Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 69: Phương pháp thuyết minh

Ngày soạn: 6/2/2011	Ngày giảng: 8/2/2011
Tiết 69 – Làm văn
PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
Mục tiêu bài học
 Giúp học sinh:
 Kiến thức 
Tầm quan trọng của các phương pháp thuyết minh trong văn bản thuyết minh
Thuyết minh các phương pháp được sử dụng trong văn bản
Các yêu cầu và nguyên tắc lựa chọn, vận dụng và phối hợp các phương pháp thuyết minh.
Kỹ năng 
Nhận diện và phân tích hiệu quả của mỗi phương pháp thuyết minh qua các ví dụ cụ thể
Lựa chọn và vận dụng phối hợp các phương pháp thuyết minh phù hợp với đối tượng, làm nổi bật đặc điểm của đối tượng và tăng sức hấp dẫn cho văn bản thuyết minh.
Phương pháp: Nêu vấn đề thảo luận, gợi mở
Phương tiện: SGK, SGV, Giáo án, Tài liệu chuẩn kiến thức – kĩ năng
Tiến trình bài học
ổn định tổ chức lớp
Kiểm tra bài cũ lồng trong bài mới
Bài mới
Hoạt động của GV và Hs
Yêu cầu cần đạt
? HS đọc mục 1
? Nêu những yêu cầu của bài văn thuyết minh
? Cần ghi nhớ điều gì về quan hệ giữa pp thuyết minh và mục đích tm
 ? Em hãy nhắc lại một số pp thuyết minh đã học ở th cs
 ? Tác giả mỗi đoạn trích sau sử dụng phương pháp thuyết minh nào
 ( 2vd còn lại tự tìm hiểu)
 ? Sgk đưa ra thêm các pp thuyết minh nào
 ? Phân tích bản chất của mỗi cách thuyết minh này? Rút ra cách viết
 ? Theo em căn cứ vào đâu để chọn pp tm cho phù hợp
 ? Cho học sinh thảo luận nhóm rồi lần lượt trình bày
 Củng cố
 Khi viết văn thuyết minh cần kết hợp nhiều phương pháp thuyết minh cho bài văn sinh động
 Dặn dò; Giờ sau : Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh
I Tầm quan trọng của phương pháp thuyết minh
 * Xuất phát từ : yêu cầu của bài văn thuyết minh
 - Hiểu biết rõ ràng chính xác đầy đủ về sự vật hiện tượng - > Cung cấp thông tin trung thực khách quan
 - Nội dung thuyết minh phải chuẩn xác hấp dẫn và sinh động
 - Trình tự thuyết minh phải hợp lý khoa học, nhất quán
-> Phải có phương pháp thuyết minh phù hợp để hiện thực hóa tri thức thành bài văn
II. Một số phương pháp thuyết minh
1.Ôn tập một số phương pháp thuyết minh đã học ( SGK )
 Phân tích ngữ liệu theo sgk
a. 
- Mục đích thuyết minh: Công lao tiến cử người tài cho đất nước của TQT
- Phương pháp TM : Liệt kê giải thích
- Tác dụng: Đảm bảo tính chuẩn xác, xác thực -> Tính thuyết phục
b. 
 - Mục đích tm: Nguyên nhân thay đổi bút danh của Ba Sô
- Phương pháp: Phân tích giải thích
- Tác dụng: Những hiểu biết bất ngừ thú vị
2. Tìm hiểu thêm 1 số phương pháp thuyết minh
a.Thuyết minh bằng cách chú thích 
b. Thuyết minh bằng giảng giải nguyên nhân, kết quả
III. Yêu cầu đối với việc vận dụng pp thuyết minh
 -Căn cứ: mục đích thuyết minh - > Chọn Phương pháp phù hợp để: Cung cấp thông tin dầy đủ chính xác về đối tượng, sinh động hóa văn bản
Ghi nhớ: SGK
 Bài tập luyện tập
Các phương pháp thuyết minh được sử dụng là: Chú thích,- Hoa lan được gọi là bậc vương giả
b. Giải thích: Nữ hoàng
Hoa lan thường được chia thành 2 nhóm
c. Nêu số liệu: Chỉ riêng 10 loài hoa của chi lan hài về nữ
Ngoài ra còn sử dụng các yếu tố miêu tả hấp dẫn( Với cánh môi cong lượn như cánh hài)