Giáo án Ngữ văn khối 11 - Tiết 21 đến tiết 40

Ngày giảng: 11B2: Sĩ số: Vắng: 
	11B4: Sĩ số: Vắng: 
 11B5: Sĩ số: Vắng: 
Tiết 21 – Lµm v¨n 
TRẢ BÀI LÀM VĂN SỐ 1
HƯỚNG DẪN VIẾT BÀI SỐ II - NGHỊ LUẬN VĂN HỌC (Bài viết ở nhà)
I. Mục tiêu cần đạt 
 Gióp häc sinh:
1. KiÕn thøc: 
- Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận xã hội.
- Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục được một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết văn tốt hơn.
2. KÜ n¨ng: 
- Hướng dẫn bài viết số 2 HS làm ở nhà.
3. Th¸i ®é: Cã ý thøc lµm bµi ®óng theo quy ®Þnh.
II. Phương tiện thực hiện:
GV: SGK, SGV Ngữ văn 11 chuẩn, ChuÈn kiÕn thøc, bài viết của học sinh
HS: SGK, vở ghi, vở soạn 
III.Tiến trình dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ (3 phót): K
 2. Bài mới (41 phót): 
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
H§1 (5 phót): H­íng dÉn h/s t×m hiÓu ®Ò
GV: Tìm hiểu yêu cầu của đề bài? 
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. 
H§2 (15 phót): Hướng dẫn lập dàn ý
GV: Mở bài cần đảm bảo những ý nào? 
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. 
GV: Phần thân bài cần bình luận những ý nào? Bình luận ra sao? 
HS: Trao ®æi theo nhãm bµn, tr¶ lêi.
H§3 (15 phót): Trả bài và nhận xét
GV: NhËn xÐt chung vÒ bµi lµm cña h/s
GV: Tr¶ bµi vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c.
H§4 (6 phót): Hướng dẫn bài viết số 2 ở nhà.
Định hướng nội dung: Đọc lại văn bản hai bài thơ.Tìm ra những nét chung và riêng trong cá tính hai người phụ nữ ở hai bài thơ đó?
I/ Hướng dẫn tìm hiểu đề: 
§Ò bµi: §äc truyÖn TÊm C¸m, em suy nghÜ g× vÒ cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c, gi÷a ng­êi tèt vµ kÎ xÊu trong x· héi x­a vµ nay?
- Nội dung nghị luận: Cuộc đấu tranh giữa cái thiện, ác; giữa người tốt, kẻ xấu 
- Phương pháp nghị luận: bình luận
- Phạm vi dẫn chứng: Đời sống xã hội 
II/ Xây dựng đáp án
1. Mở bài: 
- Giíi thiÖu vÒ nh÷ng quan niÖm ®¹o ®øc truyÒn thèng liªn quan ®Õn thiÖn - ¸c trong v¨n häc, nhÊt lµ v¨n häc d©n gian.
- Giíi thiÖu truyÖn cæ tÝch TÊm C¸m vµ bµi häc ®¹o ®øc vÒ sù chiÕn th¾ng cña c¸i thiÖn.
2. Thân bài: B×nh luËn:
- Miªu t¶ l¹i m©u thuÉn gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c trong truyÖn TÊm C¸m.
- C¸i ¸c ®· chµ ®¹p lªn c¸i thiÖn nh­ thÕ nµo? (C¸m giÕt TÊm mÊy lÇn? V× sao?) 
- C¸i thiÖn ®· vïng lªn ®Êu tranh víi c¸i ¸c ra sao? (tõ thô ®éng ®Õn chñ ®éng, tõ ph¶n øng yÕu ít ®Õn m¹nh mÏ, quyÕt liÖt nh­ thÕ nµo?)
=> Tõ c©u chuyÖn, rót ra bµi häc g×: c¸i thiÖn v­ît qua ®­îc c¸i ¸c kh«ng thÓ chØ b»ng nh÷ng nh­êng nhÞn mét c¸ch yÕu hÌn mµ ph¶i ®Êu tranh quyÕt liÖt víi nã, diÖt trõ nã. Nã kh«ng thÓ chØ lµ mét cuéc ®Êu tranh vÒ tinh thÇn ®­îc.
3. Kết bài: C©u chuyÖn d©n gian cßn lµ bµi häc r¨n d¹y vÒ c¸ch sèng, vÒ con ®­êng h­íng thiÖn tr¸nh ¸c cña con ng­êi. Nã còng gióp mçi chóng ta biÕt c¸ch nh­êng nhÞn nh­ thÕ nµo vµ ®Êu tranh nh­ thÕ nµo trong mçi hoµn c¶nh kh¸c nhau cña cuéc sèng. 
III/ Nhận xét 
- Đa số hiểu đề song bài viết còn sơ sài, nông cạn, diễn đạt chưa thật lưu loát, thiếu nhiều dẫn chứng
- Một số bài lại sa vào việc kể lại, phân tích truyện Tấm Cám
- Nhiều bài chưa làm rõ mâu thuẫn giữa thiện và ác
- Những ý kiến bình luận chưa thật chặt chẽ, thiếu sự lập luận lôgic.
IV/ Ra đề bài viết số 2 (Nghị luận văn học).
Đề bài.
 Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam thời xưa qua các bài Tự tình( Bài II) của Hồ Xuân Hương và Thương vợ của Trần Tế Xương.
*Yêu cầu về kỹ năng
- Nắm vững kiểu bài văn nghị luận văn học.
- Trình bày ngăn gọn, đủ ý, diễn đạt lưu loát.
- Bố cục rõ ràng. Văn có cảm xúc.
- Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt.
* Yêu cầu về kiến thức.
- Nắm vững nội dung của hai bài thơ, từ đó thấy được sự giống và khác nhau giữa tính cách của hai người phụ nữ:
- Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng đảm bảo được các ý chính sau đây:
+ Giống: Cùng cảm nhận được thân phận, số phận của mình một cách rõ ràng. Cùng ý thức được về bản thân và cuộc sống của mình.
Họ đều là những người phụ nữ tần tảo, nhẫn nại, cam chịu duyên phận, biết mà không thể làm gì được để thoát khỏi cuộc sống tù túng ngột ngạt, đến bế tắt ấy. Mất tự do, không được sống cho chính mình.
+ Khác: Một người muốn bứt phá, thoát ra khỏi cuộc sống ngột ngạt; Một người lại cam chịu, nhẫn nại làm tròn bổn phận của người mẹ, người vợ. Một người được đồng cảm, sẻ chia, động viên, khuyến khích. Một người cô đơn một mình, đau tức trước duyên phận hẩm hiu.
à Nét cá tính đều đáng được trân trọng, đáng quí ở người phụ nữ Việt Nam: Mạnh mẽ, biết hi sinh, ý thức được bản thân, nhận thức được cuộc sống.
* Thang điểm.
- Điểm 9-10: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt.
- Điểm 7-8: Đáp ứng được 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt.
- Điểm 5-6: Đáp ứng 1/2 yêu cầu trên, bài viết còn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả.
- Điểm 3-4: Đáp ứng được 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt.
- Điểm 1-2: Trình bày thiếu ý hoặc còn sơ sài ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả.
- Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.
3. Cñng cè (3 phót): Ôn lại kiến thức lý thuyết làm văn
4. H­íng dÉn häc bµi (1phót): 
- Ph©n tÝch ®Ò, lËp dµn ý tr­íc khi viÕt bµi. Nép bµi ®óng h¹n.
- So¹n bµi “V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc”.
Ngày giảng: 11B2: Sĩ số: Vắng: 
	11B4: Sĩ số: Vắng: 
 11B5: Sĩ số: Vắng: 
Tiết 22, 23, 24 – §äc v¨n 
V¨n tÕ nghÜa sÜ cÇn giuéc
 (NguyÔn §×nh ChiÓu)
I. Mục tiêu cần đạt
 Gióp häc sinh:
1. KiÕn thøc: 
- Nắm được những nét chính về cuộc đời, nghị lực, nhân cách và giá trị thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu.
- Bøc t­îng ®µi bi tr¸ng vÒ ng­êi n«ng d©n Nam Bé yªu n­íc buæi ®Çu chèng Ph¸p.
- Th¸i ®é c¶m phôc, xãt th­¬ng cña t¸c gi¶.
- TÝnh tr÷ t×nh, thñ ph¸p t­¬ng ph¶n vµ viÖc sö dông ng«n ng÷.
2. KÜ n¨ng: §äc – hiÓu mét bµi v¨n tÕ theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i
3. Th¸i ®é: Cã ý thøc yªu mÕn, sù tr©n träng ®èi víi ng­êi n«ng d©n l©o ®éng.
II. Phương tiện thực hiện:
GV: SGK, SGV Ngữ văn 11 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc
HS: SGK, vở ghi, vở soạn, 
III.Tiến trình dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ (3 phót): K
 2. Bài mới (41 phót): 
TiÕt thø nhÊt: PHẦN I: TÁC GIẢ
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
H§1 (10 phót): H­íng dÉn h/s t×m hiÓu về cuộc đời
HS đọc phần I SGK, trả lời câu hỏi: 
 Trong phần I SGK trình bày những điểm chính nào ?
+ Năm sinh, năm mất.
+ Quê quán.
+ Những nét chính về cuộc đời.
GV: Theo em trong con người Nguyễn Đình Chiểu có sự kết hợp của 3 tố chất nào?
( Nhà giáo/ Nhà văn/ thầy thuốc)
=> Bài học từ cđ NĐC: bài học về nghị lực, bản lĩnh sống vượt lên bi kịch cá nhân, tinh thần bất khuất trước kẻ thù, tấm lòng yêu nước thương dân sâu nặng. 
H§2 (31 phót): Hướng dẫn tìm hiểu sự nghiệp thơ văn 
GV: Kể tên các tác phẩm chính của NĐC? 
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GVMR: Có thể chia theo thể loại: văn tế, thơ Nôm, truyện thơ Nôm
Hoặc theo nội dung: truyền bá đạo đức, lí tưởng , nhân nghĩa và thơ văn yêu nước
GV: Lý tưởng đạo đức nhân nghĩa của Nguyễn Đình Chiểu chủ yếu được xây dựng trên cơ sở tình cảm nào?
HS: Trao ®æi theo bµn, tr¶ lêi.
GV: Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã được học (THCS) minh họa cho nội dung lý tưởng đạo đức, nhân nghĩa trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã được học (THCS) minh họa cho nội dung yêu nước thương dân trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
HS đọc bài thơ "Chạy giặc" và khái quát nội dung
GV: Nghệ thuật đặc sắc của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu được biểu hiện ở những điểm nào?
HS thảo luận nhóm theo bàn.
GV liên hệ đến Giải thưởng văn nghệ miền Nam thời chống Mĩ mang tên NĐC, phê phán phân tích hiện tượng có HS thời nay không thích và không hiểu "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc"
I/ Cuộc đời.
- Nguyễn Đình Chiểu - Đồ Chiểu( 1822 - 1888) Tự là Mạnh Trạch, hiệu Trọng Phủ, Hối Trai (cái phòng tối ) 
- Sinh tại quê mẹ: Làng Tân Thới, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định. 
- Xuất thân trong gia đình nhà nho. Cha là Nguyễn Đình Huy, người Thừa Thiên vào Gia Định làm thư lại, lấy bà Trương Thị Thiệt người Sài Gòn làm vợ thứ, sinh ra Nguyễn Đình Chiểu.
- 1833 ông Huy đưa Nguyễn Đình Chiểu vào Huế ăn học, 1840 Nguyễn Đình Chiểu về Nam, 1843 thi đỗ tú tài, 1846 ra Huế thi tiếp nhưng đến 1949 lúc sắp thi thì mẹ mất, bỏ thi về Nam đội tang mẹ. Trên đường đi bị đau mắt nặng vì khóc mẹ quá nhiều nên đã bị mù hai mắt.
- Bị mù từ năm 27 tuổi, Nguyễn Đình Chiểu vẫn mở lớp dạy học, làm thuốc chữa bệnh cho người nghèo và sáng tác thơ văn chống Pháp.
- 1859 Pháp đánh Gia Định, Nguyễn Đình Chiểu cùng các lãnh tụ nghĩa quân bàn mưu đánh giặc và sáng tác nhiều thơ văn chiến đấu. 
-Thực dân Pháp biết ông là người có tài tìm cách dụ dỗ, mua chuộc, nhưng ông tỏ thái độ bất hợp tác.
- 1888 ông qua đời. Cuộc đời ông là một tấm gương sáng về nghị lực và đạo đức, suốt đời chiến đấu không biết mệt mỏi cho lẽ phải, cho quyền lợi nhân dân.
II/ Sự nghiệp thơ văn.
1. Tác phẩm chính.
- Sáng tác chủ yếu bằng chữ Nôm.
+ Truyện Lục Vân Tiên và Dương Từ - Hà Mậu.
+ Chạy giặc
+ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.
+ Văn tế Trương Định
+ Thơ điếu Trương Định
+ Thơ điếu Phan Tòng
+ Văn tế nghĩa sĩ trận vong Lục tỉnh.
+ Ngư Tiều y thuật vấn đáp. (Truyện thơ dài)
2. Nội dung thơ văn
* Quan niÖm nghÖ thuËt:
- “Häc theo ngßi bót chÝ c«ng
 Trong th¬ cho ngô tÊm lßng xu©n thu”.
- “Chë bao nhiªu ®¹o thuyÒn kh«ng kh¼m
 §©m mÊy th»ng gian bót ch¼ng tµ”.
- Th¬ v¨n ®Ò cao lý tưởng đạo đức nhân nghĩa.
+ Nhân: Tình yêu thương con người, sẵn sàng cưu mang con người trong cơn hoạn nạn.
+ Nghĩa: Là những quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người trong xã hội.
à Tất cả sáng tác của ông đều đặc biệt đề cao chữ nghĩa, là những bài học về đạo làm người. Đạo lí làm người của Nguyễn Đình Chiểu mang tinh thần Nho gia, nhưng lại rất đậm đà tính nhân dân và truyền thống dân tộc. Những nhân vật trong tác phẩm của ông đều là nhưng mẫu người lý tưởng, sống nhân hậu, thủy chung, ngay thẳng, dám xả than vì nghĩa lớn...
- Th¬ v¨n thÓ hiÖn lòng yêu nước thương dân.
+ Thơ văn ông ghi lại chân thực một thời đại đau thương của đất nước, khích lệ lòng căm thù giặc và ý chí cứu nước của nhân dân. Đồng thời nhiệt liệt biểu dương những anh hùng nghĩa sĩ đã chiến đấu, hi sinh cho Tổ Quốc.
+ Ông còn tố cáo tội ác xâm lăng gây bao thảm họa cho nhân dân. Ông khóc than cho đất nước gặp buổi đau thương. Ông căm uất chửi thẳng vào mặt kẻ thù. Ông dựng lên bức tượng đài bất tử về người nông dân nghĩa sĩ.
à Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đã đáp ứng xuất sắc những yêu cầu của cuộc sống và chiến đấu đương thời, có tác dụng động viên, kích lệ không nhỏ tình thần và ý chí cứu nước của nhân dân.
3. Nghệ thuật thơ văn.
- Có nhiều đóng góp, nhất là văn chương trữ tình đạo đức. Bút pháp trữ tình xuất phát từ cõi tâm trong sáng, nhiệt thành, đầy tình yêu thương, nồng đậm hơi thở của cuộc sống.
- Thơ văn Nguyên Đình Chiểu còn mang đậm chất Nam Bộ: Từ lời ăn tiếng nói mộc mạc, bình dị, đến tâm hồn nồng nhiệt, chất phác.
- Các sáng tác thiên về chất chuyện kể, mang màu sắc diễn xướng rất phổ biến trong văn học dân gian Nam Bộ.
=> Hơn một thế kỷ trôi qua, tiếng thơ Đồ Chiểu vẫn ngân vang giữa cuộc đời. Tên tuổi  ... µn, nh÷ng kiÕp ng­êi tµn qua c¶m nhËn cña hai ®øa trÎ.
- NiÒm xãt xa, th­¬ng c¶m cña nhµ v¨n tr­íc c/s quÈn quanh, tï ®äng cña nh÷ng ng­êi lao ®éng nghÌo n¬i phè huyÖn vµ sù tr©n träng n©ng niu nh÷ng kh¸t väng nhá bÐ nh­ng t­¬i s¸ng cña hä.
- T¸c phÈm ®Ëm ®µ yªu tè hiÖn thùc võa ph¶ng phÊt chÊt l·ng m¹n, chÊt th¬; lµ truyÖn t©m t×nh víi lèi kÓ thñ thØ nh­ mét lêi t©m sù.
2. KÜ n¨ng: 
- §äc – hiÓu t/p theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i.
- Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt trong t/p tù sù.
3. Th¸i ®é: Giáo dục lòng nhân hậu và ý thức: Biết ước mơ và có niềm tin trong cuộc sống.
II. Phương tiện thực hiện:
GV: SGK, SGV Ngữ văn 11 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc
HS: SGK, vở ghi, vở soạn 
III.Tiến trình dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ (3 phót): Kh«ng thùc hiÖn
2. Bài mới (41 phót): 
TiÕt thø nhÊt:
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
H§1 (11 phót): H­íng dÉn h/s t×m hiÓu TiÓu dÉn
HS: §äc phÇn tiÓu dÉn, SGK.
GV: H·y cho biÕt phÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung g×? Nªu cô thÓ tõng néi dung?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GVMR: em ruột của Nhất Linh - Hoàng Đạo, nhưng văn chương của Thạch Lam lại hướng về cuộc sống của tầng lớp tiểu tư sản, tri thức nghèo và người lao động.
 VNPhan: ®¸nh gi¸ cao nh÷ng st¸c cña T.L vµ tiªn c¶m ®ã sÏ lµ nh÷ng st¸c bÊt hñ.
GVMR: Bèi c¶nh truyÖn lÊy tõ quª ngo¹i cña t/g: phè huyÖn, ga xÐp CÈm Giµng, H¶i D­¬ng. 
H§2 (15 phót): H­íng dÉn h/s ®äc – hiÓu v¨n b¶n
HS: §äc mét vµi ®o¹n trong VB theo h­íng dÉn cña GV.
GV: Em cã Ên t­îng g× sau khi ®äc t/p? (Ên t­îng c¸ nh©n: buån, c/s phè huyÖn, t©m tr¹ng cña nh©n vËt Liªn)
GV: H·y cho biÕt ®¹i ý cña truyÖn?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
H§3 (15 phót): H­íng dÉn h/s ®äc – hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n
GV: c¶nh vËt n¬i phè huyÖn ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? (ko gian, thêi gian, ©m thanh, ¸nh s¸ng)
HS: Trao ®æi theo bµn, tr¶ lêi.
GVMR: hiÖn thùc XHVN tr­íc CM th¸ng t¸m.
GV: H·y thèng kª nh÷ng h×nh ¶nh chØ ¸nh s¸ng? em cã nhËn xÐt g× vÒ ¸nh s¸ng n¬i phè huyÖn?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: ¢m thanh vµ mïi vÞ ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: NhËn xÐt cña em vÒ khung c¶nh phè huyÖn?
I/ TiÓu dÉn
1. T¸c gi¶
- (1910-1942), tên khai sinh Nguyễn Tường Vinh, sau đổi là Nguyễn Tường Lân. Bút danh Việt Sinh.
- Là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn.
- C©y bót viÕt truyÖn ng¾n tµi hoa vµ ®Æc s¨c: Loại truyện tâm tình, truyện không có truyện. Nhµ v¨n ®i s©u vµo thÕ giíi néi t©m nh©n vËt víi nh÷ng c¶m gi¸c m¬ hå, mong manh, tinh tÕ. Hai yếu tố hiện thực và lãng mạn trữ tình luôn đan cài, xen kẽ vào nhau tạo nên nét đặc thù khó lẫn trong phong cách nghệ thuật của ông.
- Quan niệm về văn chương rất lành mạnh tiến bộ: “ §èi víi t«i, văn chương không phải là mét c¸ch ®em ®Õn cho ng­êi ®äc sự thoát li hay sù quên, tr¸i l¹i văn chương là mét thø khí giíi thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, ®Ó võa tè c¸o vµ thay ®æi mét c¸i thÓ giíi giả dối và tàn ác, võa lµm cho lßng ng­êi ®­îc thªm trong s¹ch vµ phong phó h¬n.”
- C¸c t/p chÝnh (sgk)
2. T¸c phÈm
Hai đứa trẻ là truyện ngắn in trong tập Nắng trong vườn, cã sù hoµ quyÖn cña 2 yÕu tè hiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh
II/ §äc – hiÓu v¨n b¶n
1. §äc
2. Gi¶i nghÜa tõ khã (sgk)
3. Ên t­îng vµ ®¹i ý
- Ên t­îng:
- §¹i ý: ViÕt vÒ c/s n¬i phè huyÖn qua c¸i nh×n cña chi em Liªn lóc ®ªm xuèng chê tµu.
III/ §äc – hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n
1. Bøc tranh phè huyÖn
a) Khung c¶nh phè huyÖn
- Ko gian: + mét buæi chiÒu dÇn chuyÓn sang ®ªm tèi: ¸nh mÆt trêi ®á rùc -> ¸ng m©y hång lóc chiÒu tµ -> d·y tre lµng -> cöa hµng cña chÞ em Liªn. Nèi gi÷a chóng lµ sù lÊn dÇn cña bãng ®ªm. -> §iÓm nh×n tõ cao xuèng thÊp.
+ §iÓm nh×n tõ xa ®Õn gÇn: Ban ®Çu lµ chî v·n 
-> cöa hµng cña chÞ em Liªn -> mÑt hµng cña chÞ Tý -> manh chiÕu r¸ch cña bè con b¸c XÈm -> hßn ®¸ bªn tèi bªn s¸ng -> h¹t c¸t lÊp l¸nh.
=> Bao trïm lªn ko gian lµ bãng tèi, bãng ®ªm – C©u chuyÖn ®Çy bãng tèi.
- Thêi gian dÇn chuyÓn tõ chiÒu tµ sang ®ªm tèi, tèi dÇn råi ®ªm h¼n. 
-> Tu©n theo l«gic vËn ®éng cña bãng ®ªm.
- ¸nh s¸ng: ®á rùc nh­ löa ch¸y, m©y ¸nh hång, ngµn sao li ti nhÊp nh¸y, ¸nh ®Ìn c¸c nhµ trªn phè, a/s¸ng chØ hÐ ë khe cöa, ®om ®ãm, quÇng s¸ng quanh ngän ®Ìn chÞ Tý (lÆp l¹i 7 lÇn), chÊm löa nhá ë bÕp löa b¸c phë Siªu, tõng hét s¸ng lät qua phªn nøa, h¹t c¸t lÊp l¸nh.
-> ¸nh s¸ng yÕu ít, le lãi ®©y ®ã, ko ®ñ ®Ó soi s¸ng g­¬ng mÆt ng­êi. (NghÖ thuËt lÊy s¸ng t¶ tèi) Khung c¶nh thiªn nhiªn con ng­êi ngËp ch×m dÇn trong ®ªm tèi mªnh m«ng
- ¢m thanh: tiÕng trèng thu ko, tiÕng Õch nh¸i, tiÕng muçi vo ve, hoa vµng r¬i trªn ¸o (©m thanh trõu t­îng cña sù r¬i rông).
-> ©m thanh nhá l¹i vµ t¾t h¼n. (NghÖ thuËt lÊy ®éng t¶ tÜnh)
- Mïi vÞ: “mïi Èm bèc lªn ... mïi riªng cña ®Êt” 
-> mïi v« vÞ.
=> Khung c¶nh ®en tèi mê mÞt, u ¸m, gîi sù buån tÎ. Phè huyÖn gièng nh­ mét nghÜa ®Þa, con ng­êi gièng nh­ nh÷ng nÊm må. Sù sèng leo lÐt, dÉn tµn lôi. 
3. Cñng cè (3 phót): GV vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam; thÓ lo¹i truyÖn t©m t×nh (tri thøc ®äc hiÓu SGK NV11 n©ng cao)
4. H­íng dÉn häc bµi (1 phót): - Häc bµi, So¹n tiÕp bµi.
Ngày giảng: 11B2: Sĩ số: Vắng: 
	11B4: Sĩ số: Vắng: 
 11B5: Sĩ số: Vắng: 
Tiết 39, 40 – §äc v¨n 
Hai ®øa trÎ
 Th¹ch Lam
I. Mục tiêu cần đạt
 Gióp häc sinh:
1. KiÕn thøc: 
- Bøc tranh phè huyÖn víi c¶nh ngµy tµn, chî tµn, nh÷ng kiÕp ng­êi tµn qua c¶m nhËn cña hai ®øa trÎ.
- NiÒm xãt xa, th­¬ng c¶m cña nhµ v¨n tr­íc c/s quÈn quanh, tï ®äng cña nh÷ng ng­êi lao ®éng nghÌo n¬i phè huyÖn vµ sù tr©n träng n©ng niu nh÷ng kh¸t väng nhá bÐ nh­ng t­¬i s¸ng cña hä.
- T¸c phÈm ®Ëm ®µ yªu tè hiÖn thùc võa ph¶ng phÊt chÊt l·ng m¹n, chÊt th¬; lµ truyÖn t©m t×nh víi lèi kÓ thñ thØ nh­ mét lêi t©m sù.
2. KÜ n¨ng: 
- §äc – hiÓu t/p theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i.
- Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt trong t/p tù sù.
3. Th¸i ®é: Giáo dục lòng nhân hậu và ý thức: Biết ước mơ và có niềm tin trong cuộc sống.
II. Phương tiện thực hiện:
GV: SGK, SGV Ngữ văn 11 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc
HS: SGK, vở ghi, vở soạn 
III.Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ (3 phót): 
	H·y cho biÕt nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc ®êi, sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Th¹ch Lam?
2. Bài mới (38phót): 
TiÕt thø hai:
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
H§1(28 phót): H­íng dÉn h/s ®äc – hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n
GV: Kh¸i qu¸t l¹i ND tiÕt tr­íc.
GV: Chî lµ th­íc ®o kinh tÕ cña 1 ®Þa ph­¬ng, lµ trung t©m cña bøc tranh phè huyÖn. Chî ®­îc miªu t¶ ntn? H·y thèng kª c¸c cöa hµng n¬i phè huyÖn, thu nhËp cña nã?
HS: Trao ®æi theo bµn, tr¶ lêi.
GVMR: hiÖn thùc XHVN tr­íc CM th¸ng t¸m.
GV: Con ng­êi n¬i phè huyÖn sèng ntn?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: C/s Êy cã ph¶i chØ diÔn ra trong mét ngµy?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GVMR: QuÈn quanh m·i víi vµi ba d¸ng ®iÖu / Tíi hay lui còng ngÇn Êy mÆt ng­êi / V× qu¸ th©n nªn qu¸ ®çi buån c­êi / M«i nh¾c l¹i còng ngÇn Êy chuyÖn.
HS: ®äc ®o¹n tõ “®ªm tèi ®èi víi Liªn quen l¾m ....”
GV: T/p ®­îc dÖt nªn tõ c¸i nh×n cña ai? T¹i sao?
HS: Trao ®æi theo bµn, tr¶ lêi. 
GV: T/g cã trùc t¶ tr¹ng th¸i chê tµu cña Liªn vµ An ko? V× sao?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: T¹i sao Th¹ch Lam l¹i chó ý ®Õn t©m tr¹ng ®îi tµu cña Liªn?
HS: Th¶o luËn theo nhãm bµn, tr¶ lêi.
GV: T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ ®oµn tµu? Theo em c¸i ®oµn tµu mang ®Õn lµ g×?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: T¹i sao t/g ®Ó con tµu vôt tr«i qua nhanh?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ th¸i ®é cña t/g khi x©y dùng bøc tranh phè huyÖn vµ t©m tr¹ng ®îi tµu cña chÞ em Liªn?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.
H§1(10 phót): LuyÖn tËp
HS; §äc vµ tr¶ lêi CH1, sgk
GV: NÐt ®Æc s¾c cña PC nghÖ thuËt T.Lam qua truyÖn “H§T”?
HS: Th¶o luËn theo nhãm bµn, tr¶ lêi.
III/ §äc – hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n
1. Bøc tranh phè huyÖn
a) Khung c¶nh phè huyÖn
b) Cuéc sèng n¬i phè huyÖn
- Chî phiªn: + ®· v·n tõ l©u
 + mïi Èm mèc -> nghÌo
- Cöa hµng t¹p ho¸: 1 – thu nhËp: 2 b¸nh xaphßng, 1 cót r­îu.
 + hµng n­íc: 1 – thu nhËp: kh«ng
 + hµng phë: 1 – thu nhËp: kh«ng
 + hµng xÈm: 1 – thu nhËp: kh«ng
-> Phè huyÖn nghÌo (hµng n­íc ko dän ban ngµy mµ dän ban ®ªm v× ban ngµy cßn bËn mß cua ..., hµng phë ko b¸n ®­îc cho ai v× ®ã lµ thøc ¨n xa xØ.
- Con ng­êi: 
+ TrÎ con: nhÆt nh¹nh thanh nøa, thanh tre ... (con b¸c XÈm – nhÆt r¸c bÈn).
+ ChÞ Tý: ban ngµy bËn mß cua, b¾t tÐp, tèi míi dän hµng nh­ng “ch¶ kiÕm ®­îc bao nhiªu”.
+ Bµ cô Thi: h¬i ®iªn l¹i nghiÖn r­îu
+ b¸c phá Siªu: “thø quµ xa xØ”
+ ChÞ em Liªn: c/s khã kh¨n – mÑ cßn bËn lµm hµng x¸o
-> Mçi ng­êi mçi c¶nh nh­ng ®Òu cã chung lµ sù quÈn quanh, bÕ t¾c, sù buån ch¸n, mái mßn.
=> C/s ®ã diÔn ra nhiÒu ngµy, lÆp ®i lÆp l¹i. Têt c¶ chØ nh­ tån t¹i. Con ng­êi tån t¹i nh­ 1 sù sèng yÕu ít, kiÕp ng­êi nh­ 1 tiÕng thë dµi. Nh×n hä ta chØ thÊy sù ch¸n n¶n. C¸i nh×n cña Liªn còng ®Çy ch¸n n¶n.
2. T©m tr¹ng ®îi tµu
- T/p ®­îc dÖt nªn tõ c¸i nh×n cña Liªn v× Liªn lµ c« g¸i míi lín, rÊt nh¹y c¶m, cã c¸i nh×n trong trÎo vµ ch©n thùc, c¸i nh×n lu«n ng­íc lªn vµ mong ngãng mét ®iÒu g× ®ã.
- T©m tr¹ng ®îi tµu cña Liªn vµ An ko ®­îc trùc t¶ v× ®iÒu ®ã diÔn ra vµ lÆp l¹i hµng ngµy.
- Chê tµu thùc chÊt lµ chê ®îi sù ®æi thay
+ Mäi ng­êi: chê ®îi vËt chÊt (mong b¸n ®­îc chót g× ®ã).
+ Liªn vµ An: chê ®îi mang ý nghÜa tinh thÇn v× Hµ Néi ®· sèng trong kÝ øc th¬ bÐ cña 2 chÞ em – mét thÕ giíi ®èi lËp víi thùc t¹i.
-> Sù chê ®îi mang m¬ ­íc ®æi thay vµ con tµu chë c¶ thÕ giíi trong m¬ ®ã.
- H×nh ¶nh ®oµn tµu: 
+ ¢m thanh n¸o nøc, m·nh liÖt:
+ §Çy a/s¸ng míi:
+ Sù nhén nhÞp, ®«ng ®óc
-> Mét thÕ giíi ®èi lËp víi c¸i tÜnh mÞch, c¸i nghÌo cña phè huyÖn (toa h¹ng sang lµ biÓu hiÖn >< triÖt ®Ó víi phè huyÖn).
- Con tµu vôt qua nhanh nh­ mét tia chíp, ®Ó l¹i nhiÒu nuèi tiÕc, mét chót d­ vÞ, d­ ©m l¹.
+ V× nã lµ ­íc m¬ nªn nã rÊt ng¾n ngñi, cßn phè huyÖn vÉn vËy, ko ®æi thay -> nhiÒu nuèi tiÕc >< thùc t¹i. V× vËy mµ ta hiÓu chÞ em Liªn ®· “ngËp vµo giÊc ngñ” mµ vÉn nh­ nghe tiÕng tµu v¼ng, v× sao mµ ®ªm nµo hä còng thøc ®îi tµu.
* Th¸i ®é cña t/g:
- ThÓ hiÖn niÒm tr©n träng vµ th­¬ng xãt ®èi víi nh÷ng kiÕp ng­êi nhá bÐ, sèng trong nghÌo nµn t¨m tèi, buån ch¸n (nãi réng ra lµ ®Êt n­íc ë trong c¶nh ®ãi nghÌo, n« lÖ).
- Cã chót g× ®ã t/g muèn thøc tØnh nh÷ng con ng­êi ®ang buån ch¸n, sèng quÈn quanh h·y cè v­¬n tíi a/s¸ng.
- Bµi ca vÒ t×nh yªu thiªn nhiªn, quª h­¬ng ®Êt n­íc:
+ §o¹n ®Çu t/p – c¶nh chiÒu tµn – bøc tranh thiªn nhiªn gÇn gòi mµ ko kÐm phÇn gîi c¶m, th¬ méng.
+ Nh©n vËt g¾n bã víi c/s th«n d·, hoµ hîp víi thiªn nhiªn.
IV/ LuyÖn tËp
1. Nh©n vËt g©y Ên t­îng: Liªn , An, chÞ Tý, b¸c Siªu, bµ cô Thi, ...
- Chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu: ®oµn tµu, bãng tèi, a/s¸ng, ©m thanh, Hµ Néi xa x¨m ...
2. T/P võa ®Ëm ®µ yÕu tè hiÖn thùc võa ph¶ng phÊt chÊt LM, chÊt th¬. 
- Minh chøng cho lo¹i truyÖn t©m t×nh cña T.Lam: c¸i t×nh ng­êi ch©n chÊt nhÑ nhµng thÊm s©u kh¾p thiªn truyÖn; tËp trung vµo thÕ giíi néi t©m nh©n vËt; lèi kÓ chuyÖn nh­ thñ thØ, t©m sù. 
3. Cñng cè (3 phót): HS ®äc ghi nhí, sgk. 
4. H­íng dÉn häc bµi (1 phót): - Häc bµi, So¹n tiÕp bµi “Ch÷ ng­êi tö tï”.