Giáo án Ngữ văn 11 buổi 2 bài: Vội vàng - Xuân Diệu

NS: 12/3/09 VỘI VÀNG
NG: 14/3/09 Xuân Diệu
BUỔI 2
A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS
 - Cảm nhận được niềm khao khát sống mãnh liệt, sống hết mình và quan niệm về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc của XD được thể hiện qua bài thơ.
 - Thấy được sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch cảm xúc mãnh liệt, dồi dào và mạch luận lí chặt chẽ cùng với những sáng tạo độc đáo về nghệ thuật.
B/ Chuẩn bị 
 Thầy: Soạn giáo án, TKTL Trò: Ôn tập
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động
 HĐ 1: Kiểm tra bài cũ
 HĐ 2: Giới thiệu bài mới
 HĐ 3: Bài mới
Hoạt động của Thầy
HĐ của trò
Nội dung kiến thức
? Em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả XD?
? Em hãy cho biết xuất xứ của bài thơ?
?Em hãy cho biết kết cấu bài thơ có thể chia thành mấy phần? Nội dung của từng phần?
? Em hãy cho biết nội dung của phần 1?
? Em hãy cho biết nội dung của đoạn 2?
? Em hãy cho biết nội dung của đoạn 3?
Bàn về thơ XD, nhà phê bình Hoài Thanh đã khẳng định: “ XD say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời, sống vội vàng, sống cuống quýt muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Khi vui cũng như khi buồn, người đều nồng nàn, tha thiết”
( Thi nhân Việt Nam)
Từ những hiểu biết về bài thơ “ Vội vàng” của XD, anh (chị) đánh giá ntn về nhận định trên của Hoài Thanh.
GV chia nhóm HS phân tích đề?
t: 3phút, Hết thời gian HS trình bày.
HS thảo luận dàn ý cho bài trên
t: 10phút
Hết thời gian HS trình bày ý kiến của nhóm
Các nhóm khác bổ sung
GV chốt ý
HSTL
HSTL
HSTL
HSTL
HSTL
HSTL
HS thảo luận
HSTL
I/ Nội dung cơ bản
 1, Tác giả
- XD( 1916-1985) tên thật: Ngô Xuân Diệu
- Quê: làng Trảo Nha, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
- Thuở nhỏ: học chữ Hán, chữ quốc ngữ và tiếng Pháp.
- Làm thơ từ rất sớm( năm 11 tuổi)
 - Sau khi tốt nghiệp tú tài ông đi dạy học tư và làm viên chức ở Mĩ Tho, sau đó sống bằng nghề viết văn( là thành viên của nhóm tự lực văn đoàn).
-Năm 1944, ông tham gia mặt trận Việt Minh, ông hăng say hoạt động trên lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.
- Cả cuộc đời ông gắn bó với nền văn học dân tộc và giữ nhiều chức vụ.
TP chính: SGK
ND: Ông đem đến cho thơ ca một sức sống mới một nguồn cảm xúc nới, thể hiện một quan niệm sống mới mẻ cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo.
Năm 1983, XD được bầu làm viện sĩ thông tấn Viện hàn lâm nghệ thuật Cộng hòa dân chủ Đức.
=> XD là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới.
2, Văn bản
a, Xuất xứ:Vội vàng được in trong tập Thơ thơ.
b, Kết cấu: 3 Phần
- 13 câu đầu: Tình yêu thiết tha với thiên đường nơi trần thế của nhà thơ
- Từ câu 14-> 29: Cảm nhận mới mẻ của XD về thời gian.
- Từ câu 30-> hết: lời giục giã sống vội vàng, cuống quýt.
3, Nội dung cơ bản
a, Phần 1: 13 Câu thơ đầu
 + 4 câu thơ đầu: Với cách nói ngông cuồng kì lạ, gây ấn tượng XD muốn thể hiện niềm khao khát giữ lại mùi hương cản lại màu sắc để tận hưởng nguyên hượng vị màu sắc của c/s ngay từ khi mới bắt đầu.
 + 9 câu thơ tiếp: Vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân giống như một khu vườn tình ái ngây ngất men say của t/y. XD gọi đó là thiên đường ngay trên mặt đất và con người phải biết hưởng thụ.
 b, Phần 2
Thời gian trong quan niệm của XD, là tuyến tính, mỗi giây mỗi phút qua đi là sự ra đi vĩnh viễn, một đi không trở lại, vì thế tác giả lấy sinh mệnh cá nhân, hơn thế lấy tuổi trẻ khoảng thời gian ngắn ngủi nhất của đời người làm thước đo (t).
Mỗi khoảnh khăc trôi qua là sự mất mát chia lìa. Mỗi sự vật trong vũ trụ đang từng giây, từng phút ngậm ngùi chia li tiễn biệt một phần đời của mình.
Cách cảm nhận t như vậy xét đến cùng là do sự thức tỉnh sâu sắc về cái tôi cá nhân, về sự tồn tại có ý nghĩa của mỗi cá nhân trên đời, nâng niu trân trọng từng giây, từng phút của c/đ nhất là những năm tháng tuổi trẻ
c,Phần 3: Những câu thơ còn lại
Lời giục giã kêu gọi con người con người sống gấp sống vội và tận hưởng những hương vị mật ngọt của đời ngay từ lúc còn trẻ.
II/ Luyện đề
1, Đề bài
* Phân tích đề
Kiểu bài: Nghị luận văn học
Nội dung: Nhận định của Hoài Thanh về nội dung thơ của XD
PVKT: bài thơ Vội vàng XD
TT: PT, CM, BL
* Dàn ý 
A/ Mở bài 
Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu nhận định của Hoài Thanh
B/ Thân bài
+ XD là nhà thơ say đắm t/y, say đắm cảnh trời
DC: đoạn thơ 1( 13 câu đầu)
- Mở đầu bài thơ là một ước muốn kì lạ táo bạo ngông cuồng: muốn tắt nắng, muốn buộc gió
-> thi sĩ muốn tước đoạt quyền của tạo hóa. 
Sở dĩ nhà thơ có ước muốn kì lạ như vậy vì: Mxuân đầy sức quyến rũ, hấp dẫn 
- 9 câu tiếp: nhà thơ mtả thiên nhiên mùa xuân giàu sức sống và màu sắc, âm thanh rộn rã tươi vui nhộn nhịp giống như một khu vườn tình ái: ở đó mọi sự vật quấn quýt bên nhau như đang yêu nhau say đắm(Dc)
Dưới “cặp mắt xanh non biếc rờn” và tâm hồn khao khát yêu, khao khát sống, khao khát giao cảm mãnh liệt với cuộc đời như XD, TN như cũng có linh hồn. Cảnh vật TN hiện ra sống động đẹp đẽ mà con người không thể bỏ qua.
+ Hơn ai hết XD là nhà thơ ý thức sâu sắc về t, và c/sống nơi trần thế.
- Trong quan niệm của nhà thơ: t không phải là tuần hòan vô hạn, mà mỗi giây mỗi phút trôi qua là một sự ra đi vĩnh viễn, và mọi vật lại đưa tiễn một phần đời của mình.
T/g đã sd thành công NT đối: tới-qua, non-già, còn và mất, vô hạn- hữu hạn, TN vĩnh hàng và c/đ ngắn ngủi. Đem c/đ con người lại lấy t tuổi trẻ ngắn ngủi của một đời người làm thước đo t.
Từ đó để khẳng định ý nghĩa đích thực của c/đ mỗi người.
+ XD sống cuống quýt sống vội vàng, tận hưởng thời gian ngắn ngủi của c/đ mình. Với một tình cảm nồng nàn tha thiết.
(Đoạn cuối bài thơ)
-> Khẳng định nhận định của HT là xác đáng Với lối vắt cấu sử dụng điệp ngữ, sd nhiều h.ả táo bạo thiên về cảm giác, nhịp thơ hăm hở sôi trào ... thể hiện đậm nét niềm ham sống đến cuồng nhiệt mê say của tác giả.
C/ Kết bài: Bài thơ đã truyền đến cho người đọc thêm yêu c/s, biết tận hưởng niềm hạnh phúc trần thế và thêm quí trọng tuổi thanh xuân một đi không trở lại.
HĐ 4: Hướng dẫn học bài ở nhà
 - Học sinh hoàn thiện việc viết bài cho đề bài trên
 - Tiết sau chuẩn bị ôn bài Tràng giang và kĩ năng viết bài nghị luận XH.