Giáo án môn Tin học 11 - Trường THPT bán công Trần Hưng Đạo

Ngày soạn: 
Tiết 1:
Ch­¬ng I: Mét sè kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh
 Vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh
§1: kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh
A. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU:
 Sau bài học này học sinh có khả năng:
Biết được khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
Biết được khái niệm chương trình dịch.
Phân biệt được hai loại chương trình dịch là biên dịch và thông dịch
PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN:
1. Phương pháp:
 Kết hợp phương pháp giảng dạy như: truyền thống, vấn đáp, có hình minh hoạ.
2. Phương tiện:
Vở ghi lý thuyết.
Sách giáo khoa và sách giáo viên lớp 11.
Sách tham khảo (nếu có).
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP, NỘI DUNG BÀI GIẢNG:
I. Ổn định lớp:
Yêu cầu lớp trưởng báo cáo sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ và gợi động cơ bài học:
- Giới thiệu chương trình học lớp 11.
- Giới thiệu bài học.
III. Bài giảng, nội dung bài giảng:
1. Tìm hiều khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
a. Mục tiêu:
- Giúp học sinh biết được lập trình là gì. Ý nghĩa của việc lập trình.
- Biết được khái niệm ngôn ngữ lập trình và một số loại ngôn ngữ lập trình.
b. Nội dung:
Mọi bài toán có thuật toán đều có thể giải được trên máy tính điện tử.
Các bước để giải một bài toán:
- Xác định bài toán.
- Xây dựng được thuật toán khả thi.
- Lập trình.
Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt những thao tác của thuật toán.
Ngôn ngữ lập trình là một phần mềm dùng để diễn đạt thuật toán thành một chương trình giúp cho máy tính hiểu được thuật toán đó.
Một số ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao.
c. Các bước tiến hành:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
thêi gian
1. Viết nội dung bài toán đặt vấn đề của bài giải phương trình bậc nhất và kết luận nghiệm của phương trình ax + b = 0.
- Hãy xác định các yếu tố Input và Output của bài toán?
- Hãy xác định các bước để tìm Output?
- Diễn giải: Hệ thống các bước này được gọi là thuật toán.
- Nếu trình bày thuật toán với một người nước ngoài; các em sẽ dùng ngôn ngữ nào để diễn đạt?
- Nếu diễn đạt thuật toán này cho máy hiểu, các em dùng ngôn ngữ nào?
- Diễn giải: Hoạt động để diễn đạt một thuật toán thông qua một ngôn ngữ lập trình được gọi là lập trình.
- Yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa và cho biết khái niệm lập trình.
- Hỏi: kết quả của hoạt động lập trình?
2. Yêu cầu học sinh cho biết các loại ngôn ngữ lập trình.
- Hỏi: Các em hiểu như thế nào về ngôn ngữ máy, ngôn ngữ bậc cao và hợp ngữ?
- Hỏi: Làm thế nào để chuyển một chương trình viết từ ngôn ngữ bậc cao sang ngôn ngữ máy?
- Hỏi: Vì sao không lập trình trên ngôn ngữ máy để khỏi phải mất công chuyển đổi mà người ta thường lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao?
1. Học sinh quan sát nội dung bài toán và theo dõi yêu cầu của giáo viên.
- Input: a,b
- Output: x=-b/a, vô nghiệm, vô số nghiệm
Bước 1: Nhập a,b
Bước 2: Nếu a0 kết luận có nghiệm x=-b/a
Bước 3: Nếu a=0 và b0 kết luận vô nghiệm
Bước 4: Nếu a=0 và b=0 kết luận vô số nghiệm.
- Ngôn ngữ Tiếng Anh.
- Dùng ngôn ngữ lập trình
- Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt những thao tác của thuật toán.
- Ta được một chương trình.
2. Tham khảo sách giao khoa và sử dụng vốn hiểu biết về Tin học.
 - Ngôn ngữ máy
 - Hợp ngữ
 - Ngôn ngữ bậc cao
- Ngôn ngữ máy: các lệnh được mã hóa bằng các kí hiệu 0 -1. Chương trình được viết trên ngôn ngữ máy có thể được nạp vào bộ nhớ và thực hiện ngay.
- Ngôn ngữ bậc cao: Các lệnh được mã hóa bằng một ngôn ngữ gần cới ngôn ngữ Tiếng Anh. Chương trình viết trên ngôn ngữ bậc cao phải được chuyển đổi thành chương trình trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện được.
- Phải sử dụng một chương trình dịch để chuyển đổi.
- Lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao dễ viết hơn vì các lệnh được mã hóa gần với ngôn ngữ tự nhiên. Lập trình trên ngôn ngữ máy rất khó, thường các chuyên gia lập trình mới lập trình được.
15'
5'
2. Tìm hiểu hai loại chương trình dịch: thông dịch và biên dịch: Thông dịch và biên dịch.
a. Mục tiêu:
- Học sinh biết được khái niệm chương trình dịch và sự cần thiết của chương trình dịch.
- Phân biệt được thông dịch với biên dịch.
b. Nội dung:
- Chương trình dịch là một chương trình có chức năng chuyển đổi một chương trình được viết bằng một ngôn ngữ lập trình bậc cao thành một chương trình có thể thực hiện được trên máy tính.
- Cần phải có một chương trình dịch để chuyển chương trình được viết bằng các ngôn ngữ khác thành ngôn ngữ máy.
- Đầu vào của chương trình dịch là một chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao. Đầu ra cũng là một chương trình nhưng được viết bằng ngôn ngữ máy.
- Biên dịch: Kiểm tra, phát hiện lỗi và dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình có thể thực hiện trên máy.
- Thông dịch: lần lượt dịch và thực hiện từng lệnh một.
c. Các bước tiến hành:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
thêi gian
1. Nêu vấn đề:
Các em muốn giới thiệu về trường mình cho một người khách du lịch quốc tế biết tiếng Anh, có 2 cách để thực hiện:
- Cách 1: Cần một người biết tiếng Anh, dịch từng câu nói của em sang tiếng Anh cho người khách.
- Cách 2: Em soạn nội dung cần giới thiệu ra giấy và người phiên dịch dịch toàn bộ nội dung đó sang tiếng Anh rồi đọc cho người khách.
- Hãy lấy ví dụ tương tự trong thực tế về biên dịch và thông dịch từ tiếng Anh sang tiếng việt.
2. Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và sử dụng các ví dụ trên để cho biết các bước trong tiến trình thông dịch và biên dịch.
1. Chú ý lắng nghe ví dụ của giáo viên và thảo luận để tìm ví dụ tương tự.
- Khi thủ tướng một chính phủ trả lời phỏng vấn trước nhà báo quốc tế, họ thường cần một người thông dịch để dịch từng câu tiếng việt sang tiêng Anh.
- Khi thủ tướng chính phủ đọc một bài diễn văn tiếng Anh trước hội nghị, họ cần một người biên dịch để chuyển văn bản tiếng Việt thành tiếng Anh.
2. Nghiên cứu SGK và suy nghĩ để trả lời.
a. Biên dịch: (Compiler)
Bước 1: Duyệt, phát hiện lỗi, kiểm tra tính đúng đắn của lệnh trong chương trình nguồn.
Bước 2: Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình trên ngôn ngữ máy.
b. Thông dịch:
Bước 1: Kiểm tra tính đúng đắn của lệnh tiếp theo trong chương trình nguồn.
Bước 2: Chuyển lệnh đó thành ngôn ngữ máy.
Bước 3: Thực hiện các câu lệnh vừa được chuyển đổi.
5'
15'
IV. Củng cố lại bài: (3')
1. Những nội dung đã học:
- Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
- Có 3 loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao
- Khái niệm chương trình dịch.
- Có 2 loại chương trình dịch là biên dịch và thông dịch.
2. Câu hỏi và bài tập về nhà:
- Mỗi loại ngôn ngữ lập trình phù hợp với những người có trình độ lập trình như thế nào?
- Kể tên một số ngôn ngữ lập trình bậc cao có sử dụng kĩ thuật biên dịch và thông dịch.
- Trả lời các câu hỏi 1,2,3 trong SGK trang 13.
- Xem bài đọc thêm 1: Em biết gì về các ngôn ngữ lập trình? SGK trang 6
- Xem trước bài học: Các thành phần của ngôn ngữ lập trình.
Ngày soạn: 
Tiết 2:
§2: C¸c thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
A. MỤC TIÊU, YÊU CẦU:
1. Kiến thức:
- Nắm được các thành phần của một ngôn ngữ lập trình nói chung. Một ngôn ngữ lập trình có 3 thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa.
- Biết được một số khái niệm như: tên, tên chuẩn, tên dành riêng, tên do người lập trình tự đặt, hằng, biến và chú thích.
2. Kĩ năng:
- Phân biệt được tên chuẩn với tên dành riêng và tên tự đặt.
- Nhớ các quy định về tên, hằng, biến.
- Biết đặt tên đúng và nhận biết được tên sai quy định.
- Sử dụng đúng chú thích.
B. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN:
1. Phương pháp:
Kết hợp phương pháp giảng dạy như: truyền thống, vấn đáp, có hình minh hoạ.
2. Phương tiện:
- Vở ghi lý thuyết.
- Sách giáo khoa và sách giáo viên lớp 11.
- Sách tham khảo (nếu có)
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP, NỘI DUNG BÀI GIẢNG.
I. Ổn định lớp:
Yêu cầu lớp trưởng báo cáo sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ và gợi động cơ bài học:
- Giới thiệu bài học.
III. Bài giảng, nội dung bài giảng:
1. Tìm hiểu các thành phần của ngôn ngữ lập trình.
a. Mục tiêu:
- Biết được một ngôn ngữ lập trình gồm có 3 thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa.
b. Nội dung:
- Bảng chữ cái: là tập hợp các kí tự được dùng để viết chương trình. Không được phép dùng bất kì kí tự nào ngoài các kí tự quy định trong bảng chữ cái.
- Cú pháp: là bộ quy tắc để viết chương trình.
- Ngữ nghĩa xác định ý nghĩa thao tác cần phải thực hiện, ứng với mỗi tổ hợp kí tự dựa vào ngữ cảnh của nó.
c. Các bước tiến hành:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
thêi gian
1. Đặt vấn đề: có những yếu tố nào dùng để xây dựng nên ngôn ngữ tiếng Việt?
2. Diễn giải: Trong ngôn ngữ lập trình cũng tương tự như vậy, nó gồm có các thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa.
3. Yêu cầu học sinh nghiên cứu trong SGK và cho biết:
- Hãy nêu các chữ cái của bảng chữ cái tiếng Anh.
- Nêu các số trong hệ đếm thập phân.
- Nêu một số kí hiệu đặc biệt.
- Gọi học sinh trả lời và bổ sung thêm.
1. Độc lập suy nghĩ và trả lời:
- Bảng chữ cái tiếng việt, số, dấu.
- Cách ghép các kí tự thành từ, ghép từ thnàh câu.
- Ngữ nghĩa của từ và câu.
2. Lắng nghe và ghi nhớ.
3. Nghiên cứu SGK và thảo luận.
Bảng chữ cái: A,B,C................,Z.
 a,b,c................,z
 - Hệ đếm: 0,1,2,...........,9
 - Kí hiệu đặc biệt:
+ - * / = [ ] . , _ ; # ^ $ & () { }: ‘
 - Theo dõi kết quả rồi bổ sung.
5'
2. Tìm hiểu khái niệm “tên” trong thành phần của ngôn ngữ lập trình.
a. Mục tiêu:
- Học sinh biết phân biệt được một số loại tên: tên dành riêng, tên chuẩn, tên do người lập trình tự đặt.
b. Nội dung:
- Mọi đối tượng trong chương trình đều phải được đặt tên theo một quy tắc của ngôn ngữ lập trình và từng chương trình dịch cụ thể.
- Tên dành riêng: là những tên được ngôn ngữ lập trình quy định dùng với ý nghĩa xác định(còn được gọi là từ khóa), người lập trình không được dùng với ý nghĩa khác.
- Tên chuẩn: là những tên được ngôn ngữ lập trình quy định dùng với một ý nghĩa nào đó, người lập trình có thể định nghĩa lại để dùng nó với ý nghĩa khác.
- Tên do người lập trình đặt : là tên được dùng theo ý nghĩa riêng của từng người lập trình, tên này được khai báo trước khi sử dụng. Các tên không được trùng với tên dành riêng.
c. Các bước tiến hành:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
thêi gian
1. Đặt vấn đề: Mọi đối tượng trong chương trình đều phải được đặt tên.
- Hãy nghiên cứu SGK, trang 10, để nêu quy cách đặt tên trong Turbo Pascal?
2. Đưa ra những tên và yêu cầu học sinh chọn tên đúng.
A 
6Pq
R12
X#y
_45
- Giải thích thêm về cách đặt tên.
3. Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK trang 10,11 để biết các khái niệm về tên dành riêng, tên chuẩn và tên do người lập trình đặt.
- Gọi học sinh trả lời và cho ví dụ.
- Lấy một số ví dụ trong Pascal :
 Program Asb Integer Type Xyx Byte Tong
- Yêu cầu học sinh chỉ rõ xem đâu là :
 + Tên dành riêng.
 + Tên chuẩn.
 + Tên tự đặt.
1. Nghiên cứu SGK và trả lời.
- Gồm chữ số, chữ cái, dấu gạch dưới.
- Bắt đầu bàng chữ cái hoặc dấu ... ¬ng tr×nh con, ®­îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o cña ch­¬ng tr×nh con.
- BiÕn toµn côc: cã ph¹m vi ¶nh h­ëng trong toµn bé ch­¬ng tr×nh, ®­îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o cña ch­¬ng tr×nh chÝnh.
5'
5'
15'
15'
IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi: (5')
1. Nh÷ng néi dung ®· häc:
- Cã hai lo¹i ch­¬ng tr×nh con.
- CÊu tróc ch­¬ng tr×nh con vµ vÞ trÝ cña nã trong ch­¬ng tr×nh chÝnh: ch­¬ng tr×nh con ®­îc viÕt ë phÇn khai b¸o. Ch­¬ng tr×nh con cã phÇn ®Çu, phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n.
- Ch­¬ng tr×nh con cã thÓ cã tham sè h×nh thøc khi khai b¸o vµ ®­îc thay b»ng tham sè thùc sù khi gäi ch­¬ng tr×nh con.
- Ph©n biÖt tham sè h×nh thøc vµ tham sè thùc sù. C¸ch sö dông tham biÕn vµ tham trÞ.
- Ch­¬ng tr×nh con ®­îc gäi b»ng tªn cña nã.
2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:
¤n l¹i toµn bé phÇn lý thuyÕt ®Ó chuÈn bÞ cho phÇn Bµi tËp vµ thùc hµnh.
Ngµy so¹n: 
TiÕt 43 + 44:
bµi tËp vµ thùc hµnh 6
A. Môc ®Ých, yªu cÇu:
1. KiÕn thøc:
- Cñng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ x©u kÝ tù, ch­¬ng tr×nh con.
2. Kü n¨ng:
- RÌn luyÖn kü n¨ng xö lÝ x©u b»ng viÖc t¹o hiÖu øng ch¹y trªn mµn h×nh.
- N©ng cao kü n¨ng viÕt vµ sö dông ch­¬ng tr×nh con.
B. ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn:
1. Ph­¬ng ph¸p
KÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh­: truyÒn thèng, vÊn ®¸p, cã h×nh minh ho¹.
2. Ph­¬ng tiÖn:
- Tæ chøc t¹i phßng m¸y ®Ó HS cã ®­îc c¸c kü n¨ng c¬ b¶n trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c ch­¬ng tr×nh con trong lËp tr×nh.
C. TiÕn tr×nh lªn líp, néi dung bµi gi¶ng:
I - æn ®Þnh líp:
Yªu cÇu líp tr­ëng b¸o c¸o sÜ sè.
II. Bµi gi¶ng, néi dung bµi gi¶ng:
TiÕt 43:
1. T×m hiÓu viÖc x©y dùng hai thñ tôc catdan(s1,s2) vµ cangiua(s).
a. Môc tiªu:
- Häc sinh n¾m ®­îc chøc n¨ng cña hai thñ tôc catdan() vµ cangiua(). BiÕt ®­îc ý nghÜa cña mçi tham sè trong tõng ch­¬ng tr×nh con ®ã.
b. Néi dung:
- Thñ tôc catdan:
Type str79 = string[79];
Procedure catdan(s1:str79; Var s2:str79);
	Begin
	s2 := copy(s1,2,length(s1)-1) + s1[1];
	End;
- Thñ tôc cangiua:
Procedure cangiua(Var s:str79);
Var i,n:Integer;
	Begin
	n := length(s); n := (80-n) div 2;
	For i := 1 to n do s := ' ' + s;
	End;
c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Thêi gian
1. T×m hiÓu hai thñ tôc catdan(s1,s2) vµ cangiua(s).
- ChiÕu néi dung thñ tôc catdan(s1,s2).
- Hái: §Çu vµo vµ ®Çu ra cña thñ tôc nµy ?
- Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc nµy lµ g× ?
- Yªu cÇu HS cho mét VD minh ho¹.
- ChiÕu néi dung thñ tôc cangiua(s).
- Hái: ®Çu vµo cña thñ tôc ?
- Hái: Thñ tôc thùc hiÖn c«ng viÖc g× ?
2. T×m hiÓu ch­¬ng tr×nh c©u b SGK/103,104.
- ChiÕu ch­¬ng tr×nh lªn b¶ng.
- Hái: Chøc n¨ng cña ch­¬ng tr×nh ?
- Giíi thiÖu cho HS c¸c thñ tôc chuÈn: goto(x,y), delay(n) vµ keypressed.
- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®Ó gióp HS thÊy kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh.
1. Quan s¸t thñ tôc catdan() vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV.
- Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- Vµo: x©u kÝ tù s1 ; Ra: biÕn x©u kÝ tù s2.
- Thùc hiÖn viÖc t¹o x©u s2 tõ x©u s1 b»ng viÖc chuyÓn kÝ tù thø nhÊt ®Õn vÞ trÝ cuèi cña x©u.
- s1 = 'abcd' th× s2 = 'bcda'
- Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- §Çu vµo lµ mét x©u kÝ tù S kh«ng qu¸ 79 kÝ tù.
- Thñ tôc thùc hiÖn thªm vµo tr­íc x©u S mét sè kÝ tù tr¾ng ®Ó khi ®­a S ra mµn h×nh kÝ tù trong S ban ®Çu ®­îc c¨n gi÷a cña dßng gåm 80 kÝ tù.
2. Quan s¸t ch­¬ng tr×nh trªn b¶ng vµ theo dâi dÉn d¾t cña GV.
- Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- Yªu cÇu ng­êi sö dông nhËp vµo mét x©u kÝ tù. §­a x©u ®ã ra mµn h×nh cã d¹ng dßng ch÷ ch¹y gi÷a mµn h×nh v¨n b¶n 25 dßng 80 cét.
- Quan s¸t trªn mµn h×nh ®Ó ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ mµ HS tù suy luËn tÝnh ra ®­îc.
20'
25'
TiÕt 44:
2. RÌn luyÖn kü n¨ng lËp tr×nh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh vËn dông ®­îc c¸c hiÓu biÕt vÒ ch­¬ng tr×nh con, thuËt to¸n võa ®­îc cung cÊp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n tæng qu¸t h¬n.
b. Néi dung:
- ViÕt ch­¬ng tr×nh nhËp mét x©u kÝ tù vµ ®­a ra dßng ch÷ ch¹y ë dßng bÊt kú do ch­¬ng tr×nh chÝnh quy ®Þnh.
- Néi dung ch­¬ng tr×nh gièng nh­ ch­¬ng tr×nh c©u b SGK/103.
c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Thêi gian
1. T×m hiÓu yªu cÇu ®Ò bµi.
- ChiÕu néi dung yªu cÇu lªn b¶ng.
- Yªu cÇu HS t×m ra vÊn ®Ò míi trong bµi tËp nµy.
- Yªu cÇu HS lËp tr×nh trªn m¸y.
- Yªu cÇu HS thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ nhËp d÷ liÖu test.
- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ lËp tr×nh cña HS.
1. Quan s¸t yªu cÇu trªn b¶ng.
- VÒ c¬ b¶n gièng nh­ nhiÖm vô mµ c©u b ®· lµm. ChØ kh¸c lµ ch­¬ng tr×nh c©u b lu«n cho x©u kÝ tù ch¹y trªn dßng 12, cßn trong bµi nµy x©u kÝ tù ph¶i ch¹y ë dßng bÊt kú. V× vËy ph¶i truyÒn tham sè quy ®Þnh dßng ch¹y cho thñ tôc.
- §éc lËp viÕt ch­¬ng tr×nh vµo m¸y vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thö nghiÖm.
- NhËp d÷ liÖu test cho GV vµ b¸o c¸o kÕt qu¶.
5'
5'
20'
5'
5'
III. §¸nh gi¸ cuèi bµi: (5')
C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:
- ViÕt thñ tôc chaychu(S,dong) nhËn tham sè lµ x©u S gåm kh«ng qu¸ 79 kÝ tù vµ mét biÕn nguyªn Dong. In ra mµn h×nh dßng ch÷ x¸c ®Þnh bëi S ch¹y ë dßng Dong. ViÕt ch­¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn cã sö dông thñ tôc nµy.
- ChuÈn bÞ cho Bµi tËp vµ thùc hµnh 7: xem tr­íc néi dung cña bµi SGK/105.
Ngµy so¹n: 
TiÕt 45 + 46:
bµi tËp vµ thùc hµnh 7
A. Môc ®Ých, yªu cÇu:
1. KiÕn thøc:
- Cñng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ch­¬ng tr×nh con: thñ tôc, hµm, tham sè biÕn vµ tham sè gi¸ trÞ, biÕn toµn côc vµ biÕn côc bé.
2. Kü n¨ng:
- Sö dông ®­îc ch­¬ng tr×nh con ®Ó gi¶i quyÕt trän vÑn mét bµi to¸n trªn m¸y tÝnh.
B. ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn:
1. Ph­¬ng ph¸p
KÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh­: truyÒn thèng, vÊn ®¸p, cã h×nh minh ho¹.
2. Ph­¬ng tiÖn:
- Tæ chøc t¹i phßng m¸y ®Ó HS cã ®­îc c¸c kü n¨ng c¬ b¶n trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c ch­¬ng tr×nh con trong lËp tr×nh.
C. TiÕn tr×nh lªn líp, néi dung bµi gi¶ng:
I - æn ®Þnh líp:
Yªu cÇu líp tr­ëng b¸o c¸o sÜ sè.
II. Bµi gi¶ng, néi dung bµi gi¶ng:
TiÕt 45:
1. T×m hiÓu viÖc x©y dùng c¸c hµm, thñ tôc vµ ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn c¸c viÖc liªn quan ®Õn tam gi¸c.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®­îc c¸c hµm vµ thñ tôc trong ch­¬ng tr×nh. HiÓu ®­îc chøc n¨ng cña tõng ch­¬ng tr×nh con. TÝnh ®­îc ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña ch­¬ng tr×nh.
b. Néi dung:
Procedure daicanh(r:tamgiac ; var a,b,c:Real);
{NhËn ®Çu vµo lµ mét biÕn r m« t¶ mét tam gi¸c vµ ®Çu ra lµ ®é dµi 3 c¹nh a,b,c}
Function Chuvi(Var r:tamgiac):Real;
{Cho gi¸ trÞ lµ chu vi cña tam gi¸c r}
Function Dientich(Var r:tamgiac):Real;
{Cho gi¸ trÞ lµ diÖn tÝch cña tam gi¸c r}
Procedure tinhchat(Var r:tamgiac ; var deu,can,vuong:Boolean);
{NhËn ®Çu vµo lµ mét biÕn r m« t¶ mét tam gi¸c vµ ®Çu ra lµ tÝnh chÊt cña tam gi¸c: ®Òu, c©n hoÆc vu«ng}
Procedure hienthi(Var r:tamgiac);
{HiÓn thÞ to¹ ®é 3 ®Ønh cña tam gi¸c trªn mµn h×nh}
Function kh_cach(p,q:diem):Real;
{Cho gi¸ trÞ lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm p vµ q}
C¸c ch­¬ng tr×nh con ®­îc viÕt trong SGK/106, 107.
c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Thêi gian
1. T×m hiÓu viÖc x©y dùng hµm vµ thñ tôc.
- ChiÕu khai b¸o kiÓu d÷ liÖu diem vµ tamgiac. ChiÕu c¸c hµm vµ thñ tôc lªn b¶ng.
- Hái: Chøc n¨ng cña mçi ch­¬ng tr×nh con ?
- Cã c¸c tham sè nµo ? Tham sè nµo ë d¹ng tham sè biÕn vµ tham sè nµo ë d¹ng tham sè gi¸ trÞ.
2. T×m hiÓu ch­¬ng tr×nh c©u b SGK/106.
- ChiÕu ch­¬ng tr×nh c©u b.
- Hái: Ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc g× ?
- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®Ó gióp HS thÊy ®­îc kÕt qu¶.
- Thay tham biÕn thµnh tham trÞ ®Ó HS thÊy ®­îc sù sai kh¸c.
1. Quan s¸t c¸c ch­¬ng tr×nh con, c¸c lÖnh vµ c¸c khai b¸o tham sè.
- Chøc n¨ng cña mçi ch­¬ng tr×nh con:
daicanh(); tÝnh ®é dµi 3 c¹nh a, b, c cña Dr.
chuvi():Real; cho gi¸ trÞ lµ chu vi cña Dr.
dientich():Real; cho gi¸ trÞ lµ diÖn tÝch cña Dr.
tinhchat(); kh¼ng ®Þnh tÝnh chÊt cña tam gi¸c: ®Òu, c©n hoÆc vu«ng.
hienthi(); hiÓn thÞ to¹ ®é 3 ®Ønh cña mét tam gi¸c trªn mµn h×nh.
kh_cach():Real; cho gi¸ trÞ lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm.
- Tham sè biÕn: r, a, b, c.
- Tham sè gi¸ trÞ: p, q.
2. Quan s¸t ch­¬ng tr×nh, dù tÝnh chøc n¨ng cña ch­¬ng tr×nh.
- NhËp vµo to¹ ®é 3 ®Ønh cña tam gi¸c vµ kh¶o s¸t tÝnh chÊt cña tam gi¸c: c©n, ®Òu, vu«ng. In ra chu vi vµ diÖn tÝch cña tam gi¸c.
- Quan s¸t kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ®Ó ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ tù tÝnh ®­îc.
- Quan s¸t vµ ghi nhí kÕt qu¶ ®Ó thÊy ®­îc hiÖu øng thay ®æi cña tham trÞ vµ tham biÕn.
15'
30'
TiÕt 46:
2. RÌn luyÖn kü n¨ng lËp tr×nh.
a. Môc tiªu:
- ViÕt ®­îc ch­¬ng tr×nh cã sö dông ch­¬ng tr×nh con ®Ó tÝnh ®­îc sè l­îng tam gi¸c ®Òu, sè l­îng tam gi¸c c©n vµ sè l­îng tam gi¸c vu«ng.
b. Néi dung:
- ViÕt ch­¬ng tr×nh sö dông c¸c hµm vµ thñ tôc ®· ®­îc x©y dùng ®Ó gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n sau:
Cho tÖp d÷ liÖu TAMGIAC.INP cã cÊu tróc nh­ sau:
	Dßng 1: Ghi sè nguyªn N (1 £ N £ 100).
	N dßng tiÕp theo: mçi dßng ghi 6 sè thùc xA, yA, xB, yB, xC, yC lµ c¸c to¹ ®é cña 3 ®Ønh A, B, C cña mét tam gi¸c (c¸c sè nµy Î |32000|).
Yªu cÇu: §äc d÷ liÖu tõ tÖp TAMGIAC.INP, xö lý vµ ®­a kÕt qu¶ ra tÖp TAMGIAC.OUT gåm 3 dßng:
	Dßng 1: Ghi sè l­îng tam gi¸c ®Òu.
	Dßng 2: Ghi sè l­îng tam gi¸c c©n (nh­ng kh«ng ®Òu). 
	Dßng 1: Ghi sè l­îng tam gi¸c vu«ng.
c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Thêi gian
1. Ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ò bµi.
- ChiÕu néi dung yªu cÇu lªn b¶ng.
- Chia líp thµnh 2 nhãm:
+ Nhãm 1: Nªu c©u hái ph©n tÝch ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n.
+ Nhãm 2: Tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch cña nhãm 1 ®Ó t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt bµi to¸n.
- GV gãp ý bæ sung cho c©u hái ph©n tÝch vµ tr¶ lêi ph©n tÝch.
2. LËp tr×nh:
- Yªu cÇu HS lËp tr×nh trªn m¸y. GV tiÕp cËn tõng HS ®Ó söa lçi cÇn thiÕt.
- Yªu cÇu HS nhËp d÷ liÖu vµo cña GV vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh.
- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña HS.
1. Quan s¸t yªu cÇu.
- Nhãm 1: §Æt c©u hái:
+ D÷ liÖu vµo. 
+ D÷ liÖu ra.
+ CÇn söa nh÷ng chç nµo trong ch­¬ng tr×nh c©u b.
+ ThuËt to¸n ®Ó ®Õm sè l­îng c¸c lo¹i h×nh tam gi¸c.
- Nhãm 2: Tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch:
+ Cho trong tÖp, ph¶i viÕt lÖnh ®äc d÷ liÖu trong tÖp.
+ Ba sè nguyªn d­¬ng lµ sè l­îng cña 3 lo¹i h×nh tam gi¸c. Ba sè ®­îc ghi trªn 3 dßng cña mét tÖp.
+ CÇn thay ®o¹n ch­¬ng tr×nh nhËp d÷ liÖu b»ng mét ch­¬ng tr×nh con ®Ó ®äc d÷ liÖu tõ tÖp TAMGIAC.INP. Thay ®o¹n ch­¬ng tr×nh in kÕt qu¶ ra mµn h×nh b»ng mét ch­¬ng tr×nh con ®Ó in 3 sè nguyªn d­¬ng lµ sè l­îng cña 3 lo¹i h×nh ra tÖp TAMGIAC.OUT
+ ThuËt to¸n:
NÕu Deu thi d:=d+1
Ng­îc l¹i nÕu Can th× c:=c+1
Ng­îc l¹i th× v:=v+1
2. §éc lËp viÕt ch­¬ng tr×nh, thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®èi víi test tù t¹o.
- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho GV
- NhËp d÷ liÖu cña GV vµ b¸o c¸o kÕt qu¶
15'
25'
IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi: (5')
1. Nh÷ng néi dung ®· häc:
- C¸ch x©y dùng hµm vµ thñ tôc, c¸ch khai b¸o tham sè d¹ng tham biÕn vµ tham trÞ.
- T×m hiÓu mét sè ch­¬ng tr×nh con liªn quan ®Õn tam gi¸c.
2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:
- Cho tÖp d÷ liÖu TAMGIAC.INP cã cÊu tróc nh­ sau:
	Dßng 1: Ghi sè nguyªn N (1 £ N £ 100).
	N dßng tiÕp theo: mçi dßng ghi 6 sè thùc xA, yA, xB, yB, xC, yC lµ c¸c to¹ ®é cña 3 ®Ønh A, B, C cña mét tam gi¸c (c¸c sè nµy Î |32000|).
- §äc bµi ®äc thªm: Ai lµ lËp tr×nh viªn ®Çu tiªn ? SGK/109.
- ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt häc lý thuyÕt: Xem tr­íc néi dung bµi Th­ viÖn ch­¬ng tr×nh con chuÈn SGK/110.