Giáo án Ngữ văn 11: Làm văn Thao tác lập luận so sánh

Tiết 32 Làm văn
NS: 15/10/08 THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 
NG: 16/10/08
 A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS.
 - Nắm được mục đích, yêu cầu và cách so sánh trong văn nghị luận.
 - Bước đầu vận dụng những kiến thức đã học về thao tác lạp luận so sánh để viết một đoạn văn trong bài văn nghị luận.
 B. Chuẩn bị.
 Thầy: Soạn giáo án TLTK. Trò: soạn bài.
 C. Tiến trình tổ chức các hoạt đông.
 HĐ 1: Kiểm tra bài cũ.
 HĐ 2: Giới thiệu bài mới: trong tiết học trước các em đã được biết thao tác lập luận phân tích trong văn nghị luận, hôm nay các em tìm hiểu thêm một thao tác lập luận nữa: Thao tác lập luận so sánh trong văn nghị luận để biết được mục đích yêu cầu, và cách so sánh.
 HĐ 3: Bài mới.
Hoạt động của thầy
HĐ của trò
Nội dung cần đạt
? HS đọc ngữ liệu SGK/79.
? Xác định đối tượng được so sánh và đối tượng so sánh. “Chiêu hồn” với “CPN”, “CÓN” và “Kiều”, “Chiêu hồn” với “Kiều”.
? Đối tượng được so sánh và đối tượng so sánh có những điểm giống và khác nhau như thế nào?
- Giống nhau.
“Văn chiêu hồn”, “CPN” “CÓN” và Kiều đều là những tác phẩm thể hiện lòng yêu con người đó là truyền thống của dân tộc (Tương đồng)
- Khác nhau: (Tương phản)
+ “CPN” “C oán ngâm” mới bàn đến một hạng người.
+ “Truyện Kiều” nói đến cả một xã hội người.
+ “Văn chiêu hồn” đề cập đến cả loài người.
- so sánh giữa “Văn chiêu hồn” với “Truyện Kiều”.
“VCH” có một không hai trong lịch sử văn học dân tộc vì:
Nếu “Truyện Kiều” nâng cao lịch sử thơ ca. Thì “VCH” mở rộng địa dư qua một vùng xưa nay ít ai động tới: Cõi chết.
? Mục điích của việc so sánh trên là gì? 
Làm rõ hơn giá trị tác phẩm “VCH” thể hiện lòng thương người sâu sắc, không chỉ thương một loài người mà thương cả loài người, không chỉ thương người sống mà còn thương cả người đã chết.
? Để so sánh được như trên đòi hỏi người viết phải có những yêu cầu gì?
- Xác định rõ đối tượng được so sánh và đối tượng so sánh.
- Xác định được tiêu chí để so sánh (Điểm giống, điểm khác).
- Phải thể hiện được quan điểm của người nói và người viết.
? Từ ngữ liệu phân tích em hãy cho biết thế nào là thao tác lập luận so sánh.
? Mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận so sánh?
Yêu cầu Hs đọc ngữ liệu SGK/80.
? Ngữ liệu trên trình bày nội dung gì?
NL trên t/giả Nguyễn Tuân trình bày quan điểm “ soi đường” trong tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố.
? Nguyễn Tuân đã so sánh qđiểm “ soi đường” của NTTố trong “ Tắt đèn” với những qđiểm nào?
- Qniệm của NTT khác với các nhà văn khác.
+ QN của NTT là xui người nông dân nổi loạn, phát động quần chúng nông dân chống quan Tây, chống vua ta.
+ QN của nhà văn khác: Bàn cải lương hương ẩm( thay đổi cách ăn uống ở làng quê). Họ cho rằng chỉ cần thay đổi những hủ tục thì đời sống của người nông dân sẽ được nâng cao.
Lại có người hoài cổ: họ cho rằng chỉ cần trở về với c/s thuần phác ngày xưa( Ngư, tiều, canh, mục) thì đời sống của nhân dân được cải thiện.
? Mục đích của sự so sánh đó là gì?
+ Chỉ ra ảo tưởng của hai loại người trên.
+ Chỉ ra tính chất đúng đắn của NTT. Người nông dân phải đứng lên chống lại những kẻ đã bóc lột, áp bức mình( so sánh tương phản).
Từ đó khẳng định giá trị ngòi bút sắc sảo của NTT.
? Em hãy cho biết đối tượng( Svật, Svc, htượng...) đưa ra so sánh có mối quan hệ với nhau ntn?
Cùng một đối tượng( người nông dân), trong một thời kì XHTD nửa phong kiến, c/sống của họ vô cùng cực khổ.
? Nguyễn Tuân đã dựa trên tiêu chí nào để so sánh?
Sự khác nhau trong qđ “ soi đường” của NTT với các nhà văn khác.
NTT chỉ ra >< quan ta.
Có mâu thuẫn tất có đấu tranh, người nông dân chống lại quan Tây, vua ta là đúng.
Các nhà văn khác chỉ cải lương, hoài cổđều không thể thây đổi c/s của người nông dân ta được.
? Từ ngữ liệu vừa phân tích em hãy cho biết cách so sánh ntn?
? Yêu cầu HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi dưới?
? Trong đoạn trích t/g đã so sánh Bắc vời Nam khác nhau ở những mặt nào?
HS đọc ngữ liệu
HSTL
HSTL
HSTL
HS đọc ghi nhớ 1
HS đọc NL
HSTL
HSTL
HSTL
HS đọc
HSTL
 I/ Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh.
 1. Ngữ liệu.
 2. Ghi nhớ 1 SGK/80 
II/ Cách so sánh
 1, Ngữ liệu.
2, Ghi nhớ 2/SGK/80
III/ Luyện tập
- So sánh ở các mặt: Vhóa, lãnh thổ, phong tục, chủ quyền, hào kiệt.
- Điểm giống:
+ Có lịch sử các triều đại sánh ngang nhau.
+ Có hào kiệt.
- Điểm khác:
Vhóa khác nhau, lthổ khác nhau, ptục , ngay cả những triều đại cũng khác nhau.
=> Khẳng định nước ta cũng có quyền độc lập sánh ngang cùng đế quốc phương Bắc.
HĐ 4: Hướng dẫn học bài ở nhà
HS nắm được mđích, yêu cầu, cách so sánh. Tiết sau học bài khái quát VHVN...