Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Chí phèo

Tuần:13
Tiết:50
Đọc văn:
Ngày soạn:20/11/2009
Giáo viên:TRẦN THỊ HOA
CHÍ PHÈO
	Nam Cao 
 I - Mục tiêu bài học: Giúp Hs:
Hiểu được những nét chính về con người, quan điểm nghệ thuật, các đề tài chính, sự nghiệp sáng tác, phong cách nghệ thuật của Nam Cao để từ đó tạo điều kiện giúp các em đọc hiểu tốt hơn tác phẩm Chí Phèo của ông.
Rèn luyện kĩ năng hệ thống hóa phân tích tổng hợp những vấn đề về VH sử.
 II - Cách thức tiến hành:
Phương pháp: GV hướng dẫn HS phân tích, thảo luận, trả lời câu hỏi.
Phương tiện:
+ GV: SGK, SGV, STK, tranh ảnh , chân dung Nam Cao.
+ HS: SGK , vở soạn
 III - Tiến trình thực hiện:
1- Kiểm tra bài cũ: 	- Thế nào là loại và thể trong văn học?
	- Nêu đặc/t của thơ, các kiểu loại thơ và yêu cầu về đọc thơ?
	- Nêu đặc/t của truyện, các kiểu loại truyện và y/cầu về đọc truyện?	
2 - Nội dung bài học:
Giới thiệu bài: Chúng ta đã từng tiếp xúc với tác giả NamC qua một đoạn trích truyện ngắn “Lão Hạc” nổi tiếng của ông ở chương trình văn học THCS. Hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu về ông với tư các là một tác giả văn học Việt Nam hiện đại. Đây là tác giả lớn thứ tư sau NgTrãi, NgDu, NĐChiểu. Phần một chúng ta tìm hiểu về t/giả NCao.
TG
HĐ CỦA GV-HS
NỘI DUNG
10P
30P
2P
HĐ1:GV hướng dẫn HS tìm hiểu tiểu sử và con người NC.
-Giới thiệu vài nét chính về Nam Cao?
-Nêu những phẩm chất tốt đẹp ở con người nhà văn?
-Quan điểm của NC về nghệ thuật ntn?
+“Nghệ thuật ko phải là ánh trăng lừa dối” ( Trăng sáng)
+“Nó ca tụng tình thương, lòng bác ái, sự công bình  gần người hơn” (Đời thừa)
+“Văn chương ko cần đến sự khéo tay, khơinhững gì chưa có”(ĐT)
-Trước CMT8 NC tập trung viết những đề tài nào?.NC phản ánh điều gì về người trí thức tư sản nghèo?.Người trí thức đã làm gì để thực hiện hoài bão của mình?Kể tên những tác phẩm thuộc đề tài này?
-NC đã miêu tả những vấn đề gì trong đề tài người nông dân?.Nêu những tác phẩm tiêu biểu?
-Sau CMT8 NC viết nhằm mục đích gì? Nêu những tác phẩm tiêu biểu?
-Vì sao nói đôi mắt là tuyên ngôn nghệ thuật của NC?
-P/c nghệ thuật của NC ntn?
-Phong cách nghệ thuật của NC có những đặc điểm nghệ thuật nào đáng chú ý?
HĐ3:GV hướng dẫn hs tổng kết củng cố dặn dò.
-Có thể đánh giá về vị trí và vai trò của NC cũng như những sáng tác của NC trong văn học VN ntn?
I)Vài nét về tiểu sử và con người
1- Tiểu sử: Nam Cao (29/10/1917 – 1951) tên thật là Trần Hữu Tri, bút danh Nam Cao. Xuất thân trong một gia đình trung nông, đông con ở làng Đại Hoàng – tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, Hà Nội.
-Bản thân: Ông là một trí thức nghèo, có tài, cuộc sống vất vả, ông rất cần cù và chịu khó.
-Ông bắt đầu sáng tác từ năm 1936 với những trang viết đầy cảm xúc lãng mạn. Nhưng rối hiện thực đau xót của cuộc sống XH đã hướng ngòi bút của ông sang khuynh hướng hiện thực.
-Năm 1943 ông tham gia hội văn hóa cứu quốc.
-Năm 1945 ông tham gia tổng khởi nghĩa ở địa phương.
-Năm 1946 ông tham gia đoàn quân Nam Tiến.
-Năm 1947 ông lên Việt Bắc làm công tác báo chí.
-Năm 1951 ông hi sinh.
2- Con người:
-Nam Cao là người có đời sống nội tâm phong phú. Ông luôn nghiêm khắc đấu tranh với bản thân để sống xứng đáng với danh hiệu một con người.
-NC là người gắn bó sâu nặng ân tình với quê hương, nhất là với những người nghèo khổ bị áp bức. Đây là lí do dẫn NC đến với con đường nghệ thuật hiện thực “vị nhân sinh” và tạo nên những tác phẩm thấm đượm tư tưởng nhân đạo sâu sắc.
II- Sự Nghiệp Văn Học:
1- Quan điểm nghệ thuật: 
-Lúc đầu chịu ảnh hưởng của văn học lãng mạn:nghệ thuật vị nghệ thuật:thoát li đời sống coi đó lsf nghệ thuật lừa dối ->tìm đến văn học hiên thực:nghệ thuật vị nhân sinh=>Nhà văn ko chạy theo cái đẹp thơ mộng mà quay lưng lại với hiện thực rồi viết ra những điều giả dối, phù phiếm.
-Yêu cầu:văn học phải gắn với nhân dân lao động .Nhà văn phải đứng trong lao khổ để đón lấy những vang vọng của cuộc đời.
-Một tác phẩm hiện thực có giá trị:có giá trị phổ quát ,thấm nhuần nội dung nhân đạo
-Nhà văn phải có ý thức trách nhiệm về ngòi bút:
+Bản chất văn chương là sáng tạo, không chấp nhận sự rập khuôn dễ dãi.
+Nhà văn phải đọc tìm tòi 
+Nhà văn phải có lương tâm ,tinh thần nhân đạo:viết cho nhân đạo thì phải sống nhân đạo.
2- Các đề tài chính: 
● Trước CMT8:
a) Người trí thức nghèo:
ND: Đi sâu vào tấn bi kịch tinh thần của những người trí thức tài năng và đầy hoài bão nhưng bị cuộc sống áo cơm ghì sát đất.
-Cuộc đấu tranh kiên trì của những người trí thức nghèo trước sự cám dỗ của lối sống ích kỉ, của môi trường xấu để thực hiện lí tưởng vươn tới cái đẹp của mình. ( Sống mòn, chết mòn, đời thừa, trăng sáng )
b) Đề tài người nông dân:
-Bức tranh chân thực về người nông dân VN trước CMT8: Nghèo đói, bần cùng à họ bị ức hiếp, bị chà đạp
-Tố cáo XH bất công đẩy con người vào con đường lưu manh hóa, bần cùng hóa.
-Phát hiện và khẳng định bản chất lương thiện của người nông dân bị bần cùng (Chí Phèo)
-Mặc dù viết về đề tài nào đi nữa, điều mà NC đặc biệt quan tâm là nỗi đau đớn, day dứt trước tình trạng con người bị xói mòn về nhân phẩm, hủy hoại về nhân cách trong hoàn cảnh XH ngột ngạt đầu độc tâm hồn con người. Vì vậy nhiều tác phẩm của ông có ý nghĩa triết lí tiến bộ sâu sắc.
● Sau CMT8:
ND: NC viết nhằm phục vụ cuộc CM của dân tộc.
TP: “Đôi mắt” được coi là tuyên ngôn nghệ thuật của NC. Vì tác phẩm phê phán cái nhìn cũ lệch lạc à Vì vậy phải nhìn đời, nhìn người từ hai phía. Muốn viết đúng phải nhìn đúng, phải có đôi mắt của nhà văn cách mạng để nhìn thấy bản chất tốt đẹp và sức mạnh vĩ đại của nhân dân lao động.
4- Phong cách nghệ thuật:
NC là một nhà văn có phong cách độc đáo.
-Đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của con người - Con người bên trong của con người ( Con người cảm giác và tư tương là nguyên nhân của hành động)
- Ông là nhà văn có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật. Đặc biệt thành công trong việc phân tích những trạng thái tâm lí phức tạp, dở say dở tỉnh, mấp mé ranh giới giữa cái thiện và cái ác, giữa con người và con vật, 
-Ông rất thành công trong sử dụng ngôn ngữ đối thoại và độc thoại nội tâm.
-NC là nhà văn có giọng điệu riêng: Buồn, chua chát, dửng dưng, lạnh lùng mà đầy thương cảm.
-Cốt truyện thường là những vấn đề đơn giản nhưng lại đặt ra được những vấn đề quan trọng về cuộc sống và con người.
III- Tổng kết-Củng cố -dặn dò: 
-NC xứng đáng là nhà văn xuất sắc của VH hiện thực VN.
-Sáng tác của ông có ảnh hưởng tích cực đến người đọc và người cầm bút.
-Học và soạn bài mới.
-Học sinh đọc và phát biểu nội dung ghi nhớ sgk
Rút kinh nghiệm bổ sung: