Giáo án Tự chọn lớp 10 - Luyện tập một số phương thức biểu đạt: biểu cảm, thuyết minh

Tiết 17,18
Ngày dạy: 
CHUÛ ÑEÀ TÖÏ CHOÏN
LUYỆN TẬP MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT: BIỂU CẢM, THUYẾT MINH
A/. MỤC TIÊU:
 Giúp H hiểu được:
- Ôn lại các kiến thức đã học về hai phương thức biểu đạt: Biểu cảm và thuyết minh.
- BIết cách ứng dụng 2 phương pháp này trong khi viết văn. 
B/.CHUẨN BỊ:
* GV: SGK, SGV, Thiết kế bài học.
* HS: SGK, k/thức về phương thức biểu đạt: Biểu cảm và thuyết minh.
C/.PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
 - Vấn đáp, gợi tìm, đối thoại.
D/. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1 On định tổ chức: Kiểm diện HS
2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong bài dạy 
3.Giảng bài mới:
 * Giới thiệu 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
- Thế nào là biểu cảm?
- Yêu cầu của bài văn biểu cảm?
- Thế nào là thuyết minh?
- Một bài văn thuyết minh phải đảm bảo những yêu cầu nào?
- Nêu các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh?
- Các phương pháp thuyết minh?
- GV hướng dẫn HS làm bài tập luyện tập
I. Biểu cảm
1. Định nghĩa:
Biểu cảm là một nhu cầu của con người trong cuộc sống. Bởi vì trong thực tế sống luôn có những điều khiến ta rung động (cảm) và muốn bộc lộ (biểu) ra với một hay nhiều người khác.
2. Yêu cầu:
- Cảm xúc của người viết phải chân thành, tạo được mối đồng cảm với người đọc
VD :Tôi đi học (Thanh Tịnh)
- Trong khi biểu cảm, cũng rất cần phải quan sát, liên tưởng, tưởng tượng.
VD: 
- Diễn tả trong những lời văn với ngôn từ và nhịp điệu có khả năng làm say đắm hồn người.
II. Thuyết minh
1. Định nghĩa:
- Là một hành động mà con người vẫn thường xuyên tiến hành trong đời sống
- Người ta tìm đến phương thức này khi cần cung cấp, giới thiệu, giảng giải,,những tri thức về một sự vật, hiện tượng nào đó cho những người cần biết nhưng còn chưa biết.
2. Yêu cầu:
- Tính chuẩn xác (về cả nội dung và hình thức)
- VB thuyết minh phải trong sáng, rõ ràng, dễ hiểu (KH, khách quan)
- Tính hấp dẫn:
+ Tìm những đề tài đặc sắc hoặc những chi tiết bất ngờ, đặc sắc của nội dung. VD:
+ Sử dụng những so sánh bất ngờ thú vị. VD:
+ Lời văn sinh động, gợi cảm. VD:
3. Hình thức kết cấu và phương pháp thuyết minh
a. Hình thức kết cấu:
- Kết cấu theo trình tự thời gian
- Theo trình tự không gian
- Theo trình tự nhận thức
- Theo trình tự tổng hợp – phân tích
- Theo trình tự chủ yếu – thứ yếu
b. Phương pháp:
- Định nghĩa, chú thích, phân loại, phân tích, so sánh, nêu ví dụ, liệt kê, giải thích nguyên nhân, kết quả
III. Luyện tập
BT1:
Các đoạn văn sau sử dụng phương thức biểu đạt nào? Hãy phân tích.
a. “Tháng năm, như một lời hẹn không đơn sai, phượng đã nở đồng loạtphượng, hoa của mùa thi cử”. (Ma Văn Kháng)
b. “Các kim tự tháp Ai Cập thuộc cổ hay Trung vương triều đều là thượng tầng kiến trúcthường đi đôi với mặt trời lặn và cái chết”. (Báo điện tử)
BT2:
a. Viết đoạn văn bày tỏ cảm xúc của bản thân trước một hiện tượng trong đời sống. ( Quây cóp, Tai nạn giao thông,)
b. Viết đoạn văn thuyết minh về trường THPT Quang Trung.
4/. Củng cố và luyện tập:
 - Ôn lại những kiến thức cơ bản về tự sự và miêu tả.
5/. Hướng dẫn H tự học ở nhà :
 - Xem lại phương thức biểu đạt: Nghị luận
E/. RÚT KINH NGHIỆM: