Giáo án Ngữ văn 11 - Nguyễn Văn Hai - Tiết 2: Vào phủ chúa Trịnh (trích thượng kinh kí sự) Tê Hữu Trác

Tiết 2:
Đọc văn
VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH
( Trích Thượng kinh kí sự )
Lê Hữu Trác
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Kiến thức
Bức tranh chân thực, sinh động về cuộc sống xa hoa, đầy quyền uy nơi phủ chúa Trịnh và thái độ, tâm trạng của nhân vật “tôi” khi vào phủ chúa chữa bệnh cho Trịnh Cán.
Vẻ đẹp tâm hồn của Hải Thượng Lãn Ông; lương y, nhà nho thanh cao, coi thường danh lợi.
Những nét đặc sắc của bút pháp kí sự: tài quan sát, miêu tả sinh động những sự việc có thật; lối kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn; chọn lựa chi tiết đặc sắc; đan xen văn xuôi và thơ.
Kĩ năng
Đọc – hiểu thể kí (kí sự) trung đại theo đặc trưng thể loại.
Thái độ
Biết trân trọng, yêu quý những con người xem thường danh lợi nhưng cũng có tinh thần trách nhiệm trong công việc, từ đó áp dụng vào trong cs.
CHUẨN BỊ BÀI HỌC
Giáo viên: SGK, G.A điện tử, tư liệu lien quan,
Học sinh: đọc kĩ đoạn trích, tìm những dẫn chứng về quang cảnh, cách sinh hoạt trong phủ chúa và thái độ của tg, trả lời các câu hỏi HDHB và Luyện tập.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ – đặt vấn đề vào bài mới
2. Dạy nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Họat động 1: Tìm hiểu chung.
Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản.
1. Quang caûnh vaø cung caùch sinh hoaït nôi phuû chuùa.(~22’)
GV: Hướng dẫn HS đọc văn bản, chú ý những đoạn đối thoại.
*Thảo luận nhóm: ( Thời gian 5 phút, mỗi nhóm tương ứng với các tổ) 
Nhóm 1 + 2:Quang cảnh trong phủ chúa được tác giả miêu tả như thế nào? Những chi tiết nào thể hiện được điều đó?
GV: Từ đó, nhận xét về quang cảnh của phủ Chúa ?
GV: Bình giảng.
Nhóm 3+4: Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa được tác giả miêu tả thế nào? Điều đó được thể hiện qua những chi tiết nào? 
GV: Từ đó, nhận xét về cung cách của phủ Chúa ?
GV: Bình giảng.
GV: Từ những phân tích trên, em nhận xét gì về quang cảnh và cung cách của phủ Chúa ?
GV: Bình giảng
2) Thái độ và tâm trạng của tác giả.(~10’)
GV: Khi chứng kiến cảnh sống xa hoa, giàu sang trong phủ chúa, tg đã tỏ thái độ như thế nào? (Ông có bị nó quyến rũ không? Có đồng tình với cs đó không? Dẫn chứng?) 
GV: Đối với việc chữa bệnh cho thế tử Trịnh Cán, LHT đã tỏ thái độ ntn?
(Ông nhận xét như thế nào về bệnh trạng của thế tử? Sau đó ông có suy nghĩ gì về việc chữa bệnh?)
GV: Từ những điều đó, em nhận thấy được vẻ đẹp tâm hồn gì ở con người LHT?
GV: Bình giảng
3.Những đặc sắc của bút pháp kí sự. (~5’)
GV: Theo em, bút pháp kí sự của tác giả có gì đặc sắc? Cho VD?
Họat động 3 (15’): Tổng kết. (~3’)
Đọc văn bản
Nhóm 1+2:
Thảo luận và trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác góp ý, nhận xét, phản biện.
Trả lời
Nhóm 3+4:
Thảo luận và trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác góp ý, nhận xét, phản biện.
Trả lời
Trả lời
Trả lời
Trả lời
Trả lời
Trả lời
TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Quang caûnh vaø cung caùch sinh hoaït nôi phuû chuùa.
a) Quang caûnh nôi phuû chuùa: Ñöôïc taùc giaû mieâu taû tæ mæ töø ngoaøi vaøo trong töø khaùi quaùt ñeán cuï theå.
- Khi vaøo phuû chuùa phaûi qua nhieàu laàn cöûa, “nhöõng daõy haønh lang quanh co noái nhau lieân tieáp”
- Đaâu ñaâu cuõng caây coái um tuøm, chim keâu ríu rít, danh hoa ñua thaém, gioù ñöa thoang thoaûng muøi höông.
- Trong khuoân vieân coù ñieám “Haäu maõ quaân tuùc tröïc”, xaây döïng beân hoà
- Trong phuû coù nhaø“Ñaïi ñöôøng” vôùi kieäu son, voõng ñieàu, ñoà nghi tröôïng sôn son theáp vaøng, coù laàu son, gaùc tía
- Ñeán noäi cung theá töû phaûi qua naêm saùu laàn tröôùng gaám 
" Ñoù laø quang caûnh cöïc kyø traùng leä, loäng laãy sang troïng.
b) Cung caùch sinh hoaït nơi phủ chúa.
- ÔÛ moãi cöûa ñeàu coù veä só canh gaùc, ai muoán vaøo phaûi coù theû, ngöôøi giöõ cöûa truyeàn baùo roän raøng, ngöôøi coù vieäc quan qua laïi nhö maéc cöûi.
- Nhöõng lôøi nhaéc ñeán chuùa Trònh vaø theá töû phaûi heát söùc cung kính, leã ñoä.
- Chuùa Trònh luoân coù nhieàu phi taàn chaàu chöïc xung quanh, taùc giaû khoâng ñöôïc gaëp maët chuùa maø chæ laøm theo leänh truyeàn 
- Theá töû beänh, coù ñeán baûy taùm thaày thuoác phuïc dòch, phaûi quyø laïy tröôùc khi xem maïch 
" Cung caùch sinh hoaït vôùi nhöõng khuoân pheùp nghi leã raát nghieâm ngaët.
 è Quang caûnh vaø cung caùch sinh hoaït nôi phuû chuùa cho thaáy cuoäc soâng cöïc kyø xa hoa cao sang vaø quyeàn uy toät ñænh cuûa nhaø chuùa.
 2) Thái độ và tâm trạng của tác giả.
 - Đối với cảnh sống trong phủ chúa: dửng dưng trước những quyến rũ vật chất, không đồng tình với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do.
 - Đối với việc chữa bệnh cho thế tử Trịnh Cán:
 + Lúc đầu, ông muốn chữa bệnh cầm chừng để tránh bị công danh trói buộc.
 + Dùng thuốc hoãn hòa thì sợ trái y đức, phụ lòng ông cha.
 + Nhưng sau đó, ông thẳng thắn đưa ra cách chữa đúng bệnh, kiên trì giải thích, dù khác ý với các quan thái y. 
è Vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của LHT: một thầy thuốc có tài năng và y đức, yêu thích tự do và nếp sống thanh đạm, khinh thường danh lợi.
Những đặc sắc của bút pháp kí sự.
- Khả năng quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực ,tả cảnh sinh động. 
- Lối kể khéo léo ,lôi cuốn bằng những sự việc chi tiết đặc sắc .
- Có sự đan xen với tác phẩm thi ca làm tăng chất trữ tình của tác phẩm .
III. TỔNG KẾT (Ghi nhớ SGK)
D. CỦNG CỐ, DẶN DÒ. (~5’)
 * Phaân tích quang caûnh vaø sinh hoaït trong phuû chuùa, thaùi ñoä cuûa taùc giaû veà quang caûnh vaø cuoäc soáng nôi phuû chuùa.
 *Soaïn baøi tieát 3: Töø ngoân ngöõ chung ñeán lôøi noùi caù nhaân
- Ñoïc tröôùc noäi dung
- Traû lôøi baèng vaên baûn: vì sao noùi ngoân ngöõ laø taøi saûn chung coøn lôøi noùi laø cuûa caù nhaân.
Ruùt kinh nghieäm
.
.