Giáo án Ngữ văn 10 học kì 2

Ngày soạn: 12/1/2009
 Tiết 57: Đọc văn
PHÚ SÔNG BẠCH ĐẰNG
(Bạch Đằng giang phú)
 Trương Hán Siêu
A. Mục tiêu bài học
	Giúp học sinh:
 - Cảm nhận được nội dung yêu nước và tư tưởng nhân văn của bài “Phú sông Bạch Đằng”. Nội dung yêu nước thêt hiện ở niềm tự hào về chiến công lịch sử và chiến công thời Trần trên dòng sông Bạch Đằng. Tư tưởng nhân văn thể hiện qua việc đề cao vai trò, vị trí, đức độ của con người, coi đây là nhân tố quyết định đối với sự nghiệp cứu nước.
 - Thấy được những đặc trưng cơ bản của thể phú về các mặt kết cấu, hình tượng nghệ thuật, lời văn, từ đó biết cách phân tích một bài phú cụ thể.
 - Bồi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ý thức trân trọng những địa danh lịch sử, những danh nhân lịch sử.
B. Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành giờ dạy - học
 - Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, tài liệu tham khảo. 
 - Sử dụng các hình thức phát vấn, trao đổi, thảo luận... theo hưóng quy nạp. 
C. Tiến trình tổ chức giờ dạy học
I. Ổn định lớp
II. Kiểm tra bài cũ
	Hãy nêu tầm quan trọng của việc trình bày vấn đề và các bước chuẩn bị.
III. Bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
 Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần tiểu dẫn.
 Thao tác 1: Gọi học sinh đọc phần tiểu dẫn sau đó rút ra những nét chính.
 Thao tác 2: Giáo viên giới thiệu khái quát về những chiến công trên sông Bạch Đằng và đề tài này trong văn học.
 Thao tác 3: Giới thiệu thể phú cho học sinh nắm được những nét cơ bản.
 Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc - hiểu tác phẩm.
 Thao tác 1: Gọi học sinh đọc và chia bố cục bài phú.
 Thao tác 2: Đây là cuộc trò giữa nhân vật khách và các bô lão. Bây giờ các em hãy trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa?
 Thao tác 2: Nhân vật “khách” là ai? Dạo chơi nhằm mục đích gì? 
 Thao tác 3: Qua mục đích dạo chơi của khách, em thấy khách là người như thế nào?
 Thao tác 4: Có hai địa danh Trung Quốc và địa danh Việt Nam, hai địa danh này có gì khác nhau và có ý nghĩa như thế nào?
 Thao tác 5: Đứng trước quang cảnh đó tâm trạng của khách như thế nào?
 Thao tác 6: Giáo viên diễn giải cho các em thấy rằng các bô lão là người kể lại và người bình luận chiến tích trên sông Bạch Đằng. Các bô lão ở đây có thể thật nhưng cũng có thể là nhân vật hư cấu, sự hoá thân của chính tác giả?
 Thao tác 7: Chiến tích trên sông Bạch Đằng được các bô lão kể lại như thế nào? Qua những câu thơ nào? Thái độ, giọng điệu.
 Thao tác 8: Các bô lão suy ngẫm, bình luận như thế nào về chiến thắng của cho ông? (nguyên nhâ).
 Thao tác 9: Lời ca của các bô lão có giá trị như chân lí, theo anh chị đó là chân lí gì?
 Thao tác 10: Lời ca của khách ca ngợi điều gì và khẳng định điều gì?
 Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh củng cố, luyện tập.
Nội dung cần đạt
I. Tiểu dẫn: 
1. Vài nét về tác giả:
 Trương Hán Siêu (? – 1354)
2. Thể loại:
 - Phú là một thể văn có vần hoặc xen lẫn văn vần và văn xuôi.
 - Nội dung: tả cảnh vật, phong tục, kể sự việc, bàn chuyện đời
 - Bố cục: 4 đoạn
 + Đoạn mở
 + Đoạn giải thích
 + Đoạn bình luận
 + Đoạn kết
 - Có 2 loại:
 + Phú có thể
 + Phú Đường luật
II. Đọc - hiểu
1. Bố cục:
 - Đoạn 1: (khách có kẻ ... còn lưu): cảm xúc lịch sử của nhân vật “khách” trước cảnh sắc sông Bạch Đằng.
 - Đoạn 2: (Bên sông ... ca ngợi): lời các bô lão kể với “khách” về những chiến công lịch sử trên sông Bạch Đằng.
 - Đoạn 3: (Tuy nhiên ... lệ chan): suy ngẫm và bình luận của các bô lão về những chiến công xưa.
 - Đoạn 4: (Rồi vừa ... đức cao): lời ca khẳng định vai trò và đức độ của con người.
2. Hiểu:
 a. Hình tượng nhân vật khách:
* Khách là sự phân thân của tác giả.
 - Dạo chơi:
 + Thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên
 + Nghiên cứu cảnh trí đất nước, bồi bổ kiến thức.
→ Tư thế của con người có tâm hồn khoáng đạt, có hoài bão lớn lao.
 - Địa danh khách nhắc đến:
 + Trung Quốc: lấy từ trong điển cổ Trung Quốc bằng trí tưởng tượng → không gian to lớn (biển lớn, sông hồ, những vùng đất nổi tiếng) → khát vọng đi đây đi đó, cái chí bốn phương của “Khách”.
 + Việt Nam: địa danh cụ thể hình ảnh thật hiện ra trước mắt → cảnh hiện lên hùng vĩ, lớn lao, hoành tráng song cũng ảm đạm, hiu hắt.
 - Tâm trạng: 
 + Vừa vui, vừa tự hào vì cảnh sông nước hùng vĩ, chiến tích lẫy lừng.
 + Buồn đau, nối tiếc vì quang cảnh trơ trọi, hoang vu.
 b. Hình tượng các bô lão:
 - Là người kể lại và bình luận chiến tích trên sông Bạch Đằng.
 - Chiến tích trên sông Bạch Đằng.
 + Ta xuất quân với khí thế hào hùng, giặc ra oai → quyết liệt.
 + Đối đầu với ý chí:
Ta yêu nước chính nghĩa >< Địch mưu ma, chước quỷ. 
→ Ta chiến thắng _ chính nghĩa.
→ Kể theo trình tự diễn biến tình hình giọng điệu đầy nhiệt huyết, tự hào, cảm hứng.
→ Lời kể: cô đọng, súc tích, sinh động, phù hợp với diễn biến cuộc chiến.
→ Suy nghĩ, bình luận của tác giả, ta thắng giặc là nhờ:
 + Địa thế hiểm.
 + Trời cũng chiều người → tồn tại từ lâu.
 + Có nhân tài → ý nghĩa quyết định.
→ Khẳng định nhân văn và có tầm triết lí sâu sắc.
 - Lời ca khẳng định chân lí:
 + Bất nghĩa → tiêu vong (L Cung)
 + Anh hùng, nhân nghĩa → lưu danh thiên cổ.
 c. Lời ca lời bình luận của khách:
 - Ca ngợi:
 + Sự anh minh của vị thánh quân.
 + Chiến tích của sông Bạch Đằng.
 - Khẳng định chân lí lịch sử: mối quan hệ giữa địa danh + nhân kiệt → thì nhân kiệt đóng vị trí quan trọng → niềm tự hào và tư tưởng nhân văn.
III. Củng cố, luyện tập:
1. Ghi nhớ: sách giáo khoa
2. Luỵên tập: về nhà
D. Dặn dò:
	Các em về soạn bài “Đại Cáo Bình Ngô” của Nguyễn Trãi.
Ngày soạn: 17/1/2009
 Tiết 58, 59, 60: Đọc văn
ĐẠI CÁO BÌNH NGÔ
(Bình Ngô Đại Cáo)
 Nguyễn Trãi
A. Mục tiêu bài học
	Giúp học sinh:
 - Nắm đựơc những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Trãi - một nhân vật lịch sử một danh nhân văn hoá thế giới và vị trí của ông trong lịch sử văn học dân tộc: nhà văn chính luận kiệt xuất, người khai sáng thơ ca Tiếng Việt.
 - Hiểu rõ những giá trị lớn về nội dung và nghệ thuật của Đại cáo bình Ngô: bản tuyên ngôn của quyền độc lập, áng văn yêu nước chói ngời tư tưởng nhân văn, kiết tác văn hoá kết hợp hài hoà giữa yếu tố chính luận và 
 - Nắm vững đặc trưng cơ bản của thể các đồng thời thấy được sáng tạo của Nguyễn Trãi trong Đại cáo bình Ngô, có kĩ năng đọc hiểu tác phẩm chính luận viết bằng thể văn biền ngẫu.
 - Giáo dục, bồi dưỡng ý thức dân tộc: yêu quí di sản văn hóa của cha ông.
B. Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành giờ dạy - học
 - Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, tài liệu tham khảo. 
 - Sử dụng các hình thức phát vấn, trao đổi, thảo luận... theo hưóng quy nạp. 
C. Tiến trình tổ chức giờ dạy - học
I. Ổn định lớp
II. Kiểm tra bài cũ
 - Phân tích hình tượng nhân vật khách.
 - Phân tích hình tượng nhân vật các bô lão.
III. Bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
 Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần I.
 Thao tác 1: Em hãy nêu những nét chính về cuộc đời của Nguyễn Trãi? Và ảnh hưởng đến sáng tác văn chương như thế nào?
(giáo viên nhấn mạnh 2 yếu tố anh hùng và bi kịch → chứng minh bằng những sáng tác của Nguyễn Trãi).
 Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần II.
 Thao tác 1: Gọi học sinh nêu những tác phẩm chính → nhấn mạnh những tác phẩm đã học.
 Thao tác 2: Giáo viên nhấn mạnh tính chiến đấu trong văn chính luận của Nguyễn Trãi.
 Thao tác 3: Giáo viên nhấn mạnh yếu tố anh hùng và con người trần thế ở con người Nguyễn Trãi → tình yêu thiên nhiên.
 Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần tiểu dẫn.
 Thao tác 1: Gọi học sinh nêu hoàn cảnh ra đời của bài cáo.
 Thao tác 2: Các em đã biết vài nét về thể cáo, hãy trình bày những hiểu biết đó → giáo viên bổ sung.
 Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần đọc - hiểu
 Thao tác 1: Theo em văn bản được chia làm mấy đoạn?
 Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần đọc - hiểu
 Thao tác 1: Có những chân lí chính nghĩa nào được đưa ra trong đoạn 1? Theo Nguyễn Trãi tư tưởng nhân nghĩa phải gắn liền với hành động gì?
 Thao tác 2: Tác giả đưa ra những yếu tố nào để khẳng định chủ quyền độc lập dân tộc?
 Giáo viên: so sánh với Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt (2 yếu tố: lãnh thổ và chủ quyền) dựa vào sách trời, dựa vào lịch sử.
 Thao tác 3: Tác giả đã tố cáo những âm mưu, những hành động tội ác nào của giặc Minh? Khi tố cáo đó tác giả đứng trên lập trường nào? Cho học sinh tìm những câu văn đó.
 Thao tác 4: Kết thúc bản cáo trạng Nguyễn Trãi đã khắc hoạ tội ác của giặc Minh bằng những câu văn nào? Nhận xét lời văn trong bản cáo trạng?
 Thao tác 5: Hình ảnh Lê Lợi được khắc hoạ như thế nào?
 Giáo viên: cho học sinh so sánh nỗi lòng của Lê Lợi và Trần Quốc Tuấn.
 Thao tác 6: Tác dụng của việc sử dụng hàng loạt các động từ mạnh, tính từ và phép liệt kê? (Liên hệ với Nguyễn Đình Chiểu).
 Thao tác 7: Hình ảnh kẻ thù được khắc hoạ như thế nào? Tìm chi tiết nghệ thuật thể hiện?
Thao tác 8: Giọng văn trong đoạn kết này như thế nào? Tại sao có sự thay đổi đó?
 Thao tác 9: Tác giả đã rút ra những bài học lịch sử gì?
 Thao tác 10: Gọi học sinh tổng kết → giáo viên bổ sung.
Nội dung cần đạt
A. Tác giả:
I. Cuộc đời:
 - Nguyễn Trãi (1380 – 1442) hiệu Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại → Nhị Khê.
 - Cha: Nguyễn Ứng Long: nghèo + giỏi.
 - Mẹ: Trần thị Thái → quí tộc.
→ Truyền thống: yêu nước và văn hóa văn học.
 - Thở thiếu thời trải qua nhiều mất mát đau thương → Đỗ Thái Học sinh làm quan dưới nhà Hồ.
 - 1407, giặc Minh cướp nước → Nguyễn Trãi nuôi chí trả thù cho cha → tìm đến với Lê Lợi → đóng góp công sức.
 - Sau khi thắng giặc Minh hăm hở tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước, viết Đại cáo bình Ngô.
 - Mâu thuẫn triều đình cuộc đời Nguyễn Trãi có nhiều thăng trầm → 1442 mắc án oan Lệ Chi Viên → tru di tam tộc → 1464 Lê Thái Tông minh oan.
→ Là một bậc anh hùng dân tộc, một nhân vật toàn tài hiếm có, danh nhân văn hoá.
→ Chịu những nỗi oan thảm khốc trong lịch sử Phong kiến Việt Nam.
II. Sự nghiệp thơ văn:
1. Những tác phẩm chính:
 - Chữ Hán: Quân trung tư mệnh tập, Bình ngô đại Cáo...
 - Chữ Nôm: Quốc âm thi tập → sự nghiệp văn học vĩ đại.
2. Nguyễn Trãi – nhà văn chính luận kiệt xuất:
 - Mang tinh thần chiến đấu vì độc lập dân tộc vì đạo lí chính nghĩa: “Quân trung từ mệnh tập”, “Bình ngô đại cáo”.
 - Văn chính luận của Nguyễn Trãi đã đạt được trình độ bậc thầy.
3. Nguyễn Trãi – nhà thơ trữ tình sâu sắc:
 - Lí tưởng con người anh hùng là sự hoà quyện giữa nhân nghĩa với yêu nước, thương dân.
 - Phẩm chất của người quân tử giúp dân giúp nước.
 - Con người trần thế: đau nỗi đau con người, yêu tình yêu con người.
 - Tình yêu thiên nhiên.
→ Thể loại và ngôn ngữ.
B. Đại cáo bình Ngô:
I. Giới thiệu: 
1. Hoàn cảnh ra đời:
 - Sau chiến thắng Nguyễn Trãi thay Lê Lợi viết “Bình ngô đại cao”.
 - Ra đời ngày 17 tháng chạp năm 1428 → bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc.
2. Thể loại: 
 - Thể văn nghị luận có từ thời cổ Trung Quốc được vua dùng.
 - Được viết bằng văn vần hay văn xuôi → văn biền ngẫu.
II. Đọc - hiểu:
1. Bố cục: 4 phần
 - Đoạn 1: “Từ đầu ... còn ghi”: khẳng định tư tưởng nhân nghĩa và chân lí độc lập của Đại Việt.
 - Đ ... t ñoäng cuûa GV, HS
Yeâu caàu caàn ñaït
- Muïc ñích yeâu caàu toùm taét vaên baûn töï söï laø gì?
- Goïi HS ñoïc muïc ñích yeâu caàu toùm taét vaên baûn thuyeát minh " sosaùnh söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa 2 vaên baûn naøy?
- HS ñoïc chính xaùc vaên baûn:
+ Em haõy cho bieát vaên baûn thuyeát minh veà ñoái töôïng naøo?
+Chia thaønh maáy ñoaïn? Yù chính cuûa töøng ñoaïn?
+ Toùm taét thaønh ñoaïn vaên khoaûng 10 caâu döïa theo yù chính?
- GV duøng baûng phuï ñeå ghi laïi ñoaïn vaên maãu toùm taét.
- GV höôùng HS ñeán phaàn ghi nhôù.
- Chia nhoùm cho HS thaûo luaän.
- GV quan saùt ,ñoân ñoác, daãn daét hình thaønh neân vaên baûn thuyeát minh.
I. Muïc ñích yeâu caàu toùm taét vaên baûn TM
 1. Muïc ñích toùm taét
 Nhaèm hieåu vaø ghi nhôù nhöõng noäi dung cô baûn cuûa baøi vaên hoaëc giôùi thieäu vôùi ngöôøi khaùc veà ñoái töôïng ñöôïc thuyeát minh.
2. Yeâu caàu toùm taét
- Ngaén goïn.
- Raønh maïch.
- Saùt noäi dung cô baûn cuûa vaên baûn goác.
II. Caùch toùm taét vaên baûn thuyeát minh
1. Ñoïc vaên baûn “ nhaø saøn” vaø thöïc hieän caùc böôùc toùm taét.
- Ñoái töôïng : nhaø saøn.
- Ñaïi yù: Baøi vaên thuyeát minh veà kieán truùc, nguoàn goác vaø nhöõng tieän ích cuûa ngoâi nhaø saøn.
- Boá cuïc: coù theå chia nhö sau
+ Môû baøi ( Töø ñaàu  coäng ñoàng): Ñònh nghóa vaø neâu muïc ñích cuûa nhaø saøn.
+ Thaân baøi ( Toaøn boä nhaø saøn): Thuyeát minh veà caáu taïo, nguoàn goác vaø coâng duïng cuûa nhaø saøn.
+ Keát baøi ( Coøn laïi): Ñaùnh giaù ,ngôïi ca veû ñeïp, söï haáp daãn cuûa nhaø saøn ôû Vieät Nam xöa vaø nay. 
2. Toùm taét vaên baûn thuyeát minh.
 @ Ghi nhôù: SGK
III. Luyeän taäp
Baøi taäp 1: Toùm taét tieåu daãn veà thô Hai- kö cuûa Ba-soâ
( Phaàn naøy GV duøng baûng phuï ñeå cho HS coù caùi nhìn tröïc quan)
Baøi taäp 2: Ñeàn Ngoïc Sôn vaø hoàn thô Haø Noäi.
 4. Cuûng coá
- Baøi hoïc goàm maáy phaàn chính?
- Töøng phaàn em löu yù ñieàu gì?
5. Daën doø
- Ñoïc tieåu daãn “ Chinh phuï ngaâm”- ÑTC vaø toùm taét.
- Tìm ñoïc moät soá vaên baûn thuyeát minh treân saùch baùo, baûng thuyeát minh ñoà duøng, thuoác men cuûa moät soá nhaø saûn xuaát.
- Soaïn : lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn
Ngày soạn: 4/3/2009
Laøm vaên Tieát 79
LAÄP DAØN YÙ BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN
A. Muïc tieâu baøi hoïc
 Giuùp hoïc sinh:
- Naém ñöôïc taùc duïng cuûa vieäc laäp daøn yù vaø caùch thöùc laäp daøn yù baøi vaên nghò luaän.
- Laäp daøn yù cho baøi vaên nghò luaän.
- Coù yù thöùc vaø daàn hình thaønh thoùi quen laäp daøn yù tröôùc khi vieát caùc baøi vaên nghò luaän trong nhaø tröôøng cuõng nhö ngoaøi cuoäc soáng.
B. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, thieát keá giaùo aùn.
C. Caùch thöùc tieán haønh: Keát hôïp phöông phaùp ñoïc, gôïi tìm, phaùt vaán, thaûo luaän.
D. Tieán trình daïy hoïc
1. Oån ñònh lôùp.
2. Baøi cuõ: Muïc ñích vaø caùch toùm taét vaên baûn thuyeát minh?
3. Baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa GV, HS
Yeâu caàu caàn ñaït
- Theá naøo laø laäp daøn yù?
- Laäp daøn yù coù ích lôïi gì?
- Muoán laäp daøn yù ta tieán haønh theo maáy böôùc?
- Höôùng daãn HS caùch laäp daøn yù cho baøi vaên SGK:
+ Chi tieát hoaù caùc LÑ, LC.
+ Neâu caùc yù coøn thieáu.
- Laäp daøn yù laø gì?
- Daøn yù moät baøi vaên goàm maáy phaàn?
- Töøng phaàn coù theå trình baøy noäi dung gì?
- Ñeå saép xeáp yù cuûa daøn yù roõ raøng, minh baïch ta caàn chuù yù ñieàu gì?
- HS ñoïc to, roõ phaàn ghi nhôù.
- HS thaûo luaän theo nhoùm.
+ Ñaïi dieän nhoùm tình baøy.
+ HS boå sung.
+ GV keát luaän.
- Gôïi yù cho HS veà nhaø laøm.
I. Taùc duïng cuûa vieäc laäp daøn yù
- Daøn yù laø löïa choïn saép xeáp nhöõng noäi dung cô baûn döï ñònh trieån khai vaøo boá cuïc 3 phaàn cuûa vaên baûn.
- Laäp daøn yù giuùp ngöôøi vieát bao quaùt nhöõng noäi dung chuû yeáu, nhöõng luaän ñieåm, luaän cöù caàn trieån khai, phaïm vi vaø möùc ñoä nghò luaän Baøi vieát ñuùng troïng taâm, maïch laïc, chuû ñoäng ñöôïc thôøi gian. Traùnh laïc yù, thieáu yù, maát caân ñoái.
II. Caùch laäp daøn yù cho baøi vaên nghò luaän
1. Tìm yù cho baøi vaên ( tìm heä thoáng luaän ñieåm, luaän cöù)
a. Xaùc ñònh luaän ñeà: baøi vaên caàn laøm saùng toû vaán ñeà gì? Quan ñieåm cuûa mình veà vaán ñeà ñoù?
b. Xaùc ñònh luaän ñieåm.
c. Tìm luaän cöù cho caùc luaän ñieåm.
2. Laäp daøn yù
a. Môû baøi
- Coù theå môû baøi tröïc tieáp hay giaùn tieáp.
- Neâu ñöôïc vaán ñeà vaø phöông höôùng nghò luaän cho toaøn baøi.
b. Thaân baøi
- Saép xeáp caùc luaän ñieåm, luaän cöù theo trình töï hôïp lí.
- Xaùc ñònh vaø trieãn khai kó caùc luaän ñieåm, luaän cöù troïng taâm.
- Löïa choïn vaø söû duïng caùc kí hieäu ñaët tröôùc ñeà muïc. 
c. Keát baøi
- Theo kieåu ñoùng hoaëc môû.
- Khaúng ñònh noäi dung troïng taâm.
- Môû ra noäi dung naøo ñoù ñeå ngöôøi ñoïc tieáp tuïc suy nghó
 @ Ghi nhôù: SGK
III. Luyeän taäp
Baøi taäp 1
* Boå sung yù thieáu
- YÙ a, b, c trong SGK.
- d: Ñöùc vaø taøi coù quan heä khaéng khít nhau trong moãi con ngöôøi.
e: Caàn phaûi thöôøng xuyeân reøn luyeän phaán ñaáu ñeå coù taøi laãn ñöùc.
* Laäp daøn yù
- Môû baøi:
+ Giaûi thích lôøi daïy cuûa Baùc.
+ Ñònh höôùng tö töôûng cho baøi vieát.
- Thaân baøi:
+ Giaûi thích caâu noùi.
+ Lôøi daïy cuûa Baùc coù yù nghóa saâu saéc ñoái vôùi vieäc reøn luyeän, tu döôõng cuûa töøng caù nhaân.
- Keát baøi: Caàn phaûi thöôøng xuyeân reøn luyeän phaán ñaáu ñeå coù caû taøi laãn ñöùc.
Baøi taäp 2
a. Môû baøi
- Nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng thöôøng haïn cheá vieäc phaùt huy khaû naêng con ngöôøi. 
- Giaûi thích caâu tuïc ngöõ.
- Chuyeån yù: Caâu tuïc ngöõ treân coù yù nghóa nhö theá naøo? Ta caàn hieåu vaø vaän duïng vaøo cuoäc soáng nhö theá naøo cho ñuùng?
b. Thaân baøi
- Giaûi thích yù nghóa caâu tuïc ngöõ.
+ Caùi khoù: nhöõng khoù khaên trong thöïc teá suoäc soáng.
+ Caùi khoân: khaû naêng suy nghó saùng taïo.
- Ñaùnh giaù caâu tuïc ngöõ
+ Maët ñuùng: Söï phaùt trieãn chuû quan bao giôø cuõng chòu aûnh höôûng taùc ñoäng cuûa hoaøn caûnh khaùch quan.
+ Maët chöa ñuùng: Baøi hoïc treân coøn phieám dieän, chöa ñaùnh giaù ñuùng möùc vai troø noã löïc chuû quan cuûa con ngöôøi.
- Baøi hoïc ruùt ra.
+ Khi tính toaùn coâng vieäc caàn tính ñeán nhöõng ñieàu kieän khaùch quan nhöng khoâng quaù leä thuoäc.
+ Trong hoaøn caûnh naøo cuõng ñaët noå löïc chuû quan leân haøng ñaàu, laáy yù chí vaø nghò löïc vöôït qua hoaøn caûnh.
c. Keát baøi
- Hoaøn caûnh khoù khaên ta caøng quyeát taâm khaéc phuïc.
- Khoù khaên laø moâi tröôøng reøn luyeän baûn lónh giuùp ta thaønh coâng trong cuoäc soáng.
 4. Cuûng coá
- Caàn naém kó caùc böôùc laäp daøn yù.
 5. Daën doø:
-Xem laïi baøi taäp.
-Soaïn : Truyeän Kieàu . 
Ngày soạn: 5/3/2009
Ñoïc vaên : Tieát 80-81 
	 Nguyeãn Du
A.Muïc tieâu baøi hoïc
 Giuùp hoïc sinh:
- Naém roõ moät soá neùt chính veà hoaøn caûnh xaõ hoäi vaø tieåu söû Nguyeãn Du coù aûnh höôûng ñeán caùc saùng taùc cuûa oâng.
- Naém ñöôïc moät soá ñaëc ñieåm chính trong söï nghieäp saùng taùc vaø nhöõng ñaëc tröng cô baûn veà noäi dung ngheä thuaät trong caùc taùc phaåm cuûa Nguyeãn Du.
- Naém ñöôïc moät soá ñaëc ñieåm cô baûn veà noäi dung ngheä thuaät cuûa Truyeän Kieàu qua caùc ñoaïn tích.
B. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, thieát keá giaùo aùn.
C. Caùch thöùc tieán haønh: Keát hôïp caùc phöông phaùp ñoïc saùng taïo, gôïi tìm, phaùt vaán, thaûo luaän.
D. Tieán trình daïy hoïc
1. Oån ñònh lôùp.
2. Baøi cuõ 
- YÙ nghóa caùc bieän phaùp ngheä thuaät mieâu taû taâm traïng ngöôøi chinh phuï trong ñoaïn trích NNNSMCGCP?
- Nguyeân nhaân ngöôøi chinh phuï ñau khoå?
3. Baøi môùi
 Hoaït ñoäng cuûa GV, HS
Yeâu caàu caàn ñaït
- Trình baøy ñoâi neùt veà tieåu söû ND
- Vieäc sinh tröôûng trong gia ñình quí toäc coù aûnh höôûng ñeán cuoäc ñôøi ND khoâng?
- Trình baøy nhöõng bieán coá trong caû cuoäc ñôøi ND. Nhöõng bieán coá ñoù ñaõ ñeå laïi daáu aán gì trong saùng taùc cuûa ND?
- Keå nhöõng saùng taùc baèng chöõ Haùn? Ñöôïc saùng taùc vaøo giai ñoaïn naøo? Noäi dung chính?
- Taùc phaåm baèng chöõ Noâm? Noäi dung chính?
- ND thaønh coâng ôû theå loaïi naøo? Chöõ Haùn hay chöõ Noâm?
- Ñaëc ñieåm veà noäi dung?
- Saùng taùc cuûa ND coù gì ñaùng chuù yù veà ngheä thuaät?
- Höôùng HS ñeán phaàn ghi nhôù.
A. Phaàn moät: Taùc giaû
I. Cuoäc ñôøi (1765-1820)
1. Tieåu söû, thaân theá
- Xuaát thaân trong moät gia ñình quí toäc. Teân chöõ laø Toá Nhö, hieäu laø Thanh Hieân.
- Toå tieân ôû Haø Taây, sau di cö vaøo laøng Tieân Ñieàn, Nghi Xuaân, Haø Tónh.
- Cha Nguyeãn Nghieãm; meï Traàn Thò Taàn (Baéc Ninh); vôï (Thaùi Bình) " tieáp nhaän truyeàn thoáng vaên hoaù cuûa nhieàu vuøng queâ .
Ä Thuaän lôïi cho söï toång hôïp ngheä thuaät.
2. Nhöõng söï kieän quan troïng trong ñôøi
- Moà coâi cha naêm 10 tuoåi, moá coâi meï naêm 13 tuoåi soáng vôùi ngöôøi anh cuøng cha khaùc meï (Nguyeãn Khaûn) "ñieàu kieän hoïc taäp, hieåu bieát cuoäc soáng phong löu, xa hoa cuûa giôùi quí toäc.
- 1783 thi Höông ñoã tam tröôøng vaø ñöôïc taäp aám nhaän moät chöùc quan nhoû ôû Thaùi Nguyeân.
- 1789-1802: Soáng khoù khaên, chaät vaät.
- 1802 ra laøm quan cho trieàu Nguyeãn, nhaäm chöùc tri huyeän " tri phuû.
- 1805-1809: ñöôïc thaênh chöùc Ñoâng Caùc ñieän hoïc só.
- 1809 ñöôïc boå laøm Cai baï dinh Quaûng Bình.
- 1813 ñöôïc thaêng Caàn Chaùnh ñieän hoïc só, giöõ chöùc chaùnh söù ñi Trung Quoác.
- 1820 laïi ñöôïc cöû laøm chaùnh söù ñi Trung Quoác nhöng maát
F 1965 Hoäi ñoàng hoaø bình theá giôùi coâng nhaän Nguyeãn Du laø danh nhaân vaên hoaù theá giôùi.
II. Söï nghieäp vaên hoïc
1. Caùc saùng taùc chính
a. Taùc phaåm chöõ Haùn
- Thanh Hieân thi taäp ( 78 baøi).
- Nam trung taïp ngaâm (40 baøi).
- Baéc haønh taïp luïc ( 131 baøi).
" Theå hieän tö töôûng tình caûm vaø nhaân caùch cao ñeïp cuûa Nguyeãn Du.
b. Taùc phaåm chöõ Noâm
- Ñoaïn tröôøng taân thanh ( Truyeän Kieàu): truyeän thô luïc baùt, 2354 caâu.
" laø kieät taùc cuûa Nguyeãn Du.
- Vaên chieâu hoàn: theå song thaát luïc baùt.
2. Vaøi ñaëc ñieåm veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa thô vaên Nguyeãn Du
a. Ñaëc ñieåm noäi dung
- Ñeà cao tình caûm chaân thaønh , caûm thoâng saâu saéc ñeán cuoäc soáng vaø con ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi nhoû beù, baát haïnh, ngöôøi phuï nöõ.
Ä YÙ nghóa xaõ hoäi saâu saéc= gaén chaët vôùi tình ñôøi, tình ngöôøi bao la.
- Caùi nhìn nhaân ñaïo saâu saéc: oâng laø ngöôøi ñaàu tieân trong VHTÑ ñaõ neâu leân moät caùch taäp trung vaán ñeà thaân phaän nhöõng ngöôøi phuï nöõ coù saéc ñeïp vaø taøi naêng vaên chöông ngheä thuaät "ñeà caäp ñeán vaán ñeà raát môùi, raát quan troïng cuûa CNNÑ trong vaên hoïc.
+ Ca ngôïi tình yeâu töï do.
F Laø taùc giaû tieâu bieåu cuûa traøo löu NÑCN trong vaên hoïc cuoái XVIII ñaàu XIX.
b. Ngheä thuaät
- Naém vöõng nhieàu theå thô Trung Quoác (nguõ ngoân coå thi, nguõ ngoân).
- Thô chöõ Haùn coù baøi xuaát saéc.
- Theå hieän taøi naêng ôû theå thô Noâm (Truyeän Kieàu) goùp phaàn trau doài ngoân ngöõ vaên hoïc daân toäc
 @ Ghi nhôù: SGK
 4. Cuûng coá:
- Nhaän xeùt veà cuoäc ñôøi Nguyeãn Du.
- Saùng taùc chính cuûa Nguyeãn Du vaø ñaëc ñieåm chuû yeáu.
 5. Daën doø: 
- Soaïn: Trao duyªn
˜ & ™