I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
• Nêu được các cách làm nhiễm điện một vật.
• Phát biểu được định luật Cu-lông và chỉ ra đặc điểm của lực điện giữa hai điện tích điểm.
2. Kỹ năng:
- Viết được công thức định luật cu-long.
- Vận dụng được định luật Cu-lông để xác định được lực điện tác dụng giữa hai điện tích điểm.
- Biểu diễn được lực tương tác giữa các điện tích bằng các vectơ.
- Biết cách tìm lực tổng hợp tác dụng lên một điện tích bằng phép cộng các vectơ lực.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Dụng cụ thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xác, do tiếp xúc và do hưởng ứng.
- SGK, SBT và các tài liệu tham khảo.
- Nội dung ghi bảng:
Phaàn moät: ÑIEÄN HOÏC – ÑIEÄN TÖØ HOÏC CHÖÔNG I: ÑIEÄN TÍCH- ÑIEÄN TRÖÔØNG Tieát : 01 Ngaøy soaïn: 20 – 08 – 08. Baøi 01: ÑIEÄN TÍCH - ÑÒNH LUAÄT CU LOÂNG Mục tiêu: Kiến thức: Nêu được các cách làm nhiễm điện một vật. Phát biểu được định luật Cu-lông và chỉ ra đặc điểm của lực điện giữa hai điện tích điểm. Kỹ năng: Viết được công thức định luật cu-long. Vận dụng được định luật Cu-lông để xác định được lực điện tác dụng giữa hai điện tích điểm. Biểu diễn được lực tương tác giữa các điện tích bằng các vectơ. Biết cách tìm lực tổng hợp tác dụng lên một điện tích bằng phép cộng các vectơ lực. Chuẩn bị: Giáo viên: Dụng cụ thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xác, do tiếp xúc và do hưởng ứng. SGK, SBT và các tài liệu tham khảo. Nội dung ghi bảng: Hai loại điện tích. Sự nhiễm điện của các vật. Hai loại điện tích: + Điện tích dương. + Điện tích âm. - Các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, các điện tích trái dấu thì hút nhau. Sự nhiễm điện của các vật. Nhiễm điện do cọ xát. Nhiễm điện do tiếp xúc. Nhiễm điện do hưởng ứng. Định luật Cu-lông: Nội dung: (Sgk) Biểu thức: Trong đó: + k = 9.109Nm2 /C2 : hệ số tỉ lệ. + r : khoảng cách giữa hai điện tích điểm. + q1, q2 : độ lớn của hai điện tích điểm. r r Biểu diễn: q2<0 q1>0 q2>0 q1>0 Lực tương tác của các điện tích trong điện môi (chất cách điện). : hằng số điện môi, chỉ phụ thuộc vào bản chất điện môi. Học sinh: Ôn lại kiến thức về điện tích. SGK, SBT. Tiến trình dạy học: Ổn định lớp: Giảng bài mới: Hoạt động 1: Tìm hiểu sự nhiễm điện của vật. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên ±.Hs trả lời câu hỏi kiểm tra kiến thức cũ của Gv: Có hai loại điện tích: Điện tích dương và điện tích âm. Các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, các điện tích trái dấu thì hút nhau. ±.Hs quan sát Gv làm thí nghiệm và rút ra nhận xét: Sau khi cọ xát thanh thuỷ tinh có thể hút các mẫu giấy vụn. Thanh thuỷ tinh nhiễm điện. ±.Hs nghe giảng và dự đoán kết quả của các hiện tượng trên ±.Gv đặt câu hỏi cho Hs. ´ Có mấy loại điện tích? ´ Tương tác giữa các điện tích diễn ra như thế nào? ±.Nhận xét câu trả lời. ±.Gv làm thí nghiệm hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. ´ Hiện tượng gì sẽ xảy ra neáu: Cho thanh kim loại không nhiễm điện chạm vào quả cầu đã nhiễm điện? Đưa thanh kim loại không nhiễm điện lại gần quả cầu đã nhiễm điện nhưng không chạm vào? ±.Gv nhận xét và nói rõ ở bài sau chúng ta sẽ giải thích nguyên nhân gây ra các hiện tượng trên. Hoạt động 2: Tìm hiểu định luật Cu-lông. Hoạt động của HS Hoạt động của GV ± Hs lắng nghe. ± Hs lắng nghe và ghi chép. ± Hs trả lời câu hỏi: Đặc điểm của vectơ lực : gồm Điểm đặt. Phương , chiều. Độ lớn. Hs vẽ lực tương tác giữa hai điện tích cùng dấu và trái dấu. Hs phát biểu và viết biểu thức định luật vạn vật hấp dẫn. Giống: + Lực HD tỉ lệ thuận tích khối lượng hai vật và tỉ lệ nghịch bình phương khoảng cách giữa hai vật + Lực Cu-lông tỉ lệ thuận tích độ lớn hai điện tích và tỉ lệ nghịch bình phương khoảng cách giữa hai điện tích. Khác: + Lực HD bao giờ cũng là lực hút. + Lực Cu-lông có thể là lực hút hay lực đẩy. ± Gv trình bày cấu tạo và công dụng của cân xoắn. + Cấu tạo: (hình 1.5/7 sgk) + Công dụng: Dùng để khảo sát lực tương tác giữa hai quả cầu tích điện. ± Gv đưa ra khái niệm điện tích điểm: là những vật nhiễm điện có kích thước nhỏ so với khoảng cách giữa chúng. ± Gv trình bày nội dung và biểu thức của định luật Cu-lông. Lực Cu-lông (lực tĩnh điện) là một vectơ. ´ Đặc điểm của vectơ lực là gi? Biểu thức định luật vạn vật hấp dẫn: G: hằng số hấp dẫn. ´ Phát biểu và viết biểu thức định luật vạn vật hấp dẫn?. ´ So sánh sự giống và khác nhau giữa định luật Cu-lông và định luật vạn vật hấp dẫn?. Hoạt động 3: Tìm hiểu lực tĩnh điện trong điện môi. Hoạt động của HS Hoạt động của GV ± Hs trả lời câu hỏi: + Lực tĩnh điện trong môi trường đồng tính giảm đi ε lần so với trong môi trường chân không. ε :hằng số điện môi. + Hằng số điện môi phụ thuộc vào tính chất của điện môi. Không phụ thuộc vào độ lớn các điện tích và khoảng cách giữa điện tích. ´ Định luật Cu-lông chỉ đề cập đến lực tĩnh điện trong chân không. Vậy trong môi trường đồng tính lực tĩnh điện có thay đổi không? Nếu có thì thay đổi như thế nào? Từ thực nghiệm lực tĩnh điện trong môi trường đồng tính được xác định bởi công thức: ´ Hằng số điện môi phụ thuộc vào những yếu tố nào? Không phụ thuộc vào yếu tố nào? Hoạt động 3 (... phút): Củng cố. Vận dụng, Giao nhiệm vụ về nhà. 1. Củng cố : Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieát thöùc ñaõ hoïc trong baøi: khaùi nieäm ñieän tích ñieåm, ñaëc ñieåm töông taùc giöõa caùc ñieän tích, phöông chieàu cuûa löïc Cu-loâng töông taùc giöõa caùc ñieän tích ñieåm, noäi dung ñònh luaät Cu-loâng, yù nghóa cuûa haèng soá ñieän moâi. 2. Vận dụng: Cho HS thảo luận, trả lời câu hỏi: C©u 1) Trong những cách sau cách nào có thể làm nhiễm điện cho một vật? A. Cọ chiếc vỏ bút lên tóc; B. Đặt một nhanh nhựa gần một vật đã nhiễm điện; C. Đặt một vật gần nguồn điện; D. Cho một vật tiếp xúc với viên pin. C©u 2) Trong các hiện tượng sau, hiện tượng nào không liên quan đến nhiễm điện? A. Về mùa đông lược dính rất nhiều tóc khi chải đầu; B. Chim thường xù lông về mùa rét; C. Ôtô chở nhiên liệu thường thả một sợi dây xích sắt kéo lê trên mặt đường; D. Sét giữa các đám mây. C©u 3) Hai điện tích điểm trái dấu có cùng độ lớn 10-4/3 C đặt cách nhau 1 m trong parafin có điện môi bằng 2 thì chúng A. hút nhau một lực 0,5 N. B. hút nhau một lực 5 N. C. đẩy nhau một lực 5N. D. đẩy nhau một lực 0,5 N. 3.Giao nhiệm vụ về nhà: Ghi bài tập về nhà: bài tập 5 đến 8 (trang 9. SGK). làm bài tập SBT IV) Ruùt kinh nghieäm:. . Tieát : 02 Ngaøy soaïn: 23 – 08 - 08 BAØI TAÄP I.Muïc tieâu: 1.Veà kieán thöùc: Năm được phương pháp giải bài tập Định luật Culông (nắm được điểm đặt, phương chiều, độ lớn của lực culông), Năm được nguyên lý chồng chất lực Nắm được phương pháp giải bài tập phần lực culông 2.Veà kyõ naêng: Học sinh vận dụng được phương pháp giải được các bài tập trong sách giáo khoa cũng như sách bài tập Vận dụng giải được các bài tập cùng dạng II.Chuaån bò: Giaùo vieân: Hệ thống bài tập phù hợp với trình độ học sinh từng lớp Hoïc sinh: OÂn laïi ñònh luaät Cu loâng vaø toång hôïp caùc löïc coù giaù ñoàng quy. III. Tieán trình daïy hoïc: 1)OÅn ñònh: Kieåm dieän 2)Kieåm tra: Caâu 1: Biểu diễn lực tương tác giữa hai điện tích cùng dấu.Traùi daáu? Phát biểu nội dung và viết biểu thức định luật Cu-lông? Caâu 2: Neâu quy taéc toång hôïp hai löïc coù giaù ñoàng quy? 3)Hoaït ñoäng daïy – hoïc: «.Hoạt động 1: Chöõa baøi taäp veà töông taùc giöõa caùc ñieän tích ñieåm. Hoạt động của HS Hoạt động của GV ± Ghi ñeà baøi taäp, suy nghó thaûo luaän phöông phaùp giaûi baøi taäp daïng naøy vaø giaûi baøi taäp. ±. Tröôùc heát xaùc ñònh caùc löïc thaønh phaàn taùc duïng leân q3 laø ,, roài tìm hôïp löïc cuûa caùc löïc ñoù: ². Ta coù CA + CB = AB neân C naèm treân AB vaø C naèm giöõa A vaø B. ± Löïc do q1 taùc duïng leân q3 laø coù giaù laø AB, chieàu töø C ñeán B vaø coù ñoä lôùn: ± Löïc do q2 taùc duïng leân q3 laø coù giaù laø AB, chieàu töø C ñeán B vaø coù ñoä lôùn: ± Hôïp löïc taùc ñuïng leân q3 laø: Neân coù giaù laø ñöôøng thaúng AB, chieàu töø C ñeán B vaø coù ñoä lôùn: F = F1 + F2 = 3,6 + 14,4 = 18 N ². Ta coù CA + AB = CB neân C naèm treân AB vaø C naèm ngoaøi AB vaø C gaàn A hôn. ± Hôïp löïc taùc ñuïng leân q3 laø: Neân coù giaù laø ñöôøng thaúng AB, chieàu höôùng ra xa A vaø coù ñoä lôùn: F = F1 - F2 = 3,6 – 0,576 = 3,024 N ². Ta coù CA = CB = AB neân ABC laø ∆ ñeàu ± Hôïp löïc taùc ñuïng leân q3 laø: Neân coù giaù song song vôùi ñöôøng thaúng AB, chieàu höôùng töø A ñeán B vaø coù ñoä lôùn: F = F1 = F2 = 1,6 N ±. Hai ñieän tích ñieåm q1 = 4.10-7 C, q2 = -4.10-7C ñaët coá ñònh taïi hai ñieåm A vaø B trong khoâng khí, AB = 3 cm. Haõy xaùc ñònh löïc ñieän taùc duïng taùc duïng leân ñieän tích q3 = 4.107C ñaët taïi C neáu: CA = 2 cm; CB = 1 cm CA = 2 cm; CB = 5 cm CA = CB = AB ±.Cho HS neâu phöông phaùp giaûi, sau ñoù goïi HS laàn löôït giaûi caùc yù cuûa baøi taäp ´ Tröôùc heát em haõy nhaän xeùt veà vò trí cuûa C so vôùi A vaø B? roài xaùc ñònh caùc löïc do q1 vaø q2 taùc duïng leân q3? ´ Töø ñoù em haõy xaùc ñònh hôïp löïc taùc duïng leân q3? ´ Töông töï treân, tröôùc heát em haõy nhaän xeùt veà vò trí cuûa C so vôùi A vaø B? roài xaùc ñònh caùc löïc do q1 vaø q2 taùc duïng leân q3? Töø ñoù em haõy xaùc ñònh hôïp löïc taùc duïng leân q3? ´ Töông töï treân, tröôùc heát em haõy nhaän xeùt veà vò trí cuûa C so vôùi A vaø B? roài xaùc ñònh caùc löïc do q1 vaø q2 taùc duïng leân q3? Töø ñoù em haõy xaùc ñònh hôïp löïc taùc duïng leân q3? «. Hoạt động 2: Chöõa baøi taäp veà caân baèng cuûa heä caùc ñieän tích ñieåm. Hoạt động của HS Hoạt động của GV ± Ghi ñeà baøi taäp, suy nghó thaûo luaän phöông phaùp giaûi baøi taäp daïng naøy vaø giaûi baøi taäp. ± Ñieàu kieän ñeå cho moät vaät caân baèng laø hôïp löïc cuûa taát caû caùc löïc taùc duïng leân noù phaûi baèng 0. ². Coù hai löïc ñieän taùc duïng leân q3 laø vaø do q1 vaø q2 gaây ra. Ñeå q3 naèm caân baèng thì: . Suy ra caû ba ñieän tích phaûi naèm treân moät ñöôøng thaúng , vaø q1 vaø q2 cuøng daáu neân q3 phaûi naèm giöõa q1 vaø q2. vaø F13 = F23. Khi ñoù ta coù: Þ ±. Thay soá vaøo vaø giaûi ra ñöôïc x = 2 cm. ±.Keát quaû naøy ñuùng vôùi moïi daáu vaø ñoä lôùn cuûa q3 ±. Cho hai ñieän tích ñieåm q1 = 3.10-7 C, q2 = 1,2.10-7 C ñaët coá ñònh caùch nhau moät ñoaïn a = 6 cm trong chaân khoâng. Haõy xaùc ñònh vò trí vaø giaù trò cuûa ñieän tích thöù ba q3 ñeå q3 naèm caân baèng? ±.Cho HS neâu phöông phaùp giaûi, sau ñoù goïi HS laàn löôït giaûi caùc yù cuûa baøi taäp ±.GV coù theå gôïi yù cho HS: Ñieàu kieän ñeå cho moät vaät caân baèng laø gì? Töø ñoù suy ra ñöôïc ñieàu gì? ´ Goïi khoaûng caùch töø q3 ñeán q1 laø x ta seõ coù ñöôïc ñieàu gì? ´ Em coù nhaän xeùt gì veà keát quaû tìm ñöôïc? «. Hoạt động 3 (... phút): Củng cố. Giao nhiệm vụ về nhà. 1. Củng cố : Cho hoïc sinh neâu laïi phöông phaùp giaûi hai loaïi baøi taäp treân vaø GV nhaán maïnh theâm moät soá ñieåm caàn löu yù. 2.Giao nhiệm vụ về nhà: Veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn laïi cuûa saùch baøi taäp vaø giaûi laïi baøi taäp 2 treân vôùi q1 vaø q2 khoâng coâù ñònh? Vaø q1 vaø q2 traùi daáu? IV) Ruùt kinh nghieäm:. Tieát : 03 Ngaøy soaïn: 24 – 08 - 08 Baøi 02: THUYEÁT ELECTRON ÑÒNH LUAÄT BAÛO TOAØN ÑIEÄN TÍCH Mục tiêu: Kiến thức: Trình bày được nội dung chính của thuyết electron. Trình bày được khái niệm hạt mang điện và vật nhiễm điện. Phát biểu được nội dung của định luật bảo toàn điện tích. Kỹ năng: Vận dụng được thuyết electron để giải thích được các hiện tượng nhiễm điện. Giải thích được tính dẫn điện, tính cách điện của một chất. Chuẩn bị: Giáo viên: Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát. Nội dung ghi bảng: Thuyết electron: Bình thường nguyên tử trung hoà về điện. Nguyên tử bị mất electron trở thành ion dương, nguyên tử nhận ... ngaém chöøng ôû voâ cöïc ñeå giaûi baøi taäp. - Neâu ñöôïc coâng duïng vaø caáu taïo cuûa kính hieån vi. Neâu ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa vaät kính vaø thò kính cuûa kính hieån vi. - Neâu ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa vieäc ñieàu chænh kính hieån vi. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân - Chuaån bò moät soá kính luùp ñeå hoïc sinh quan saùt - Tranh veõ sô ñoà tia saùng qua kính hieån vi Hoïc sinh - OÂn laïi kieán thöùc veà thaáu kính vaø maét. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu caáu taïo, coâng duïng söï taïo aûnh qua kính luùp H: kính luùp coù taùc duïng gì? coù caáu taïo theá naøo? - Kính luùp laø duïng cuï quang boå trôï cho maét ñeå quan saùt caùc vaät nhoû. Coù caáu taïo bôûi moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï nhoû. - Kính luùp taùc duïng taïo ra aûnh aûo coù goùc troâng lôùn hôn goùc troâng vaät nhieàu laàn. Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùch ngaém chöøng Quan saùt vaät qua kính luùp laø quan saùt aûnh aûo cuûa vaät ñoù, vaäy vaät phaûi ñaët nhö theá naøo? H: Ngaém chöøng laø gì? Ngaém chöøng ôû cöïc caän? ngaém chöøng ôû cöïc vieãn? ngaém chöøng ôû voâ cöïc? - Soá boäi giaùc ñaëc tröng cho taùc duïng taêng goùc troâng: Duïng cuï quang coù 2 nhoùm: - quan saùt caùc vaät nho.û -quan saùt caùc vaät ôû xa. - Phaûi ñaët vaät trong khoaûng töø O ñeán F cuûa kính vaø sao cho aûnh cuûa vaät naèm trong khoaûng nhìn roõ cuûa maét. - Ngaém chöøng laø quan saùt aûnh cuûa vaät taïi moät vò trí naøo ñoù. Khi aûnh cuûa vaät ôû CC thì goïi laø ngaém chöøng ôû cöïc caän, khi aûnh ôû CV thì goïi laø ngaém chöøng ôû cöïc vieãn. Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu soá boäi giaùc cuûa kính luùp Yeâu caàu tính soá boäi giaùc cuûa kính luùp khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. YC: thöïc hieän C2. Neâu chuù yù soá ghi treân vaønh kính laø soá boäi giaùc cuûa kính khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc vaø laáy Ñ = 25 cm. - Tính soá boäi giaéc khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. - Tính soá boäi giaùc khi ngaém chöøng ôû cöïc caän. Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu nguyeân taéc caáu taïo; caáu taïo cuûa kính hieån vi vaø caùch ngaém chöøng. Neâu nguyeân taéc caáu taïo cuûa kính hieån vi. Cho hoïc sinh xem tranh veõ caáu taïo kính hieån vi. Giôùi thieäu caáu taïo kính hieån vi. Giôùi thieäu boä phaän tuï saùng treân kính hieån vi. Xem tranh veõ. Ghi nhaän caáu taïo kính hieån vi. + Kính hieån vi goàm vaät kính laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu raát nhoû (vaøi mm) vaø thò kính laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï nhoû (vaøi cm). Vaät kính vaø thò kính ñaët ñoàng truc, khoaûng caùch giöõa chuùng O1O2 = l khoâng ñoåi. Khoaûng caùch F1’F2 = d goïi laø ñoä daøi quang hoïc cuûa kính. Ngoaøi ra coøn coù boä phaän tuï saùng ñeå chieáu saùng vaät caàn quan saùt. Ñoù thöôøng laø moät göông caàu loûm. Quan saùt boä phaän tuï saùng treân kính hieån vi. Hoaït ñoäng 4 : cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø Toùm taét nhöõng kieán thöùc cô baûn. Ghi caùc baøi taäp veà nhaø. Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc cô baûn. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong sgk vaø sbt. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY TiÕt 81. KÝnh lóp. KÝnh hiÓn vi. KÝnh thiªn v¨n (TiÕt 2) I. MUÏC TIEÂU + Trình baøy ñöôïc söï taïo aûnh qua kính hieån vi vaø veõ ñöôïc ñöôøng truyeàn cuûa chuøm tia saùng töø moät ñieåm cuûa vaät qua kính trong tröôøng hôïp ngaém chöøng ôû voâ cöïc. + Vieát vaø aùp duïng ñöôïc coâng thöùc soá boäi giaùc cuûa kính hieån vi khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc ñeå giaûi baøi taäp. + Neâu ñöôïc coâng duïng cuûa kính thieân vaên vaø caáu taïo cuûa kính thieân vaên khuùc xaï. + Veõ ñöôïc ñöôøng truyeàn cuûa chuøm tia saùng qua kính thieân vaên khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. + Thieát laäp vaø vaän duïng ñöôïc coâng thöùc tính soá boäi giaùc cuûa kính thieân vaên khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân: - Kính hieån vi, caùc tieâu baûn ñeå quan saùt. ñeå giôùi thieäu, giaûi thích. - Tranh veõ caáu taïo kính thieân vaên vaø ñöôøng truyeàn cuûa chuøm tia saùng qua kính thieân vaên. Hoïc sinh: OÂn laïi ñeå naém ñöôïc noäi dung veà thaáu kính vaø maét. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu soá boäi giaùc cuûa kính hieån vi. Giôùi thieäu coâng thöùc tính soá boäi giaùc khi ngaém chöøng ôû cöïc caän. Giôùi thieäu hình veõ 35.5. Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän C2. Ghi nhaän soá boäi giaùc khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc: G¥ = |k1|G2 = Vôùi d = O1O2 – f1 – f2. Quan saùt hình veõ. Thöïc hieän C2. Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Tìm hieåu coâng duïng vaø caáu taïo cuûa kính thieân vaên. Neâu coâng duïng cuûa kính thieân vaên. + Kính thieân vaên laø duïng cuï quang boå trôï cho maét, coù taùc duïng taïo aûnh coù goùc troâng lôùn ñoái vôùi caùc vaät ôû xa. Quan saùt tranh veõ caáu taïo kính thieân vaên. Ghi nhaän caáu taïo kính thieân vaên. + Kính thieân vaên goàm: Vaät kính laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï daøi (vaø dm ñeán vaøi m). Thò kính laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï ngaén (vaøi cm). Vaät kính vaø thò kính ñaët ñoàng truïc, khoaûng caùch giöõa chuùng thay ñoåi ñöôïc. Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng duïng cuûa kính thieân vaên. Giôùi thieäu tranh veõ caáu taïo kính thieân vaên. Giôùi thieäu caáu taïo kính thieân vaên. Hoaït ñoäng 3 (10 phuùt) : Tìm hieåu söï taïo aûnh bôûi kính thieân vaên. Quan saùt tranh veõ söï taïo aûnh qua kính thieân vaên. Trình baøy söï taïo aûnh qua kính thieân vaên. Thöïc hieän C1. Cho bieát khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc thì aûnh trung gian ôû vò trí naøo. Giôùi thieäu tranh veõ söï taïo aûnh qua kính thieân vaên. Yeâu caàu hoïc sinh trình baøy söï taïo aûnh qua kính thieân vaên. Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän C1. Yeâu caàu hoïc sinh cho bieát khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc thì aûnh trung gian ôû vò trí naøo. Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt) : Tìm hieåu soá boäi giaùc cuûa kính thieân vaên. Quan saùt tranh veõ. Laäp soá boäi giaùc cuûa kính thieân vaên khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. Ta coù: tana0 = ; tana = Do doù: G¥ = . Nhaän xeùt veà soá boäi giaùc. Soá boäi giaùc cuûa kính thieân vaên trong ñieàu kieän naøy khoâng phuï thuoäc vò trí ñaët maét sau thò kính. Giôùi thieäu tranh veõ hình 34.4. Höôùng daãn hs laäp soá boäi giaùc. Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Toùm taét nhöõng kieán thöùc cô baûn. Ghi caùc baøi taäp veà nhaø. Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc cô baûn. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø laøm caùc baøi taäp trang 216 sgk vaø 34.7 sbt. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY TiÕt 82. Bµi tËp vÒ c¸c dông cô quang häc I. MUÏC TIEÂU + Heä thoáng kieán thöùc vaø phöông phaùp giaûi baøi taäp veà caùc loaïi quang cuï boå trôï cho maét. + Reøn luyeän kó naêng giaûi caùc baøi taäp ñònh tính veà heä quang cuï boå trôï cho maét. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân: - Phöông phaùp giaûi baøi taäp. - Löïa choïn caùc baøi taäp ñaëc tröng. Hoïc sinh: - Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm vaø baøi taäp thaày coâ ñaõ ra veà nhaø. - Chuaån bò saün caùc vaán ñeà maø mình coøn vöôùng maéc caàn phaûi hoûi thaày coâ. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Moät soá löu yù khi giaûi baøi taäp Ñeå giaûi toát caùc baøi taäp veà kính luùp, kính hieån vi vaø kính thieân vaên, phaûi naém chaéc tính chaát aûnh cuûa vaät qua töøng thaáu kính vaø caùc coâng thöùc veà thaáu kính töø ñoù xaùc ñònh nhanh choùng caùc ñaïi löôïng theo yeâu caàu cuûa baøi toaùn. Caùc böôùc giaûi baøi taâp: + Phaân tích caùc ñieàu kieän cuûa ñeà ra. + Vieát sô ñoà taïo aûnh qua quang cuï. + Aùp duïng caùc coâng thöùc cuûa thaáu kính ñeå xaùc ñònh caùc ñaïi löôïng theo yeâu caàu baøi toaùn. + Bieän luaän keát quaû (neáu coù) vaø choïn ñaùp aùn ñuùng. Hoaït ñoäng 2 (30 phuùt) : Caùc daïng baøi taäp cuï theå. Laøm baøi taäp 6 trang 208 theo söï höôùng daãn cuûa thaày coâ Veõ sô ñoà taïo aûnh cho töøng tröôøng hôïp. Xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho trong töøng tröôøng hôïp. Tìm caùc ñaïi löôïng theo yeâu caàu baøi toaùn. Laøm baøi taäp 9 trang 212 theo söï höôùng daãn cuûa thaày coâ Veõ sô ñoà taïo aûnh. Xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho. Tìm caùc ñaïi löôïng. Tìm soá boäi giaùc. Tính khoaûng caùch ngaén nhaát giöõa hai ñieåm cuûa vaät maø maét ngöôøi quan saùt coøn phaân bieät ñöôïc. Laøm baøi taäp 7 trang 216 theo söï höôùng daãn cuûa thaày coâ Veõ sô ñoà taïo aûnh. Xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho. Tìm caùc ñaïi löôïng. Tìm soá boäi giaùc. Goïi hoïc sinh leân baûng vaø höôùng daãn giaûi baøi taäp 6 trang 208 saùch giaùo khoa. Höôùng daãn hoïc sinh veõ sô ñoà taïo aûnh. Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho, chuù yù daáu. Höôùng daãn hoïc sinh döïa vaøo yeâu caàu cuûa baøi toaùn ñeå xaùc ñònh coâng thöùc tìm caùc ñaïi löôïng chöa bieát. Goïi hoïc sinh leân baûng vaø höôùng daãn giaûi baøi taäp 9 trang 212 saùch giaùo khoa. Höôùng daãn hoïc sinh veõ sô ñoà taïo aûnh. Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho, chuù yù daáu. Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh coâng thöùc tìm caùc ñaïi löôïng chöa bieát. Höôùng daãn hoïc sinh tìm soá boäi giaùc. Höôùng daãn hoïc sinh tính khoaûng caùch ngaén nhaát giöõa hai ñieåm cuûa vaät maø maét ngöôøi quan saùt coøn phaân bieät ñöôïc. Goïi hoïc sinh leân baûng vaø höôùng daãn giaûi baøi taäp 7 trang 216 saùch giaùo khoa. Höôùng daãn hoïc sinh veõ sô ñoà taïo aûnh. Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh caùc thoâng soá maø baøi toaùn cho, chuù yù daáu. Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh coâng thöùc tìm caùc ñaïi löôïng chöa bieát. Höôùng daãn hoïc sinh tìm soá boäi giaùc. Hoaït ñoäng 3 (5 phuùt) : Cuõng coá baøi hoïc. + Naém, hieåu vaø veõ ñöôïc aûnh cuûa moät vaät saùng qua caùc quang cuï boå trôï cho maét. + Ghi nhôù caùc coâng thöùc tính soá boäi giaùc cuûa moãi loaïi kính. Phöông phaùp giaûi caùc loaïi baøi taäp. + So saùnh ñieåm gioáng nhau vaø khaùc nhau veà caáu taïo, söï taïo aûnh, caùch quan saùt cuûa caùc loaïi quang cuï. Nhaéc laïi moät soá löu yù khi laøm baøi taäp, so saùnh caùc duïng cuï quang. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát : 70 Ngaøy soaïn: 05 – 05 – 08. KIEÅM TRA HOÏC KYØ II I.Muïc tieâu: 1.Veà kieán thöùc: Kieåm tra möùc ñoä lónh hoäi kieán thöùc cuûa hoïc sinh sau khi hoïc xong chöông trình hoïc kyø II Töø ñoù coù cô sôû ñaùnh giaù xeáp loaïi HS veà kieán thöùc, naêng löïc kó naêng vaän duïng kieán thöùc 2.Veà kyõ naêng: Vaän duïng caùc kieán thöùc toång hôïp ñaõ hoïc ñeå laøm baøi kieåm tra hoaøn chænh II.Chuaån bò: 1. Giaùo vieân: Chuaån bò ñeà baøi kieåm tra phuø hôïp vôùi HS. Coù möùc ñoä phaân loaïi HS. 2. Hoïc sinh: OÂn taäp laïi toaøn boä kieán thöùc vaø caùc baøi taäp trong hoïc kyø II III. Tieán trình daïy hoïc: 1)OÅn ñònh: Kieåm dieän 2) Tieán haønh kieåm tra: Noäi dung ñeà ra: Ñaùp aùn baøi kieåm tra: 3. GV thu baøi kieåm tra cuûa HS vaø nhaän xeùt buoåi kieåm tra.
Tài liệu đính kèm: