Giáo án Ngữ văn 11: Ôn tập truyện kí trung đại

TIẾT 6 TCV
NS: 1/10/08 ÔN TẬP TRUYỆN KÍ TRUNG ĐẠI
NG: 3/10/08
Mục tiêu cần đạt: giúp HS
Ôn tập và hệ thống hóa những đặc trung cơ bản của truyện kí trung đại.
Luyện tập một số bài tập về truyện kí trung đại
Chuẩn bị
Thầy: soạn giáo án Trò: ôn tập
Tiến trình tổ chức các hoạt động
HĐ 1: Kiểm tra bài cũ
 ? Em hãy cho biết những đặc trung cơ bản của truyện kí trung đại?
HĐ 2: Bài mới
Hoạt động của thầy
HĐ của trò
Nội dung kiến thức
? Em hãy cho biết đã học tác phẩm truyện kí nào? 
-Thượng kinh kí sự nằm trong bộ Y tông tâm lĩnh của Lê Hữu Trác.
? Đặc trưng của thể loại này là gì?
- Ghi chép sự việc câu chuyện có thật và tương đối hoàn chỉnh.
- Quan sát tỉ mỉ, kể chuyện chi tiết và ghi lại những cảm nghĩ chân thực của tác giả trước sự việc.
- Văn xuôi xen lẫn văn vần.
? Tìm những chi tiết nghệ thuật miêu tả quang cảnh trong phủ chúa Trịnh?
? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì để miêu tả Cảnh trong phủ Chúa? Tác dụng nghệ thuật ntn?
? Em có nhận xét gì về quang cảnh trong phủ chúa?
? Thái độ của tác giả trước quang cảnh trong phủ chúa ntn?
Yêu cầu HS thảo luận nhóm để trả lời những câu hỏi trên. Thời gian thảo luận(5 phút)
Hết thời gian thảo luận các nhóm HS trình bày ý kiến.
GV: nhận xét và bổ sung
? Tìm những chi tiết miêu tả cung cách sinh hoạt trong phủ chúa?
? Tác giả đã sử dụng NT gì? Tác dụng NT ntn?
? Em có nhận xét gì về cung cách sinh hoạt trong phủ chúa?
? Thái độ của tác giả trước cung cách sinh hoạt trong phủ chúa ntn?
Yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, thời gian thảo luận 5 phút
Hết thời gian HS cử đại diện của nhóm trình bày 
GV: nhận xét và chốt kiến thức cơ bản.
? Tìm những chi tiết mtả thế tử?
? Qua nhận định của t/g về bệnh tật của thế tử và chỉ ra nguyên nhân của căn bệnh, t/g muốn phê phán điều gì?
? Qua những mâu thuẫn giằng xé nội tâm của t/g khi kê đơn thuốc cho em thấy được những phẩm chất gì của t/g?
Yêu cầu hs thảo luận dàn ý cho đề bài trên?
Thời gian thảo luận 5Phút sau đó trình bày
GV: định hướng dàn ý đại cương. Yêu cầu HS về viết thành bài hoàn chỉnh.
HSTL
HSTL
HSTL
HSTLuận
HSTL
HSthảo luận và trả lời
HS thảo luận
HSTL
A/ Lí thuyết
 Đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh”
I.Quang cảnh và phong cách sinh hoạt
 trong phủ chúa.
 1, Quang cảnh trong phủ chúa.
- Cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương.
- Những dãy hành lang quanh co nối nhau liên tiếp.
- Lầu từng gác vẽ,rèm châu hiên ngọc, bóng mai, hoa ngạt ngào, vườn ngự nghe vẹt nói...
- Điếm hậu mã quan túc trực: bên một cái hồ, có những cái cây lạ lùng, hòn đá kì lạ, cột và bao lơn lượn vòng, kiểu cách thật là sinh đẹp.
NT: mtả tỉ mỉ, chân thực, xen lãn những lời bình luận trữ tình sinh động( Bước chân đến đây mới hay cảnh giàu sang của vua chúa thật khác hẳn người thường, Khác gì ngư phủ đào nguyên thủa nào.)
ND: Quang cảnh trong phủ chúa hiện lên đẹp lộng lẫy, tráng lệ, với lối kiến trúc cầu kì, kiểu cách, lạ lùng.
- Thái độ của tác giả: Trầm trồ ngợi khen nhưng không giấu nổi sự ngạc nhiên.
2. Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa
- Vào phủ chúa phải có lệnh truyền.
- Ra vào phủ phải có thẻ.
- Lính nghìn cửa vác đòng nghiêm ngặt...
- Đồ nghi trượng đều sơn son thếp vàng
- Có 7-8 người thầy thuốc đang chờ hầu trà.
- Đồ ăn toàn là mâm vàng chén bạc, thức ăn toàn của ngon vật lạ.
- Nơi ở của Thế tử tối om không có cửa ngõ gì, toàn màn là trướng gấm, cung nhân đứng xúm xít, vào khấm lạy bốn lạy....
NT: mtả tỉ mỉ khách quan chân thực không cần thêm bớt.
Ngôn ngữ: trang trọng bằng những từ ngữ Hán-Việt.-> cho thấy quyền uy tột đỉnh của chúa 
Mtả xen lẫn những lời bình luận của t/g.
- Thái độ của t/g: ngạc nhiên trước cảnh giàu sang tột đỉnh và uy quyền của chúa, nhưng không đồng tình với cuộc sống mất tự do, tù túng thiếu sinh khí.
=> Qua cung cách sinh hoạt trong phủ chúa ta thấy đó cảnh ăn chơi sa hoa, giàu sang và quyền uy tột đỉnh.
II. Qua việc thăm khám và kê đơn thuốc ta thấy được phẩm chất của người thầy thuốc.
Thế tửcó ngoại hình: trạc 5-6 tuổi, da mặt xanh, chân tay gầy gò...
Nội tạng: các mạch nhỏ, đập nhanh, bụng trướng...
Nguyên nhân: ăn quá no mặc quá ấm
Phê phán: cuộc sống ăn chơi hưởng lạc vô độ của chúa là nguyên nhân dẫn tới sự suy vong của các tập đoàn phong kiến.
NT: Đối lập -> phản ánh chân thực những mâu thuẫn giằng xé nội tâm của t/gỉa
LHT là người trung thành yêu nước, một lương y coi việc cứu người hơn mọi của cải quyền uy, coi thường danh lợi, thích cuộc sống tự do nhưng khi cần thiết thì dám hi sinh sở thích cá nhân vì quyền lợi chung của đất nước.
Tổng kết: NT, ND/ghi nhớ/SGK
B/ Thực hành.
Giá trị hiện thực của đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh”, trích “Thượng kinh kí sự” của Lê Hữu Trác.
Đáp án
giá trị hiện thực thể hiện ở:
+Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa
Nt: mtả tỉ mỉ, chân thực khách quan, xen lẫn lời bình luận đánh giá sinh động hấp dẫn của t/g
Cảnh trong phủ chúa xa hoa lộng lẫy tráng lệ, cho thấy quyền uy tối cao của chúa.
+ Sự đấu tranh nội tâm của t/g khi khám bệnh kê đơn cho thấy những cảm xúc chân thành của t/g
NT: mtả nội tâm NV
LHT không chỉ là thầy thuốc giỏi mà còn có y đức, coi thường danh lợi quyền uy, trung thành.
TLại đoạn trích ngắn nhưng thể hiện rõ những nét đặc trưng của thể kí sự.( Ghi lại câu chuyện chân thực)
 2. Cảm nhận của em về con người LHT
Về nhà viết một đoạn văn ngắn( 5-7 câu).
HĐ 3: Hướng dẫn học bài ở nhà
HS nắm được những giá trị cơ bản về NT, ND, Đặc trưng thể loại.
Làm bài tập ở nhà.