Giáo án Ngữ văn 11: Người cầm quyền và khôi phục uy quyến ( trích Những người khốn khổ) V.Huy-Gô

NGƯỜI CẦM QUYỀN VÀ KHÔI PHỤC 
UY QUYẾN
( Trích những người khốn khổ)
V.HUY-GÔ
A. KIỂM TRA BÀI CŨ:
 - Bình luận là gì? Em hãy so sánh thao tác binh luận và thao tác chứng minh giải thích?
B. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
 Giúp HS;
Phân tích, chúng minh được những nét đặc trưng của bút pháp Huy-gô qua hư cấu nhân vật và diễn biến cốt truyện: nghệ thuật phóng đại trong so sánh và ẩn dụ, trong nghệ thuật tương phản; sự đan xen bình luận ngoại đề trong diễn biến câu chuyện.
 Gắn được nghệ thuật trên với ý nghĩa nội dung của đoạn văn. Nghệ thuật phóng đại trong ẩn dụ, so sánh và nghệ thuật tương phản đều là phương tiện để biểu hiện một ý nghĩa tư tưởng tiến bộ: sự đối lập gữa Ác và Thiện, Cường quyền và Nạn nhân. Kết hợp với đạo bình luận ngoại đề biểu hiện trực tiếp cảm xúc của người kể chuyện, những biện pháp nghệ thuật trên không những có ý nghĩa phê phán cường quyền, khơi dậy những mối đồng cảm với những người khốn khổ mà còn khẳng định lý tưởng đem lại hạnh phúc cho người khốn khổ.
Phát huy chủ động, đầu óc phê phán qua việc khẳng định tình thương như một giải pháp xã hội được tác giả đề xuất. Cói thể suy nghĩ thêm về con đường thực hiện lý tưởng.
C. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
 - Về phía GV: SGK, SGV, giáo án điện tử
 - Về phía HS: SGK, chuẩn bị bài trước theo dặn dò của GV.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung
Thao tác 1 :
Em hãy nêu những hiểu biết về Huy-gô
Thao tác 2 :
Em hãy nêu những tác phẩm tiêu biểu của Huy-gô
Thao tác 3 : 
Em hãy nêu những hiểu biết của mình về tác phẩm 
“ Những người khốn khổ”
Thao tác 4:
Em hãy cho xuất xứ của đoạn trích?
 Thao tác 5:
Em hãy tóm tắt đoạn trích
 “ Người cầm quyền khôi phục uy quyền”
Hoạt động 2:
Đọc hiểu văn bản
Thao tác 1:
Tìm những chi tiết miêu tả bộ mặt, cặp mắt và cái cười của Gia-ve để chứng minh nhà văn có dụng ý nghệ thuật miêu tả hắn như con thú?
Thao tác 2:
Khi Gia-ve xuất hiện, Phăng-tin đang trong tình trạng nào? 
Thao tác 3:
Trước nỗi đau của một người sắp chết, Gia-ve có những hành động, lời nói như thế nào?
Thao tác 4:
Qua những lời nói và hành động của Gia-ve với Phăng-tin cho thấy hắn là con người như thế nào?
Thao tác 5:
Giăng Van-giăng đang ở trong hoàn cảnh như thế nào? Trong hoàn cảnh đó, em nhận thấy Giăng Van giăng là người như thế ?
Thao tác 6:
Để thể hiện hình tượng Giăng Van-giăng, Huy-gô đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?
Tìm những chi tiết cho thấy sự tương phản giữa Giăng Van-giăng và Gia-ve?
Hành động của Giăng Van-giăng trước và sau khi Phăng-tin chết có sự chuyển biến đột ngột. Em hãy chỉ ra sự chuyển biến ấy?
Tại sao Gia-ve run sợ?
Thao tác 7:
Phăng -tin cầu cứu Giăng Van-giăng khi nào? Điều đó cho thấy Giăng Van-giăng có ý nghĩa với Phăng -tin như thế nào?
- Bà xơ chứng kiến được cảnh tượng gì? Đó có phải là sự thực không, tại sao?
Thao tác 8:
- Đoạn văn từ câu "Ông nói gì với chị.có thể là những sự thực cao cả" là lời của ai ?. Thuật ngữ văn học dùng để chỉ tên loại ngôn ngữ này là gì? ở đây trong câu chuyện kể nó có tác dụng như thế nào?
Hoạt động 3: Tổng kết
Thao tác 1:
Nêu tóm tắt nội dung và kể tên biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích? 
Thao tác 2:
 Đọc ghi nhớ
Tìm hiểu chung:
 1. Tác giả: 
- Vích-to Huy-gô  sinh 26.2.1802
- Tuổi thơ đã sống trong cảnh gia đình có nhiều mâu thuẫn giữa cha và mẹ. 
Là nhà văn lãng mạn có khuynh hướng dân chủ, tự do, đấu tranh không ngừng nghỉ vì sự tiến bộ của con người
- Sách + sự giáo dục của mẹ + ấn tượng mạnh mẽ từ những hành trình vất vả theo cha... đã để lại dấu ấn trong sáng tạo thiên tài của ông.
- Nhà văn Pháp đầu tiên được chôn cất trong hầm mộ điện Păng tê ông – nơi dành riêng cho vua chúa và danh tướng
- V. Huygô - danh nhân nhân văn hoá thế giới.
* Sự nghiệp sáng tác: gắn với một thế kỷ đầy bão táp cách mạng ( thế kỷ XIX)
+ Tiểu thuyết : Nhà thờ Đức bà Pari, Chín mươi ba, Những người khốn khổ
+ Thơ ca : Lá thu, Tia sáng và bóng tối, Trừng phạt
+ Kịch: Héc na ni
 2. Tác phẩm ;
 Cấu trúc: Gồm 5 phần, hơn 2000 trang, hàng trăm nhân vật
- Nội dung: Tái hiện khung cảnh Pari và nước Pháp ba thập kỷ đầu thế kỷ 19, xoay quanh nhan vạt Giăng Van giăng từ khi được ra tù đến lúc qua đời, với một thông điệp : Trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó là thương yêu nhau.
- Tóm tắt tác phẩm : SGK
 3. Đoạn trích :
- Đọc và giải thích từ khó
- Xuật xứ : trích chương IV, quyển 8, phần 1,tập 1
- Tóm tắt nội dung đoạn trích : Người cầm quyền khôi phục uy quyền kể lại tình huống thanh tra Gia-ve một hung thần ác sát đối với giới tội phạm dẫm lính đến bắt Giăng- Van- Giăng khi ông đang chứng kiến cảnh cô thợ khâu Phăng-tin hấp hối.
II. Đọc hiểu văn bản :
 1. Hình tượng nhân vật Gia-ve :
 a) Bộ dạng: 
- Nghề nghiệp: Chánh thanh tra cảnh sát, người cầm quyền khôi phục uy quyền, 
- Bộ mặt gớm ghiếc.
- Điệu nói man rợ và điên cuồng như thú gầm. Chỉ bằng hai tiếng: Mau lên: cộc lốc, ngắn ngủi, mà đã đã có cái gì man rợ, điên cuồng.
- Cặp mắt như cái móc sắt.
- Cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng.
-> Biện pháp so sánh, phóng đại => ẩn dụ: Gia-ve - Con ác thú.
 b) Ngôn ngữ và hành động: 
* Với Giăng Van-giăng:
+ Nói to lên.
+ Ai nói với ta thì phải nói to.
-> Sự hống hách.
+ Nắm lấy cổ áo - túm một túm lấy cổ áo và ca-vát 
-> Thô bạo, hung hăng.
=> Gia-ve đã khôi phục được uy quyền.
* Với Phăng-tin:
+ Tuyên bố thẳng Giăng Van-giăng là tên kẻ cắp, tên cướp, tên tù khổ sai. Điều này đã vùi dập niềm hi vọng nhỏ nhoi của Phăng-tin. -> là kẻ trực tiếp gây ra cái chêt cho Phăn-tin “ Anh đã giết chết người đàn bà này rồi đó”
+ Gọi Phăng-tin là con đĩ, gái điếm đầy khinh miệt. “ Mày bảo là để đi tìm đứa con cho con đĩ kia”, “ Giờ lại đến lượt co này! Đồ khỉ, có câm họng không? Cái xứ cho điểu gì mà bọn tù khổ sai làm ông nọ ông kia, còn lũ gai điếm được chạy chữa như những bà hoàng!”
=> Gia-ve là kẻ nhẫn tâm, lạnh lùng trước nỗi đau của người khác.
2. Hình tượng Giăng Van giăng.
a) Hoàn cảnh, tâm trạng:
- Hoàn cảnh ngặt nghèo: 
không muốn bị bắt > < không muốn sống giả dối
- Tâm trạng mâu thuẫn:
sẵn sàng bị bắt > < cố kéo dài
 b) Giăng Van-giăng - con người của tình thương yêu:
b1) Giăng Van-giăng là hình tượng tương phản với Gia-ve:
Giăng Van-giăng
+ Ngôn ngữ:
- Tôi biết anh muốn gì
- Thì thầm "cầu xin",
 - Hạ giọng "xin ông"
Lời lẽ tế nhị, nhã nhặn, giữ phép xã giao
+ Hành động
- Giăng Van-giăng không cố gỡ bàn tay.
Gia-ve hùng hổ.
- Giăng Van-giăng cậy bàn tay ấy ra như cậy bàn tay trẻ con.
- Lăm lăm thanh giường.
+ Nhìn trừng trừng.
Gia-ve
- Mau lên
- Hét lên:.
Ai nói với ta phải nói to lên 
Thô lỗ, hách dịch
Gia-ve run sợ, lùi ra cửa.
=> Tô đậm nhân tínhcủa GiăngVan-giăng: Sự lo lắng, tình thương đối với Phăng-tin
=> Cái thiện đã giành lại uy quyền, sức mạnh tình thương đã đẩy lùi cái ác.
b2) Hình ảnh Giăng Van-giăng trong giây phút vĩnh biệt Phăng-tin:
- Hành động: ngồi yên lặng.nâng đầu đặt ngay ngắn.thắt lại dây rút áo, vén gọn tóc, vuốt mắt.
-> Động thái trang nghiêm, từ tốn đầy tình thương.
- "Giờ thì tôi thuộc về anh":
+ Tự nguyện chủ động.
+ Sẵn sàng xả thân vì người khác.
=> Con người giàu tình thương yêu dành cho một kiếp người bất hạnh
b3) Hình ảnh Giăng Van-giăng qua miêu tả gián tiếp:
- Lời cầu cứu của Phăng Tin
-> Giăng Van-giăng là hình ảnh của vị cứu tinh.
- Cảnh bà xơ chứng kiến: Khi Giăng Van-giăng thì thầm, Phăng-tin mỉm cười.
-> Giăng Van-giăng với tấm lòng thánh thiện có quyền lực vô biên của một Đấng cứu thế.
b4) Lời bình luận ngoại đề của tác giả:
- Các câu hỏi liên tiếp:
+ Khẳng định niềm tin vào sức mạnh của cái thiện.
+ Như một niềm trân trọng, an ủi của tác giả.
+ Thể hiện tư tưởng, quan điểm của nhà văn trong bất kỳ khó khăn và tuyệt vọng nào con người chân chính bằng ánh sáng tình thương có thể đánh đuổi được cường quyền và nhen nhóm niềm tin vào tương lai.
* Tóm lại. Những thủ pháp nghệ thuật và cách kết cấu sự phát triển của tình tiết trong kể chuyện đều hướng tới việc tô đậm, ca ngợi con người khá
 III. Tổng kết
 a.Nội dung: 
Thông qua hình ảnh Giăng Van-giăng, tác giả thể hiện, quan điểm, tư tưởng, niềm tin vào con đường cải tạo xã hội: Hướng tới người lao khổ bằng sức mạnh tình thương.
 b.Nghệ thuật: 
Đoạn trích tiêu biểu cho bút pháp lãng mạn của Huy-gô
 c. Ghi nhớ.
- SGK/80
E. DẶN DÒ-CỦNG CỐ :
Phân tích, chứng minh được những nét đặc trưng của bút pháp Huy-gô qua hư cấu nhân vật và diễn biến cốt truyện
Hiểu được nội dung tư tưởng của tác phẩm
Chuẩn bị bài « Luyện tập thao tác lập luận bình luận »