Bài giảng Ngữ văn 11: Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử

Giáo viên thực hiện: Lê NgaTrường THPT Nam Đông QuanĐông Hưng- Thái BìnhĐõy thụn Vĩ DạHàn Mặc TửChân dung và bút tích của Hàn Mặc TửĐây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc TửI. Giới thiệu chung:1. Tác giả: Hàn Mặc Tử - Nguyễn Trọng Trí (1912-1940 )* Cuộc đời:+ Sinh tại Đồng Hới, sống nhiều ở Quy Nhơn, gia đình theo đạo Thiên Chúa, học trung học ở Huế + Làm công chức ở Sở Đạc điền Bình Định, làm báo ở Sài Gòn+ Năm 1936, mắc bệnh nan y, ông về hẳn Quy Nhơn chữa bệnh và mất tại trại phong Quy HoàMột cuộc đời ngắn ngủi, nhiều bi thươngMột trái tim khát khao tình đời, tình người Em hãy cho biết đôi nét đáng lưu ý về cuộc đời Hàn Mặc Tử ?Đây thôn Vĩ Dạ  Hàn Mặc TửI. Giới thiệu chungTác giả * Cuộc đời * Sự nghiệp Bút danh: Phong Trần, Lệ Thanh, Hàn Mạc Tử, Hàn Mặc Tử“ Tránh kiếp Phong Trần làm kiếp hồng nhan (Lệ Thanh) lại núp sau rèm lạnh (Mạc Tử). Đã có rèm lạnh nay lại có thêm một bóng nguyệt nữa ( ) mới thật nên thơ ” ( Quách Tấn )Tác phẩm chính: Gái quê, Thơ điên, Chơi giữa mùa trăng( thơ văn xuôi), Quần tiên hội ( kịch thơ) Sự nghiệp văn chương của Hàn Mặc Tử có những đặc điểm gì nổi bật ?Hàn Mặc TửĐây thôn Vĩ Dạ  Hàn Mặc TửDiện mạo thơ: phức tạp và bí ẩn * Mạch cảm xúc chủ đạo: tình yêu cháy bỏng đến đớn đau hướng về cuộc đời trần thế; khát khao hướng tới vẻ đẹp hoàn mĩ ; khát vọng sống mãnh liệt * Phong cách nghệ thuật độc đáo: - Bút pháp mới lạ, kết hợp ba yếu tố: lãng mạn, siêu thực, tượng trưng - Hình tượng thơ giàu sức gợi- Ngôn từ rất gợi cảm => Bên cạnh những vần thơ đau thuơng, huyền bí đến siêu thực vẫn có những vần thơ tươi mát, trong trẻo lạ thường I. Giới thiệu chungTác giả * Cuộc đời * Sự nghiệp Hàn Mặc tử là một tài năng lớn với hồn thơ đậm bản sắc riêng 2. Tác phẩm* Xuất xứ: Bài thơ in trong tập Thơ điên, sáng tác khi Hàn Mặc Tử đã mắc chứng nan yHương thơmMật đắngMáu cuồngvà hồn điênThơ điên(Đau thương)“Tôi đã sống mãnh liệt và đầy đủ bằng phổi, bằng máu, bằng lệbằng hồn Tôi đã vui, buồn, hờn, giận đến gần đứt sự sống”Đây thôn Vĩ DạEm hãy nêu xuất xứ của bài thơ ?* Hoàn cảnh sáng tác- Cảm hứng: được khơi nguồn từ bức ảnh phong cảnh ghi mấy lời thăm hỏi của Hoàng Thị Kim Cúc- Thôn Vĩ Dạ + Làng quê nhỏ nhắn, xinh xinh nơi bờ nam sông Hương- ngoại vi thành phố Huế+ Nơi có người trong mộng của Hàn Mặc Tử với mối tình thầm lặng Vĩ Dạ - nơi để thương để nhớtrong lòng thi nhânBài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?Hoàn cảnh đó giúp em hiểu thêm điều gì về tác phẩm?3. Đọc diễn cảm- Yêu cầu : Giọng tình cảm, lúc hân hoan, bồi hồi, lúc sâu lắng, trầm ngâm, lúc trách móc, hoài nghituỳ theo từng câu, từng đoạnĐây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc TửSao anh không về chơi thôn Vĩ ?Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền.Gió theo lối gió, mây đường mây Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay Thuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay?Mơ khách đường xa, khách đường xaAó em trắng quá nhìn không raở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết tình ai có đậm đà ? I. Giới thiệu chung1. Tác giả2. Tác phẩmII.Đọc- hiểu chi tiết tác phẩm 1. Khổ 1 	Sao anh không về chơi thôn Vĩ? Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền?Câu hỏi tu từ nhiều ẩn ý: Hình ảnh thôn Vĩ - Nắng: + Điệp từ: Gợi không gian tươi sáng ngập tràn sắc nắng + Nắng mới lên, nắng hàng cau: => Vẻ đẹp riêng của nắng sớm miền Trung: tinh khôi,trong trẻo mang sắc hồng ban mai trong không gian khoáng đạt Đây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc TửI.Tìm hiểu chung II.Đọc, hiểu chi tiết tác phẩm1. Khổ 1 Lời của người thôn Vĩ Lời của anh tự hỏi mình, trách mình-> Độc thoại trong nỗi nhớ Sao anh không về chơi thôn Vĩ?Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền? Điểm nhìn nghệ thuật độc đáo và tâm hồn nhạy cảm của thi nhân trước cái đẹp Niềm khát khao trở về thôn Vĩ và thức dậy một Vĩ Dạ trong tâm tưởngCâu hỏi tu từ mở đầu bài thơ có ý nghĩa gì?Nắng thôn Vĩ được nhà thơ cảm nhận và miêu tả có nét gì độc đáo ?I. Tìm hiểu chung II. Đọc, hiểu chi tiết1. Khổ 1- Vườn: • Mướt: Tính từ - Màu xanh mỡ màng, non tơ, tràn trề sức sống -Vẻ đẹp lấp lánh trong mộng tưởng • Xanh như ngọc : Hình ảnh so sánh độc đáo, giàu thẩm mĩ -Nét quý phái, sang trọng của hoa lá trong vườn, sự hoà quyện màu sắc, ánh sáng -Vẻ lung linh, huyền ảo trong hồi tuởng và tưởng tượng • Ai: đại từ phiếm chỉ mang âm điêụ nhẹ nhàng mà bâng khuâng,da diết Đây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc Tử- Câu thơ là lời trầm trồ trước vẻ đẹp của vườn tược thôn Vĩ - Cảnh vừa thân thiết gần gũi vừa mờ ảo, xa xôiSao anh không về chơi thôn VĩNhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền Trước vẻ đẹp của vườn Vĩ Dạ , thi sĩ đã bày tỏ cảm xúc gì qua câu thơ ?Đây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc TửI. Tìm hiểu chung II. Đọc, hiểu chi tiết1. Khổ 1+ Lá trúc che ngang mặt chữ điền: Hình ảnh gợi nhiều liên tưởng độc đáo: => Khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu thấp thoáng sau lá trúc thanh mảnh => Vẻ đẹp kín đáo, e ấp, duyên dáng trong sự hài hoà giữa thiên nhiên và con ngườiCâu thơ tài hoa giàu chất họaBình minh thôn VĩSao anh không về chơi thôn VĩNhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền Cảm nhận của riêng em về câu cuối khổ thơ ?Bức tranh quê lãng mạn, thơ mộng, tràn đầy sức sốngvà vô cùng gợi cảmNhững nét tiêu biểu nhấtcủa thiên nhiên, con người xứ Huế in đậm trong lòng thi nhânCon người duyên dáng,đằm thắm, phúc hậu Cảnh sắc vườn tược mượt mà óng ả, tinh khôiCảm xúc: Vừa đắm say, rạo rực, vừa bồi hồi, rưng rưng tha thiết ấn tượng sâu sắc của em về bức tranh thôn Vĩ được vẽ lên trong tâm khảm nhà thơ ?Thi sĩ đã họa bức tranh ngôn từ đó bằng những cảm xúc gì ?Đoạn thơ đậm chất tạo hìnhvà giàu giá trị thẩm mĩĐánh giá chung Đây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc TửLà hồi tưởng đẹp và tưởng tượng bay bổng của thi nhân về cảnh và người thôn Vĩ Nội dungNghệ thuậtTạo vẻ đẹp lý tưởng, hoàn mĩNỗi nhớ thiết tha và tình yêu sâu nặng của thi nhân với thôn VĩBút pháp nghệ thuật đặctrưng chủ nghĩa lãng mạnKhát vọng trở về thôn Vĩ cũng là hướng về cuộc đời trần thế với niềm khát khao giao cảm mãnh liệt Cảm nhận của em về nội dung của đoạn thơ ? Em hãy đánh giá giá trị nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ ?Kính chúc quý thầy côcùng các em mạnh khoẻ, Tạm biệt nhà thơ Hàn Mặc Tử !!!