Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 81: Bài Làm văn số 5 – Nghị luận xã hội

Tuaàn:22 
Tieát ppct:81 
Ngaøy soaïn:06/01/11 
Ngaøy daïy:10/01/11 
bµi Lµm v¨n sè 5 – Nghò luaän xaõ hoäi
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- HiÓu râ nh÷ng ­u khuyÕt ®iÓm cña bµi lµm ®Ó cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm vÒ c¸ch ph©n tÝch ®Ò, lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn . Söa lçi vÒ dïng tõ, ®Æt c©u, x©y dùng bè côc, liªn kÕt v¨n b¶n.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ
 1. Kiến thức: HiÓu râ nh÷ng ­u khuyÕt ®iÓm cña bµi lµm ®Ó cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ v¨n nghÞ luËn
 2. Kĩ năng: Rót kinh nghiÖm vÒ c¸ch ph©n tÝch ®Ò, lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn . Söa lçi vÒ dïng tõ, ®Æt c©u, x©y dùng bè côc, liªn kÕt v¨n b¶n.
 3. Thái độ: GV yªu cÇu HS x©y dùng bµi lµm cña HS. Xem l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cña v¨n nghÞ luËn x· héi. có ý thức khi sửa những lỗi thường gặp và có ý thức học bài cũ . 
C. PHƯƠNG PHÁP: Ph­¬ng thøc thuyÕt tr×nh, nªu vÊn ®Ò, gi¶ng gi¶i, h×nh thøc trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái gợi mở. Đàm thoại 
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. OÅn ñònh lôùp: Kiểm tra sĩ số 2 . Kieåm tra: Baøi cũ, bài soạn của học sinh. 3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI DẠY
- Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ sung, ghi chép. Học sinh thảo luận nhóm, nhận xét trình bày ý kiến cá nhân để trả lời câu hỏi theo định hướng của GV.
- Giáo viên hỏi học sinh, boå sung cho ñaày ñu ûchốt ý chính boå sung cho ñaày ñuûchốt ý chính
GV chÐp ®Ò lªn b¶ng.
- Cho HS x¸c ®Þnh l¹i néi dung yªu cÇu cña ®Ò.
- HS h×nh dung bµi viÕt cña m×nh ®Ó chØ ra néi dung träng t©m. Coi HS laøm baøi nghieâm tuùc.
- HS h×nh dung bµi viÕt cña m×nh ®Ó chØ ra néi dung träng t©m.
-HS laøm baøi cuûa mình trong thôøi gian quy ñònh laø 01 tieát (45 phuùt).
Yªu cÇu: HS cã thÓ tr×nh bµy b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ng cÇn kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß cña ng­êi thÇy trong x· héi.
NhiÖm vô cña ng­êi thÇy (ng­êi lµm nghÒ d¹y häc): d¹y ®Ó n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc theo ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc nhÊt ®Þnh.
Mäi thêi ®¹i ®Òu kh«ng thÓ thiÕu sù gi¸o dôc cña ng­êi thÇy vÒ tri thøc, ®¹o lÝ...®Æc biÖt lµ c¸c cÊp häc phæ th«ng.
Trong x· héi hiÖn nay, khi CNTT ph¸t triÓn, HS cã thªm nhiÒu c¬ héi tù häc; ®ång thêi sù ®æi míi gi¸o dôc lµm cho PPDH cã nhiÒu thay ®æi, song còng kh«ng lµm mÊt ®i vai trß cña ng­êi thÇy, mµ ®ßi hái mçi thÇy c« ph¶i cã sù chñ ®éng, linh ho¹t. s¸ng t¹o ®Ó viÖc d¹y ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. §Ò 3: 
a. Më bµi: Hai vÊn ®Ò quan trong ®èi víi viÖc häc: lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh. ThiÕu mét trong hai, ng­êi häc kh«ng thµnh c«ng.
 b. Th©n bµi: * LÝ thuyÕt m¶ kh«ng thùc hµnh lµ lÝ thuyÕt su«ng
- LÝ thuyÕt su«ng -> häc chay, häc vÑt, häc trªn s¸ch vë mµ kh«ng thùc hµnh, vËn dông vµo cuéc sèng th× viÖc häc còng chØ lµ v« Ých. C¸I ®Ých cuèi cïng cña viÖc häc lµ sèng cho tèt, cã Ých cho x· héi.
- Häc ®Ó chuÈn bÞ cho cuéc sèng t­¬ng lai thËt tèt th× ph¶I häc ®i ®«i víi hµnh. §ã lµ ch©n lÝ.... “Mäi lÝ thuyÕt chØ lµ mµu x¸m, chØ cã c©y ®êi vÉn m·i m·i xanh t­¬i”. * Thùc hµnh mµ kh«ng cã lÝ thuyÕt lµ thùc hµnh mï. 
- Thùc hµnh mµ kh«ng cã lÝ thuyÕt nh­ ng­êi mï: Thùc hµnh dùa trªn lÝ thuyÕt, kh¾c s©u kiÕn thøc lÝ thuyÕt häc ®­îc, ¸p dông kiÕn thøc lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn cuéc sèng. 
- Thùc hµnh mµ kh«ng cã lÝ thuyÕt th× kh«ng ®­îc ®Þnh h­íng quy tr×nh, tiÕn tr×nh, kh«ng ®­îc dÉn ®­êng khã h×nh dung kÕt qu¶ b­íc tiÕp theo nh­ thÕ nµo ? Do ®ã kÕt qu¶ sÏ kh«ng cao, nh­ ng­êi mï ®i trong ®ªm. 
- Thùc hµnh nh÷ng kiÕn thøc ®­îc ¸p dông, tr¶i nghiÖm tõ hµng ngµn n¨m qua....
 c. KÕt bµi: Kh¸i qu¸t l¹i c¸c ý cña bµi viÕt. Suy nghÜ riªng cña c¸ nh©n
I. GIỚI THIỆU CHUNG
 A. §Ò bµi Chän mét trong hai ®Ò sau :
 1. Tôc ng÷ ViÖt nam cã c©u: Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn. Dùa vµo c©u tôc ng÷ trªn, h·y tr×nh bµy trong mét bµi v¨n ng¾n suy nghÜ cña anh/ chÞ vÒ vai trß cña ng­êi thÇy trong x· héi hiÖn nay.
 2. VÒ mét vaøi khæ th¬ mµ anh (chÞ) cho lµ hay nhÊt trong bµi; Voäi vaøng - Xu©n DiÖu
 3. Thöïc haønh maø khoâng coù lí thuyeát nhö ngöôøi muø, lí thuyeát maø khoâng coù thöïc haønh nhö ngöôøi ñi trong ñeâm toái. YÙ kieán cuûa em nhö theá naøo ?
 B. Dµn ý, Ph©n tÝch ®Ò
- KiÓu bµi: NghÞ luËn xaõ hoäi. 
- Néi dung: Taùc haïi cuûa thaùi ñoä thieáu trung thöïc trong thi cöû , ñeå khaéc phuïc ñöôïc thaùi ñoä ñoù; suy nghÜ cña m×nh vÒ “bÖnh v« c¶m” trong x· héi hiÖn nay; mét vaøi khæ th¬ mµ anh (chÞ) cho lµ hay nhÊt trong bµi. Thöïc haønh maø khoâng coù lí thuyeát nhö ngöôøi muø, lí thuyeát maø khoâng coù thöïc haønh nhö ngöôøi ñi trong ñeâm toái
- H×nh thøc: X¸c ®Þnh bè côc gåm 3 phÇn më, th©n, kÕt.
II. LËp dµn ý.
 1. Dàn ý:
Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t, t¸c gi¶ t¸c phÈm , vaán ñeà caàn nghò luaän, néi dung chÝnh cña yªu cÇu ®Ò bµi. Cã dÉn d¾t vµo phÇn th©n bµi (tù nhiªn, kh«ng g­îng Ðp)
 B . Th©n bµi: Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña c¸ nh©n ®èi víi vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn.
 C. KÕt bµi Tãm l¹i néi dung, nghÖ thuËt chÝnh cña t¸c phÈm, kh¸I qu¸t vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy. Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña c¸ nh©n, th¸i ®é, t×nh c¶m cña b¶n th©n ®èi víi ®ãng gãp cña t¸c gi¶, gi¸ trÞ cña t¸c phÈm.
 2. Ñeà 2 a. MB: Häc sinh giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. Nªu kh¸i qu¸t ý hiÓu, lÝ do chän khæ th¬ hay nhÊt cña m×nh 
 b.TB: Cã thÓ chän khæ th¬ thø 01 
- Niềm ngất ngây trước cảnh sắc trần gian và những lí lẽ vì sao phải sống vội vàng. Xuất phát từ nhận thức và quan niệm về hạnh phúc trần gian, thời gian và tuổi trẻ, nhà thơ muốn bộc bạch với mọi ngườivà cuộc đời. 
 - Ñieäp ngöõ “toâi muoán” buoäc gioù laïi bay ñi, taét naéng ñi nhaït maát , nhaán maïnh mong öôùc ñöôïc thay quyeàn taïo hoùa ñeå giöõ maõi höông saéc cho cuoäc ñôøi, muèn ®o¹t quyÒn cña t¹o ho¸, thiªn nhiªn, ®Ò gi÷ l¹i h­¬ng vÞ, mµu s¾c, gi÷ l¹i c¸i ®Ñp cña cuéc ®êi. T«i” muèn béc b¹ch víi mäi ng­êi, víi cuéc ®êi. (th¬ míi).
- Ph¸t hiÖn vµ say s­a ca ngîi mét thiªn ®­êng ngay trªn mÆt ®Êt víi bao nguån h¹nh phóc k× thó vµ qua ®ã thÓ hiÖn mét quan niÖm míi: trong thÕ gi¬i 1nµy ®ªp nhÊt lµ con ng­êi gi÷a tuæi trÎ vµ t×nh yªu.
 - Ñieäp ngöõ “naøy ñaây” + lieät keâ tuaàn thaùng maät cuûa ong böôùm hoa cuûa ñoàng noäi xanh rì Cho thaáy söï caûm nhaän tinh teá, ñoäc ñaùo baèng vò giaùc, noùi leân veû haáp daãn, quyeán ruõ cuûa cuoäc soáng nhö ñang môøi moïc. Cuéc sèng trÇn thÕ: hoa ®ång néi xanh r×, l¸ cµnh t¬, khóc t×nh si, ¸nh s¸ng hµng mi, ngon nh­ cÆp m«i gÇn...
- C¸i ®Ñp say ®¾m cña mïa xu©n, t×nh yªu vµ tuæi trÎ; nh©n vËt tr÷ t×nh nh­ ®ang ng©y ngÊt tr­íc cuéc sèng thiªn ®­êng n¬i trÇn thÕ. Nhaø thô nhaân hoùa muøa xuaân nhö moät vò thaàn mang nieàm vui cho moïi nhaø
- Daáu chaám ñaëc bieät giöõa doøng thô dieãn taû söï chuyeån bieán, thay ñoåi trong caûm xuùc: töø sung söôùng, haân hoan ñeán lo aâu hoát hoûang vaø voäi vaøng, quan nieäm soáng “Khoâng chôø naéng haï môùi hoaøi xuaân”
- Noãi baên khoaên veà söï ngaén nguûi, mong manh cuûa kieáp ngöôøi trong söï troâi chaûy nhanh choùng cuûa thôøi gian. lo aâu hoát hoûang tröôùc thöïc taïi ngaén nguûi cuûa ñôøi ngöôøi
 c. KB: Kh¸i qu¸t l¹i c¸c ý cña bµi viÕt. Suy nghÜ riªng cña c¸ nh©n
 3. §Ò 3: 
 - Më bµi: Hai vÊn ®Ò quan trong ®èi víi viÖc häc: lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh. ThiÕu mét trong hai, ng­êi häc kh«ng thµnh c«ng.
 4. BiÓu ®iÓm:
- §iÓm 9 >10: Bµi cã kÕt cÊu m¹ch l¹c, diÔn ®¹t l­u lo¸t, cã c¶m xóc, ®¸p øng ®ñ nh÷ng yªu cÇu trªn. Ch÷ viÕt cÈn thËn. 
- §iÓm 7>8: C¨n b¶n ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, kÕt cÊu bµi gän, diÔn ®¹t t­¬ng ®èi tèt, cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá vÒ lçi chÝnh t¶.
- §iÓm 5>6: DiÔn ®¹t hîp lÝ, n¾m ®­îc s¬ l­îc nh÷ng yªu cÇu trªn, cßn m¾c tõ 5 ®Õn 6 lçi chÝnh t¶. 
- §iÓm 3>4 : HiÓu ®Ò mét c¸ch s¬ l­îc, diÔn ®¹t lóng tóng, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.
- §iÓm 1>2 : Kh«ng ®¹t c¸c yªu cÇu trªn. Ph©n tÝch chung chung toµn truyÖn.
- §iÓm 0 : L¹c ®Ò, ®Ó giÊy tr¾ng, hoÆc viÕt linh tinh kh«ng phï hîp yªu cÇu ®Ò
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Taùc haïi cuûa thaùi ñoä thieáu trung thöïc trong thi cöû , ñeå khaéc phuïc ñöôïc thaùi ñoä ñoù HS về nhà chuẩn bị baøi thô :” Traøng giang- Huy Caän theo heä thoáng caâu hoûi SGK.uag cuûa doøng soâng vaø nhöõng chieán coâng hieån haùch ôû ñaâyùcâng oanh lieät nhaát trong lòch söû d
D. Rút kinh nghiệm.
 1. Những người bị nhiễm HIV- AIDS. 
 2. Nạn bạo lực gia đình.
 3. Nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức thu nhận trẻ em lang thang cơ nhỡ để nuôi dạy, giúp các em học tập, rèn luyện, vươn lên sống lành mạnh, tốt đẹp.
 4. Phong trào “ Tiếp sức mùa thi”.
 5.Nét đẹp văn hóa gây ấn tượng nhất trong những ngày tết nguyên đán của VN.
 6. Hủ tục cần bài trừ nhất trong các ngày lễ tết ở VN là gì? 
 7. Phong trào tình nguyện “Mùa hè xanh”. 
 8. Đồng cảm và chia sẻ.
Đề 1: 
- Taùc haïi cuûa thaùi ñoä thieáu trung thöïc trong thi cöû. Theo baïn, laøm theá naøo ñeå khaéc phuïc ñöôïc thaùi ñoä ñoù?
Đề 2: Anh (chÞ) h·y tr×nh bµy suy nghÜ cña m×nh vÒ “bÖnh v« c¶m” trong x· héi hiÖn nay? 
- MB: Häc sinh giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ vÊn ®Ò “bÖnh v« c¶m” . Nªu kh¸i qu¸t ý hiÓu cña m×nh
 - TB: Gi¶i thÝch: bÖnh v« c¶m lµ g×?
+ Kh«ng yªu, kh«ng ghÐt. Kh«ng biÓu hiÖn g× tr­íc niÒm vui, nçi buån cña mäi ng­êi xung quanh
+ BÖnh v« c¶m dÉn con ng­êi ®Õn ®©u? 
+ ChØ ra nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ: tù t¸ch m×nh víi mäi ng­êi, sèng c« ®¬n, t«n thê chñ nghÜa ®éc th©n, tù lo¹i m×nh ra khái cuéc sèng. Con ng­êi nh­ c¸i m¸y, sèng v« tri, v« gi¸c, thê ¬ víi tÊt c¶...
+ DÉn chøng trong thùc tÕ: ng­êi v« c¶m sèng xa rêi, thiÕu t×nh th­¬ng, thiÕu tr¸ch nhiÖm trong mäi c«ng viÖc, hiÖu qu¶ c«ng viÖc kh«ng cao.
+ C¸ch ch÷a bÖnh v« c¶m: t¹o ®iÒu kiÖn cho con ng­êi gÇn gòi nhau, kh¬i dËy t×nh th­¬ng, ph¸t huy truyÒn thèngtèt ®Ñp cña d©n téc...
- KB: Kh¸i qu¸t l¹i c¸c ý cña bµi viÕt . Suy nghÜ riªng cña c¸ nh©n
- Tôc ng÷ ViÖt nam cã c©u: Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn. Dùa vµo c©u tôc ng÷ trªn, h·y tr×nh bµy ng¾n gän trong mét bµi v¨n ng¾n(kh«ng qu¸ 400 tõ) suy nghÜ cña anh/ chÞ vÒ vai trß cña ng­êi thÇy trong x· héi hiÖn nay.
 3.2 .Yªu cÇu: HS cã thÓ tr×nh bµy b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ng cÇn kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß cña ng­êi thÇy trong x· héi.
NhiÖm vô cña ng­êi thÇy (ng­êi lµm nghÒ d¹y häc): d¹y ®Ó n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc theo ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc nhÊt ®Þnh.
Mäi thêi ®¹i ®Òu kh«ng thÓ thiÕu sù gi¸o dôc cña ng­êi thÇy vÒ tri thøc, ®¹o lÝ...®Æc biÖt lµ c¸c cÊp häc phæ th«ng.
Trong x· héi hiÖn nay, khi CNTT ph¸t triÓn, HS cã thªm nhiÒu c¬ héi tù häc; ®ång thêi sù ®æi míi gi¸o dôc lµm cho PPDH cã nhiÒu thay ®æi, song còng kh«ng lµm mÊt ®i vai trß cña ng­êi thÇy, mµ ®ßi hái mçi thÇy c« ph¶i cã sù chñ ®éng, linh ho¹t. s¸ng t¹o ®Ó viÖc d¹y ®¹t hiÖu qu¶ h¬n.