Giáo án môn Ngữ văn 11 - Đọc văn: Chí phèo

Tiết 49,50
Đọc văn: 	 CHÍ PHÈO
- Nam Cao
Ngày soạn: 26.10.2010
Ngày giảng: 02.11.2010
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh hiểu được:
1. Kiến thức:
- Hiểu được bi kịch Chí Phèo và tình cảnh khốn cùng của người nông dân trước cách mạng cũng như sự đồng cảm, trân trọng của nhà văn;
- Giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của tác phẩm qua đoạn trích.
- Thấy được một số nét đặc sắc, độc đáo về nghệ thuật của truyện ngắn Nam Cao: Xây dựng nhân vật điển hình, khắc họa nhân vật chủ yếu qua diễn biến tâm lí; dânc chuyện linh hoạt, tự nhiên; ngôn ngữ giản dị, độc đáo.
2. Về kĩ năng:
Rèn cho học sinh kĩ năng tóm tắt tác phẩm tự sự và phân tích văn bản tác phẩm theo đặc trưng thể loại truyện ngắn.
3. Thái độ:
- Bồi đắp tình yêu thương con người, sự cảm thông với số phận của những con người nghèo khổ, bất hạnh.
* Trọng tâm kiến thức tiết 1:
- Học sinh nắm được hoàn cảnh ra đời, vị trí tác phẩm
- Tóm tắt tác phẩm
- Hình ảnh làng Vũ Đại – không gian nghệ thuật của truyện
- Cách giới thiệu nhân vật độc đáo của Nam Cao từ đó cảm nhận được ý nghĩa tiếng chửi của Chí Phèo
- Bi kịch bị tha hóa, lưu manh hóa của Chí Phèo thể hiện trong mối quan hệ với nhân vật Bá Kiến
- Bước đầu nắm được những đặc sắc trong phong cách nghệ thuật Nam Cao
- Rèn luyện kĩ năng tóm tắt tác phẩm và phân tích nhân vật,
II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
SGK, SGV, Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức Ngữ văn 11NC, Thiết kế bài học, các TLTK khác
Máy chiếu, tranh ảnh, chân dung Nam Cao, nhân vật Chí Phèo,
III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
- 
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
Ổn định tổ chức
Lớp 11A3 Vắng:.
Đặt vấn đề:
- Khi NC ra ®êi – víi t­ c¸ch mét nhµ v¨n - th× trong xu h­íng VHHTPP 1930 – 1945 ®· cã biÕt bao c©y bót næi danh. ViÕt vÒ c/s ngËt ng¹t, bÕ t¾c cña ng­êi n«ng d©n ®· cã T¾t ®Ìn cña NTT, B­íc ®­êng cïng cña NCH.
- Ph¶i thõa nhËn ®óng lµ vÒ thêi gian Nam Cao lµ ng­êi ®Õn muén. Nh­ng cã lÏ chÝnh v× ®Õn muén Nam Cao l¹i cã dÞp ®Ó ph¸t huy m¹nh mÏ b¶n s¾c ®éc ®¸o cña m×nh. Khi T¾t ®Ìn cña Ng« TÊt Tè vµ B­íc ®­êng cïng cña NguyÔn C«ng Hoan ra ®êi Ýt ai nghÜ r»ng th©n phËn ng­êi n«ng d©n d­íi ¸ch ®Õ quèc Phong kiÕn l¹i cã thÓ cã mét nçi khæ nµo h¬n nçi khæ cña chÞ DËu vµ Anh Pha, hay, T¸m BÝnh. Nh­ng ®óng nh­ nhµ nghiªn cøu NguyÔn §¨ng M¹nh nhËn xÐt: “Khi ChÝ PhÌo ngËt ng­ìng b­íc ra tõ nh÷ng trang s¸ch cña Nam Cao, th× ng­êi ta liÒn nhËn ra r»ng ®©y míi lµ hiÖn th©n ®Çy ®ñ nh÷ng g× lµ khèn khæ, tñi nhôc nhÊt cña ng­êi n«ng d©n cïng ë mét n­íc thuéc ®Þa bÞ giµy ®¹p, bÞ cµo xÐ, bÞ huû ho¹i tõ nh©n tÝnh ®Õn nh©n h×nh.” (ChÞ DËu b¸n con, b¸n chã, b¸n s÷a nh­ng chÞ cßn ®­îc lµm ng­êi. ChÝ PhÌo ph¶i b¸n c¶ linh hån vµ diÖn m¹o cña m×nh ®Ó trë thµnh con quû gi÷ cña lµng Vò §¹i. 
VËy bi kÞch cña ng­êi n«ng d©n ®­îc p/a nh­ thÕ nµo trong t¸c phÈm, t¹i sao víi sù xuÊt hiÖn cña CP NC trë thµnh mét trong nh÷ng nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c nhÊt cña dßng VHHT phª ph¾n chóng ta cïng ®I t×m hiÓu t¸c phÈm ChÝ PhÌo 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt 
KT bổ sung
HĐ1: GV HD học sinh tìm hiểu phần I. Tìm hiểu chung về văn bản
TT1: Lưu ý vài nét về nhà văn Nam Cao
Dùa vµo SGK trang 209 vµ nh÷ng hiÓu biÕt cña em giíi thiÖu vµi nÐt vÒ NC (con ng­êi, ®Ò tµi s¸ng t¸c chÝnh, ®Æc ®iÓm s¸ng t¸c cña NC
- HS trả lời, GV nhận xét nhấn mạnh vài nét vầ tác giả Nam Cao
GVG:
* Con ng­êi - Là người có bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng có đời sống nội tâm phong phú, sôi sục. Ông luôn có taâm traïng baát hoøa saâu saéc vôùi xaõ hoäi ñöông thôøi (tröôùc CMT8).
 -Là người có tấm lòng đôn hậu, chan chứa tình yeâu thöông, aân tình, gaén boù saâu naëng vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå ôû queâ höông.=> con ngöôøi giaøu tình caûm.
 - Là một người trí thức “trung thực vô ngần” luôn nghieâm khaéc töï ñaáu tranh với chính mình để thoát khỏi lối sống tầm thường, nhỏ nhen.
=> Cuoäc ñôøi vaø nhaân caùch cuûa nhaø vaên – chieán só Nam Cao ñaõ trôû thaønh taám göông ñeïp ñeõ trong giôùi vaên ngheä só caùch maïng.
 * §Ò tµi ng­êi n«ng d©n: 
Nam Cao ®· béc lé sù c¶m th«ng l¹ lïng cña mét tr¸i tim nh©n ®¹o lín. Víi «ng, thÕ giíi, cuéc ®êi, con ng­êi, mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng con ng­êi ®­îc nh×n nhËn b»ng nh÷ng con m¾t cña chÝnh hä. Nhµ v¨n trong nh÷ng ®¸nh gi¸ vµ nhËn xÐt, ®· xuÊt ph¸t tõ lîi Ých vµ yªu cÇu cña chÝnh nh÷ng con ng­êi cïng khæ nhÊt, kh«ng cã quyÒn bÞ x· héi ¸p bøc chµ ®¹p xuèng tËn bïn ®en. 
- Thø hai: nh­ GS NguyÔn §¨ng M¹nh nhËn xÐt: “Nam Cao lµ ng­êi hay b¨n kho¨n vÒ vÊn ®Ò nh©n phÈm,vÒ th¸i ®é kÝnh träng ®èi víi con ng­êi. Anh th­êng dÔ bÊt b×nh tr­íc t×nh tr¹ng con ng­êi bÞ l¨ng nhôc chØ v× bÞ ®Çy ®o¹ vµo c¶nh nghÌo ®ãi cïng ®­êng. NhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c cña anh ®· trùc diÖn ®Æt ra vÊn ®Ò nµy vµ anh quyÕt ®øng ra minh oan,chiªu tuyÕt cho nh÷ng con ng­êi bÞ miÖt thÞ mét c¸ch bÊt c«ng”. 
- Thø ba: Víi tr¸i tim ®Çy yªu th­¬ng cña m×nh, Nam cao tin r»ng ë nh÷ng con ng­êi kh«ng cßn ®­îc lµ ng­êi - nh÷ng con ng­êi bÒ ngoµi ®­îc miªu t¶ nh­ nh÷ng con vËt vÉn cßn nh©n tÝnh, vÉn cßn nh÷ng kh¸t khao nh©n b¶n. Trong quan niÖm cña Nam Cao, con ng­êi cã thÓ bÞ tiªu diÖt, nh­ng nh©n tÝnh, b¶n chÊt l­¬ng thiÖn cña con ng­êi lµ bÊt diÖt! (Ch¼ng h¹n, trong ®¸y s©u t©m hån ®en tèi cña mét kÎ côc sóc, u mª nh­ ChÝ PhÌo- mét kÎ ®· bÞ cuéc ®êi tµn ph¸, huû ho¹i tõ nh©n h×nh ®Õn nh©n tÝnh- nhµ v¨n vÉn nh×n thÊy nh÷ng rung ®éng thùc sù cña t×nh yªu, cña niÒm khao kh¸t muèn trë l¹i lµm ng­êi l­¬ng thiÖn).
àNam Cao trë thµnh mét trong sè nh÷ng nhµ nh©n ®¹o lín nhÊt nÒn v¨n häc hiÖn ®¹i ViÖt Nam .
* Phong c¸ch nghÖ thuËt: 
- TÝnh ®êi th­êng
- TÝnh triÕt lý
- ph©n tÝch t©m lý s¾c s¶o
- Nam Cao thường sử dụng thủ pháp độc thoại và độc thoại nội tâm rất tinh tế và sâu sắc
TT2: GV HD HS tìm hiểu chung về tác phẩm Chí Phèo
Em biết gì về hoàn cảnh ra đời tác phẩm
Em cã nhËn xÐt g× vÒ ®Ò tµi s¸ng t¸c cña t¸c phÈm?
§©y vèn lµ ®Ò tµi quen thuéc cña NC tr­íc CM th¸ng T¸m. Cïng víi Ng« TÊt Tè, Nam Cao ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cña nh÷ng ng­êi n«ng d©n bÊt h¹nh, nhµ v¨n cña nh÷ng ng­êi khèn khæ, tñi nhôc nhÊt trong x· héi thùc d©n-phong kiÕn. *Nội dung 
chính:
-Tập trung khắc họa tình cảnh và số phận của người nông dân nghèo bị đẩy vào đường cùng, bị tha hóa.
*Gía trị :
-Kết án xã hội tàn bạo đã hủy diệt nhân tính của người nông dân lương thiện.
- Khẳng định nhân phẩm và bản chất lương thiện 
của họ.
Bèi c¶nh cña truyÖn lµ g×?
- LÊy bèi c¶nh thùc tõ lµng §¹i Hoµng cña nhµ v¨n ®Ó h­ cÊu thµnh h×nh t­îng ®iÓn h×nh: §ã lµ bé mÆt n«ng th«n ViÖt Nam hÕt søc tèi t¨m d­íi chÕ ®é thùc d©n nöa phong kiÕn tr­íc c¸ch m¹ng.
Tõ ®ã t¸c gi¶ béc l« t©m tr¹ng g×? 
GVD: Tác phẩm văn học là sản phẩm tinh thần của nhà văn.Đặt tên cho “đứa con tinh thần” của mình, nhà văn luôn kín đáo thể hiện những dụng ý nghệ thuật nhất định.
Em hãy cho biết những tên gọi khác nhau của tác phẩm “Chí Phèo” và lý giải vì sao Nam Cao không giữ tên gọi ban đầu hay sử dụng cách đặt nhan của nhà xuất bản cho tác phẩm? 
- HS tr¶ lêi
GVG: -Nhan đề đầu tiên của truyện là “Cái lò gạch cũ”. Nhưng khi in thành sách, nhà xuất bản tự ý đổi thành “Đôi lứa xứng đôi”. Năm 1946, khi in lại trong tập “Luống cày”, Nam Cao đặt lại tên cho tác phẩm là “Chí Phèo”.
 + Cái “Lò gạch cũ” là chi tiết nghệ thuật xuất hiện ở phần đầu truyện gắn với sự ra đời của Chí Phèo và trở lại ở phần cuối qua hình ảnh Thị Nở nhìn nhanh xuống bụng mình và nghĩ đến lò gạch bỏ không.
 à Đặt tên truyện là “Cái lò gạch cũ”, phải chăng tác giả muốn nói đến sự luẩn quẩn, bế tắc trong cuộc đời, số phận của người nông dân bị tha hóa trước Cách mạng Tháng Tám. 
 Nhan đề này phù hợp với nội dung của tác phẩm nhưng thiên về cái nhìn hiện thực, ảm đạm, bi quan của nhà văn về cuộc sống và tiền đồ của người nông dân .Đồng thời , ý nghĩa của tiêu đề này dễ làm độc giả hiểu rằng : quá trình tha hóa là mạch vận động chính của tác phẩm, chứ không phải là quá trình hồi sinh của Chí. 
 Trên thực tế, Nam Cao đã dành tất cả tài năng , tâm huyết và bút lực của mình để miêu tả chặng đường thức tỉnh, hòa lương của Chíà tư tưởng nhân đạo sâu sắc.
+ “Đôi lứa xứng đôi” là nhan đề do nhà xuất bản đặt dựa vào mối tình giữa Chí Phèo- 
“ con quỷ dữ của làng Vũ Đại” với Thị Nở - người đàn bà “xấu ma chê quỷ hờn”. 
 Tiêu đề này , mang tính giật gân, gây sự tò mò, phù hợp với thị hiếu của một lớp công chúng bấy giờ, hòa toàn nhằm vào mục đích thương mại mà không gắn với tư tưởng chủ đề của tác phẩm. 
+ Nam Cao quyết định đổi tên truyện thành “ Chí Phèo” bằng cách lấy tên nhân vật chính.
 Cách đặt tiêu đề này phổ biến trong nhiều tác phẩm của ông, nhằm khái quát một cách súc tích và cũng đầy đủ nhất về tư tưởng nghệ thuật của tác phẩm.
Dùa vµo sù chuÈn bÞ ë nhµ em h·y tãm t¾t tp?
Cã mÊy c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n?
GVHD HS 2 c¸ch: 
Tóm tắt theo cuộc đời nhân vật Chí Phèo:
+ Lai lịch.
+Trước khi bị đi ở tù.
+ Sau khi ra tù.
+Gặp Thị Nở và bị Thị Nở cự tuyệt.
+ Đâm chết Bá Kiến và tự sát
Tóm tắt theo bố cục 6 đoạn:
- Đoạn 1: Chí phèo say và chửi.
-Đọan 2: Chí Phèo sau khi ra tù và trở thành quỷ dữ- tay sai của Bá Kiến.
-Đoạn 3: Gặp thị Nở và thức tỉnh
Đoạn4: Thị Nở từ chối CP.
-Đoạn 5: CP tuyệt vọng, uất ức đi đòi lương thiện, giết BK và tự kết liễu mình
Đoạn 6: Cảnh xôn xao của làng Vũ Đại và hình ảnh thoáng hiện cái lò gạch cũ
GVG; Ngoài ra có thể tóm tắt ngắn gọn theo sơ đồ hóa
- HS tù tãm t¾t
- GV nhËn xÐt, yªu cÇu vÒ nhµ b»ng lêi v¨n cña m×nh HS tãm t¾t l¹i t¸c phÈm
Em h·y nªu c¶m nhËn chung vÒ v¨n b¶n
Tõ c¶m nhËn ban ®Çu cña HS GV dÉn sang ®äc - hiÓu v¨n b¶n
Qua số phận và cuộc đời của của Chí Phèo, Nam Cao tố cáo mạnh mẽ xã hội thực dân nửa phong kiến tàn bạo đã cướp đi của người nông dân lương thiện cả nhân hình lẫn nhân tính. 
 Đồng thời nhà văn cũng trân trọng phát hiện và khẳng định bản chất tốt đẹp của họ ngay cả khi khi bị biến thành quỷ dữ. 
GVD: Bµn vÒ t¸c phÈm ChÝ PhÌo, nhµ nghiªn cøu NguyÔn Hoµnh Khung viÕt: “NÕu nh­ NC cã thÓ ®­îc coi lµ “nhµ v¨n cña n«ng d©n” – cïng víi Ng« TÊt Tè - th× tr­íc hÕt v× «ng cã ChÝ PhÌo”. Kh¸c víi nhiÒu truyÖn ng¾n cïng ®Ò tµi cña t¸c gi¶, ChÝ PhÌo cã ph¹m vi hiÖn thùc ®­îc ph¶n ¸nh tr¶i ra c¶ bÒ réng kh«ng gian vµ c¶ bÒ dµi thêi gian. Cã thÓ nãi, lµng V§ trong truyÖn chÝnh lµ h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi n«ng th«n VN ®­¬ng thêi. 
*Hình ảnh làng Vũ Đại hiện lên trong tác phẩm như thế nào?
-Toàn bộ câu chuyện “ Chí Phèo” diễn ta ở làng Vũ Đại. Đây chính là không gian nghệ thuật của tác phẩm :
§øng ®Çu cã vÞ trÝ ¨n trªn ngåi trèc lµ ai?
 + Làng này “không quá hai nghìn dân, xa phủ, xa tỉnh”.
 + Đứng đầu làng là Bá Kiến – “tiên chỉ”, “ bốn đời làm tổng lý”, uy thế nghiêng trời.
TiÕp ®Õn d­íi BK lµ ai?
 + Tiếp đến, là đám cường hào ác bá ( đội Tảo, Tư Đạm, bát Tùng), kết bè đảng để xâu xé dân lành.
Nh÷ngtÇng líp d­íi cïng bÞ chµ ®¹p, bãc lét ¸p bøc lµ ai?
 + Sau đó, là những người nông dân thấp cổ , bé họng, suốt đời bị đè nén, áp bức.
 + Cuối cùng là hạng người “dưới đáy” xã hội, sống tăm tối như súc vật ( Năm Thọ, Binh Chức, Chí Phèo)
*Qua những chi tiết đó, em nêu cảm nhận của mình về cuộc sống ở làng Vũ Đại?
Mèi quan hÖ:
B¸ Kiªn - §éi T¶o à tÇng líp thèng trÞ
Nhøn ng­êi n«ng d©n thÊp cæ, bÐ hang vµ h¹ng ng­êi d­ãi ®¸y lµ tÇng líp bÞ trÞ
+ Trong quan hÖ cïng lo¹i nh­ B¸ KiÕn, §éi T¶o th× lu«n lu«n th­êng trùc ý thøc tranh chÊp, h¹ bÖ nhau ®Ó giµnh ®Þa vÞ trong lµng (r×nh c¬ héi ®Ó trÞ nhau, chê nhau lôn b¹i ®Ó c­ìi lªn ®Çu lªn cæ nhau).
+ G/c thèng trÞ >< gay g¾t kh«ng thÓ ®iÒu hoµ
*Theo em, miêu tả hình ảnh làng Vũ Đai như vậy nhà văn có dụng ý gì ?
à Có thể nói: đây là nơi “quần ngư tranh thực” ở nông thôn quê hương nhà văn và cũng chính là không gian của tác phẩm. 
Lµm nªn tÇm vãc NC vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c cña t¸c phÈm chÝnh lµ h×nh tuîng nv CP
* Chí Phèo đã có màn ra mắt độc đáo như thế nào trong đoạn văn mở đầu của tác phẩm? 
 * Có ý kiến cho rằng : Nam Cao đã chọn một cách vào truyện vừa sâu sắc vừa hiệu quả . Theo em, điều đó có đúng không? 
X·c ®Þnh c¸c ®èi t­îng chöi cña CP?
L« gÝch tiÕng chöi? 
Líp lang ngµy cµng thu hÑp dÇn. Míi ®Çu lµ tiÕng chöi vu v¬ m¬ hå à liªn quan ®Õn CP=> chÕ ®é x· héi s¶n sinh ra ChÝ PhÌo
NghÖ thuËt trÇn thuËt ë ®©y cã g× ®Æc s¾c
- Ngôn ngữ kể chuyện, trần thuật, dựng chân dung nhân vật của nhà văn đặc sắc: 
 +Sự kết hợp điêu luyện, sinh động các dạng thức ngôn ngữ nghệ thuật ( ngôn ngữ tác giả, ngôn ngữ nhân vật).
 + Cách trần thuật linh hoạt( lúc thì theo điểm nhìn của nhà văn “ Hắn vừa đi vừa chửi”; khi thì theo điểm nhìn của nhân vật “ Tức thật! Ờ! Thế này thì tức thật!”) .
- Giọng điệu của nhà văn phong phú biến hóa, lúc tách bạch, lúc đan xen
 + Giọng miêu tả, bình luận của nhà văn “ Bao giờ cũng thế, cứ rượu xng là hắn chửi”
 + Giọng người dân làng Vũ Đại “ Chắc nó trừ mình ra”.
 + Giọng Chí Phèo “ Mẹ kiếp!Thế có phí rượu không?”
 + Đan xen giọng người kể và giọng nhân vật “ Đã thế, hắn phải chửi cha đứa nào không chửi nhau với hắn” 
 Từ cách giới thiệu tạo ấn tượng đặc biệt về nhân vật CP Nam Cao đi vào giới thiệu cuộc đời Chí Phèo
Em biết gì về lai lịch Chí Phèo?
Lµ ®øa trÎ bÞ bá r¬i “kh«ng cha, kh«ng mÑ, kh«ng hä hµng th©n thÝch” à bÊt h¹nh, khèn cïng ngay tõ khi chµo ®êi ®· kh«ng ®­îc gia ®×nh chÊp nhËn.
Lín lªn ®i ë hÕt nhµ nµy ®Õn nhµ kh¸c . à Cuoäc ñôøi Chí Pheøo laø moät con soá khoâng to töôùng: khoâng cha meï, khoâng ngöôøi thaân, khoâng nhaø cöûa, khoâng tình thöông. 
Þ ChÝ PhÌo lµ ng­ßi cïng h¬n c¶ d©n cïng.
Quãng đời trôi 
Nh­ng l­¬ng thiÖn (hiÒn lµnh, cÇn cï lao ®éng, cã ­íc m¬, kh¸t väng, cã lßng tù träng cao, cã nh©n c¸ch trong s¸ng). Con ng­êi l­¬ng thiÖn Êy lÏ ra ®­îc sèng mét cuéc sèng h¹nh phóc yªn æn. ThÕ nh­ng l¹i lµ n¹n nh©n cña x· héi ¨n thÞt ng­êi.
Nguyên nhân nào CP phải đi tù? Sự biến đổi sau khi ra tù?
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Văn bản
- Hoàn cảnh ra đời:
a. XuÊt xø
- XuÊt b¶n lÇn ®Çu 1941
- 1946 in l¹i trong tËp “Luèng cµy”
b. §Ò tµi s¸ng t¸c 
- Ng­êi n«ng d©n
- Trªn c¬ së ng­êi thËt, viÖc thËt NC h­ cÊu, s¸ng t¹o,
à ®au ®ín tr­íc t×nh c¶nh con ng­êi bÞ xãi mßn vÒ nh©n phÈm, thËm chÝ bÞ huû diÖt vÒ nh©n tÝnh
c.Nhan ®Ò 
“C¸i lß g¹ch cò”- tác giả ®ặt tên (1941)
- §«i løa xøng ®«i (Nhà xuất bản)
Chí Phèo (tác giả - 1946) khi in trong tập Luống cày
à thÓ hiÖn tËp trung chñ ®Ò t¸c phÈm: qua cuéc ®êi, sè phËn ChÝ PhÌo à kh¸i qu¸t sè phËn cña nh÷ng ng­êi n«ng d©n bÞ l­u m¹nh ho¸ trong x· héi cò, thÓ hiÖn t­ t­ëng nh©n ®¹o cña nhµ v¨n lµ tè c¸o x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn ®· c­íp ®i cña ng­êi d©n c¶ nh©n h×nh, nh©n tÝnh; Ph¸t hiÖn, kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt tèt ®Ñp cña con ng­êi.
d. Tãm t¾t
e) C¶m nhËn chung
II. §äc - hiÓu v¨n b¶n
1. H×nh ¶nh lµng Vò §¹i
- B¸ KiÕn: tiªn chØ, 4 ®êi lµm tæng lÝ, uy thÕ nghiªng trêi
- §éi T¶o, T­ §¹m, b¸t Tïng,..--> ®¸m c­êng hµo ¸c b¸ à kÕt bÌ ®¶ng ®Ó x©u xÐ d©n lµnh
- Sau đó, là những người nông dân thấp cổ , bé họng, suốt đời bị đè nén, áp bức.
Cuối cùng là hạng người “dưới đáy” xã hội, sống tăm tối như súc vật ( Năm Thọ, Binh Chức, Chí Phèo)
à Có thể nói: đây là nơi “quần ngư tranh thực” ở nông thôn quê hương nhà văn và cũng chính là không gian của tác phẩm. 
2. H×nh t­îng nh©n vËt CP
a) c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt 
* Hình ảnh Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi à độc đáo
* §èi t­îng chöi:
Trêi à®êiàChöûi taát caû laøng Vuõ Ñaïi àchöi ®øa nµo kh«ng chöi nhau víi h¾n
àchöi ®øa nµo ®Î ra CP
* L« gÝch: chung chung (trêi, ®êi) à cô thÓ (Lµng Vò §¹i) à c¸ thÓ
* ý nghÜa tiÕng chöi
- Gaây aán töôïng saâu saéc veà soá phaän cuûa Chí Pheøo: coâ ñôn, ñaùng thöông.
 Ñaèng sau nhöõng tieáng chöûi laø söï vaät vaõ tuyeät voïng cuûa moät taâm hoàn ñau khoå, khao khaùt giao tieáp vôùi ñoàng loaïi. 
 Tiếng chửi thể hiện tâm trạng bi phẫn cùng cực của Chí Phèo đối với cái xã hội đã sinh ra kiếp sống bi kịch Chí Phèo
* NghÖ thuËt trÇn thuËt
+ Trần thuật linh hoạt
+ Giọng điệu biến hóa, lúc tách bạch, lúc đan xen
+ thủ pháp tăng cấp (đối tương, tình cảm, hành đông chửi) à giọng căng, đầy kịch tính à hấp dẫn
b) Qu¸ tr×nh l­u manh hãa
* Lai lịch
- Bị bỏ rơi ở lò gạch cũ bỏ hoang à anh thả ống lươn" bà góa mù "bác phó cối "bơ vơ, đi ở.
 Bi kịch đầu tiên: không biết nguồn gốc xuất thân
Năm 20t: làm canh điền nhà Lí Kiến
+ Hiền lành, chăm chỉ
+ Ước mơ: một gia đình nho nhỏ: chồng cuốc mướn, vợ dệt vảià Chí còn có những ước mơ giản dị và lương thiện như bao người nông dân khác
à Ý thức về cuộc sống
+ “Vừa bóp đùi cho bà Ba vừa run run”
à Tính tình hiền lành, nhút nhát, biết tự trọng.
* Trở thành lưu manh.
- Nguyên nhân vào tù : Chỉ vì ghen tuông vu vơ, Bá Kiến nhẫn tâm đẩy Chí vào tù.
-Nhà tù thực dân đã tiếp tay cho Bá Kiến biến người nông dân khoẻ mạnh- lương thiện thành lưu manh. 
-Vềnhân hình :
“Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng , hai mắt gườm gườm Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ trông đặc như một thằng sắng đá”
àChí đã bị cướp mất hình hài của một con người. 
*Về nhân tính: 
-“Hắn về hôm trước, hôm sau đã thấy ngồi uống rượu với thịt chó suốt từ trưa đến xế chiều”.
- “ Rồi say khướt, hắn xách một cái vỏ chai đến cổng nhà Bá Kiếnđập cái chai vào cột cổnglăn lộn dưới đất, vừa kêu vừa lấy mảnh chia cào vào mặt”
à Chí không còn là một anh canh điền hiền lành, nhút nhát như xưa ; mà trở thành một thằng liều mạng.
- Hắn làm tất cả mọi việc như một thằng “đầu bò chính cống”: 
 ( uống rượu, rạch mặt, chửi bới, ăn vạ, đập phá, đâm chém) 
b.Từ lưu manh trở thành quỷ dữ: 
“Hắn ăn trong lúc say, ngủ trong lúc say, thức dậy vẫn còn say”Và “hắn say thì hắn làm bất cứ cái gì người ta sai hắn làm” 
+ Từ đó, Chí triền miên trong những cơn say.
“Hắn đã phá bao nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người dân lương thiện”
+ Chí Phèo bị Bá Kiến lợi dụng và trở thành tay sai mới của hắn.
Cái mặt của Chí “không còn ra mặt người”, “nó là mặt của một con vật lạcái mặt vàng vàng mà muốn xạm màu gio, nó vằn dọc vằn ngang, không thứ tự biết bao nhiêu là sẹo.”
=> Chí thực sự trở thành quỷ dữ của làng Vũ Đại
* Có ý kiến cho rằng ; sự tha hóa của Chí Phèo là hiện tượng mang tính quy luật. Ý kiến của em?
@/ Ý nghĩa tư tưởng về hiện tượng tha hóa của hình tượng Chí Phèo:
- Chí Phèo không phải là trường hợp tha hóa duy nhất trong các tác phẩm về người nông dân nghèo của Nam Cao.( trước Chí, trong tác phẩm đã có Năm Thọ, Binh Chức. Và các tác phẩm khác: Trạch Văn Đoành( Đôi móng giò), Cu Lộ( Tư cách mõ), Đức ( Nửa đêm)
- Qua Chí Phèo,Nam Cao đã :
+ Khẳng định một sự thật đau đớn về hiện tượng người nông dân lương thiện bị chà đạp về tinh thần và thể xác, bị xã hội vô nhân tính cướp đi cả hình hài lẫn tính người.
+Nhà văn không chỉ “vạch khổ cho người nông dân bị áp bức bóc lột” mà còn gián tiếp lên án-tố cáo các thế lực thống trị phong kiến- thực dân đã gây ra bao nhiêu tội ác, đã tước đi cà hình người và hồn người của người dân lương thiện.
=> Đây chính là giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm. Hình tượng Chí Phèo có ý nghĩa điển hình- tiêu biểu cho một bộ phận cố nông bị lưu manh hóa trước Cách mạng tháng Tám. 
Củng cố - Dặn dò:
Tóm tắt tác phẩm
 Phân tích cách giới thiệu nhân vật độc đáo của nhà văn
Phân tích quá trình bị lưu manh hóa của Chí Phèo
* Chuẩn bị cho t2:
- Quá trình thức tỉnh của Chí Phèo gắn với cuộc gặp gỡ với nhân vật nào? Phân tích qua strình thức tỉnh
- Ý nghĩa chi tiết bát cháo hành và cuộc gạp gỡ với thị Nở
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người đau đớn của Chí Phèo?