Bài giảng Ngữ văn 11 bài: Chí Phèo (Nam Cao)

GIẢNG VĂN LỚP 11BCHÍ PHÈONam CaoÁp phích phim: “Làng Vũ Đại ngày ấy” I. TÌM HIỂU CHUNG	1. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 	- Töø nhöõng caûnh thaät, ngöôøi thaät vaø hieän thöïc taøn khoác ôû laøng Ñaïi Hoaøng, Nam Cao vieát neân truyeän ngaén naøy.	- Luùc ñaàu, taùc phaåm ñöôïc Nam Cao ñaët teân Caùi loø gaïch cuõ. Khi in thaønh saùch, Nhaø xuaát baûn Ñôøi môùi ñoåi teân Ñoâi löùa xöùng ñoâi (1941). Ñeán khi in laïi trong taäp Luoáng caøy, oâng ñoåi teân thaønh Chí Pheøo (1946).(Nam Cao)Cảnh xôn xao của làng Vũ Đại và hình ảnh cái lò gạch cũ thoáng hiện trong đầu thị Nở2. Tóm tắt tác phẩm:Chí Phèo say rượu vừa đi vừa chửi Đi tù về, đến nhà BK rạch mặt ăn vạGặp thị Nở, Chí Phèo thức tỉnh, thèm lương thiệnChí Phèo tuyệt vọng, giết chết Bá Kiến rồi tự sátThị Nở từ chối II. ĐỌC – HIỂU	1. YÙ nghóa tieáng chöûi cuûa nhaân vaät Chí Pheøo:	- Nam Cao giôùi thieäu nhaân vaät moät caùch aán töôïng qua tieáng chöûi môû ñaàu taùc phaåm. 	-Vieäc chöûi bôùi cuûa Chí Pheøo laø phaûn öùng maïnh meõ vôùi toaøn boä cuoäc ñôøi. Noù boäc loä taâm traïng baát maõn khi bò xaõ hoäi gaït ra khoûi theá giôùi loaøi ngöôøi. 	=>Vôùi lôøi traàn thuaät nöûa tröïc tieáp, taùc giaû caûm thoâng vôùi taâm traïng bi phaãn cuøng cöïc cuûa ngöôøi noâng daân bò tha hoaù khoâng coøn ñöôïc laøm ngöôøi.2. Mối quan hệ giữa các nhân vật: a.Chí Phèo và bá Kiến: -Tröôùc khi ñi tuø: laø ñöùa treû laïc loaøi, là nông dân lương thiện, hiền lành. -Vì côn ghen cuûa Baù Kieán, Chí Pheøo ñi tuø, nhaø tuø thöïc daân ñaõ bieán ngöôøi noâng daân hieàn laønh, ngöôøi löông thieän trôû thaønh löu manh. -Sau khi ra tuø: Chí Pheøo ñaõ bò thay ñoåi caû nhaân hình (Haén veà lôùp naøy troâng  gôùm cheát) laãn nhaân tính (ñaäp ñaàu, gaïch maët aên vaï..) vaø trôû thaønh tay sai cuûa Baù Kieán.=>Töø moät ngöôøi löông thieän, Chí Pheøo ñaõ trôû thaønh con quyû döõ cuûa laøng Vuõ Ñaïi. =>Tác phẩm toát lên giá trị tố cáo sâu sắc: Chí Phèo là sản phẩm của chế độ nhà tù đen tối, của sự áp bức tàn khốc; là hiện tượng người lao động lương thiện bị đẩy vào con đường lưu manh, bị huỷ diệt về nhân hình lẫn nhân tính.Chí Phèo - Thị Nởb. Chí Pheøo vaø thò Nôû:*Chí Phèo thức tỉnh:- Dieãn bieán taâm lí , tình caûm: +Nhaän thöùc khoâng gian mình ôû, laéng nghe, caûm xuùc aâm thanh beân ngoaøi cuoäc soáng. +Nhìn laïi cuoäc ñôøi mình töø xöa ñeán hieän taïi ñaùng buoàn vaø töông lai tuyeät voïng.=>Ngheä thuaät mieâu taû taâm lí nhaân vaät ñoäc ñaùo, tinh teá: Töø tænh röôïu, Chí Pheøo ñi ñeán tænh ngoä. 	-Baùt chaùo haønh cuûa thò Nôû ñaõ laøm Chí ngaïc nhieân vaø thöùc tænh, muoán ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi daân hieàn laønh löông thieän. => Nam Cao ñaõ khaúng ñònh baûn chaát toát ñeïp cuûa con ngöôøi khoâng theá löïc taøn baïo coù theå huyû dieät.*Chí Pheøo bị cự tuyệt: -Baø coâ thò Nôû khoâng cho thò laáy Chí Pheøo khieán anh rôi vaøo bi kòch taâm hoàn ñau ñôùn: Bi kòch bò töø choái quyeàn laøm ngöôøi.“ Vaø haén uoáng. Nhöng töùc quaù, caøng uoáng laïi caøng tænh ra. Tænh ra, chao oâi, buoàn! . Hắn oâm mặt khoùc rưng rức.”	 	Vì sao Chí Pheøo gieát cheát baù Kieán roài töï saùt:a. Vì muoán traû thuø.b. Vì khoâng muoán trôû laïi cuoäc ñôøi con quyû döõ.c. Vì muoán löông thieän nhöng beá taéc.d. Vì moái thuø ñang buøng chaùy vaø nieàm khao khaùt löông thieän cao hôn caû tính maïng.d*Chí Pheøo bị cự tuyệt: -Baø coâ thò Nôû khoâng cho thò laáy Chí Pheøo khieán anh rôi vaøo bi kòch taâm hoàn ñau ñôùn: Bi kòch bò töø choái quyeàn laøm ngöôøi.“ Vaø haén uoáng. Nhöng töùc quaù, caøng uoáng laïi caøng tænh ra. Tænh ra, chao oâi, buoàn! . Hắn oâm mặt khoùc rưng rức.”	-Chí Pheøo xaùch dao ñi gieát baù Kieán vaø roài töï saùt vì: Moái thuø ñang buøng chaùy vaø nieàm khao khaùt löông thieän cao hôn caû tính maïng.	=>Caùi cheát cuûa Chí Pheøo ñaõ toá caùo caùi xaõ hoäi thöïc daân phong kieán ñaåy ngöôøi noâng daân löông thieän vaøo con ñöôøng baàn cuøng hoaù, löu manh vaø vaøo choã cheát.YÙ nghóa cuûa chi tieát thò Nôû nhìn nhanh xuoáng buïng vaø thò thaáy thoaùng hieän caùi loø gaïch cuõ boû khoâng, xa nhaø cöûa vaø vaéng ngöôøi qua laïi:a. Nhaéc laïi nôi Chí Pheøo ra ñôøi.b. Bi kòch cuûa Chí Pheøo vaãn chöa keát thuùc.c. Thò Nôû tìm choã ôû.d. Taát caû caùc yù treân.b	Dieãn bieán taâm traïng cuûa Chí Pheøo töø khi gaëp thò Nôû ñeán keát thuùc cuoäc ñôøi:a. Hi voïng – thöùc tænh – thaát voïng, phaãn uaát - tuyeät voïng- ñau ñôùn.b. Thöùc tænh – hi voïng- phaãn uaát, tuyeät voïng – thaát voïng- ñau ñôùn.c. Thöùc tænh – hi voïng- thaát voïng, ñau ñôùn – phaãn uaát – tuyeät voïng.d. Ñau ñôùn – phaãn uaát – tuyeät voïng, thöùc tænh – hi voïng- thaát voïng.cIII. CHỦ ĐỀ	Qua hình töôïng Chí Pheøo, Nam Cao cho thaáy soá phaän khoán cuøng, bi thaûm cuûa ngöôøi noâng daân ngheøo trong xaõ hoäi cuõ vaø nieàm thöông caûm, traân troïng cuûa oâng ñoái vôùi hoï. IV. TỔNG KẾT 	1. Nghệ thuật :	- Xây dựng nhân vật điển hình.	- Miêu tả và phân tích diễn biến tâm lí phức tạp của con người.	- Cách dẫn dắt truyện tài tình, kết cấu độc đáo.	-Ngôn ngữ tự nhiên, sống động, giọng văn biến hoá linh hoạt.	2. Nội dung:	-Giaù trò hieän thöïc: toá caùo xaõ hoäi taøn aùc ñaõ ñaåy con ngöôøi vaøo con ñöôøng löu manh, khoâng loái thoaùt.	-Giaù trò nhaân ñaïo: yeâu thöông, tin töôûng con ngöôøi vaø traân troïng khaùt voïng soáng cao ñeïp cuûa hoï.BAØI TAÄP NAÂNG CAO Phaân tích vaø laøm noåi baät tính ñieån hình cuûa nhaân vaät Baù Kieán:- Đặc điểm con người : + Giọng quát rất sang + Tiếng cười Tào Tháo + Lối nói ngọt đầy cá tính, rất ấn tượng.- Phương châm, thủ đoạn thống trị : “Mềm nắn rắn buông”; “Thứ nhất sợ kẻ anh hùng - Thứ hai sợ kẻ cố cùng liều thân” “Bám thằng có tóc, ai bám thằng trọc đầu”; “Già néo đứt dây - Hãy ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông, nhưng rồi lại dắt nó lên để nó đền ơn...”- Chính sách dùng người : Dùng thằng đầu bò trị thằng đầu bò; Trị không lợi thì dùng; Thu dụng những thằng bạt mạng, không sợ chết và không sợ đi tù=>Khôn ngoan, xảo quyệt, cáo già thâm độc.=>Nhân vật điển hình cho giai cấp thống trị đương thời. Tình cảm :  ngạc nhiên  mắt ươn ướt => cảm động  bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, như là ăn năn  thấy lòng thành trẻ con, muốn làm nũng  vui, cười thật hiền, nói chuyện, đùa, cảm nhận được hạnh phúc. Đó là bản tính của hắn, ngày thường bị lấp đi. Chính tình người của Thị Nở đã thức tỉnh tính người trong Chí Phèo.