Giáo án Ngữ văn 10 - Kì 1 - GV: Nguyễn Thị Hoa

TuÇn 1
Tiết 1-2:	 	
TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
A - Mục tiêu bài học:
	Giúp học sinh:
Nắm được các bộ phận lớn và sự vận động phát triển của văn học.
Nắm được những nét lớn về nội dung và nghệ thuật.
B - Phương tiện thực hiện:
	- SGK, SGV, thiết kế bài học, các tài liệu tham khảo
C - Cách thức tiến hành:
	- Kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi
D - Tiến trình dạy học:
 Giới thiệu bài mới [GV]
Hoạt động của GV và HS
 Néi dung cần đạt
? Em hiểu thế nào là tổng quan văn học Việt Nam.
? VHVN gồm mấy bộ phận lớn.
? Văn học dân gian theo em có nghĩa thế nào, có đặc điểm gì.
HS thống kê các thể loại VHDG.
? Đặc trưng của VHDG là gì.
-HS đọc SGK.
? SGK trình bày ntn về văn học viết .
? Chúng ta sử dụng thứ chữ nào sáng tác văn học.
? Về thể loại có đặc điểm nào .
? Đặc điểm thể loại của văn học viết từ đầu thế kỉ XX 
= > nay.
- Tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc viÕt ViÖt Nam?
?V¨n häc trung ®¹i chñ yÕu viÕt b»ng v¨n tù g×
?Néi dung chñ yÕu cña v¨n häc giai ®o¹n nµy
? KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu?
- VÒ lÞch sö x· héi n­íc ta giai ®o¹n nµy cã nh÷ng nÐt g× ®¸ng l­u ý, ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña v¨n häc?
- Em h·y nªu nh÷ng t¸c gi¶ tiªu biÓu cña v¨n häc giai ®o¹n nµy?
- Mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi thÕ giíi tù nhiªn ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo?
(GV g¬Þ ý cho HS c¨n cø vµo SGK ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi thiªn nhiªn thÓ hiÖn trong v¨n häc)
- Mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi quèc gia, d©n téc ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo?
-V¨n häc ViÖt Nam ®· ph¶n ¸nh mèi quan hÖ x· héi nh­ thÕ nµo?
-V¨n häc ®· ph¶n ¸nh ý thøc b¶n 
th©n nh­ thÕ nµo? 
4. Củng cố: 
Phần “Ghi nhớ” SGK
5. Dặn dò: Giờ sau học T.V về nhà chuẩn bị theo câu hỏi SGK.
Cách nhìn nhận, đánh giá một cách tổng quát những nét lớn của VHVN.
I. Các bộ phận hợp thành của VHVN:
 - VHVN gồm 2 bộ phận lớn:
 + Văn học dân gian (VHDG) 
 + Văn học viết (VHV)
1. Văn học dân gian:
 - K/N: VHDG là những sáng tác tập thể và truyền miệng của nhân dân lao động. Những tri thức có thể tham gia sáng tác. Song những sáng tác đó phải tuân thủ những đặc trưng của VHDG và trở thành tiếng nói tình cảm chung của nhân dân.
- Thể loại: có 12 thể loại
 - Đặc trưng của VHDG là tính truyền miệng, tính tập thể, và sự gắn bó các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.
2. Văn học viết:
 - K/N: Là sáng tác của tri thức được ghi lại bằng chữ viết, là sáng tạo của cá nhân. Tác phẩm VHV mang dấu ấn của tác giả.
 - Hình thức văn tự của văn học viết được ghi lại chủ yếu bằng ba thứ chữ: Hán, Nôm, Quốc ngữ (một số ít và chữ Pháp).
 - Thể loại:
 + Từ thế kỉ X -XIX có ba nhóm thể loại chủ yếu: 
Văn xuôi ( truyện, kí tiểu thuyết chương hồi).
Thơ ( thơ cổ phong đường luật, từ khúc).
Văn biền ngữ ( phú, cáo, văn tế).
Chữ Nôm có thơ Nôm đường luật, từ khúc, ngâm khúc, hát nói
 + Từ đầu thế kỉ XX đến nay: Loại hình thể loại văn học có ranh giới tương đối rõ ràng hơn, loại hình tự sự, trữ tình, kịch.
II. Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam:
 Nh×n tæng qu¸t, v¨n häc ViÖt Nam ®· tr¶i qua ba thêi k× lín:
- V¨n häc tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX (v¨n häc trung ®¹i)
- V¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945
- V¨n häc tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 ®Õn hÕt thÕ kØ XX
( Hai thêi k× sau gäi lµ v¨n häc hiÖn ®¹i )
1. V¨n häc trung ®¹i (v¨n häc tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX)
- V¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam ®­îc viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m
_ Néi dung chñ yÕu lµ c¶m høng yªu n­íc vµ c¶m høng nh©n ®¹o vµ hiÖn thùc
- T¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu:
Nam quèc s¬n hµ (LÝ Th­êng KiÖt); HÞch t­íng sÜ (Trµn Quèc TuÊn); C¸o b×nh Ng« (NguyÔn Tr·i); TruyÒn k× m¹n lôc (NguyÔn D÷); TruyÖn KiÒu (NguyÔn Du)...
2. V¨n häc hiÖn ®¹i (v¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn hÕt thÕ kØ XX)
- V¨n häc cã sù giao l­u réng h¬n. Nh÷ng luång t­ t­ëng tiÕn bé ®­îc truyÒn b¸ tõ ch©u ¢u ®· lµm thay ®æi nhËn thøc, c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ vµ c¶ c¸ch nãi cña con ng­êi ViÖt.
- Sù ®æi míi khiÕn cho v¨n häc hiÖn ®¹i cã mét sè ®iÓm kh¸c biÖt so víi v¨n häc trung ®¹i:
+ VÒ t¸c gi¶: ®· xuÊt hiÖn ®éi ngò nhµ v¨n, nhµ th¬ chuyªn nghiÖp.
+ VÒ ®êi sèng v¨n häc: nhê cã b¸o chÝ vµ kÜ thuËt in Ên hiÖn ®¹i mµ t¸c phÈm v¨n häc ®i vµo ®êi sèng nhanh h¬n; s«i ®éng h¬n, n¨ng ®éng h¬n...
+ VÒ thÓ lo¹i: th¬ míi, tiÓu thuyÕt, kÞch nãi...dÇn thay thÐ hÖ thèng thÓ lo¹i cò
+ VÒ thi ph¸p: hÖ thèng thi ph¸p míi dÇn thay thÕ hÖ thèng thi ph¸p cò, ®Ò cao c¸ tÝnh s¸ng t¹o, ®Ò cao "c¸i t«i" c¸ nh©n
- C¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®· më ra mét thêi k× míi cho v¨n häc n­íc nhµ. Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ MÜ, v¨n häc lu«n theo s¸t cuéc sèng vµ ph¶n ¸nh hiÖn thùc cuéc sèng cña ®Êt n­íc. §ã lµ nh÷ng trang sö vÎ vang vµ hµo hïng cña d©n téc: sù nghiÖp ®Êu tranh c¸ch m¹ng vµ x©y dùng cuéc sèng míi
- §Êt n­íc thèng nhÊt, ®Æc biÖt c«ng cuéc ®æi míi tõ n¨m 1986 v¨n häc hiÖn ®¹i b­íc vµo mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. V¨n häc ph¶n ¸nh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi , sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Con ng­êi ®­îc ph¶n ¸nh toµn diÖn h¬n
- Nam Cao, Xu©n DiÖu, ChÕ Lan Viªn, Tè H÷u, NguyÔn Tu©n, Hå ChÝ Minh, NguyÔn Khoa §iÒm, Ph¹m TiÕn DuËt...
III. Con ng­êi ViÖt Nam qua v¨n häc
V¨n häc lµ nh©n häc. §èi t­îng trung t©m cña v¨n häc lµ con ng­êi. Nh­ng kh«ng hÒ cã con ng­êi trõu t­îng mµ chØ cã con ng­êi tån t¹i trong bèn mèi quan hÖ c¬ b¶n. Mèi quan hÖ nµy chi phèi c¸c néi dung chÝnh cña v¨n häc, cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x©y dùng h×nh t­îng v¨n häc
1. Con ng­¬× ViÖt Nam trong thÕ giíi tù nhiªn
- V¨n häc d©n gian víi t­ duy huyÒn tho¹i ®· kÓ l¹i qu¸ tr×nh nhËn thøc, c¶i t¹o, chinh phôc cña cha «ng ta víi thiªn nhiªn hoang d· ®Ó x©y dùng cuéc sèng t­¬i ®Ñp:
S¬n Tinh - Thuû Tinh kÓ vÒ cuéc chiÕn chèng lò lôt
-Víi con ng­êi thiªn nhiªn lu«n lµ ng­êi b¹n th©n thiÕt. Tõ t×nh yªu thiªn nhiªn h×nh thµnh c¸c h×nh t­îng nghÖ thuËt.
VD:+ H×nh ¶nh Èn dô mËn, ®µo trong ca dao ( B©y giê mËn míi hái ®µo - V­ên hång ®· cã ai vµo hay ch­a) ®Ó chØ ®«i thanh niªn nam n÷ trÎ trung...
+ C¸c h×nh t­îng tïng, cóc, tróc, mai th­êng t­îng tr­ng cho nh©n c¸ch cao th­îng; c¸c ®Ò tµi ng­, tiÒu, canh, môc th­êng thÓ hiÖn lÝ t­ëng thanh cao Èn dËt, kh«ng mµng danh lîi cña nhµ nho.
2. Con ng­êi ViÖt Nam trong quan hÖ quèc gia, d©n téc
-Tõ xa x­a con ng­êi ViÖt Nam ®· cã ý thøc x©y dùng quèc gia, d©n téc cña m×nh. S¸ng ch¾n b·o gi«ng, chiÒu ng¨n n¾ng löa. V× vËy v¨n häc ViÖt Nam cã c¶m høng yªu n­íc xuyªn suèt lÞch sö v¨n häc: Nam quèc s¬n hµ; HÞch t­íng sü; B×nh Ng« ®¹i c¸o; Tuyªn ng«n ®éc lËp... NhiÒu t¸c phÈm cña v¨n häc yªu n­íc lµ nh÷ng kiÖt t¸c v¨n ch­¬ng.
3. Con ng­êi ViÖt Nam trong quan hÖ x· héi
-X©y dùng mét x· héi tèt ®Ñp lµ ­íc muèn ngµn ®êi cña d©n téc ViÖt Nam. RÊt nhiÒu t¸c phÈm thÓ hiÖn ­íc m¬ vÒ mét x· héi c«ng b»ng, tèt ®Ñp. V× thÕ v¨n häc ®· lªn tiÕng tè c¸o c¸c thÕ lùc chuyªn quyÒn b¹o ng­îc, thÓ hiÖn sù c¶m th«ng chia sÎ víi nh÷ng con ng­êi ®au khæ:
VD: TÊm C¸m, Tr¹ng Quúnh, ChÝ PhÌo...
-C¶m høng x· héi s©u ®Ëm lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho sù h×nh thµnh chñ nghÜa hiÖn thùc vµ chñ nghÜa nh©n ®¹o trong v¨n häc d©n téc
4. Con ng­êi ViÖt Nam vµ ý thøc vÒ b¶n th©n
-ý thøc c¸ nh©n th­êng thÓ hiÖn ë hai ph­¬ng diÖn: th©n vµ t©m lu«n song song tån t¹i nh­ng kh«ng ®ång nhÊt.
-V¨n häc ViÖt Nam ®· ghi l¹i qu¸ tr×nh ®Êu tranh, lùa chän ®Ó kh¼ng ®Þnh mét ®¹o lý lµm ng­êi trong sù kÕt hµi hoµ gi÷a hai ph­¬ng diÖn. Nh­ng v× hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh mµ v¨n häc cã thÓ ®Ò cao mét trong hai mÆt trªn. Cã lóc ph¶i biÕt hy sinh c¸i t«i c¸ nh©n v× céng ®ång. Nh­ng còng cã lóc c¸i t«i c¸ nh©n ®­îc ®Ò cao.
Ghi nhí:
-V¨n häc ViÖt Nam cã hai bé phËn lín: v¨n häc d©n gian vµ v¨n häc viÕt. V¨n häc viÕt ViÖt Nam gåm v¨n häc trung ®¹i vµ v¨n häc hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn qua ba thêi kú, thÓ hiÖn ch©n thùc, s©u s¾c ®êi sèng t­ t­ëng, t×nh c¶m cña con ng­êi ViÖt Nam.
-Häc v¨n häc d©n téc lµ ®Ó tù båi d­ìng nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, t×nh c¶m, quan niÖm thÈm mÜ vµ trau dåi tiÕng mÑ ®Î.
Tiết 3: 	 
HoẠt ĐỘng Giao TiẾp BẰng ng«n NgỮ
A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh
 	- Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp( HĐGT) bằng ngôn ngữ, về các nhân tố giao tiếp (NTGT) (như nhân vật, nội dung, mục đích, phương tiện, cách thức giao tiếp) về hai quá trình trong HĐGT.
 	- Biết xác định các NTGT trong một HĐGT, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tiếp.
 	- Có thái độ và hành vi phù hợp trong HĐGT bằng ngôn ngữ.
B. Tiến trình dạy học:
 1. Ổn định
 2. Kiểm tra bài cũ.
 3. Giới thiệu bài mớ
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
HS đọc văn bản “Hội nghị Diên Hồng”.
? Nhân vật giao tiếp nào tham gia vào các hoạt động giao tiếp trên.
? Cương vị của các nhân vật và quan hệ của họ như thế nào.
? Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau như thế nào.
? Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn cảnh nào (ở đâu? Vào lúc nào? Khi đó ở nước ta có sự kiện xã hội - lịch sử gi?)
? HĐGT trên hướng vào nội dung gì.
? Mục đích của hoạt động giao tiếp ở đây là gì.
? Mục đích đó có đạt được hay không.
? Các nhân vật giao tiếp trong văn bản là ai.
? Hoàn cảnh của HĐGT ở văn bản này.
? Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực nào.
? Về mục đích giao tiếp của văn bản này.
? Phương tiện giao tiếp và cách thức giao tiếp ở đây là gì.
4. Củng cố:
 ? HS đọc phần ghi nhớ:
GV Kết luận:
5. Dặn dò:
 - Học bài 
 - Chuẩn bị bài mới “ Khái quát văn học dân gian Việt Nam” theo hướng dẫn SGK.
I. Thế nào là hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ:
1. Văn bản thứ nhất:
- Vua Trần và các bô lão trong hội nghị là nhân vật tham gia giao tiếp.
- Vua cai quản đất nước, đứng đầu trăm họ.
- Các bô lão đại diện cho các tầng lớp nhân dân.
- Khi người nói (viết ) tạo ra văn bản nhằm biểu đạt nội dung tư tưởng tình cảm của mình thì người nghe (đọc ) tiến hành các hoạt động nghe (đọc ) để giải mã rồi lĩnh hội nội dung đó. Người nói và người nghe có thể đổi vai cho nhau.
- Vua nói => các bô lão nghe => các bô lão nói (trả lời) => vua nghe.
=> HĐGT có hai quá trình: tạo lập văn bản và lĩnh hội văn bản.
- HĐGT diễn ra ở điện Diêm Hồng. Lúc này, quân Nguyên Mông kéo 50 vạn quân ồ ạt sang xâm lược nước ta.
- Thảo luận về đát nứơc đang bị giặc ngoại xâm đe doạ và bàn bạc sách lược đối phó. Nhà Vua đưa ra ý kiến của mình và hỏi ý kiến các bô lão.
- Bàn bạc và thống nhất sách lược đối phó với quân giặc. 
=> Cuộc giao tiếp đã đi đến thống nhất hành động, nghĩa là đã đạt được mục đích. 
2. Văn bản “ Tổng quan văn học Việt Nam”:
 - Người viết sách (tác giả) giáo viên, học sinh lớp 10 (người đọc). Người viết có trình độ hiểu biết cao hơn, có vốn sống và nghề của họ là nghiên cứu, giảng dậy. Người đọc (HS), trẻ tuổi hơn, vốn sống và trình độ hiểu biết thấp hơn.
- HĐGT thông qua văn bản đó được tiến hành trong hoàn cảnh của nền giáo dục quốc dân, trong nhà trường.
- NDGT thuộc lĩnh vực văn học, về đề tài “ Tổng quan” gồm những vấn đề cơ bản:
+ Các bộ phận hợp thành của nền VHVN
+ Quá trình phát triển của VH viết Việt Nam.
+ Con người VN qua văn học. 
- Có hai khía cạnh:
+ Người viết: trình  ...  d¹y häc:
1- æn ®Þnh tæ chøc:
2- KiÓm tra bµi cò: ®äc tuéc lßng bµi th¬ T¹i lÇu Hoµng H¹c tiÔn M¹nh H¹o Nhiªn ®i Qu¶ng L¨ng cña LÝ B¹ch vµ cho biÕt t©m tr¹ng cña nhµ th¬ ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo.
3- Giíi thiÖu bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
2 häc sinh lªn b¶ng, c¶ líp lµm vµo vë.
Gi¸o viªn chèt ý ®óng.
Lµm t­¬ng tù phÇn (1).
Yªu cÇu häc sinh t×m thªm vÝ dô vµ ph©n tÝch.
4- Cñng cè:
 - Gi¸o viªn cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ Èn dô vµ ho¸n dô.
- Ch÷a bµi cho häc sinh.
5- DÆn dß:
- Lµm bµi tËp SGK.
- T×m thªm vÝ dô thùc hµnh.
- ChuÈn bÞ “Tr¶ bµi viÕt sè 3”.
I- Èn dô
1. T×m hiÓu ý nghÜa c¸c c©u ca dao
a. ThuyÒn lµ Èn dô chØ ng­êi trai. Trong x· héi cò, nam nhi ®a thª, nhiÒu thiÕp => ThuyÒn ®Ëu hªt bÕn nµy sang bÕn kh¸c (di chuyÓn).
- BÕn lµ lµ ¶n dô chØ tÊm lßng son s¾t, chung thuû cña ng­êi con g¸i (cè ®Þnh).
b. ThuyÒn vµ con ®ß lµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn chuyªn chë => th­êng xuyªn di chuyÓn, kh«ng cè ®Þnh; bÕn, bÕn cò vµ c©y ®a cè ®Þnh mét chç.
+ ThuyÒn vµ bÕn: cã mèi quan hÖ thuû chung son s¾t bÕn dµnh cho thuyÒn.
+ Con ®ß vµ bÕn cò, c©y ®a cã mèi quan hÖ s©u s¾c vÒ t×nh c¶m. song v× ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh, hä ph¶i xa nhau.
2. T×m vµ ph©n tÝch phÐp Èn dô
a. Löa lùu lµ hoa lùu ®­îc NguyÔn Du thÊy chãi ®á nh­ löa.
b. “Lµm thµnh ng­êi”: con ng­êi míi sèng trong ®éc lËp tù do, biÕt lµm chñ cuéc sèng, thiªn nhiªn vµ x· héi.
c. “Hãt”: ca ngîi mïa xu©n ®Êt n­íc, ca ngîi cuéc ®êi míi víi søc sèng ®ang trµo d©ng, trçi dËy.
- “Tõng giät long lanh”: ca ngîi vÎ ®Ñp cña s¸ng xu©n, vÎ ®Ñp cña cuéc sèng t­¬i trong.
d. Th¸c: gian khæ con ng­êi ph¶i ®èi mÆt,
- ThuyÒn: v­ît qua gian khæ, thö th¸ch.
e. Phï du: kiÕp sèng v« ®Þnh cña con ng­êi,
- Phï sa: cuéc ®êi míi, mÇu mì, tèt t­¬i, cã triÓn väng h¬n.
II- Ho¸n dô
1. §äc vµ tr¶ lêi
- “§Çu xanh”, “m¸ hång” chØ nµng KiÒu trÎ trung vµ tuyÖt s¾c (liªn t­ëng tiÕp cËn).
- “¸o n©u”, “¸o xanh”: chØ giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n trong x· héi ta (®Æc ®iÓm g¾n liÒn víi ®êi sèng lao ®éng).
2. Ph©n biÖt
- Th«n §oµi, th«n §«ng => Ho¸n dô chØ hai ng­êi ë hai lµng §oµi vµ §«ng.
“Cau th«n §oµi nhí trÇu kh«ng ” lµ Èn dô cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn c¸ch nãi lÊp long trong t×nh yªu => Em nhí ai!
TiÕt: . . . . . . . 	 	 
TRẢ BÀI LÀM VĂN SỐ 3
A- Mục tiêu bài học: Giúp HS
	- Hệ thống hoá kiến thức đã học và kĩ năng biểu lộ ý nghĩ và cảm xúc, về lập dàn ý, về diễn đạt,.
	- Tự đánh giá những ưu - nhược điểm trong bài làm của mình, đồng thời có được những định hướng cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài viết sau.
B- Tiến trình dạy học: 
1- Ổn định tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ: ?Phân tích câu tục ngữ “lửa thử vàng, gian nan thử sức”.
3- Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
HS nhắc lại đề.
=> Xác định yêu cầu của đề bài.
HS đọc một số bài khá, giỏi.
Giáo viên nhận xét.
4- Củng cố
GV - HS sửa lỗi bài làm.
HS viết lại một số đoạn trong bài.
5- Dặn dò
- Về nhà sửa lại bài.
- Chuẩn bị "Cảm xúc mùa thu" theo SGK
I- Phân tích đề:
Đề bài: - Anh (chÞ) h·y kÓ l¹i mét c©u chuyÖn øng xö trong cuéc sèng mµ b¶n th©n c¶m phôc. 
* Yªu cÇu:
+ KÓ chuyÖn cã thËt hoÆc h­ cÊu hîp lÝ trªn nguyªn mÉu cã thËt;
+ T×m hiÓu h¬n n÷a vÒ cuéc sèng xung quanh:
. §êi sèng;
. Nhµ tr­êng;
. Quan hÖ thÇy c«, b¹n bÌ,
+ Nªu bµi häc cña b¶n th©n qua c©u chuyÖn.
II- Nhận xét chung:
1. Ưu điểm: 
- Bài làm HS tiếp cận tương đối sát yêu cầu đề bài.
- Hình thức trình bày - một số bài - khoa học, rõ ràng, mạch lạc.
- Nhiều câu chuyện ấn tượng.
2. Nhược điểm:
- Chữ viết một số bài chưa rõ ràng,
- Bố cục câu chuyện chưa thật hợp lí.
- Thiếu cảm xúc, khiên cưỡng, vô lí (không lôgích)
- Phụ thuộc tài liệu, số bài sang tạo chủ quan còn ít.
III- Sửa lỗi:
1. Hình thức
- Bố cục ngắn gọn và rõ ràng. Xác định rõ ý tưởng trình bày ở từng phần.
- Không gạch đầu dòng khi trình bày,
- Mỗi ý trình bày một đoạn.
- Chú ý lỗi chính tả: ứng xử (sử!?); câu chuyện (truyện!?)
2. Nội dung:
- Hợp lí, xúc động,diễn biến phù hợp với nhận thức tâm lí chung,
- Thông qua câu chuyện phản ánh được cách nhìn nhận của bản than về cuộc sống và xã hội.
- Không xuyên tạc nguyên mẫu.
- Không chép lại y nguyên câu chuyện của người khác.
- Trình bày bằng lời văn của bản thân. 
Tiết: . . . . . . . 	 
CẢM XÚC MÙA THU
- Đỗ Phủ -
 A- Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh: 
- Hiểu được bức tranh mùa thu hiu hắt cũng là tâm trạng buồn lo của con người cho đất nước, nỗi niềm nhớ quê hương và ngậm ngùi xót xa cho thân phận Đỗ Phủ.
- Hiểu thêm đặc điểm thơ Đường.
B- Tiến trình dạy học:
1- Ổn định tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:
3- Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
HS đọc
? Em hãy nêu vài nét về tác giả?
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống Nho học và thơ ca lâu đời. Thi tiến sĩ nhiều lần nhưng bị đánh hang. Năm 752 ông dâng vua tập sách; Tam đại lễ phú;755 được bổ chức; quản lí kho vũ khí. Sau sự kiện An Lộc Sơn, gia đình ông chạy loạn lâm vào nạn đói rét (ông chết vì đói rét trên chiếc thuyền độc mộc ở Lỗi Dương khi 58 tuổi)
Nguyễn Du đã tôn vinh Đỗ Phủ là; “thiên cổ văn chương thiên cổ sư” ( Bậc thầy muôn đời của văn chương muôn đời)
Hãy nêu vài nét về hoàn cảnh sáng tác bài thơ?
Học sinh nêu.
? Cảnh mùa thu trong bài thơ được hiện lên qua những hình ảnh nào?
? Em có nhận xét gì về hai câu thơ trên?
Giáo viên: cảnh vật tàn tạ hay chính lòng người buồn, điêu linh. Cảm giác bất ổn, đổ vỡ.
? Điểm nhìn của nhà thơ thay đổi như thế nào ở hai câu thơ sau.
Giáo viên: tác giả vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh thu buồn, nhưng rất hoành tráng, dữ dội, kì vĩ.
? Học sinh nhận xét hai câu thơ.
Tùng cúc Cô chu lưỡng nhất
khai hệ
tha nhật lệ cốviêm tâm
? Nhận xét về hình ảnh con thuyền.
? Qua âm thanh tác giả miêu tả cảnh gì?
4- Củng cố
- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật văn bài thơ.
5- Dặn dò:
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Chuẩn bị “Đọc thêm: Lầu Hoàng Hạc; Nỗi oán của người phòng khuê; Khe chim kêu” theo hướng dẫn SGK.
I- Tìm hiểu chung
1- Tác giả 
- Đỗ Phủ (712-770), tự là Tử Mĩ, quê ở huyện Củng, tỉnh Hà Nam. Ông xuất thân trong một gia đình truyền thống Nho học và làm thơ.
- Cuộc đời nghèo khổ, chết trong bệnh tật.
- Ông là nhà thơ hiện thực vĩ đại của Trung Quốc.
- Thơ ông hiện còn khoảng hơn 1500 bài, được gọi là “Thi sử” -Sử viết bằng thơ. 
- Người đời xưng tụng ông là “Thi thánh”.
2. Văn bản
- Đọc và giải nghĩa từ khó. 
- Hoàn cảnh ra đời; Năm 776 Đỗ Phủ đến Quỳ Châu ông đã sáng tác chùm thơ Thu Hứng nổi tiếng gửi gắm nỗi niềm,thương nhớ quê hương.
3. Bố cục 
- Hai phần: - Cảnh thu (4 câu đầu); Tâm trạng của nhà thơ (4 câu sau)
II- Đọc hiểu văn bản
1. Bốn câu đầu - cảnh thu
Ngọc lộ điêu thương phong thụ lâm
Vu Sơn, Vu Giáp khí tiêu sâm
+ Ngọc lộ: sương như hạt ngọc, sương trắng- hình ảnh đẹp
+ Điêu thương: tiêu điều, buồn thương
+Rừng phong, sương thu.
=> Ở đây bị sương móc (sương muối có hại) làm cho tiêu điều cả rừng cây phong. Khung cảnh tàn tạ xơ xác, tiêu điều. Mùa thu hiện lên với hình ảnh lạ. Cảnh thu gắn với địa danh cụ thể (Vu Sơn, Vu Giáp, đất Quỳ Châu) đều hiu hắt trong hơi thu. 
=> Hai câu thơ đầu với vài nét chấm phá tác giả đã dựng lên bức tranh về mùa thu vừa quen, vừa lạ, vừa tiêu điều,tàn tạ, hiu hắt, buồn nhưng lại vừa mang dáng dấp hiểm trở hùng vĩ.
- Hướng nhìn của nhà thơ di chuyển từ rừng núi xuống lòng sông và bao quát theo chiều rộng
- Cảnh vật hoang sơ, tiêu điều, bi thương, cho thấy nỗi u hoài của tác giả:
Giang gian ba lãng kiêm thiên dõng
Tái thượng phong vân tiếp địa âm
+ Lòng sông; sóng vọt lên tận lưng trời
+ Cửa ải; mây sa sầm xuống mặt đất
Với hai câu thơ này, tác giả sử dụng phép đối (đối âm, cách ngắt nhịp, đối ý) - Qua đó không gian được mở ra cả về;
+ Chiều cao;sóng vọt lên lưng trời, mây sa sầm giáp mặt đất
+ Chiều sâu;sông thẳm
+ Chiều xa;cửa ải
+ Bức tranh thu, cảnh thu bổ sung cho nhau tạo nên cảnh thu trầm uất và bi tráng
2. Bốn câu sau
Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ
Cô chu nhất hệ cố viên tâm
- Nghệ thuật đối
- Khóm cúc nở hoa hai lần, đã hai lần mùa thu trôi qua, hai lần nhìn hoa cúc nở, hai lần đều rơi nước mắt. Lệ của hoa, lệ của người, cả hai đều chung nước mắt.
+ Con thuyền: con thuyền thực, từng đưa Đỗ Phủ đi lánh nạn. Con thuyền tượng trưng: thân phận đơn chiếc, dạt trôi, phiêu bạt của cuộc đời Đỗ Phủ, song con thuyền ấy luôn gắn bó với quê hương.
=> Lòng yêu nước thầm kín của tác giả.
Hàn y xứ xứ thôi đao xích
Bạch đế thành cao cấp mộ châm
- Tiếng dao kéo, tiếng chày đập vải dồn dập;
- Cảnh làm nao lòng người, diễn tả nỗi đau thương cực điểm. Âm thanh sinh hoạt, nhưng não lòng bởi nỗi nhớ người thân nơi biên ải.
=> Hai câu thể hiện khát vọng trở về quê hương của tác giả- tình cảm chủ đạo xuyên suốt bài thơ.
III- Tổng kết
1. Nội dung
- Bài thơ là nỗi lòng riêng tư của Đỗ Phủ nhưng cũng chan chứa tâm sự yêu nước, thương đời.
2. Nghệ thuật
- Nghệ thuật thơ Đường ở đây đã đạt trình độ mẫu mực.
Tiết: . . . . . . . 	
Đọc thêm
- LẦU HOÀNG HẠC
- NỖI OÁN CỦA NGƯỜI PHÒNG KHUÊ
- KHE CHIM KÊU
Của Thôi Hiệu, Vương Xương Linh, Vương Duy
A- Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh: 
 	- Biết thêm một số tác giả và tác phẩm thơ Đường.
- Củng cố kiến thức đã học về thơ Đường.
B- Tiến trình dạy học:
1- Ổn định tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:?Đọc thuộc lòng Cảm xúc mùa thu-phân tích tâm trạng nhà thơ.
3- Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Yêu cầu cần đạt
Học sinh đọc SGK.
? Cảnh hiện lên như thế nào. 
? Có sự đối lập gì.
Học sinh đọc SGK.
? Em hiểu cấu tứ bài thơ như thế nào.
Học sinh đọc SGK.
? Bài thơ miêu tả cảnh và tâm trạng gì.
4- Củng cố:
 - Học sinh đọc thuộc lòng các bài thơ.
5- Dặn dò:
 - Chuẩn bị ôn thi học kì 1. 
I- Lầu Hoàng Hạc
1. Tác giả Thôi Hiệu
2. Đọc hiểu:
a. Bốn câu thơ đầu:
- Giới thiệu về không gian, tên lầu Hoàng Hạc và định vị thời gian.
- Đối lập giữa cảnh tiên và cõi tục.
=> Phí Văn Vi hay Tử An tu thành tiên cưỡi hạc bay về trời.
- Đối lập giữa hữu hạn và vô hạn: cuộc đời - vũ trụ. 
- Trơ trọi lầu giữa trời đất, mây trắng bồng bềnh.
=> Thân phận con người xa xứ.
- Liên hệ với 4 câu thơ sau: xưa - nay.
b. Bốn câu thơ cuối:
- Vẻ đẹp hiện tại của dòng sông, bãi cỏ, hàng cây.
- Cuộc đời hữu hạn -vũ trụ vô biên; con người nổi nênh, tha hương => Lòng người buồn khi hoàng hôn buông xuống.
II- Nỗi oán của người phòng khuê
1. Tác giả Vương Xương Linh
2. Đọc -hiểu
- Cảnh sống không biết buồn của người thiếu phụ: trang điểm lộng lẫy ngắm cảnh xuân.
- Bỗng nhiên hốt hoảng nhận ra phút chia li từ năm nào => Mình sống trong cô đơn -chồng đi chinh chiến không biết số phận như thế nào.
=> Hối hận vì khuyên chồng đi kiếm tước hầu.
=> Lên án chiến tranh phi nghĩa.
II- Khe chim kêu
1. Tác giả Vương Duy
2. Đọc - hiểu
- Hoa quế nhỏ li ti rụng => Cảm nhận tinh tế.
- Tác giả sống trong cảnh thanh nhàn, tâm hồn và thể xác. Đêm xuân thanh tĩnh, cảm nhận vạn vật xung quanh.
- Tâm hồn nhà thơ chan hoà với thiên nhiên; lắng nghe từng âm thanh nhỏ nhất.
=> Trăng sáng giữa đêm xuân, bong tiếng chim kêu. Bức tranh sinh động.