Ôn tập chương VI: Khúc xạ ánh sáng

Ngày soạn:12/03/2010	Ngày dạy:16/03/2010	Tuần:	28	Tiết:52
ÔN TẬP CHƯƠNG VI:
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Hệ thống kiến thức và phương pháp giải bài tập về khúc xạ ánh sáng và phản xạ toàn phần.
2. Kỹ năng:
	Rèn luyện kĩ năng vẽ hình và giải các bài tập dựa vào các phép toán hình học.
3. Thái độ: tinh thần thái độ nghiêm túc trong giờ học
II. CHUẨN BỊ:
Giáo viên : +Thí nghiệm ảo mô phỏng hiện tượng khúc xạ ánh sáng và phản xạ toàn phần
 +Lựa chọn bài tập đặc trưng (trắc nghiệm và tự luận) và phương pháp giải.
Học sinh :	 +Xem lại bài 26,27 
+Chuẩn bị các vấn đề thắc mắc.
+Làm bài tập giáo viên cho ở tiết trước
III. Tổ chức hoạt động dạy học: 
Hoạt động 1 (2phút) : 
-Ổn định lớp: giới thiệu ban giám khảo, kiểm tra sĩ số
-Giới thiệu vào tiết ôn tập:Ta đã học hết chương 6:Khúc xạ ánh sáng. Hôm nay chúng ta cùng nhau ôn lại kiến thức của chương và vận dụng giải 1 số bài tập trắc nghiệm và tự luận.
Hoạt động 2 (13 phút) : Hệ thống kiến thức
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Đặt hệ thống câu hỏi và dẫn dắt HV ôn lại kiến thức.
-Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Cho ví dụ?
Cho VD:cá bơi trong bể dường như ở gần mặt nước hơn vị trí thực của nó.Muốn đâm trúng cá phải đâm ở dưới chỗ đó 1 chút
Vẽ hình:TH tia sáng từ KK vào nước
-Phát biểu định luật khúc xạ ánh sáng?
+Tia khúc xạ nằm như thế nào?
+Mối quan hệ giữa sini và sinr?
-Hằng số này là n21, n21 là gì?
Có 2 loại chiết suất: tỉ đối và tuyệt đối.
Trình bày về chiết suất tỉ đối.
-Chiết suất tuyệt đối là gì? 
–Chiết suất tỉ đối và tuyệt đối liên hệ thông qua công thức nào?
-Chiết suất của môi trường chân không là bao nhiêu?Không khí?Môitrường khác?
-Nêu hệ thức của ĐL dạng đối xứng?
-Nếu tia sáng truyền vuông góc với mặt phân cách thì có tia khúc xạ không?
CHIẾU trường hợp khúc xạ ánh sáng.
Nếu tia sáng truyền từ nước vào không khí thì truyền theo đường cũ và có thể xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần.
Vẽ trường hợp n1>n2
CHIẾU thí nghiệm ảo về phản xạ toàn phần.
-Thế nào là phản xạ toàn phần?Cho VD?
VD: Giải thích hiện tượng ảo ảnh, ứng dụng: cáp quang,ống nhòm, kính tiềm vọng
-Không phải lúc nào cũng có phản xạ toàn phần. Điều kiện để có hiện tượng này là gì?
-Công thức tính igh?
-Nêu hiện tượng: lệch phương(gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc
qua mặt phân cách giữa 2 môi trường trong suốt khác nhau. 
VD: thìa trong cốc nước dường như bị gãy khúc
-Phát biểu
-Chiết suất tỉ đối của môi trường 2 đối với mt 1
-Trả lời: là chiết suất tỉ đối của 1 môi trường đối với chân không
-Trả lời
-Nêu CT 
-Không, tia sáng truyền thẳng
-Ghi bài
- phản xạ toàn bộ tia sáng tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt
VD:hiện tượng ảo ảnh
-Trả lời
-Ghi nhận
I.Lý thuyết:
1/Khúc xạ ánh sáng:
-Hiện tượng: 
 (hình vẽ 26.2 sgk)
-Định luật khúc xạ ánh sáng:
-Chiết suất của môi trường:
+Tỉ đối: =sini/sinr
 .n21>1 thì i>r:tia khúc xạ lệch gần pháp tuyến hơn, môi trường (2) chiết quang hơn
 .n21<1 thì i<r: tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến hơn, môi trường (2) kém chiết quang hơn
+Tuyệt đối: 
 .Chiết suất tỉ đối đối với chân không
 .n21=n2/n1
(Chân không:n=1
Không khí:n1
Môi trường khác:n>1)
-Công thức định luật khúc xạ ánh sáng dạng đối xứng:
-Nếu:i=0 suy ra r=0 (truyền thẳng).
2/ Phản xạ toàn phần:
-Trường hợp: n1>n2
(hình vẽ27.1 sgk)
-Định nghĩa phản xạ toàn phần
-Điều kiện có phản xạ toàn phần :
+Môi trường truyền ánh sáng:n lớn sang n nhỏ
+Góc tới 
-Công thức tính igh: 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh 
Nội dung cơ bản
CHIẾU chú ý
-Nêu trường hợp ngược lại?
Cho ghi nhận
-Thí nghiệm ảo 2 trường hợp:lưu ý HV hình ảnh mang tính chất mô phỏng:góc i tăng thì r tăng nhưng i và r không tỉ lệ nhau mà sini và sin r tỉ lệ nhau
-trả lời
Ghi nhận
3/ Chú ý:
-Môi trường n lớn-chiết quang hơn-tia sáng lệch gần pháp tuyến hơn và ngược lại.
-AS từ môi trường n nhỏ sang môi trường n lớn thì luôn có tia khúc xạ.
-AS từ môi trường n lớn sang môi trường n nhỏ thì tính góc giới hạn:
+Nếu i<igh thì có tia khúc xạ
+Nếu i=igh thì tia khúc xạ trùng mặt phân cách 2 môi trường, có r=900
+Nếu i>igh thì có ht PXTP:i=i’
Hoạt động 3:(15’) BT tự luận
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh 
Nội dung cơ bản
-Chúng ta sẽ vận dụng kiến thức của 2 bài để giải 1 BT tổng quát : bài 8/173 SGK
-Chiếu đề lên, yêu cầu 1Hv tóm tắt, 1HV vẽ hình với =600 ,Hv bên dưới thảo luận làm BT
-Gợi ý:
+Tia sáng truyền từ môi trường nào sang môi trường nào?
+Có thể xảy ra nhiều TH . Vậy tính cái gì trước?
-1 HV lên bảng
- không phải là góc tới.
Dựa vào hình vẽ tìm góc tới và làm 3 trường hợp. GV làm câu a nếu HV không xung phong
-Thảo luận
-Từ môi trường có n lớn sang không khí
-tính góc giới hạn
-Tính
-Làm bài
II.Bài tập:
Bài 8/173SGK
Tóm tắt:
Hình 27.11
n=1,41
a/ b/ c/
Xác định đường đi của tia sáng?
Bài giải:
Tìm góc giới hạn phản xạ toàn phần:
a/(hình vẽ)
Suy ra có tia khúc xạ 
Tìm góc khúc xạ r : 
Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng tại I:
sin r=nsini 
b/ (hình vẽ)
Vậy tia khúc xạ trùng với mặt phân cách 2 môi trường(r=900)
c/ ( hình vẽ)
Có hiện tượng phản xạ toàn phần với i’=i=600
Hoạt động 4: (13’)BT trắc nghiệm
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh 
Nội dung cơ bản
Sau đây chúng ta thảo luận BT trắc nghiệm.
-Chiếu đề lên, cho 1 phút làm bài, xung phong hoặc chỉ định đại diện 2 nhóm. Chia nhóm theo thứ tự 1,2.
-Chiếu đáp án, cho điểm.
-tương tự,gọi 2 nhóm khác, cho điểm
Tương tự, gọi 2 nhóm nếu còn thời gian
Nhận xét cho điểm HV trả lời đúng.
-Thảo luận
PHIẾU HỌC TẬP-Thảo luận (MÁY CHIẾU):
Câu 1:
Ghép nội dung ở cột bên trái với nội dung tương ứng ở cột bên phải:
1.Khi không có tia khúc xạ B
2.Khi có tia khúc xạ truyền gần sát mặt phân cách hai môi trường trong suốt thì có thể kết luận C
3. Nếu có PXTP khi ánh sáng truyền từ môi trường 1 vào môi trường 2 thì A
4. Tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến hơn tia tới E
-----------------------------------------
A.không thể có PXTP khi đảo chiều truyền ánh sáng
B.thì ắt là có PXTP
C.góc tới i có giá trị bằng góc giới hạn
D.PXTP luôn xảy ra không cần điều kiện về chiết suất
E.khi ánh sáng truyền vào môi trường chiết quang kém hơn
Câu 2:Theo Định luật khúc xạ ánh sáng thì :
A.Tia khúc xạ và tia tới luôn vuông góc với nhau
B.Tia khúc xạ và tia tới luôn đối xứng nhau qua pháp tuyến tại điểm tới
C.Góc khúc xạ và góc tới luôn bằng nhau
D.Tia khúc xạ và tia tới luôn nằm trong cùng một mặt phẳng và ở về hai phía so với pháp tuyến tại điểm tới.
Câu 3:Hiện tượng phản xạ toàn phần chỉ có thể xảy ra khi:
A.Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất nhỏ sang môi trường có chiết suất lớn
B.Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất lớn sang môi trường có chiết suất nhỏ hơn
C.Aùnh sáng truyền trong các môi trường có chiết suất lớn
D.Aùnh sáng truyền trong các môi trường có chiết suất nhỏ
Hoạt động 5: (2’) Dặn dò
-Ôn lại bài
-Làm các BT còn lại trong SGK 
-Xem trước bài mới: Lăng kính
IV. RÚT KINH NGHIỆM: