Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 105, 106: Đọc văn Nghị luận

Tiết 105
Đọc văn Nghị luận
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
 - Hiểu được một số đặc điểm của văn NL
 - Biết cách đọc văn NL 
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:HDHS tìm hiểu nội dung I SGK
-GV cho HS kể tên một số bài văn NL đã học . 
- Từ đó cho HS nhận xét về đặc điểm của văn NL 
? Vì sao nói văn NL là văn thuyết lí? Thời trung đại có các loại văn NL nào? Yêu cầu đọc văn NL? 
? Biểu hiện của tình cảm trong văn NL? Tác dụng của tình cảm đó? Cho VD? 
- GV lấy VD và PT 
? Văn NL đòi hỏi cách lập luận, cách sử dụng lí lẽ và dẫn chứng ntn? Vì sao? 
- GV lấy ví dụ và PT
*HĐ2:HDHS tìm hiểu cáh đọc văn NL
? Khi đọc văn NL cần tuân thủ những yêu cầu nào? Cho VD?
? Tình cảm chính nghĩa thể hiện trong văn NL ntn? Cho VD?
? Biểu hiện của cách lập luận,,, trong ván NL ntn? Cho VD? 
*HĐ3:HĐHS luyện tập
*HĐ4:
I,Đặc điểm của văn nghị luận
 * Các bài văn NL, đoạn trích NL nổi tiếng đã học 
 -Chiếu dời đô ( Lí Công Uẩn)
 - Tựa " Trích diễm thi tập" ( Hoàng Đức Lương)
 - Đại cáo bình Ngô - NT
 - Về luân lí XH ở nước ta- PCT
 - Một thời đại trong thi ca - HT 
 * Đặc điểm của văn nghị luận
 1.Văn NL là văn thuyết lí
 - Văn thuyết lí : SGK 
 - Thời trung đại: cáo, chiếu...
 - Các áng văn NLđặc sắc: SGK
 - Yêu cầu đọc văn NL
 2.Văn NL còn có những tình cảm lớn làm thành mạch chìm của nó 
 - Biểu hiện tình cảm trong văn NL: SGK
 - Tác dụng: SGK
 - VD: + Về luân lí XH ở nước ta- PCT ( Thương ôi..) 
 + Một thời đại..."Ta thoát lên tiên.."
 3.Văn NL đòi hỏi sự chặt chẽ của lập luận, sự xác đáng của luận cứ, sự chính xác của lời văn 
 - Nguyên nhân: văn NL thể hiện tư tưởng, quan điểm, đạo lí ở đời
 - Ví dụ: Về luân lí XH ở nước ta
II.Cách đọc văn NL 
 1.Cần nắm bắt được các vấn đề tư tưởng sâu sắc 
 - VD: SGK
 2. Cần cảm nhận tình cảm chính nghĩa thấm đượm trong tư tưởng của bài văn 
 - Tình cảm chính nghĩa: SGK
 - VD: " Về luân lí XH ở nước ta" - PC Trinh
 3.Cần phát hiện và nắm bắt được cách lập luận, cách diễn đạt và cách nêu dẫn cưhứng
 - Biểu hiện: nêu và luận giải vấn đề, cách PT, khẳng định hoặc cách phê phán, bác bỏ giàu sức thuyết phục 
cách diễn đạt chính xác...
 - VD: SGK 
 *Luyện tập: 
 1. Các bài 1,2,3,4 GV kết hợp trong quá trình HD HS học bài 
 2. Các bài 5,6 tiết sau 
E.Hướng dẫn học ở nhà
- Nắm đặc điểm của văn NL
- Biết cách đọc văn NL 
 - Làm các BT 5,6 SGK
 - Soạn bài " Tiếng mẹ đẻ- nguồn giải phóng các DT bị áp bức
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 11 nâng cao
 - SGV Ngữ văn 11 nâng cao
H.Kiến thức bổ sung
Tiết 106
Đọc văn Nghị luận
Đọc thêm:
 Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
 - Hiểu được một số đặc điểm của văn NL
 - Biết cách đọc văn NL 
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1: HDHS luyện tập ( các bài 5,6 của tiết trước)
- Cho HS đọc BT 5
? Bài viết nêu tư tưởng gì? tác giả lập luận ra sao? 
- Cho HS đọc BT 6
? Tìm LĐ chính trong bài văn
? PT cách lập luận?
? Tìm những câu văn hay?
*HĐ2: HDHS đọc thêm
- Cho HS đọc bài văn
? Nêu những nét chính về TG?
? Bài văn ra đời trong hoàn cảnh nào? Vì sao ? 
? Nội dung tưởng cảu bài văn là gì? 
? PT tính chính luận của bài viết? 
- GV PT 
*HĐ3: GV củng cố bài học bằng việc cho HS viết đoạn văn NL theo chủ đề cho sẵn
I.Luyện tập 
 * Bài 5: 
 - Bài " Ai là tổ nước ta ":
 + Tư tưởng của bài viết: người mình phải biết tổ của mình 
 + Cách lập luận: TG PBC đã nêu ra một cái " lẽ hiển nhiên" từ đó mà phát hiện ra một hiện tượng quái lạ , rồi sau đó nêu tư tưởng của mình 
 * Bài 6:
 - Luận điểm chính trong bài văn: Với Nguyễn Du...( câu mở đầu) 
- Cách lập luận: câu đầu in nghiêng - là một LĐ có tính phát hiện , sâu đó nêu luận cứ ( gồm lí lẽ+ dẫn chứng) chứng minh cho LĐ 
 - Những câu văn hay: con người này...
II.Đọc thêm: 
 Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các DT bị áp bức
 1.Tác giả: 
 - Nguyễn An Ninh : nhà văn, nhà báo, nhà yêu nước nổi tiếng trước CM
 2.Bài văn: 
 - Ra đời vào đầu TK XX ( 1925) : Đất nước nô lệ
 - ND tư tưởng : TG cho rằng tiếng mẹ đẻ là nguồn giải phóng các DT bị áp bức
 - Tính chính luận của bài viết : thể hiện ở cách lập luận: 
 + Mở đầu bài viết: TG phê phán hiện tượng: nhiều người An Nam thích dùng tiếng Tây trong khi chỉ mới biết " bập bẹ năm ba tiếng Tây" 
 + Tiếp theo TG nêu giá trị quý báu của tiếng mẹ đẻ 
 + Chỉ ra và phân tích thực trạng của XH 
 + Nêu quan điểm của mình 
 - Giá trị tư tưởng của bài viết: nêu lên một quan điểm đúng đắn và có sức thuyết phục đối với người đọc Kêu gọi mọi người phải yêu quý, giữ gìn và phát huy tiếng nói DT
III.Củng cố:
 - Viết một đoạn văn NL theo chủ đề : quan niệm của anh( chị) về lí tưởng sống của thanh niên trong thời đại hiện nay? 
E.Hướng dẫn học ở nhà
- Tập viết bài văn NL 
- Đọc thêm các bài văn NL 
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 11 nâng cao
 - SGV Ngữ văn 11 nâng cao
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung
Tiết ( )
Bài 
A.Mục tiêu bài học
 Giúp HS:
B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV
C.Kiểm tra bài cũ
D.Hướng dẫn bài mới
Nội dung hoạt động
Kiến thức cơ bản
*HĐ1:
*HĐ2:
*HĐ3:
*HĐ4:
E.Hướng dẫn học ở nhà
G.Tài liệu tham khảo
 - Thiết kế bài soạn NV 10
H.Kiến thức bổ sung