Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 22, 23: Rama buộc tội

Ngày soạn: Ngày dạy: Dạy lớp: 10V
Tiết 22 : Đọc văn
RAMA BUệ̃C Tệ̃I
( Trích sử thi “Ramayana”- Vanmiki)
I. Mục tiờu bài học
Giỳp học sinh: 
1. Về kiến thức: Nắm được cốt truyện, vị trớ, yn của đoạn trớch. Hiểu được ý thức và hành động của Rama và Xita trong việc bảo vệ danh dự. Nắm được nghệ thuật trần thuật và xõy dựng nhõn vật qua đoạn trớch.
- Qua đoạn trích "Ra-ma buộc tội ", hiểu được quan niệm của người ấn Độ cổ đại về người anh hùng, đấng quân vương mẫu mực và người phụ nữ lí tưởng
 2. Về kĩ năng: Đọc hiểu văn bản sử thi Ấn Độ, rèn kĩ năng đọc diễn cảm, tóm tắt tác phẩm và phân tích nhân vật trong sử thi.
3. Về thỏi độ: Giỏo dục cho hs về ý thức cộng đồng và những tình cảm tụ́t đẹp: ý thức bảo vệ nhõn phẩm , tinh thõ̀n trọng danh dự...
II. Chuẩn bị của giỏo viờn và học sinh:
1.Giỏo viờn:
Sỏch giỏo khoa, sỏch giỏo viờn
 Thiết kế bài học
Cỏc tài liệu cú liờn quan đến tg, tp "Ramayana"
2, Học sinh:
- Đọc sgk, TLTK
- Soạn bài
 III. Tiến trỡnh bài dạy:
 A. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Cõu hỏi: Trình bày phõ̀n bài tọ̃p chuõ̉n bị ở nhà qua bài: Thực hành lọ̃p ý và viờ́t đoạn văn theo những yờu cõ̀u khác nhau. Viờ́t đoạn văn thờ̉ hiợ̀n cảm nghĩ của em khi nhìn thṍy con chim vàng anh bị nhụ́t trong lụ̀ng.
- Yờu cõ̀u: H/s trình bày theo yờu cõ̀u giáo viờn
 B. Dạy bài mới (37’)
Nếu người Hi Lạp tự hào về hai bộ sử thi anh hùng "I-li-át" và "Ô-đi-xê" thì người ấn Độ cũng vô cùng kiêu hãnh về hai bộ sử thi anh hùng có quy mô đồ sộ nhất thế giới "Ra-ma-ya-na" và "Ma-ha-bha-ra-ta". Đặc biệt, sử thi "Ra-ma-ya-na" ko những làm say đắm lòng người dân ấn Độ mà còn ảnh hưởng sâu rộng tới nhiều nước Đông Nam á, được dịch ra nhiều thứ tiếng và được nhiều học giả phương Tây ko ngớt lời ca ngợi. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nhhững nét đặc sắc của bộ sử thi đó qua đoạn trích tiêu biểu: "Ra-ma buộc tội".
I. Tỏc giả, tỏc phẩm:
1. Tỏc giả:
? Giới thiệu hiểu biết của em về Van -mi-ki ?
HS: - Vanmiki: Sống ở thế kỉ III TCN, được nhõn dõn AĐộ xem là nhà thơ đầu tiờn của dõn tộc mỡnh.
	- Thuộc đẳng cấp Bàlamụn, bị cha mẹ ruồng bỏ phải trốn vào rừng sõu làm thảo khấu. Sau được Na -ra-đa dạy bảo mà trở thành đạo sĩ.
GV: "Van- mi- ki" có nghĩa là “con của tổ mối” " hàm ý chỉ việc ông ngồi tu luyện tập trung đến độ mối đùn lên khắp xung quanh mà vẫn ko hay.
 Khi trở thành một đạo sĩ" được Na-ra-đa kể cho câu chuyện về Ra-ma và Xi-ta. Vốn là người thông minh, có trí nhớ kì lạ, xuất khẩu thành thơ nên ông đã nhập tâm và sáng tạo lại thành tác phẩm Ra-ma-ya-na bằng những vần thơ tuyệt diệu. Sau đó ụng truyền bá cho cỏc đạo sĩ của mỡnh, cõu chuyện lan truyền trong dõn gian. 
=> Từ đú trở đi, trải qua bao thời đại, sử thi này được thờm bớt, chỉnh sửa nhưng người ta vẫn khụng quờn tỏc giả đầu tiờn hoàn thiện nú.
	2. Tỏc phẩm.
	a. Nguồn gốc và ảnh hưởng.
? Sử thi "Ramayana" cú nguồn gốc từ đõu?
+ Là sáng tác tập thể và truyền miệng của nhân dân lao động. Nhiều nghệ sĩ dân gian, những người hát rong kể và hát ở khắp mọi miền quê ấn Độ.Tỏc phẩm là sự xõu chuỗi những truyền thuyết về hoàng tử Rama.
+ Đạo sĩ Van-mi-ki là người sưu tầm, hoàn thiện cuối cùng.
? Sử thi này cú ảnh hưởng như thế nào đối với AĐ và thế giới?
HS: - Cú ảnh hưởng rộng lớn:
	+ AĐ: Được soạn ra từ nhiềug thứ tiếng dõn tộc khỏc nhau, được cải biờn thành ca kịch và nhiều hỡnh thức nghệ thuật khỏc. Người AĐ coi đõy là một thỏnh kinh. Người AĐ khẳng định: “Chừng nào sụng chưa cạn, đỏ chưa mũn thỡ Rama cũn làm say mờ lũng người và cứu rỗi họ ra khỏi vũng tội lỗi”
	+ Tỏc phẩm cũn đựoc phổ biến sõu rộng ở cỏc nước đặc biệt là khu vực ĐNA: Rama Kiờn (Thỏi Lan), Kiờm Kờ (Campuchia), Xỉn xay (Lào), Ramayana (Chăm- VN), Dạ thoa vương (Lĩnh Nam chớch quỏi- VN)
	b. Túm tắt tp:
HS: Đọc sgk.
? Túm tắt lại tỡnh tiết chớnh của truyện?
HS: - Ramayana gồm 24.000 cõu thơ đụi, 8 chương ,chia thành 7 khỳc ca lớn, kể về những kỡ tớch của hoàng tử rama.
	+ Rama đi đày.
	+ Rama giết quỷ vương Ravana.
	+ Rama kết thỳc đi đày.
	c. Giỏ trị tỏc phẩm.
	* Giỏ trị nội dung.
? Qua túm tắt hóy đỏnh giỏ những thành tựu về nội dung của tỏc phẩm?
HS: - Là bức tranh hiện thực rộng lớn về xó hội AĐ cổ đại,phản ỏnh sự phỏt triển của đất nước AĐ cổ đại: xõy dựng hình thái nhà nước pk, chịu ảnh hưởng sõu sắc của Phọ̃t giáo.
	- Ngợi ca những mẫu người lớ tưởng của thời đại
	- Giàu giỏ trị nhõn văn.
	* Giỏ trị nghệ thuật.
? Những đặc sắc về nghệ thuật của tỏc phẩm là gỡ?
HS: - Kết cấu chặt chẽ, cốt truyện mạch lạc nhất quỏn.
 - Tớnh giỏo huấn đậm đà
	- Nghợ̀ thuọ̃t miờu tả thiờn nhiờn đặc sắc
	- Tỏc giả khai thỏc sõu vào thế giới tõm linh của nhõn vật, diễn tả được những tỡnh cảm đắm say, mónh liệt của tõm hồn con người.
GV: Với những giỏ trị trờn, "Ramayana" mói mói là thiờn sử thi hào hựng về một thời đại của lịch sử AĐ.
3. Đoạn trớch “Rama buộc tội”.
a.Vị trớ đoạn trớch.
? Em hóy xỏc đinh vị trớ của đoạn trớch này?
HS: - Đoạn trớch thuộc khỳc ca thứ 6, chương 79.
? Nội dung chớnh của đoạn trớch là gỡ?
HS: - Nụ̣i dung: Sau khi cứu được Xita, Rama bụ̃ng thay đụ̉i thái đụ̣, chàng nghi ngờ phõ̉m tiờ́t của Xita và kờ́t tụ̣i nàng khụng còn chung thủy. Xita đau đớn uṍt nghẹn và đòi lọ̃p giàn lửa hỏa thiờu đờ̉ chứng minh lòng trinh bạch của mình.
? Vì sao đoạn trích đc coi là khúc ngoặt bṍt ngờ của tác phõ̉m ?
HS: - Vì nờ́u xét vờ̀ sự hoàn chỉnh của cụ́t truyợ̀n thì tg có thờ̉ kờ́t thúc ở chương 78 (Gặp gỡ), vì mục đích tiờu diợ̀t kẻ thù, giải phóng đảo Lan- ka cứu nàng X của Rama đã đạt đc. Nờ́u dùng lại ở đõy thì rõmyana chỉ là bản anh hùng ca binh thg, khụng có gì nụ̉i bọ̃t.
=> Tg đã tạo ra bước ngoặt lớn trong quá trình diờ̃n biờ́n của cụ́t truyợ̀n,nhằm thờ̉ hiợ̀n quan niợ̀m vờ̀ người anh hùng ÂĐộ cụ̉ đại theo mụ̣t cách riờng.
	b. Nhõn vật
? Nhõn vật trong đoạn trớch gồm những ai?Ai là n/v chớnh?
- Cỏc nhõn vật trong đoạn trớch: Rama, Xita, Lăcmana, nv cộng đồng
- Nhõn vật chớnh : Rama và Xita
Đọc hiểu
1. Nhõn vật Rama:
? Sau chiến thắng, Rama và Xita gặp lại nhau trong một khụng gian ntn?
H: - Sau chiến thắng R và X gặp lại nhau khụng phải trong một khụng gian riờng tư mà trong một khụng gian cụng cộng. Cuộc gặp gỡ tỏi hợp ấy diễn ra trước sự chứng kiến của tất cả anh em bạn hữu trung thành của R (Lắcmana, Xugriva, Hanuman, Viphisana), độ quõn khỉ, quan quõn dõn chỳng vương quốc quỷ.
GV: Thực ra, chớnh R là người sắp đặt địa điểm của cuộc gặp gỡ: chàng đó cử Hanuman và Viphisana thay mặt chàng đến gặp X, đưa nàng đến gặp chồng ở nơi cụng cộng. Chắc hẳn R cú một dự định nào đú...
? Hoàn cảnh tỏi hợp ấy quyết định tư cỏch của Rama ra sao?
H: =>R khụng chỉ đứng trờn tư cỏch một người chồng mà cũn trờn tư cỏch một anh hựng, một đức vua. Núi cỏch khỏc R đứng ở tư cỏch kộp: con người cỏ nhõn- con người xó hội. Tư cỏch kộp đú khiến cho chàng ở trong một ràng buộc đụi: bổn phận người chồng nhưng vẫn phải giữ trũn bổn phận của một đức vua anh hựng.
	GV: Nói tóm lại: Trong cuụ̣c hụ̣i ngụ̣ này, cả R và X đờ̀u bị đặt trước thủ thách: khụng phải là thủ thách bờn ngoài mà từ những đòi hỏi đạo đức trong chính con người họ. Họ phải vượt lờn xung đụ̣t ngặt nghèo giữa tình cảm với bụ̉n phọ̃n danh dự đờ̉ thờ̉ trở thanh mõ̃u hình lí tưởng của mụ̣t đức vua anh hùng- mõ̃u mực, mụ̣t người phụ nữ lí tưởng.
? Qua viợ̀c tìm hiờ̉u tp, ta biờ́t đc sau khi chiờ́n thắng quỷ vương và trước khi gặp lại Xita, 
Rama sụ́ng trong tõm trạng ntn ?
HS: -ấu khi chiến thắng quỷ vương, tõm trạng Rama cú sự xỏo trộn dữ dội:
+ Ở chương 75, R binh thản “cṍt cõy cung, chiờ́c áo giáo do In- đra ban cho và cùng những thứ đó trút bỏ cơn thịnh nụ̣, vẻ mặt chàng trở nờn hòa nhã”
+ Nhưng khi sắp gặp lại X bụ̃ng nhiờn lòng chàng nụ̉i lờn cơn ghen tuụng cực đụ̣ như dòng sụng đang phẳng lặng bụ̃ng nụ̉i lờn cơn phong ba bão táp.
+ Rama miờ̃n cưỡng, trì hoãn viợ̀c gặp Xita, tõm trạng chàng đõ̀y bụ́i rụ́i.
+ Khi nghe H tõu lại rằng X muụ́n mau chóng gặp lại chàng thì nét mặt chàng tỏ ra suy nghĩ rṍt lung. Chàng thụ́t ra mụ̣t tiờ́ng thở dài, nặng nờ̀, nóng bỏng, cho đờ́n khi X sắp tới thì chàng võ̃n chìm đắm trong suy nghĩ.
+ Chàng giọ̃n giữ, gay gắt khi nghe tiờ́ng huyờn náo, õ̀m ĩ của binh sĩ chuõ̉n bị cho X gặp chàng
+ Ra lợ̀ng bắt Xita xuụ́ng kiợ̀u đi bụ̣ đờ̉ mọi người được trụng thṍy
=> Báo trước có điờ̀u gì đó nghiờm trọng sắp xảy ra
* Diờ̃n biờ́n tõm trạng của R qua lời thoại thứ nhṍt
? Lời đầu tiờn Rama gọi Xita là gỡ? Em cú nhận xột gỡ về giọng điệu ngụn ngữ của chàng?
HS: - Rama núi với Gianaki tội nghiệp khiờm nhường đứng ở trước mặt chàng, đang khao khỏt những lời núi yờu thương của chồng sau bao ngày xa cỏch.
- Rama đó gọi Xita là"phu nhõn cao quý",đõy ko phải là cỏch gọi hạ thấp nhưng lại bộc lộ xa lạ, lạnh lựng, quan cỏch và đầy trịnh trọng,dường như khụng một chỳt thõn mật. GV: Hoàn toàn khỏc với cỏch gọi vợ đầy õu yếm của Uylixơ khi gặp vợ: 'Nàng ơi" với Pờnờlụp (đoạn trớch" Uylixơ trở về").
? Giọng điệu ngụn ngữ này xỏc định tư cỏch của Rama là ai?
HS: - Giọng điệu ngụn ngữ này xỏc định tư cỏch Rama là một anh hựng, mụ̣t đṍng quõn vương chứ khụng phải là một phu quõn, một người chồng xiết bao thõn thiết.
? Trong lời thoại đú, Rama núi về điều gỡ?
HS: - Chàng tuyờn bố chiến thắng của mỡnh: “Ta đó đưa nàng tới đõy sau khi đó chinh phục kẻ thự trong giao tranh. Ta đó làm được những gỡ cú thể làm được bằng chớnh tài năng của mỡnh...”
- Tuyờn dương cụng trạng của những người đó nhiệt tỡnh giỳp đỡ chàng tiờu diệt quỷ vương Ravana, giải phúng Lanka: Hanuman, Viphisana, Lacmana.
? Trong lời tuyờn cỏo chiến thắng đú, Rama còn cho ta thấy rừ chàng cứu Sita vỡ mục đớch gỡ?
HS:	- Chàng chiến đấu cứu Xita vỡ bổn phận của người anh hựng, đặc biệt là vỡ danh dự của của một bậc đại quõn vương bị lăng nhục. Đú cũng là bổn phận của một Kơsatrya: “Để trả thự kẻ đó lăng nhục ta”, “kẻ nào bị lăng nhục mà khụng đem tài nghệ của riờng mỡnh ra để trả thự, kẻ đú là một gó tầm thường”. 
 ? Núi với Xita nhưng lời thoại của Rama cú chỗ nào dành cho Xita khụng? Nú hướng tới đối tượng nào? Nhận xột về giọng điệu ngụn ngữ của Rama ?
HS - Núi với Sita nhưng lời thoại của Rama khụng cú gỡ giành riờng cho nàng. Lời núi của Rama hướng tới cộng đồng, tới đụng đảo quần chỳng đang đứng quanh mỡnh.
- Ở lời thoại này ta thấy lời núi của chàng lạnh lựng với những chỉ thị, giỏo huấn oai nghiờm của một anh hựng,lời tuyờn bố ấy chỉ nhấn mạnh danh dự mà phủ nhận tỡnh chồng vợ.
GV: Đõy cũng chớnh là đặc điểm của nhõn vật sử thi, sử thi lớ trớ hoỏ tõm lớ. 
? Giọng điệu, nội dung lời núi của Rama dự bỏo điều gỡ?
HS: - Dự bỏo một điều bất thường, một cơn bóo tố đang xảy ra trong tõm hồn Rama, nú sẽ chi phối hành động của Rama. 
GV: Khụng phải đến lỳc này Rama mới cú những hành động bất thường như thế...
* Diờ̃n biờ́n tõm trạng R qua lời thoại thứ hai.
? Nhỡn Gianaki,tõm trạng Rama thế nào? C ... ủ được mỡnh.
? Sự ghen tuụng ấy khiến chàng đưa ra quyết định gỡ ?
HS: - Rama bày tỏ thỏi độ ruuũng bỏ Xita . Thậm chớ cũn khuyờn nàng lấy một người em của mỡnh hoặc lấy Viphisana - em của quỷ vương "ta ko cần đến nàng nữa..."
? Em cú nhận xột gỡ về diễn đạt của Rama khi kết tội Sita, khi đuổi nàng đi ?
HS: - Cú nhiều lời lặp đi lặp lại:
. Bốn lần chàng nhắc tới dũng họ cao quý của mỡnh (ta làm điều đú...để bảo vệ uy tớn và dũng họ lừng lẫy tiếng tăm của ta; ta làm điều đú để chứng tỏ ta khụng thuộc về một gia đỡnh bỡnh thường; Người đó sinh trưởng trong một gia đỡnh cao quý; ..vậy làm sao ta cú thể nhận nàng về khi nghĩ tới gia đỡnh cao quý đó sinh ra ta.)
. Ba lần chàng đuổi Sita đi (Vậy ta núi cho nàng hay, nàng muốn đi đõu thỡ tuỳ nàng, ta khụng ưng cú nàng nữa”; Ta khụng cần đến nàng nữa” “ nàng muốn đi đõu thỡ tuy nàng” ...lại cũn khuyờn Sita lấy một một trong những người anh em của nàng, thậm chớ là đi theo em của quỷ vương Ravana)
=> Lời thoại thể hiện rừ sự lỳng tỳng, thiếu rành mạnh.
? Nú cho thấy điều gỡ bất thường trong tõm trạng Rama?
HS: - Nú cho thấy tõm trạng Rama bối rối, giằng xộ, khụng cõn bằng. Rama càng núi càng đay nghiến, càng ghen tuụng cực độ.
- Rama đó đỏnh mất lớ trớ, sự sỏng suốt của một đấng quõn vương, một hoỏ thõn thứ 7 của Visnu. Chàng trở thành con người rất đỗi bỡnh thường.
GV: Sự giằng xộ vỡ ghen tuụng càng ngày càng tăng đẩy đến chỗ Sita đũi lập giàn hoả thiờu
* Tõm trạng R khi Xita đòi lọ̃p giàn hỏa thiờu
? Tỡm những chi tiết miờu tả con người Rama lỳc ấy?
HS: - Rất đỏng sợ:
+ “Nom chàng khủng khiếp như thần chết” – Nghĩa là chàng lạnh lựng đến phỏt sợ.
+ “Vẫn ngồi, mắt dỏn xuống đất” – Nghĩa là khụng núi nữa, khụng dỏm nhỡn thẳng vào Xita, cũng khụng ngăn nàng lại.
? Những chi tiết trờn núi lờn điều gỡ trong tõm trạng Rama?
HS: - Cú thể khi ấy trong Rama đang diễn ra xung đột giữa lớ trớ và tỡnh cảm. Một mặt chàng đang tự thấy hối hận, tư kết tội mỡnh và thương xút cho Xita. Nhưng một mặt lại vẫn muốn mối nghi ngờ của mỡnh về Xita được hoỏ giải, trắng đen rừ ràng.
? Nhưng cuối cựng lớ trớ hay tỡnh cảm chiến thắng ở Rama? Sự im lặng khủng khiếp ở chàng núi lờn động cơ gỡ của chàng đối với Sita?
HS: - Cuối cựng lớ trớ đó chiến thắng tỡnh cảm trong Rama.
	- Sự im lặng khủng khiếp ở chàng khi Sita đũi lập giàn hoả thiờu cho thấy chàng vẫn muốn trắng đen rừ ràng, muốn Gianaki bước lờn giàn hoả thiờu dẫu rằng lỳc đú lũng chàng đầy lo lắng.
 ? Em cú đồng tỡnh và thụng cảm với Rama khụng ?
HS: - Khụng đồng tỡnh : Rama thật vụ lớ, lời núi và hành động của chàng đối với người vợ tội nghiệp thật tàn nhẫn
- Nhưng cú thể thụng cảm: vỡ dẫu sao Rama cũng là một thủ lĩnh,một nhõn vật sử thi. Mà sử thi bao giờ phải là đại diợ̀n cho cụ̣ng đụ̀ng. Danh dự của họ là danh dự của cụ̣ng đụ̀ng. Vì vọ̃y họ phải nhõn danh cụ̣ng đụ̀ng bảo vợ̀ danh dự. 
? Qua đõy em cú cảm nhận gỡ về chõn dung người anh hựng Rama? So sỏnh với chõn dung của Uylixơ và Đăm Săn?
HS: - Người anh hựng qua miờu tả của Vanmiki rất đỗi đời thường, cú những tỡnh cảm rất con người. Rama khụng phải là một bức chõn dung anh hựng hoàn mĩ kiểu Uylixơ mà ở càng cú sự tổng hoà những mõu thuẫn rất con người: yờu hết mỡnh mà cũng ghen tuụng cực độ, cao thượng vị tha song cú lỳc nhỏ nhen, ớch kỉ, oai phong lẫm liệt song cú lỳc thật tầm thường, thụ bạo.
GV: Vỡ thế mà người anh hựng này gần với đời thực hơn, khiờ́n cho nhõn vọ̃t sử thi trở vượt qua mọi ước lợ̀ của sự cúng nhắc, khuụn sáo.
? Vậy em cú nhận xột gỡ về cỏch miờu tả của nhõn vật Rama của tỏc giả Vanmiki 
HS: - Khi miờu tả nhõn vật, tỏc giả chỳ ý tới lớ trớ mạnh mẽ đến cực đoan trong nhõn vật song khụng vỡ thế mà xoỏ mờ những cảm xỳc đời thường ở nhõn vật.
- Khụng hề lớ tưởng hoỏ nhõn vật mà ngược lại tụ đậm những nột rất đỗi bỡnh thường ở Rama như ghen tuụng, ngờ vực, hành động bất nhó với Sita .
=> Vanmiki đi gần đến nghệ thuật xõy dựng nhõn vật VH hiện đại 
	2. Nhõn vật Xita (24’)
- Yờu cầu h /s đọc lời thoại của Xita cho đến hết.
? Qua túm tắt, em thấy Xita là người phụ nữ như thế nào?
HS: 	- Sita đựợc biết đến là một người phụ nữ đẹp và dỏm hi sinh tất cả vỡ chồng, đồng cam cộng khổ với chồng: “Em cảm thấy sung sướng trong nỗi sung sướng của anh, đau khổ trong nỗi đau khổ của anh và chung thuỷ với anh”.
- Bị quỷ vương bắt cúc và dụ dỗ, Sita đấu tranh đến cựng để bảo vệ trinh tiết của mỡnh, thậm chớ sẵn sàng chết. Nàng là người phụ nữ đức hạnh.
? Theo em, Xita đến gặp Rama với cảm xỳc ntn?
- Ở chương 78,tg miờu tả"Được trụng thấy khuụn mặt xinh đẹp của chồng sau một tg xa cỏch lõu đến thế,khuụn mặt nàng rạng rỡ niềm vui, chẳng khỏc mặt trăng xinh đẹp".Cú lẽ Xita rất mong chờ giõy phỳt này, nàng nghĩ đú sẽ là phỳt giõy hội ngộ đầy hạnh phỳc.
? Trước lời núi của Rama, cảm xỳc của Xita thay đổi ra sao?
HS: - Từ tõm trạng mừng rỡ ,tin yờu lỳc đầu, xita vụ cựng thất vọng. Gianaki tội nghiệp ‘mở trũn xoe đụi mắt, đầm đỡa giọt lệ”. Chi tiết này cho thấy lời núi của Rama cũng như cỏch cư xử của chàng làm nàng ngạc nhiờn, hụt hẫng và vụ cựng đau khổ. Nàng đã cảm nhọ̃n được trong lời nói của chụ̀ng có sự xa cách trọng quan hợ̀, sự chia li trong tõm hụ̀n...
? Khi bị Rama buộc tội gay gắt, tõm trạng của Xita ra sao? Tỡm những chi tiết miờu tả rừ tõm trạng đú?
HS: - Tõm trạng khi bị Rama buộc tội gay gắt:
+ Xita đau đớn đến nghẹt thở, như cõy dõy leo bị vũi voi quật nỏt.
	+ Nàng thấy xấu hổ cho số kiếp của mỡnh, muốn tự chụn vỡ cả hỡnh hài của mỡnh.
	+ Nứớc mắt nàng đổ ra như suối.
? Đau khổ uất nghẹn nhưng Xita cú cam chịu trước những lời buộc tội của Rama ko? Nàng đó làm gỡ?
HS: - Sau những phỳt giõy đau đớn lỳc đầu,Xita dần dần tỡm lại sự tự chủ.Nàng đó thanh minh cho bản thõn bằng những lời dịu dàng mà đầy sức mạnh.
? Trước hết, Xita khẳng định điều gỡ?
- Trước hết, Xita khẳng định tư cỏch, phẩm hạnh nàng trỏch Rama đó khụng suy xột chớn chắn mà đỏnh đồng nàng với hạng phụ nữ tầm thường.Nàng là người vợ đó từng theo chồng vào rừng ,chia sẻ cựng chồng mọi gian nan thỡ khụng thể dễ dàng thay lũng đổi dạ.
? Nàng giải thớch ra sao về những lời buộc tội của Rama?
- Xita đó giải thớch về điều phụ thuộc vào quyền lực của kẻ khỏc và điều trong vũng kiểm soỏt của nàng.Việc nàng bị bắt cúc và quỷ Ravana động chạm vào nàng trong khi cuốn nàng trong vạt ỏo và nàng đó ngất đi là điều ngoài ý chớ của nàng.Cũn trỏi tim nàng ,ty của nàng ,những gỡ do nàng nắm giữ thỡ chỉ luụn thuộc về Rama.
? Nàng cũn khẳng định diều gỡ về nguồn gốc của mỡnh?
- Xita một lần nữa nhắc lại nguồn gốc của mỡnh, nàng ko phải là một"phụ nữ tầm thường" như Rama nghĩ mà là con của "nữ thần đỏt mẹ", kiờu hónh và trong trắng.
? Em nhận xột gỡ về cỏch lập luận của Xita?
HS: - Cỏch lập luận của Sita chặt chẽ, vừa cú lớ vừa cú tỡnh, cú sự tự tin vào lớ trớ vào phảm giỏ mà cũng cú nước mắt của nỗi yờu thương tha thiết nay bị nghi ngờ. Nú cho thấy Sita là một người phụ nữ lớ trớ, đức hạnh và tự tin vào phẩm giỏ.
? Tiếp đú, Xita đó núi gỡ? Núi với ai?
- Sau những lời ấy, Xita quay sang núi với Lăcmana mà cũng là giỏn tiếp núi với tất cả cụng chỳng: “Chị ko muốn sống sau những lời tố cỏo lầm lạc như vậy. Giờ thỡ chị sẽ từ bỏ tấm thõn này cho ngọn lửa...”. 
GV: Cú lẽ những lời núi và hành động của Rama đó khiến Sita vụ cựng tuyệt vọng và đau khổ – nàng muốn chết. Đồng thời muốn dựng cỏi chết để chứng minh cho tấm lũng trinh bạch của mỡnh.Hành động này thể hiện một đặc điểm của sử thi. Nhõn vật sử thi luụn giải quyết cỏc mõu thuẫn tõm lớ bằng hành động. Mặt khỏc nú thể hiện một đặc điểm văn húa của AĐ. Người AĐ đặt tớn ngưỡng sõu đậm vào thần lửa. Nam nữ khi bước vào hụn nhõn, phải đi vũng quanh đống lửa 7 lần đọc 7 lời thề chung thuỷ. Theo tục lợ̀ Bàlamon, khi chồng chết để thể hiện lũng chung thủy người phụ nữ phải tự thiờu theo chồng.
? Nàng đó cầu xin thần Lửa điều gỡ? Sau đú nàng hành động ntn?
- Khi tiến về giàn lửa,nàng hướng tới thần Anhi,cầu xin thần làm chứng cho đức hạnh của nàng" Nếu con trước sau một lũng một dạ với Rama thỡ cỳi xin thần hóy tỡm cỏch bảo vệ con". Sau đú, nàng "lượn quanh dàn thiờu rồi dũng cảm bước vào ngọn lửa"
? Em đỏnh gớa ntn về hành động bước lờn giàn hoả thiờu của Xita ?
HS: - Đõy là hành dộng cao cả, tụ đậm tấm lũng kiờn trung, trong sỏng, thỏnh thiện của Xita ,tạo nờn tớnh chất căng thẳng, gay cấn cho tỏc phẩmỉTong hoàn cảnh này , cú lẽ đú là lối thoỏt duy nhất,bởi nếu nàng ko chứng minh được phẩm hạnh thỡ ko xứng đỏng là ng phụ nữ của nhà vua.
	? Thỏi độ của đỏm đụng trước hành động của Xita?
HS: - Cả đỏm đụng đều đau lũng, đứt ruột, phụ nữ, già trẻ, vạn vật đều bật khúc thảm thương, tất cả kờu khúc vang trời. Điều đú cho thấy: Hành động dũng cảm của Xita đó tỏc động mạnh mẽ tới đỏm đụng. Tất cả đều thương nàng, xút xa cho nàng. Trong mắt họ Xita lỳc ấy như một thiờn thần. 
GV: Trong sử thi, thỏi độ của cộng đồng là tiờu chớ đỏnh giỏ nhõn vật. Tình cảm của cụ̣ng đụ̀ng đụ́i với nàng đã chứng thực cho tṍm lòng trong sáng của nàng mà khụng cõ̀n đờ́n thõ̀n lửa A- nhi.
? Nờu cảm nhận của em về nhõn vật Sita trong đoạn trớch này?
HS: - Một Sita thật tội nghiệp. Nhưng đồng thời nàng toả sỏng với vẻ đẹp của lũng dũng cảm, phẩm giỏ trong sỏng. Nàng là kiểu mẫu lớ tưởng cho phụ nữ của người AĐ cổ đại.
GV: Nhõn cỏch, hành động của nàng đó khiến cho thần linh cảm động...Thõ̀n A nhi đã xòe đụi cánh rụ̣ng che cho nàng khỏi bị ngọn lửa thiờu cháy. Thõn hình nàng rực rõ như tòa sen xòe cánh, nhị vàng tỏa hương thơm.
	III. Tổng kết.
? Đỏnh giỏ chung về giỏ trị nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm?
HS: - Nội dung: Đoạn trớch đó khắc họa sõu sắc hỡnh ảnh ,tõm trạng của Rama và Xita,qua đú thể hiện quan niệm của người Ấn Độ cổ về người anh hựng, đấng quõn vương mẫu mực và ng phụ nữ lý tưởng.
	- Nghệ thuật: Ngụn ngữ nhõn vật giàu kịch tớnh,tài tỡnh trong miờu tả diễn biến tõm lý nv,đoạn trớch mang đặc trưng của NT xõy dựng tớnh cỏch nv sử thi song lại cú nột gần gũi với nhõn vật trong VH hiện đại
	C.Củng cố,luyện tập (5’)
 ? Sau khi xita bước vào ngọn lửa, hóy thử hỡnh dung tõm trạng Rama trong 2 trường hợp sau:
 - Xita được thần Lửa cứu sống
- Xita chết trong ngọn lửa
 -> Rama đó ko ngăn cản Xita bước vào ngọn lửa.Thực ra Rama đó hành động vỡ lũng kiờu hónh và để làm sỏng tỏ lẽ phải:
+ Nếu Xita chết trong lửa,Rama cú thể đau đớn nhưng ko hối hận vỡ danh dự của chàng được bảo toàn
+ Xita được thần lửa cứu sống nghĩa là nàng hoàn toàn trong sỏng, ko hề phản bội Rama,kết thỳc ấy vừa cứu được Xita vừa bảo toàn danh dự cho Rama.Chàng sẽ rất sung sướng và hp đún nhận nàng.
D. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (1’)
1.Học bài:
Nắm vững nội dung bài học: Phõn tích được hình tượng R và X- biờ̉u trưng cho mõ̃u hình lí tưởng của người ÂD cụ̉ đại.
Thuụ̣c những dõ̃n chứng tiờu biờ̉u.
2. Chuẩn bị bài:
Chuẩn bị tiết 24: Chuyờn đờ̀ 2: Sử thi Hi Lạp, Ấn Đụ̣ cụ̉ đại 
Nhọ̃n tài liợ̀u học chuyờn đờ̀ từ giáo viờn
Tích cực nghiờn cứu tài liợ̀u theo hợ̀ thụ́ng cõu hỏi giáo viờn giao cho
Tự tìm tòi, bụ̉ sung tài liợ̀u