Giáo án môn Ngữ văn 11 - Trình bày một vấn đề

Ngày soạn: 
Ngày dạy:
Ngày dạy:
Ngày dạy
Lớp:
Lớp:
Lớp:
Tiết 51: Làm văn. trình bày một vấn đề
1. Về kiến thức Giúp học sinh 
- Nắm được yêu cầu cơ bản của trình bày một vấn đề trước nhiều người, tức là khả năng lập ngôn và thuyết phục người nghe đồng ý, đồng tình, đồng cảm với luận điểm của mình.
2. Về kĩ năng. 
 - Biết cách trình bày một vấn đề theo đề cương đã chuẩn bị.
3. Về thái độ. 
- Rèn ý thức cẩn trọng, tính tự tin và khả năng điều chỉnh bài nói cho phù hợp với đối tượng, tình huống cụ thể.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh. 
1. Chuẩn bị của giáo viên. 
- Đọc SGK. 
- Thiết kế bài giảng. 
- Đọc tài liệu tham khảo. 
2. Chuẩn bị của học sinh. 
- Đọc và chuẩn bị những câu hỏi trong sách giáo khoa.
- Chuẩn bị lên kế hoạch cho một vấn đề. 
III. Tiến trình bài dạy. 
A. Kiểm tra bài cũ. (3')	
Câu hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ Thu hứng. Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? 
Đáp án:
- Học sinh đọc bài theo sự chuẩn bị.
- Nội dung của bài thơ
Bài thơ miêu tả bức tranhthu hiu hắt, thê lương, ảm đạm để làm bật lên tâm sự của tác giả trong cảnh ngộ tha hương xa quê hương, từ đó tác giả muốn lên án tố cáo chiến tranh phi nghĩa làm cho bao nhiêu số phận phải đau khổ, li biệt.
B. Nội dung bài mới. 
* Vào bài: (1')
Từ xưa, ông cha ta đã dạy phải “học ăn, học nói, học gói, học mở”, nghĩa là muốn nên người thì cái gì cũng phải học. Trong đó, việc “học nói”- học cách giao tiếp bằng lời, nói có văn hóa, thuyết phục được người nghe là một trong những điều quan trọng nhất để làm người. Bởi “ăn ko nên đọi, nói ko nên lời” được coi là một nhược điểm lớn...Vậy làm thế nào để trình bày một vấn đề trước đám đông có sức thuyết phục? Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu vấn đề đó.
I. Tầm quan trọng của việc trình bày một vấn đề:
1. Ví dụ:
? Trong cuộc sống hàng ngày thì hình thức giao tiếp nào được sử dụng với tần số cao nhất, hình thức giao tiếp đó được biểu hiện trên những phương diện nào
- Trong cuộc sống hàng ngày thì hình thức giao tiếp bằng lời nói được sử dụng với tần số cao nhất. bởi vì
+ Trong gia tộc gia đình: 
Ÿ con cái thường phải chào hỏi cha mẹ, đề đạt yêu cầu nguyện vọng.
Ÿ Bố mẹ thường phài dặn dò và nhắc nhở con cái, đpa ứng hay không đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của con cái.
Ÿ Anh chị em trap đổi tâm tư tình cảm hoặc trao đổi về công việc
Ÿ Các cuộc gặp mặt nhân dịp giỗ tết thì các thành viên trong gia đình đều tụ họp để chia sẻ tình cảm, hàn huyên tâm sự.
+ Khi đến trường hoặc cơ quan
Ÿ Thầy trò giao tiếp với nhau trong vấn đề ngoại khoá chính khoá, giờ ra chơi.
Ÿ Hoạt động giao tiếp trong các buổi sinh hoạt lớp, sinh hoạt chi đoàn. Bạn bè cùng lớp cùng trò truyện với nhau trong giờ ra chơi, trong các buổi tham qua dã ngoại
Ÿ ở cơ quan, lãnh đạo và nhân viên giao tiếp trong và ngoài giờ hành chính, nhân viên giao tiếp với nhân viên trong quan hệ công việc hoặc quan hệ cá nhân...
Tóm lại: Trong cuộc sống hàng ngày, cũng như trong công tác chúng ta thường xuyên gặp phải những vấn đề cần phải trình bày trước nhiều người. 
GV: Như ông cha ta đã từng dạy rằng: Học ăn, học nói, học gói học mở. Học ăn tức là ăn trông nồi, ngồi trông hướng, Học nói tức là nói có đầu có đuôi, nói có văn hoá: ca dao từng có câu rằng: Chim khôn kêu tiếng rảnh rang / người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe là vậy. Học gói, học mở tức là học làm một cách có ý thức, có bài bản, có trình tự có như vậy chúng ta mới có thể thuyết phục mọi người khi nói đến một vấn đề nào đó. 
2. Nhận xét
? Trình bày một vấn đề là gì, nó có tầm quan trọng và ý nghĩa như thế nào?
- Trình bày một vấn đề trước tập thể (người khác) là để bày tỏ nguyện vọng, suy nghĩ, nhận thức của mình đồng thời thuyết phục họ cảm thông, đồng tình với mình.
- Tầm quan trọng của trình bày một vấn đề: Trình bày một vấn đề là một nhu cầu tất yếu của con người trong cuộc sống. Khẳng định khả năng Lập ngôn của mỗi người.
II. Công việc chuẩn bị:
? Để trình bày một vấn đề chúng ta phải chuẩn bị những công việc nào.
1. Chọn đề tài:
GV: Đề tài trình bày rất rộng nên chọn đề tài phủ hợp với năng lực của mình. hơn nữa phải có khả năng xác định được đề tài khi được yêu cầu đánh giá, phẩm bình về một vấn đề nào đó.
- Có thể chọn các đề tài như: 
+ vấn đề thời trang trẻ
+ Vấn đề môi trường sống của con người
+ Vấn đề hiểm hoạ ma tuý học đường.
Để chuẩn bị tốt cho cho đề tài sẽ trình bày chúng ta phải Đảm bảo được những điều kiện nào
 	+ Điều kiện 
/ phải am hiểu sâu sắc vấn đề sẽ trình bày
/ phải có hứng thú chuẩn bị thì mới có hứng thú trình bày
/ Phải có tư kiệu, số kiệu phong phú về vấn đè trình bày.
Việc xác định đối tượng nghe và cách nói có cần thiết không
+ Đối tượng nghe
/ Đề tài mình trình bày nói cho ai nghe
/ Trình độ tuổi tác giới tính của người nghe như thế nào
+ Cách nói.
Để nói được lưu loát và có sức thuyết phục nên tiến trình theo hai bước
+ Bước 1 nói đúng, thông tin chính xác, ngôn ngữ chuẩn mực.
+ Bước 2: Nói hay, thông tin mới mẻ, ngôn ngữ sinh động, có điểm nhấn, có khẩu khí mang tính chất hùng biện.
GV: Từ việc xác định được đề tài, chúng ta tiến hành công việc thứ hai, quan trong hơn là lập dàn ý cho bài nói của mình
2. Lập dàn ý:
 ? Đặt địa vị của mình trong một tổ chức đoàn thể đang tham gia sinh hoạt đoàn, lập dàn ý cho đề tài: Thời trang và tuổi trẻ.
Gv: Để lập được dàn ý cho vấn đề này phải tiến hành Các thao tác chính nào.
- Trước hết xác định các ý chính: Vấn đề này có thể gồm một số ý là:
+ Trang phục là thứ bắt buộc phải có đối với con người văn minh, văn hoá nhất là đối với Phụ Nữ
+ Trang phục phù hợp với cộng đồng với thời đại hài hoà với cá nhân được coi là thời trang.
+ Trang phục phải xứng với "Y phục xứng kì đức"
- Chia tác các ý thành các ý nhỏ.
+ Trang phục là thứ bắt buộc phải có.
Ÿ Người việt Nam chúng ta thường nói cơm ăn áo mặc, với ý nghĩa ăn và mặc là hai trong những yêu cầu thiết yếu của con người. lại nói cơm no áo ấm với ý nghĩa cái đích tối thiểu của con người.
Ÿ Từ cơm no áo ấm đến ăn ngon mặc đẹp được coi là một chặng đường phấn đấu gian khổ của con người trong đó cái đích hướng đến là cái đẹp.
Ÿ Nói như thế có nghĩa là ở các mức độ khác nhau, trang phục là một trong những tiêu chí để đánh giá con người, nhất là đối với người phụ nữ.
+ Trang phục phải phù hợp với cộng đồng.
Ÿ Người việt có các trang phục truyền thống của mình, cho nên dù có cách tân kiểu gì cũng phải chú ý kế thừa những giá trị truyền thống, áo dài việt Nam là một ví dụ điển hình.
Ÿ Trong thời đại giao lưu hội nhập hiện nay chúng ta có thể chọn lọc và sử dụng trang phục của các dân tộc bạn và sử dụng có sáng tạo, chẳng hạn bộ com lê của Nam giới, các kiểu váy của Phụ nữ những điều quan trong nhất là trang phục phải phù hợp với hình thể, nghề nghiệp của mỗi cá nhân. 
+ Trang phục phải xứng với chuẩn mực ngôn ngữ.
Ÿ Phải chú ý đến việc rèn luyện nhân cách đạo đức đi đôi với trang phục.
Ÿ Mặc đẹp nhưng luôn chửi tục.
Ÿ Mặc đẹp nhưng lười học... Thì sẽ tạo ra sự phản cảm với người khác.
b. Cách lập dàn ý:
Từ ví dụ trên, em hãy rút ra cách lập dàn ý cho bài trình bày một vấn đề?
- Tìm hệ thống ý lớn, ý nhỏ.
- Sắp xếp các ý theo trình tự lôgíc.
- Có chuyển ý để bài nói mạch lạc và uyển chuyển hơn.
III. Trình bày:
1. Bắt đầu trình bày:
Các thủ tục cần thiết khi bắt đầu trình bày?
- Bước lên diễn đàn.
- Chào cử toạ và mọi người.
- Tự giới thiệu.
- Nêu lí do trình bày.
2. Trình bày nội dung chính:
Để trình bày nội dung chính, chúng ta cần làm những công việc nào?
- Nêu nội dung chính sẽ trình bày.
- Nêu lần lượt các ý chính, cụ thể hóa các ý đó.
- Có chuyển ý, dẫn dắt.
- Chú ý xem thái độ, cử chỉ của người nghe để kịp thời điều chỉnh nội dung và cách trình bày.
3. Kết thúc và cảm ơn:
? Phần cảm ơn chúng ta làm những công việc gì
- Tóm tắt, nhấn mạnh một số ý chính.
- Cảm ơn.
? Trên cơ sở những bước trên hãy, hãy trình bày vấn đề về thời trang và tuổi trẻ ở trên.
Gv: Từ dàn ý đó, yêu cầu Hai học sinh lên trình bày trước lớp.
GV: Đánh giá, nhận xét, bổ xung và có thể trình bày mẫu trước lớp:
Phần lời dẫn, chào hỏi.
Thưa các bạn!
Tuổi trẻ chúng ta có nhiều nhu cầu chính đáng. trong đó có nhu cầu được mặc đẹp. Sau đây là những suy nghĩ của cá nhân tôi về vấn đề này. Rất mong các bạn vui lòng lắng nghe và cùng nhau trao đổi, thảo luận.
Các bạn có đồng ý không ạ
Vâng rất cảm ơn các bạn.
Phần trình bày: 
- Có lẽ một trong những bằng chứng để phân biệt con người và con vật là con người thì có quần áo mặc, còn con vật thì không (ở đây tôi không nói đến những trường hợp có những con vật cũng mặc quần áo, nhưng đó chỉ là ý thức của con người khi tác động đến chúng mà thôi.) Nói cách khác ăn ặc là những nhu cầu thiết yếu của con người.
- Từ xa xưa, con người đã biết che thân bằng vỏ cây, bằng lá rừng, ngày nay, con người ngày càng chú trọng đến việc ăn mặc hơn bao giờ hết, nhất là tuổi trẻ chúng ta và đặc biệt là các bạn nữ. Trước hết mặc là một nhu cầu được làm đẹp về hình thức nhưng mặc như thế nào là dệp thì đó là điều không đơn giản chút nào.
- Có bạn cho rằng mặc như thế nào là quyền của tôi, tôi thích gì mặc nấy, xin mọi người đừng can thiệp, theo tôi có bạn nào nói như vậy thì chỉ đúng một nửa vì sở thích cá nhân là không thể phủ nhận, nhưng một nửa thì chưa đúng vì:
+ nếu lội xuống ruộng đào mương thoát nước, hoặc vào nhà máy công xưởng mà bạn mặc com – lê, áo dài, quần bò thì rõ ràng là không chấp nhận được(trừ những trường hợp bất khả kháng)
+ Ngược lại nếu đi dự lễ hội, dự đám cưới mà quần áo lôi thôi, nhàu nhĩ cũng không được.
+ Nếu những bạn gái đi học mà mặc áo ngắn ngang bụngm quần bò trễ dưới rốn cả chục phân thì liệu có ai coi là đẹp hay không.
+ Có bạn cao ngỏng lại mặc quần áo ngắn cũn cỡn, có bạn thấp lè tè lại ăn mặc loè xoè, bạn da đen mặc màu tối, bạn da trắng mặc màu sáng liệu có đẹp hay không (ở đây tôi không bàn đến vấn đề hợp lí)
+ Vì vậy, theo tôi, cùng với sở thích cá nhân, ăn mặc còn phải phù hợp với hoàn cảnh, với công việc và với cả vóc người của mỗi cá nhân. Nói ngắn gọn, đẹp là sự hợp lí và hài hoà.
Phần kết.
Thưa tất cả các bạn: 
Dù sao trên đây cũng chỉ là những suy nghĩ cá nhân của tôi, rất mong được các bạn góp ý, trao đổi để chúng ta có thể đi tới một quan niệm chung về cái đẹp trong cách ăn mặc.
Xin chân thành cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe! 
IV. Luyện tập:
Bài 1:
- Các ý thuộc phần bắt đầu trình bày:
+ “Chào cỏc bạn. Tụi rất...”
+ “Chào cỏc bạn. Cảm ơn...
+ “Trước khi bắt đầu...”
- Các ý thuộc phần Trỡnh bày nội dung chớnh:
 “Giờ chỳng ta...”
- Các ý thuộc phần Chuyển qua chủ đề khỏc:
+ “Đó xem...”
+ “Giờ chỳng ta...”
- Các ý thuộc phần Túm tắt và kết thỳc:
+ “Tụi muốn kết thỳc...”
+ “Giờ tụi muốn kết thỳc...”
2. Bài 2: 
Lập dàn ý cho bài trình bày về đề tài: Thần tượng của tuổi học trò.
- Giải thích khái niệm: thần tượng- những người được tôn sùng, ngưỡng mộ, yêu mến.
- Các loại thần tượng của tuổi học trò: ngôi sao điện ảnh, ca nhạc, bóng đá, các danh nhân,...
- Tác động của thần tượng đối với tuổi học trò:
+ Tích cực:- Làm cho đời sống tinh thần phong phú.
 - Là tấm gương về đạo đức, tài năng cho các em học tập.
+ Tiêu cực:- Một số bạn biến mình thành hình bóng của thần tượng.
 - Mất nhiều thời gian, tiền bạc...
- Các biện pháp phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của thần tượng đối với tuổi học trò:
+ Chọn thần tượng đẹp về phẩm chất đạo đức và tài năng thực sự.
+ Cố gắng nỗ lực học tập các mặt tốt đó ở họ.
 C. Củng cố, luyện tập. (1')
1. Củng cố: học sinh đọc phần ghi nhớ trong SGK trang 150.
D. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. (2')
1. Học bài.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Chuẩn bị các ý cho những đề tài ở bài tập 2. 
2. Chuẩn bị bài.
- chuẩn bị bài Lập kế hoạch cá nhân.