Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 37: Hai đứa trẻ

Ti ết 37 đoc v ăn
HAI Đ ỨA TR Ẻ
- TH ẠCH LAM
 I/Tìm hiểu chung
 1. Tỏc giả
 a) Cuộc đời
- Thạch Lam (1910-1942) tờn khai sinh là Nguyễn Tường Vinh sau đổi thành Nguyễn Tường Lõn, sinh tại Hà Nội trong một gia đỡnh cụng chức quan lại.
- Thuở nhỏ sống ở quờ ngoại: phố huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương
Là người thụng minh, tớnh tỡnh điềm đạm, trầm tĩnh và rất tinh tế.
b) Sự nghiệp văn học:
 - Cựng với hai người anh Nhất Linh và Hoàng đạo, Thạch Lam cũng là thành viờn của nhúm Tự lực văn đoàn
(GV nhấn mạnh- SGV-107)
-ễng cú quan điểm nghệ thuật tiến bộ, lành mạnh.Tập trung thể hiện niềm thương cảm chõn thành đối với người nghốo
(?)đối tượng trọng tõm sỏng tỏc và phong cỏch văn thạch Lam?
- Sỏng tỏc của ụng chủ yếu khai thỏc thế giới nội tõm của nhõn vật, mỗi truyện như một bài thơ trữ tỡnh
- Văn của ụng trong sỏng giản dị mà thõm trầm, sõu sắc
(?)Đặc trưng của truyện do Thạch Lam viết?
 - Là nhà viết truyện ngắn suất xắc tài hoa- người mở đường cho lối viết truyện khụng cú truyện hoặc cốt truyện đặc biệt.
* Tỏc phẩm chớnh:
+Truyện ngắn: Giú đầu mựa (1937)
+Tiểu thuyết : Ngày mới (1939)
+Tập tiểu luận: Theo dũng (1941)
+Tựy bỳt: Hà Nội ba sỏu phố phường (1943
2/ Tỏc phẩm: Hai đứa trẻ
(?) EM hóy cho biết xuất xứ và bối cảnh sỏng tỏc của tp?
 - Xuất xứ: In trong tập “ Nắng trong vườn”-xuất bản 1938.
 - Bối cảnh sỏng tỏc:
Phố huyện Cẩm Giàng , tỉnh Hải Dương-quờ ngoại của nhà văn những năm trước cỏch mạng thỏng Tỏm- nơi mà ụng đó từng sống. 
 II/ Đọc – hiểu văn bản:
 1/ Đọc văn bản:
 a) T.Tắt Cốt truyện:
Ảnh minh họa
 b) Bố cục: 
 (3 phần)
(?) Hóy chhia bố cục và nờu nội dung chớnh của từng phần?
 -P1- Từ đầu. “cho chỳng”: Cảnh chiều tàn và tõm trạng của Liờn
 -P2- tiếp. Cười khanh khách đi về phía cuối làng->làng”cảnh đêm tối và nhịp sống của con ngời phố huyện.
 - P3 - cũn lại: ->Cảnh đợi tàu của chị em Liên và hình ảnh con tàu đi qua phố huyện. 
.2/ ĐỌC HIỂU CHI TIẾT
# HS đọc tỏc phẩm phần 1(SGK 95-96)
Bức tranh phố huyện lỳc chiều tàn và tõm trạng của Liờn
Ảnh minh họa
* Cảnh chiều tàn
(?) Thạch Lam đó dựng những yếu tố nào để xõy dựng cảnh chiều tàn?
 - Âm thanh
 + Tiếng trống thu khụng
 + Tiếng ếch nhỏi kờu 
 + Tiếng muỗi vo ve 
 }Thời gian kết thỳc một ngày 
 - Màu sắc: 
 +phương đụng đỏ rực như lửa..
 +Những đỏm mõy ỏnh hồng
 +Dóy tre làng đen lại
(?) HS / GV đọc ( chiều chiều rồigiờ khắc của ngày tàn)
(?) Nhận xột về cách tả và giọng văn của Thạch Lam , nờu cảm nhận của em về cảnh chiều tàn nơi đõy?
- Tỏc giả miờu tả bước đi của thời gian rất cụ thể, tỉ mỉ, chi li 
- thời gian cú sự vận động: chậm rói, lặng lẽ.
 => nhịp sống buồn bó, tẻ nhạt của phố huyện từ chiều tàn đi dần vào đờm khuya.
=>Với giọng văn ờm dịu,nhẹ nhàng, khụng gian cảnh vật ở chốn quờ hiện lờn ờm đềm, nờn thơ nhưng phảng phất nột buồn bõng khuõng, man mỏc
Ảnh minh họa
*Cảnh chợ tàn
(?) Những hỡnh ảnh thực được Thạch Lam miờu tả cảnh chợ tàn ntn?
 - Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất
 - Chỉ cũn lại rỏc rưởi, vỏ bưởi,vừ thị, lỏ nhón, lỏ mớa
 - Một mựi õm ẩm bốc lờn
 - Một vài người bỏn hàng về muộn. 
 Chợ quờ - Ảnh minh họa
(?) Cảnh chợ tàn gợi cho em điều gỡ? Em cú cảm nhận như thế nào về tỡnh cảm của tỏc giả với nơi đõy?
 - Bức tranh chợ chiều gợi cảnh tượng tiờu điều, mũn mỏi xỏc xơ. Từ cảnh ấy ta phần nào hiểu được về tỡnh cảm của tỏc giả với quờ hương.
* Cuộc sống con người nơi phố huyện:
 (?) hóy chỉ ra một số chi tiết cú tớnh chất miờu tả c/s nơi đõy? 
 - Mấy đứa trẻ con nhà nghốo.nhặt nhạnh những thanh nứa
 - Chị em Liờn với một gian hàng tạp húa ế khỏch
 - Mẹ con chị Tớ với chừng nước chố nhỏ bộ vỏ rất vắng khỏch
 - Bà cụ Thi hơi điờn nghiện rượu
(?)Cảm nhận của em về cuộc sống của con người nơi đõy? Theo em tỏc giả thể hiện tỡnh cảm như thế nào đối với họ 
 =>Cuộc sống nghốo khổ,lam lũ với những cảnh đời buồn tẻ, vụ vọng.Trước tỡnh cảnh ấy nhà văn trải lũng mỡnh ra để cảm thụng và chia sẻ
* Tõm trạng của Liờn:
(?) Trước cảnh tàn tạ của cảnh của người nơi phố huyện nghốo , Liờn đang ở trong tõm trạng thế nào?
- Ngồi yờn lặng đụi mắt búng tối ngập tràn dần.
 - Lũng buồn man mỏc trước giờ khắc của ngày tàn.
 - Cảm nhận được mựi vị của quờ hương.
 - Thấy thương những đứa trẻ con nhà nghốo.
(?)Em cú nhận xột gỡ về tõm hồn của Liờn?
=> Liờn cú tõm hồn tinh tế, nhạy cảm, nhõn hậu và tỡnh yờu quờ hương tha thiết.
* Cảnh chiều hụm đó khộp lại nhường chỗ cho một thế giới khỏc, thế giới của đờm tối nơi phố huyện nghốo.
4 /Củng cố kiến thức
5/Dặn dũ
 1/ Học bài và viết một đoạn văn ngắn trỡnh bày cảm nhận của em về khung cảnh và con người nơi phố huyện qua đoạn đầu của tỏc phẩm
2/ Tỡm hiểu phần sau của tỏc phẩm