệp.
 a1. Dựa theo cách tổ chức dữ liệu, có 2 loại:
 - Tệp văn bản.
 - Tệp có cấu trúc.
 a2. Dựa theo cách thức truy cập, có 2 loại:
 - Tệp truy cập tuần tự.
 - Tệp truy cập trực tiếp.
b) Thao tác với tệp: 
 Có 2 thao tác cơ bản đối với tệp là: 
 - Đọc dữ liệu từ tệp
 - Ghi dữ liệu vào tệp.
Thao tác đọc/ghi với tệp được thực hiện với từng phần tử của tệp.
 c) Các bước làm việc với tệp:
1. Khai báo biến tệp;
2. Mở tệp;
3. Đọc/ghi dữ liệu;
4. Đóng tệp.
Củng cố: - Lý do phải sử dụng dữ liệu kiểu tệp. 
 - Đặc điểm của dữ liệu kiểu tệp.
 - Cách phân loại dữ liệu kiểu tệp.
 - Cách thức thao tác với kiểu tệp.
D.\ Tổng kết nội dung bài học.
- Việc trao đổi dữ liệu với bộ nhớ ngoài được thực hiện thông qua kiểu dữ liệu tệp.
 - Để có thể làm việc với tệp cần phải khai báo biến tệp.
 - Mỗi ngôn ngữ lập trình đều có các chương trình chuẩn để làm việc với tệp.
E.\ Rút kinh nghiệm cho bài dạy. 
KIỂM TRA 15’
Câu 1. Trong một số bài toán ta cần phải sử dụng dữ liệu kiểu tệp vì:
 A.) Lượng thông tin lớn
 B.) Lưu trữ lâu dài
 C.) Xử lý nhiều lần
 D.) Cả A, B và C.
Câu 2. Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ ở:
 A.) Bộ nhớ ngoài B.) Bộ nhớ trong C.) RAM D.) ROM
Câu 3. Dữ liệu kiểu tệp sẽ bị mất khi tắt nguồn điện là phát biểu: 
 A.) Đúng
 B.) Sai 
Câu 4. Lượng dữ liệu lưu trữ trên tệp chỉ phụ thuộc vào dung lượng đĩa là phát biểu:
 A.) Đúng 
 B.) Sai 
Câu 5. Số lượng các phần tử của tệp cần phải được xác định trước là phát biểu: 
 A.) Đúng
 B.) Sai 
Câu 6. Các thao tác cơ bản đối với tệp là:
 A.) Mở tệp
 B.) Đọc dữ liệu từ tệp/ Ghi dữ liệu vào tệp
 C.) Đóng tệp
 D.) Cả A, B và C.
Câu 7. Có mấy cách phân loại tệp?
 A.) 2 B.) 3 C.) 4 D.) 5
Câu 8. Gỉa thiết rằng: 1) Mở tệp
 2) Khai báo biến tệp
 3)Đóng tệp
 4) Đọc/ghi dữ liệu
 Trình tự các bước làm việc với tệp là:
 A.) 1 2 4 3 B.) 2 1 4 3 C.) 2 4 1 3 D.) 1 2 3 4
Câu 9. Thao tác đọc/ghi với tệp được thực hiện với từng phần tử của tệp là phát biểu:
 A.) Đúng
 B.) Sai 
Câu 10. Mỗi ngôn ngữ lập trình đều có các chương trình chuẩn để làm việc với tệp làphát biểu: 
 A.) Đúng
 B.) Sai
---------------------------------HẾT------------------------------