Thiết kế bài giảng Ngữ văn 10 Tiết 38 (đọc văn) Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi)

 Tiết 38 (Đọc văn) CẢNH NGÀY HÈ
 (Nguyễn Trãi)
A. Mục tiêu bài học. 
 Giúp học sinh:
 - Cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè và tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu đất nước của Nguyễn Trãi.
	 - Thấy được đặc sắc nghệ thuật thơ Nôm của Nguyễn Trãi: Bình dị tự nhiên, đan xen giữa thất ngôn và lục ngôn. 
B. Phương tiện dạy học.
- Sách giáo khoa, sách giáo viên, thiết kế bài giảng.
C. Phương pháp giảng dạy.
	- Kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, phân tích, thuyết giảng, trao đổi thảo luận.
D. Tiến trình lên lớp.
 1. Ổn định lớp.
 2. Kiểm tra bài cũ.
 3. Giới thiệu bài mới.
 4. Bài mới. 
Hoạt động của GV (1)
Hoạt động của HS (3)
Nội dung cần đạt (3)
1. Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung.
Gọi HS đọc tiểu dẫn.
GV rút ra các ý chính.
1. HS tìm hiểu chung.
HS đọc tiểu dẫn và rút ra các ý chính.
I. Giới thiệu chung.
 Giới thiệu tập thơ: “Quốc âm thi tập”.
 - “Quốc âm thi tập” gồm 254 bài thơ được viết bằng chữ Nôm.
 - Tập thơ được viết trong thời gian NT về ở ẩn ở Côn Sơn.
Tập thơ thể hiện vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi.
 - “Quốc âm thi tập” gồm có 4 phần. Cảnh ngày hè thuộc phần vô đề, mục “Bảo kính cảnh giới”.
2. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản.
GV gọi HS đọc bài thơ.
Em hãy nêu bố cục của bài thơ?
Bức tranh được cảm nhận bằng những giác quan nào?
 Nhận xét về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Trãi?
Từ ngữ trực tiếp thể hiện khát vọng của tác giả?
Từ khát vọng ấy hãy vẻ đẹp trong tâm hồn, tình cảm của tác giả?
2. HS đọc hiểu văn bản.
HS đọc bài thơ và tham khảo phần chú thích.
HS chia bố cục.
HS suy nghĩ trả lời.
HS suy nghĩ trả lời.
HS suy nghĩ trả lời.
HS suy nghĩ trả lời.
II. Đọc hiểu văn bản:
 1. Đọc văn bản.
 2. Bố cục: 2 phần.
 6 câu đầu: Bức tranh mùa hè.
 2 câu cuối: Khát vọng của tác giả.
 3. Phân tích.
 a. Bức tranh mùa hè.
 - Bức tranh được cảm nhận bằng nhiều phương diện:
 + Màu sắc: Sắc xanh cây hòe, sắc đỏ hoa lựu.
 + Âm thanh: Tiếng ve, tiếng lao xao chợ cá.
 + Mùi hương: Hoa sen.
 - Nghệ thuật sử dụng các động từ: Đùn đùn, rợp, phun, tiễn.
 Ê Diễn tả khung cảnh sống động, đầy sức sống của mùa hè.
 ÊBức tranh mùa hè có sự hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, giữa thiên nhiên và con người.
 Ê Cảnh vật rất gần gũi với cuộc sống đời thường và tràn đầy sức sống. Qua đó ta nhận ra tâm hồn thanh thoát, sống hòa mình vào thiên nhiên, cuộc sống với tình yêu sâu nặng.
 b. Khát vọng của tác giả.
 - Mong ước có cây đàn thần của vua Nghiêu đàn lên một tiếng để cho cuộc sống nhân dân được no đủ.
 Ê Đó là khát vọng đẹp đẽ, lớn lao thể hiện tấm lòng yêu nước thương dân tha thiết của Nguyễn Trãi.
 4. Tổng kết.
 a. Nội dung.
 Bài thơ thể hiện tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với quê hương.
 b. Nghệ thuật.
 Sử dụng ngôn ngữ gần gũi, thân thuộc, bình dị. Thể thơ xen lục ngôn với thất ngôn.
5. Củng cố.
6. Dặn dò: Soạn bài “Tóm tắt văn bản tự sự”.
7. Rút kinh nghiệm.