Giáo án Sinh học 11 - Bài 5, 6: Đinh dưỡng nitơ ở thực vật

Họ và tên SVKT: Trương Hoàng Thái
MSSV: 1310769
Ngày soạn : 20/09/2016
Bài 5,6: DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT
I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài này học sinh có thể:
Nêu được nguồn nitơ cung cấp cho cây 
Trinh bày được các con đường cố định nitơ
Nêu được vai trò của nitơ trong trong trồng trọt 
 2. kĩ năng:
-biết khai thác kiến thức từ tranh vẽ
-hoạt động theo nhóm
-tư duy logic
-kĩ năng tư duy
-kĩ năng giải quyết vấn đề.
3.thái độ:
Có thái độ học tập nghiêm túc.
4.phát triển năng lực
Năng lực tự học
Năng lực quan sát, năng lực tư duy
II. chuẩn bị bài
Giáo viên:
Tranh vẽ phóng to hình 5.1 ,hình 5.2 SGK.
Học sinh
III. Tiến Trình
1. ổn định tổ chức
2. kiểm tra bài cũ
-Thế nào là nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu?
-Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu được phân thành mấy loại?
-Tác hại của việc dư lượng phân bón khoáng là gì ?
3. bài mới
Đặt vấn đề: Để thực vật sinh trưởng và phát triển thì cần phải cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cây trong đó Nitơ là một trong số các chất quan trọng và cần thiết cho cây trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, vậy để hiểu rõ hơn về Nitơ có ảnh hưởng quan trọng như thế nào đối với cây trồng,chúng ta sẽ vào bài 5,6 DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT.
Hoạt động giáo viên 
Hoạt động của học sinh
Nội dung viết bảng
Giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh
Nitơ là gì?
Vai trò của Nitơ ?
Nêu các dấu hiệu của cây khi thiếu Nitơ?
Có những nguồn Nitơ tự nhiên nào cung cấp cho cây?
Sự hấp thụ của Nitơ trong không khí như thế nào?
Sự hấp thụ của Nitơ trong đất diễn ra như thế nào?
Trình bày quá trình chuyển hóa Nitơ trong đất?
Nêu quá trình cố định Nitơ phân tử?
Con đường sinh học cố định Nitơ là con đường cố định Nitơ do các vi sinh vật thực hiện. Các vi sinh vật cố định Nitơ gồm mấy nhóm?
Để cây trồng có năng suất tốt thì chúng ta phải bón phân như thế nào?
Nêu các phương pháp bón phân ?
Nêu lợi ích của việc bón phân hợp lý đối với môi trường?
Học sinh thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi
Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của thực vật.
Vai trò quan trọng đối với đời sống của thực vật: 
+ Vai trò cấu trúc: Nitơ tham gia cấu tạo nên các phân tử protein, enzym. coenzym, axit nucleic, diệp lục, ATP...
+ Vai trò điều tiết: Nitơ là thành phần cấu tạ của enzym,co enzym,ATP vì vậy Nitơ tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật thông qua hoạt động xúc tác,cung cấp năng lượng và điều tiết trạng thái ngậm nước của các phân tử protein trong tế bào chất.
Thiếu Nitơ quá trình tổng hợp protein của cây sẽ giảm từ đó sinh trưởng của các cơ quan sẽ giảm xuất hiện các màu vàng trên lá,cây còi cọc sinh trưởng kém.
Có 2 nguồn Nitơ tự nhiên cung cấp cho cây chủ yếu : trong không khí và trong đất.
Nitơ là phân tử N2 Trong khí quyển chiếm gần 80% nhưng cây không thể hấp thụ Nitơ dưới dạng này mà phải nhờ các vi sinh vật cố định Nitơ, chuyển hóa Nitơ thành NH3 thì cây mới đồng hóa được.
Nguồn cung cấp Nitơ chủ yếu cho cây là đất, Nitơ trong đất tồn tại chủ yếu ở 2 dạng : Nitơ khoáng và Nitơ hữu cơ
Học sinh nhìn hình 6.1 trình bày quá rình chuyển hóa Nitơ trong đất.
Quá trình cố định Nitơ là quá trình liên kết N2 và H2 để hình thành NH3
Các vi sinh vật cố định Nitơ gồm 2 nhóm: vi sinh vật sống tự do như : vi khuẩn lam có nhiều ở ruộng lúa và nhóm cộng sinh ở thực vật : vi khuẩn tạo nốt sần ở cây họ đậu.
Để cây trồng có năng suất cao cần phải bón phân hợp lý đúng loại đủ số lượng và tỉ lệ các thành phần dinh dưỡng.
Bón phân qua rễ và bón phân qua lá.
Khi lượng phân bón cho cây trồng hợp lý đủ liều lượng thì cây sẽ hấp thụ hết không bị dư thừa tránh lãng phí, không ô nhiễm môi trường
BÀI 5 - 6: 
DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT
I. VAI TRÒ SINH LÍ CỦA NGUYÊN TỐ NITƠ
- Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của TV. Nitơ được rễ cây hấp thụ từ môi trường ở dạng NH4+ và NO3_. Trong cây NO3_ được khử thành NH4+ . Nitơ có vai trò quan trọng đối với đời sống của TV: 
* Tham gia cấu tạo nên các phân tử protein, enzim, coenzim, axit nucleic, diệp lục, ATP 
* Tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất và trạng thái ngậm nước của tế bào à ảnh hưởng đến mức độ hoạt động của tế bào. 
III. NGUỒN CUNG CẤP NITƠ TỰ NHIÊN CHO CÂY: 
1. Nitơ trong không khí: 
- Nitơ phân tử (N2) trong khí quyển chiếm khoảng gần 80%, cây không thể hấp thụ được N2, còn NO và NO2 trong khí quyển là độc hại với TV. Các vi sinh vật cố định đạm có enzim nitrôgenaza có khả năng liên kết N2 với hidro à NH3 thì cây mới đồng hoá được. 
2. Nitơ trong đất: 
- Nguồn cung cấp chủ yếu nitơ cho cây là đất. Nitơ trong đất tồn tại ở 2 dạng: nitơ vô cơ (nitơ khoáng) và nitơ hữu cơ (trong xác SV) , 
- Rễ cây chỉ hấp thụ từ đất nitơ vô cơ ở dạng: NH4+ và NO3_
- Cây không hấp thụ trực tiếp nitơ trong xác SV mà phải nhờ các VSV trong đất khoáng hoá thành: NH4+ và NO3_ 
IV. QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ NITƠ VÀ CỐ ĐỊNH NITƠ TRONG ĐẤT: 
1. Quá trình chuyển hoá nitơ trong đất: 
- Trong đất còn xảy ra quá trình chuyển hoá nitrat thành nitơ phân tử ( NO3_ à N2) do các VSV kị khí thực hiện, do đó đất phải thoáng để ngăn chặn việc mất nitơ. 
2. Quá trình cố định nitơ phân tử: 
- Là quá trình liên kết N2 với H2 à NH3 (trong môi trường nước NH3 à NH4+). 
* Con đường hoá học: xảy ra ở công nghiệp. 
* Con đường sinh học: do VSV thực hiện (các VK này có enzim nitrogenaza có khả năng bẻ gãy 3 liên kết cộng hoá trị của nitơ để liên kết với hidro tạo ra NH3), gồm 2 nhóm: 
+ Nhóm VSV sống tự do như VK lam có nhiều ở ruộng lúa. 
+ Nhóm VSV sống cộng sinh với TV như VK nốt sần ở rễ cây họ Đậu. 
V. PHÂN BÓN VỚI NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG và MÔI TRƯỜNG: 
1. Bón phân hợp lí và năng suất cây trồng: 
* Đúng lượng 
* Đúng loại 
* Đúng lúc 
* Đúng cách
2. Các phương pháp bón phân: 
- Bón phân qua rễ: bón vào đất (bón lót và bón thúc) 
- Bón phân qua lá: phun lên lá (khi trời không mưa và nắng không gay gắt) 
3. Phân bón và môi trường: 
- Bón phân hợp lí sẽ tăng năng suất cây trồng và không gây o nhiễm môi trường. 
 4. CỦNG CỐ BÀI HỌC
1. Nguyên tố ni tơ có trong thành phần của: 
A. Prôteein và Axitnulêic 
B. Lipit
C. Saccarit
D. Phốt
 2. Cây hấp thụ nitơ ở dạng: 
A. N2+, NO-3
B. N2+, NH3+
C . NH+4, NO-3
D. NH4-, NO+
 3, Vai trò sinh lí của ni tơ gồm :
A. vai tró cấu trúc, vai trò điều tiết.
B. vai trò cấu trúc
C. vai trò điều tiết
D. tất cả đều sai
4, Quá trình khử nitơrát là:
A. quá trình chuyển hóa NO3- thành NH4+
B. quá trình chuyển hóa NO3- thành NO2-
C. quá trình chuyển hóa NH4+ thành NO2- 
D. quá trình chuyển hóa NO2- thành NO3- 
5, Quá trình đồng hóa NH4+ trong mô thực vật gồm mấy con đường?
A. Gồm 2 con đường – A min hóa, chuyển vị A min
B. Gồm 3 con đường – A min hóa, chuyển vị A min, hình thành A mít
C. Gồm 1 con đường – A min hóa
D. tất cả đều sai
6, Nguồn cung cấp ni tơ tự nhiên cho cây là:
A. Ni tơ trong không khí
B. Ni tơ trong đất
C. Ni tơ trong nước 
D. Cả A và B
Đáp án câu hỏi 1A, 2C, 3A, 4A , 5B , 6D
5. dặn dò
-Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK
-Đọc bài mới trước khi đến lớp