Giáo án dạy Ngữ văn 11 tiết 54, 55: Chí phèo - Nam Cao

Tiết PPCT: 54, 55
Ngày soạn:
Ngày dạy: 
CHÍ PHÈO
 Nam Cao
I. Mục tiêu: 
 Giuùp HS:
 -Hiểu và phân tích được các hình tượng nhân vật đặc biệt là nhân vật Chí phèo từ đó thấy được giá trị hiện thực ,nhân đạo sâu sắc của tác phẩm 
 -Hiểu được một số đặc sắc nghệ thuật của Nam Cao như điển hình hóa nhân vật ,kết cấu ,trần thuật ,miêu tả tâm lý,
II.Phương pháp : Phát vấn ,thuyết giảng, thảo luận .
III. Phương tiện thực hiện : SGK,SGV
IV. Các hoạt động trên lớp:
Kiểm tra bài cũ: 5p Những nội dung chính về quan điểm nghệ thuật của Nam Cao
Giảng bài mới:
*Lời vào bài: Trong giai đoạn văn học Việt Nam hiện đại .Ngoài sự đổi mới cách tân về nội dung ,thì sự đổi mới cách tân về hình thức thể loại góp phần đáng kể vào nền văn học này .Trong đó thành tựu nổi bật nhất là thể loại truyện ngắn ;trong các nhà văn hiện đại Nam Cao là nhà văn rất thành công trên lĩnh vực truyện ngắn đổng thời là tác giả luôn tự ý thức về quan điểm nghệ thuật của mình.
TG
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
HÑ1: Höôùng daãn HS tìm hieåu chung veà taùc phaåm
 Yeâu caàu HS ñoïc phaàn Tieåu daãn SGK, giôùi thieäu veà truyeän ngaén Chí Pheøo.
 GV giôùi thieäu veà khaùi nieäm nhaân vaät ñieån hình.
 GV goïi HS ñaïi dieän ñoïc dieãn caûm taùc phaåm theo ñònh höôùng: gioïng ñieäu chuû ñaïo caêng vaø chuøng luaân chuyeån theo ngöõ caûnh
 ? Toùm taét noäi dung ñoaïn trích qua nhöõng söï vieäc chính.
HÑ2: Höôùng daãn HS ñoïc – hieåu vaên baûn
 Döïa vaøo phaàn toùm taét trong SGK vaø nhöõng hoài öùc cuûa Chí khi tænh röôïu, ta bieát ñöôïc ñieàu gì veà cuoäc soáng cuûa Chí tröôùc khi ôû tuø ?
Nhöõng caâu vaên mieâu taû ngoaïi hình của nhaân vaät?
Nhận xét về ý nghĩa lời chửi của Chí Phèo?
 Nhaän ñònh veà quaù trình bieán ñoåi tính caùch cuûa nhaân vaät Chí pheøo.
 ? Söï chaêm soùc aân tình cuûa thò Nôû ñaõ taùc ñoäng nhö theá naøo tôùi Chí ?
? Phaân tích taâm traïng Chí trong buoåi saùng sau khi tænh daäy vaø ñöôïc thò Nôû chaêm soùc.
? Chuyeän gì xaûy ra vôùi Chí Pheøo sau khi bò thò Nôû ñoaïn tình ?
 ? Haønh ñoäng cuûa Chí coù phaûi laø haønh ñoäng löu manh khoâng ? Vì sao ?
 ? Haønh ñoäng gieát Baù Kieán vaø töï saùt cuûa Chí phaûn aùnh ñieàu gì 
? Hình töôïng nhaân vaät baù Kieán cuûa Nam Cao coù gì khaùc so vôùi nhaân vaät Nghò Queá trong taùc phaåm Taét ñeøn cuûa Ngoâ Taát Toá 
? Baûn chaát gian huøng, nham hieåm cuûa baù Kieán ñöôïc Nam Cao theå hieän nhö theá naøo ?
Nhận xét về giá trị nghệ thuật của tác phẩm ?
HÑ3: Höôùng daãn HS toång keát, ñaùnh giaù.
? Khaùi quaùt giaù trò noäi dung taùc phaåm Chí Pheøo.
 ? Khaùi quaùt giaù trò ngheä thuaät cuûa taùc phaåm.
HÑ1: tìm hieåu chung veà taùc phaåm
 HS ñoïc phaàn tieåu daãn
 HS hoaït ñoäng ñoäc laäp; ñaïi dieän trình baøy.
 HS khaùc nhaän xeùt, boå sung
 HS ñaïi dieän ñoïc dieãn caûm taùc phaåm
 Caùc HS khaùc theo doõi noäi dung, toùm taét nhöõng söï vieäc chính.
 HS laàn löôït ñaïi dieän trình baøy, nhaän xeùt, boå sung.
HÑ2: ñoïc – hieåu vaên baûn
 HS hoaït ñoäng ñoäc laäp
 HS ñaïi dieän trình baøy
 Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.
 HS hoaït ñoäng ñoäc laäp
 Từ một người nông dân lương thiện Chí Phèo trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
TN đã thức tỉnh CP là chiếc cầu nối 
Để hắn trở về cuộc sống lương thiện .
HS trao đổi ở đơn vị bàn. Đại diện trình bày.
Chí Phèo mất cơ hội trở về cuộc sống lương thiện.
CP uống rượu và quyết định đi trả thù những kẻ gây ra thảm trạng của đời mình .
-CP đâm chết BK rồi tự xác
Niềm khao khát được sống lương thiện cao hơn cả tính mạng "thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc 
HS ñaïi dieän trình baøy
 Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung
 Hs Trao đổi cặp đôi
Đại diện trình bày. 
HÑ3: toång keát, ñaùnh giaù.
HS heä thoáng toaøn boä kieán thöùc ñaõ khai thaùc.
 HS trao ñoåi theo ñôn vò baøn.
 HS ñaïi dieän trình baøy, nhaän xeùt, boå sung.
TÌM HIEÅU CHUNG
Tp Chí Pheøo luùc ñaàu coù teân laø Caùi loø gaïch cuõ, khi in thaønh saùch laàn ñaàu NXB ñoåi thaønh Ñoâi löùa xöùng ñoâi, ñeán khi in laïi trong taäp Luoáng caøy (1946) tg ñaët teân laø Chí Pheøo.
Là một kiệt tác trong văn xuôi Việt Nam hiện đại có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc mới mẻ.
II. ĐỌC –HIỂU VĂN BẢN
 1.Hình tượng nhân vật Chí Phèo 
 a. Trước khi đi tù:
- Chí Phèo vốn là người nông dân hiền lành lương thiện .
-Là một đứa con hoang 
- Lớn lên hắn là một người hiền như đất.
-Khi bị bà ba lợi dụng Chí Phèo cảm thấy nhục "ý thức được nhân phẩm và có lòng tự trọng .
-Có ước mơ bình dị trong cuộc sống của người lao động .
]Nếu như trong xã hội bình thường Chí Phèo có thể sống lương thiện .
 b. Sau khi ra tù :
Chí Phèo thay đổi cả nhân hình lẫn nhân tính.
 -Về nhân hình: thành kẻ lưu manh (D/C)
 - Về nhân tính: sẵn sàn làm mọi việc ,rạch mặt ăn vạ , đâm thuê chém mướn.
]Chí Phèo trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
_Hình ảnh Chí Phèo vừa đi vừa chửi là nỗi đau của con người bị tàn phá về thể xác, bị hủy diệt về tâm hồn ,bị loại trừ ra khỏi cộng đồng .
 c.Chí Phèo thức tỉnh và nhận ra bi kịch của đời mình:
 *Tình yêu của Thị Nở:
-Thị Nở :xấu xí ,dở hơi,ế chồng,người duy nhất xem Chí Phèo là người,TN yêu thương và chăm cho hắn.
-Bát cháo hành của TN làm Chí Phào xúc động đó là hương vị của hạnh phúc của tình yêu .
"TN đã thức tỉnh CP là chiếc cầu nối 
để hắn trở về cuộc sống lương thiện .
-Sau đêm gặp TN ,CP tỉnh táo ra ,hắn nghe được âm thanh của cuộc sống ;nhình lại cuộc sống đời mình ở quá khứ ,hiện tại đến tương lai và nhận ra tình trạng bi đát trong cuộc đời mình “Hắn già rồi mà vẫn còn cô độc”.
]Bản chất hiền lành lương thiện trong tâm hồn CP đã thức tỉnh.
 *Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người:
-TN từ chối tình yêu Chí Phèo mất cơ hội trở về cuộc sống lương thiện.
-Trong cơn tuyệt vọng CP uống rượu và quyết định đi trả thù những kẻ gây ra thảm trạng của đời mình .
-CP đâm chết BK rồi tự sát,kết thúc bi kịch của 1 con người sinh ra là người nhưng không được làm người .
"cái chết của Chí Phèo là một tất yếu .Với Chí Phèo là niềm khao khát được sống lương thiện cao hơn cả tính mạng 
-Bi kịch của Chí Phèo thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc phát hiện ra bản chất tốt đẹp của người nông dân ngay cả khi họ bị biến thành quỷ dữ.
 2.Hình tượng nhân vật Bá Kiến:
- Baù Kieán mang neùt chung cuûa g/c thoáng trò ñöông thôøi: tham lam, taøn baïo, khoâng töø moät thuû ñoaïn naøo ñeå boùc loät ngöôøi ngheøo.
- Baù Kieán coù neùt rieâng cuûa moät teân gian huøng, nham hieåm, thuû ñoaïn, ñoäc aùc theo loái rieâng.
 + Thuû ñoaïn duøng ngöøôi thaâm hieåm: trò khoâng ñöôïc thì duøng.
 + Trieát lí: meàm naén raén buoâng; thöù nhaát sôï keû anh huøng, thöù nhì sôï keû coá cuøng lieàu thaân.
 + Troø neùm ñaù daáu tay: ngaám ngaàm ñaåy ngöôøi ta xuoáng soâng, nhöng roài daét noù leân ñeå noù ñeàn ôn. Haõy ñaäp baøn ñaäp gheá ñoøi cho ñöôïc naêm ñoàng nhöng vaát traû naêm haøo vì thöông anh tuùng quaù !
 3.Nghệ thuật :
-Xây dựng nhân vật điển hình.
-Đặc sắc trong việc miêu tả tâm lý nhân vật .
-Lối kết cấu mới mẻ.
-Cốt truyện hấp dẫn ,tình tiết đầy kịch tính.
-Ngôn ngữ sống động vừa điêu luyện vừa gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày.
III. TỔNG KẾT:
(Ghi nhớ SGK)
Cuûng coá: 3p * Baûn chaát bi kòch cuûa Chí Pheøo laø gì ?
Daën doø:2p
HS hoïc baøi, naém vöõng noäi dung taùc phaåm.
Chuaån bò baøi môùi .