Giáo án Tin học 11 - Tiết 1: Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình

Ngàysoạn
23/08/2009
Chương I Một số khái niệm về lập trình và ngôn ngữ lập trình
Tiết:1 khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình
Ngày giảng
26/08/2009
I Mục tiêu
	- Biết được khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
	- Biết được khái niệm chương trình dịch 
	- Phận biệt được hai loại chương trình dịch và thông dịch.
II đồ dùng dạy học 
1- Chuẩn bị của giáo viên 
	Bảng viết, sách giáo khoa, sách giáo viên 
2- Chuẩn bị của học sinh
	Sách giáo khoa.
Iii hoạt động dạy - học 
1. hoạt động 1: tìm hiểu khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình. (20 phút)
a. mục tiêu : 
	- Giúp học sinh biết được lập trình là gì. ý nghĩa của việc lập trình.
	- Biết được khái niệm ngôn ngữ lập trình và một số loại ngôn ngữ lập trình
b. nội dung 
	Mọi bài toán, thuật toán đều có thể giải được trên máy tính điện tử.
	Các bước để giải một bài toán.
	+ Xác định bài toán.
	+ Xây dựng được một thuật toán khả thi.
	+ Lập trình.
- Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán.
- Ngôn ngữ lập trình là một phần mềm dùng để diễn đạt thuật toán thành một chương trình giúp cho máy tính hiểu được thuật toán đó.
	- Một số loại ngôn ngữ lập trình : Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao.
c. Các bước tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động cuat học sinh
1. Chiếu nội dung bài toán đặt vấn đề : Kết luận nghiệm của phương trình ax + b = 0
- Hãy xác định các yếu tố Input và Output cả bài toán ?
- Diên giải; Hệ thông các bước này được gọi là thuật toán.
- Nếu trình bày một thuật toán với người nước ngoài thì em sẽ dùng ngôn ngữ nao để diễn đạt ?
- Nếu trình bày thuật toán này cho máy tính hiểu thì em dùng ngôn ngữ nào ?
- Diễn giải : Hoạt động để giễn đạt một thuật toán thông qua một ngôn ngữ lập trình được ngọi là lập trình.
- yêu cầu học sinh đọc SGK và cho biết khái niệm lập trình.
Hỏi : kết quả của hoạt động lập trình ?
- Hỏi lại học sinh về kiến thức đã học ở lớp 10 về các loại ngôn ngữ lập trình
Hỏi : Em hiểu như thế nào về ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao?
Hỏi : Làm thế nào để chuyển đổi từ ngôn ngữ bậc cao thành ngôn ngữ máy ?
1. Quan sát nội dung bài toán và theo dõi yêu cầu của giáo viên.
- Input : a, b
 - Output : x= -b/a, vô nghiệm, vô số nghiệm
Bước 1 : Nhập a, b
Bước 2 : Nếu a 0 thì kết luận có nghiệm x=-b/a
Bước 3 : Nếu a=0 và b 0, kết luận vô số nghiệm.
- Ngôn ngữ tiếng Anh
- Em dùng ngôn ngữ lập trình
- Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán.
- Ta được một chương trình.
- tham khảo SGK và sử dụng vốn hiểu biết về tin học để trả lời
- Ngôn ngữ máy
- Hợp ngữ
- Ngôn ngữ bậc cao
- Ngôn ngữ máy: các lệnh được mã hóa bằng các kí hiệu 0 – 1. Chương trình được viết trên ngôn ngữ máy có thêt được nạp vào bộ nhớ và thực hiện ngay
- Hợp ngữ : thường là những từ viết tắt của tiếng Anh. ( dễ hiểu và gần gũi hơn).
- Ngôn ngữ bậc cao : được phát triển bởi hợp ngữ giúp cho người lập trinh dễ hiểu hơn. chương trình được viết trên ngôn ngữ bậc cao phải được chuyển đổi thành chương trình trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện được.
- Phải dùng chương trình dịch để chuyển đổi.
2. Hoạt động 2 : Tìm hiểu hai loại chương trình dịch : thông dịch và biên dịch. 
(20 phút)
a. Mục tiêu :
	- Học sinh biết được khái niệm chương trinh dịch và sự cần thiết của chương trình dịch.
	- Phân biệt được thông dịch và biên dịch.
b.Nội dung:
	- Chương trình dịch là chương trình có chức năng chuyển đổi một chương trình được việt bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao thành một chương trình có thể thực hiện được trên máy.
	- Cần phải có một chương trình dịch để có thể chuyển đổi chương trình viết bằng chương trình khác thành ngôn ngữ máy.
	- Đầu vào của chương trình dịch là một chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao. Đầu ra cùng là chương trình nhưng được viết bằng ngôn ngữ máy.
	- Biên dịch : Kiểm tra, phát hiện lỗi và dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình có thể thực hiện được trên máy.
	- Thông dịch : Lân lượt dịch và thực hiện từng lệnh một.
c. Các bước tiến hành :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Nêu vấn đề:
Em muốn giới thiệu về trường mình cho một vị khách nườc ngoài biết tiếng Anh, có hai cách để thực hiện 
Cách 1 : Cần một người nào đó biết tiếng Anh dịch từng câu nói của em cho người khách hiểu.
Cách 2: Em soạn nội dung cần giới thiệu ra giấy và người phiên dịch dịch toàn bộ nội dung đó sang tiếng Anh rồi đọc cho người khách.
- Hãy lấy VD tương tự trong thực tế về biên dịch và thông dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt.
2. Yêu cầu học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và sử dụng các ví dụ trên để cho biết các bước trong tiến trinh thông dịch và biên dịch.
1. Chú ý lắng nghe VD của giáo viên và thảo luận để tìm VD tương tự.
- Khi thủ tướng một chính phủ trả lời phỏng vấn trước một nhà báo quốc tế họ thường cần một thông dịch để dịch từng câu tiếng Việt sang tiếng Anh.
- Khi thủ tướng đọc một bài diễn văn trước hội nghị, họ cần một người biên dịch để chuyển văn bản bằng tiếng Việt sang tiếng Anh.
2. Nghiên cứu sách giáo khoa và suy nghĩ trả lời.
- Biên dịch :
Bước 1: Duyệt phát hiện lỗi, kiểm tra tính đúng đắn của lệnh trong chương trình nguồn.
Bước 2: Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình trên ngôn ngữ máy (thuận tiện cho các chương trình ổn định và thực hiện nhiều lần).
- Thông dịch:
Bước 1: Kiểm tra tính đúng đắn của lệnh tiếp theo trong chương trình nguồn.
Bước 2: Chuyển lệnh đó thành ngôn ngữ máy.
Bước 3: Thực hiện các câu lệnh vừa được chuyển đổi.
(phù hợp với môi trường đối thoại giữa người và máy).
Iv đánh giá cuối bài. (5 phút)
1. Những nội dung đã học
 - Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
 - Có ba loại ngôn ngữ lập trình : Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao.
 - Khái niệm chương trình dịch.
 - Có hai khái niệm chương trình dịch là: Thông dịch và Biên dịch.
2. Câu hỏi và bài tập về nhà.
	- Mỗi loại ngôn ngữ lập trình phù hợp với những người lập trình có trình độ như thế nào ?
	- Kể tên một số ngôn ngữ lập trình bậc cao có sử dụng biên dịch và một số lập trình bậc cao có sủe dụng thộng dịch.
	- trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 trong SGK , trang 13
	- Xem bài đọc thêm 1: Em biết gì về các ngôn ngữ lập trình SGK trang 6
	- Xem trước bài học : các thành phần của ngôn ngữ lập trình.