Giáo án môn Ngữ văn lớp 10 (cơ bản) - Cáo bệnh bảo mọi người

Đọc thêm:
Vận nước
Cáo bệnh bảo mọi người
Hứng trở về.
Hình ảnh đó gợi gì về vận nước?
Đường lối nào?
Có tả mùa xuân không? Nói gì?
Có thể đảo trật tự câu 2 và 1 không?
Tâm trạng?
Tưởng mọi thứ cứ trôi theo quy luật và con người phải chấp nhận quy luật đó, nhưng không phải.
Tâm trạng, nỗi niềm gì?
Dẫn đến:
I. Vận nước
1. Tiểu dẫn (SGK)
2. Bài thơ
2.1.Vận mệnh đất nước
Mượn hình ảnh thiên nhiên để nói về vận nước: như dây mây leo quấn quýt
-> bền chặt
->dài lâu, thịnh vượng }Niềm vui
 Niềm tự hào
Niềm tin phơi phới của vị thiền sư vào tương lai đất nước}Mootj thời kì thịn trị, thái bìn đã mở ra cho đất nước.
Muốn đất nước thái bình muôn thủa, cần phải có:
2.2. Đường lối cai trị (đúng đắn)
- Vô vi -> Đạo lão
 ->Nho giáo: Đường lối đức trị: dùng đạo đức để cai trị nhân dân (lòng yêu nước thương dân, tinh thần trách nhiệm với dân với nước)
(An Dương Vương: Thần Kim Quy khuyên ADV tu đức: “Vận nước.kéo dài”
Trương Hán Siêu: “ Bởi đâu đất hiểm, cốt mìn đức cao”; “ Muôn thủa nềnsạch làu”
Trần Quang Khải: “ Thái bình nên gắng sức, non nước ấy ngàn thu” } Chiều sâu ý thơ co thấy một con người -> Có ý thức trách nhiệm đối với đất nước
 -> Khát vọng một nền thái bình muôn thủa cho đất nước
Tiểu kết:
=>Lạc quan, tự hào tin tưởng vào tương lai đất nước
=>Ý thức trách nhiệm đối với đất nước
=>Khát vọng hoà bình cho đất nước
 ->Lòng yêu nước
II. Cáo bệnh bảo mọi người
1.Tiểu dẫn (SGK)
2. Bài thơ
2.1. Câu 1, 2: Quy luật luân hồi của thiên nhiên, tạo vật
Đến – đi
Còn- mất
Nở- rụng } Vòng quay luân hồi của thiên nhiên tạo vật được diễn tả qua hìn ảnh nghệ thuật
-Không thể vì làm cho ý nghĩa khác
Hoa tàn-> hoa nở: nhiều vòng, nhiều kiếp
Hoa nở-> hoa tàn: một vòng, một kiếp khép kín
(Thiên nhiên như bánh xe luân hồi, vòng sau tiếp vòng trước)
2.2. Câu 3, 4: Quy luật luân hồi của cuộc đời con người
Cuộc sống: trôi mãi không ngừng >< Con người: trải sinh, lão bệnh tử
Vô hạn >< Hữu hạn
Tuần hoàn>< Không trở lại (Nói làm chitiếc cả đất trời)
->Luyến tiếc
->Thoáng buồn} Chưa làm được gì có ý nghĩa mà tuổi già đã đến (“Lão lai tái tận, lực bất tòng tâm”)
2.2. Câu 5,6
Bảo xuân tàn hoa rụng-> Xuân tàn hoa có rụng đâu} Hình ảnh nhành mai đi ngược quy luật tạo hoá} Đêm qua nhành mai vẫn nở trước sân>< dù xuân hết
=>Nên: Đừng bảo xuân tàn hoa rụng-> hoa vẫn nở
 Đừng bảo tuổi già không làm được gì, vẫn có thể cống hiến} Mượn hình ảnh nhành mai, biểu tượng niềm tin bất diệt vào cuộc sống, con người.
Câu htơ còn chứng tỏ tinh thần nhập cuộc, nhập thế tích cực của vị thiền sư (muốn làm việc gì đó có ý ngiã cho đời-> vẻ đẹp của những vị thiền sư thời Lý, đi tu tưởng lánh đời, vẫn gần gũi với đời, vẫn tìm cách nhập đời nhập thế.
->Lòng yêu nước
*Tình yêu thiên nhiên, cuộc sống, niềm tin mãnh liệt vào con người, cuộc sống, khát khao sống có ý nghĩa -> Vẻ đẹp của bài thơ.
III. Hứng trở về
1.Tiểu dẫn (SGK)
2. Bài thơ
-Nhớ quê: Là nhớ những gì bình dị, thân thuộc, dân giã: tằm, cua béo( những người xa quê thường mang trong mình nỗi nhớ như vậy: “Anh đi anh nhớ”)} Phải gắn bó với cuộc sống thôn dã lắm mới có nỗi nhớ vậy.
-Tự hào về quê : Với những thứ bình dị đó
 Với việc ngèo mà vẫn tốt
(Hai nghĩa: ->Con người tốt: nghèo mà giàu tình yêu thương
 ->Với tác giả: tốt hơn ở bên này
- Khát khao trở về quê hương
Cuộc sống vui thú, không làm quên>< càng làm nhớ
Càng giàu >< Càng làm nhớ quê nghèo } Lòng yêu nước, tự hào dân tộc
*Phần hướng dẫn đọc đọc thêm:
Câu 1: Nhớ những cái nhỏ bé, bình dị nhất
 Vì nó là máu thịt của mỗi con người gắn bó với mỗi con người từ thủa thơ, lay động sâu xa trái tim bao người.
Câu 2:Yêu những cái bình dị, nhỏ bé, dân giã
 Tự hào về những cái bình dị nhỏ bé có ở quê nhà>< không phải cái gì to tát} Thì ra yêu nước đâu phải cứ làm những việc to tát
Bài thơ không hướng tới hình ảnh tao nhã-> hướng tới cái bình dị đời thường gây xúc động lòng người.
Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
So sánh dịch thơ với phiên âm?
Cho ta biết thêm thông tin gì?
Câu thơ có phải chỉ diễn tả không gían đi, đến không?
Nhận xét tính hàm súc của thơ Đường
I. Tiểu dẫn (SGK)
GV nói thêm: 
Thông minh, tài hoa, phóng túng, ghét cuộc đời trói buộc
Có tài, không được trọng dụng, chủ dodõng xon khỏi kin đo Trường An, sống cuộc sônggs ngao du, nhưng chưa oàn toàn đoạnt uyệt với con đường công danh. Trên đường ngao du mỗi lần tiễn bạn về nói phồn hoa đô hội, lại dấy lên niềm khát khao cong danh: “Lòng ta gió hãy cvuốn, treo trên cây Trường An” ( Tiễn Vi Bát về Trường An).
II. Đọc hiểu.
1.Hai câu đầu
-Câu 1:->Bạn: thông thường
 -> Cố nhân: Tri âm, tri kỉ, có mối quan hệ gắn bó sâu nặng lắm mới gọi nhau bằng hai từ thiêng liêng trang trọng: cố nhân.
Âm điệu từ cố nhân: 
(hxưa hay dùng cố quốc, cố hương, cố nhân, cố trigợi nên tình cảm nhớ thương hoài niệm, bâng khuâng-> Tình bạn sâu sắc, tri kỉ
=>âu 1: Tìn bạn tri kỉ
 Tình csảm nhớ thương hoài niệm trong ngày tiễn bạn
(Trông vời cố quốc biết đâu là nhà
Bao giờ gặp lại cố nhân ơi.)
Câu 2
Thời gian đưa tiễn: Tháng 3
Không gian đưa tiễn: Lầu Hoàng Hạc
 Khung cảnh nên thơ} hoa khói lồng nhau
Yên hoa: gián tiếp nói đến nơi phồn hoa đô hội là Dương Châu, nơi Mạnh Hoạ Nhiên sẽ xuôi về, một trong những đô thị nổi tiếng đời Đường.
Tính chấy nơi đi và đến gói gọn trong từ “ên hoa”
-ỗi niềm kẻ ở người đi
+
Cấu trúc khôgn gian hai điểm mút: Hoàng Hạc – Dương Châu} Xa cách muôn trùng về không gian 
Gợi một trời biệt li thương nhớ giữa hai người bạn tri âm. Ki giao thông chưa phát triển chia tay cũng là báo hiệu khôgn ngày gặp lại, nên li biệt thường là vĩnh biệt. Hiểu thế mới thấy nỗi buồn sâu thẳm khôn nguôi, nỗi đớn đau giữa tao nhân tri kỉ, trong thời loạn lạc, tìm được nhau rồi, phút chốc mất nhau.
Rượu ngon không có bạn hiền.
+ Trên đường ngao du-> dấy lên niềm khát khao công danh
Quả ý tạo ngôn ngoại
Quả hoạ vaâ hiển nguyệt} Chỉ nói về người đi hiện lên người ở nỗi niềm thương nhớ, khát vọng công danh, cả tình bạn tri âm tri kỉ
2. Hai câu sau
Câu 3: