Giáo án Vật lý lớp 11 - Tiết 60: Bài tập

Ngày soạn: 06/03/2010
Ngày dạy : 09/04/2010
Ngày dạy : 09/04/2010 
Dạy lớp: 11A1, 11A2
Dạy lớp: 11A3, 11A4
Tiết 60: BÀI TẬP
1. Mục tiêu
a. Về kiến thức
	- Nắm được đặc điểm về sự tạo ảnh qua hệ thấu kính ghép đồng trục: ghép cách nhau, ghép sát nhau
- Nhớ được công thức tính k, công thức liên hệ giữa d2 và d1’.
b. Về kĩ năng
	- Giải được các bài toán về hệ thấu kính.
c. Về thái độ
- Có tinh thần chịu khó, ham học hỏi.
- Có hứng thú học tập bộ môn.
2. Chuẩn bị của GV và HS
 a. Chuẩn bị của GV
- Giải trước các bài tập để lường trước các khó khăn của HS.
 - Chuẩn bị thêm nột số câu hỏi trắc nghiệm và bài tập khác. 
 b. Chuẩn bị của HS
- Ôn tập lí thuyết + làm bài tập
3.Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề vào bài mới (6 phút)
- Câu hỏi: Viết sơ đồ tạo ảnh qua hệ thấu kính ghép đồng trục ?
+Viết các công thức về hệ thấu kính đồng trục ghép cách nhau và hệ thấu kính đồng trục ghép sát nhau ? 
- Đáp án: + Sơ đồ tạo ảnh qua hệ thấu kính ghép đồng trục: 
L1 L2
AB ¾¾¾® A1B1 ¾¾¾® A2B2
d1 d1’ d2 d2’
+ Hệ thấu kính đồng trục ghép cách nhau: d2 = O1O2 – d1’; k = k1k2 = . 
+ Hệ thấu kính đồng trục ghép sát nhau: d2 = – d1’; k = k1k2 = - ; ; D = D1 + D2
	- Đặt vấn đề: Giải các bài toán về hệ thấu kính như thế nào, khi giải các bài
 toán đó chúng ta cần lưu ý điều gì?
b. Dạy bài mới
Hoạt động 1 (18 Phút): Giải các bài toán về hệ thấu kính ghép cách. 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
- Đọc đề và phân tích nội dung bài toán
- Yêu cầu học sinh ghi sơ đồ tạo ảnh.
-Y/C HS viết các công thức tính d1’ ; d2 ; d2’; k từ đó thực hiện các tính toán.
-Gọi một HS lên bảng tính toán.
-GV nhận xét và chính xác hóa nội dung cần tính toán
-Y/C HS viết các công thức tính d1’ ; d2 ; d2’; k với ẩn d1
? Để ảnh cuối cùng là ảo và bằng hai lần vật thì d2 và k phải như thế nào 
? Từ các phương trình lập được hãy tính d1
-Hướng dẫn học sinh giải hệ bất phương trình và phương trình để tìm d1.
- Gọi một HS đại diện lên giải hệ phương trình tìm d
- Theo dõi + ghi nhớ nội dung bài toán
- Ghi sơ đồ tạo ảnh.
- Thực hiện Y/C của GV
 -Thực hiện các Y/C của GV
- Theo dõi + ghi nhớ
- Thực hiện Y/C của GV
TL : Để ảnh cuối cùng là ảo và bằng hai lần vật thì : d2’ < 0 và k = ± 2
- Thảo luận theo nhóm, lập và giải hệ phương trình để tính d1
- Làm việc theo sự hướng dẫn của GV
- Đại diện 1 HS lên bảng giải bài toán 
Bài 3 trang 195
Sơ đồ tạo ảnh:
 L1 L2
 AB ¾¾¾® A1B1 ¾¾¾® A2B2
 d1 d1’ d2 d2’
a) Ta có:
 d1’ = = ¥ 
 d2 = l – d1’ = 30 - ¥ = - ¥
d2’ = f2 = - 10 cm.
k = = = 0,5
b) Ta có:
 d1’ = 
 d2 = l – d1’ = 30 - = 
 d2’= 
 = < 0
 k = =
= 
-Nhận xét, chính xác hóa kết quả và cách giải
- Theo dõi + ghi nhớ 
k = ± 2.
Giải ra ta có d1 = 35cm.
Hoạt động 2 (17 Phút): Giải bài hệ thấu kính ghép sát 
Hoạt động của GV
Hoạt động của GV
Hoạt động của GV
- Đọc đề và phân tích nội dung bài toán
- Theo dõi + ghi nhớ
Bài 5/ Sgk – T195
a. Chứng minh có hai ảnh của S tạo bởi hệ
? Vẽ hình mô tả
- Quan sát, hướng dẫn HS
- Chính xác hình vẽ lên bảng
- Tự vẽ hình
- Ghi nhớ hình vẽ
? Mô tả quá trình tạo ảnh bởi hệ
? Viết sơ đồ tạo ảnh và tính tiêu cự của thấu kính tương đương
- Quan sát, hướng dẫn HS yếu kém
- Gọi 1 HS lên bảng làm bt
- Nhận xét, đánh giá, chính xác hóa kết quả
TL: Ảnh tạo bởi phần rìa của L1 và phần chập nhau của L1, L2
- Thảo luận theo nhóm làm bài tập
- Làm việc theo sự hướng dẫn của GV
- Ghi nhớ
- Phần rìa của L1:
 L1 
 S ¾¾¾® S1’ (ảnh 1)
 d1 d1’ 
- Phần chập nhau của hai thấu kính: 
+ Thấu kính tương đương L có tiêu cự: f = f1f2f1+ f2 = 20cm
Sơ đồ tạo ảnh: 
 L 
 S ¾¾¾® S’ (ảnh 2)
 d2 = d1 d2’ 
? Ảnh tạo bởi thấu kính thật khi nào
? Tìm điều kiện cả hai ảnh đều là thật
? Ảnh tạo bởi thấu kính ảo khi nào
? Tìm điều kiện cả hai ảnh đều là ảo
TL: Vật ở ngoài khoảng tiêu cự (d > f)
TL: ....
TL: Vật ở trong khoảng tiêu cự (d < f)
TL: d < 20cm
b. Tìm vị trí cả vật (d): 
- Hai ảnh đều thật:
d> f1=60cmd>f=20cm
⇒ d > 60cm
- Hai ảnh đều là ảo
d< f1=60cmd < f=20cm
⇒ d < 20cm
c. Củng cố, luyện tập (3 phút)
? Khi giải bài toán bằng cách vận dụng các CT TK ta cần lưu ý điều gì
	GV: đánh giá giờ học, nhấn mạnh kiến thức về hệ thấu kính 
d. Hướng dẫn học bài ở nhà (1 phút)
- Làm bài tập+ Sbt, bài tập ví dụ Sgk 
- Ôn tập: thấu kính, sự tạo ảnh bởi hệ thấu kính 
- Tiết sau: Mắt