Giáo án giảng dạy môn Vật lý 11 - Suất điện động cảm ứng

Tiết 47 theo PPCT	Ngày soạn: 15-2-2009
SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
	- Viết được công thức tính suất điện động cảm ứng.
	- Vận dụng các công thức đã học để tính được suất điện động cảm ứng trong một số trường hợp đơn giãn. 
2.Kỉ năng:
- Vận dụng kiến thức cũ để suy luận tìm ra kiến thức mới.
3.Thái độ:
	- Học tập nghiêm túc.
4.Trọng tâm:
	- Suất điện động cảm ứng.
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Chuẩn bị một số thí nghiệm về suất điện động cảm ứng.
Học sinh: Ôn lại khái niệm về suất điện động của một nguồn điện.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Phát biểu các định nghĩa: dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ, từ trường cảm ứng.
Hoạt động 2 (20 phút) : Tìm hiểu suất điện động cảm ứng trong mạch kín.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
 Yêu cầu học sinh thực hiện C1.
 Nêu khái niệm suất điện động cảm ứng,
 Căn cứ hình 24.2 lập luận để lập công thức xác định suất điện động cảm ứng.
 Yêu cầu học sinh viết biểu thức xác định độ lớn của eC và phát biểu định luật. 
 Yêu cầu học sinh thực hiện C2.
 Thực hiện C1.
 Ghi nhận khái niệm.
 Nghe cách đặt vấn đề của thầy cô để thực hiện một số biến đổi.
 Viết biểu thức xác định độ lớn của eC và phát biểu định luật. 
 Thực hiện C2.
I. Suất điện động cảm ứng trong mạch kín
1. Định nghĩa 
 Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.
2. Định luật Fa-ra-đây
 Suất điện động cảm ứng: 
 eC = - 
 Nếu chỉ xét về độ lớn của eC thì:
|eC| = ||
 Độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.
Hoạt động 3 (10 phút) : Tìm hiểu quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
 Nhận xét và tìm mối quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ.
 Hướng dẫn cho học sinh định hướng cho (C) và chọn chiều pháp tuyến dương để tính từ thông.
 Yêu cầu học sinh xác định chiều của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong (C) khi F tăng và khi F giảm.
 Yêu cầu học sinh thực hiện C3.
 Nắn được cách định hướng cho (C) và chọn chiều dương của pháp tuyến.
 Xác định chiều của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong (C) khi F tăng và khi F giảm.
 Thực hiện C3.
II. Quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ
 Sự xuất hiện dấu (-) trong biểu thức của eC là phù hợp với định luật Len-xơ.
 Trước hết mạch kín (C) phải được định hướng. Dựa vào chiều đã chọn trên (C), ta chọn chiều pháp tuyến dương để tính từ thông qua mạch kín.
 Nếu F tăng thì eC < 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) ngược chiều với chiều của mạch.
 Nếu F giảm thì eC > 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) cùng chiều với chiều của mạch.
Hoạt động 4 (5 phút) : Tìm hiểu sự chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
 Phân tích cho học sinh thấy bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ và sự chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ.
 Nêu ý nghĩa to lớn của định luật Fa-ra-đây.
 Nắm được bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ.
 Biết cách lí giải các định luật cảm ứng điện từ bằng định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.
 Nắm được ý nghĩa to lớn của định luật Fa-ra-đây.
III. Chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ
 Xét mạch kín (C) đặt trong từ trường không đổi, để tạo ra sự biến thiên của từ thông qua mạch (C), phải có một ngoại lực tác dụng vào (C) để thực hiện một dịch chuyển nào đó của (C) và ngoại lực này đã sinh một công cơ học. Công cơ học này làm xuất hiện suất điện động cảm ứng trong mạch, nghĩa là tạo ra điện năng. Vậy bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ đã nêu ở trên là quá trình chuyển hóa cơ năng thành điện năng.
Hoạt động 5 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
 Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản.
 Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập trang 152 sgk và 24.3, 24.4 sbt.
 Tóm tắt những kiến thức cơ bản.
 Ghi các bài tập về nhà.
IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
V. CÂU HỎI TRẮC NGHỆM
1. Phát biểu nào sau đây sai: Suất điện động cảm ứng có giá trị lớn nhất khi nào?
a. Dòng điện tăng nhanh	c.Dòng điện giảm nhanh.
c.Dòng điện có giá trị lớn nhất.	D.Dòng điện biến thiên nhanh nhất.
2. Cho dòng điện có cường độ 10 A chạy qua một vòng dây tạo ra từ thông qua vòng dây là 5.102Wb. Độ tự cảm của vòng dây là:
a.5mH	b.50mH	c.500mH	d.5H