Giáo án môn Ngữ văn 11 tiết 97: Thao tác lập luận bình luận

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11A
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11B
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11C
Tiết 97
THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN
1. Mục tiêu
 Giúp học sinh: 
 a. Về kiến thức
- Hiểu được mục đích, yêu cầu vủa thao tác lập luận bình luận.
- Nắm được các cách bình luận một vấn đề.
 b. Về kĩ năng
- Nhận diện được đối tượng, nội dung và cách bình luận trong một số văn bản nghị luận.
- Vận dụng thao tác lập luận bình luận để viết đoạn văn, bài văn nghị luận xã hội hoặc văn học.
 c. Về thái độ
Có thái độ đúng đắn, trung thực, khách quan khi sử dụng thao tác lập luận bình luận.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Chuẩn bị của giáo viên
 SGK, SGV, GA, TLTK.
b. Chuẩn bị của học sinh
 SGK, bài soạn, tài liệu liên quan
3. Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ.
* Đặt vấn đề vào bài mới (1’):
Trong văn nghị luận , người ta vận dụng những thao tác lập luận khác nhau . Bình luận là 1 trong những thao tác lập luận không thể thiếu . Vậy MĐ, YC của thao tác lập luận bình luận làgì ? Cách bình luận NTN ? Đó chính là ND mà bài học hôm nây thầy trò ta cùng nhau tìm hiểu (tr 71)
b. Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động của giáo viên 
TG
Hoạt động của học sinh
Trong cuộc sống chúng ta thường gặp từ bình luận không ? giải thích ý nghĩa của từ bình luận ấy.
Bình luận khác giải thích và chứng minh ở điểm nào?.
Yêu cầu của bình luận có sức thuyết phục là gì ?
Vai trò , tầm quan trọng của việc thành thao kĩ năng bình luận . ?
Một bài bình luận thường có mấy bước . ND mỗi bước là gì ?
10
18
I, Mục đích , yêu cầu của thao tác lập luận bình luận 
- Trong cuộc sống , chúng ta có thể gặp từ bình luận trong các trường hợp như : Bình luạn thời sự , bình luận thể thao , bình luận quân sự
- Trong các trường hợp này , từ bình luận có nghĩa là “bàn luận , đánh giá” về các vấn đề thời sự trong nước hoặc quốc tế , các vấn đề có liên quan đến thể thao , quân sự
 VD :
 Nhận xét
- Bình luận , giải thích, chứng minh khác nhau ở :
+ Bình luận là đề xuất và thuyết phục người đọc (nghe) tán đồng với 1 nhận xét , đánh giá , bàn luận của mình về một vấn đề nào đó trong đời sồng hoặc trong văn học .
+ Giải thích là dùng lí lẽ (chủ yếu) và dẫn chứng (hỗ trợ) để giúp người đọc (nghe) hiểu 1 vấn đề nào đó trong đời sống hoạc trong văn học .
+ Chứng minh là dùng dẫn chứng (chủ yếu) và lí lẽ (hỗ trợ) để khiến cho người đọc (nghe) tin 1 vấn đề nào đó trong đời sống hoạc trong văn học .
- Yêu cầu của bình luận là :
+ Trình bầy rõ ràng , trung thực vấn đề (hiện tượng, sự kiện) được bình luận
+ Lập luận để khẳng định được nhận xét , đánh giá của mình là đúng , phù hợp với thực tế đời sống hoạc quy luật ăn chương .
+ Bàn bạc , mở rộng xung quanh vấn đề 1 cách xâu sắc và có sức thuyết phục .
- Vai trò và tầm quan trọng :
 Trong đời sống cũng như trong văn học , chúng ta luôn luôn gặp những vấn đề cần phải tranh luận , đánh giá , bàn bạc nhằm thể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe (đọc). Muốn cuộc tranh luận có hiệu quả và bổ ích, chúng ta cần phải thành thao kĩ năng bình luận .
II, Cách bình luận 
- Một bài bình luận thường có 3 bước :
1, Bước thứ nhất : Nêu vấn đề càn bình luận .
a, Bình luận yêu cầu phải nêu rõ được thái độ và sự đánh giá của người bình luận trước vấn đề đưa ra để bàn luận.
b, Trình bầy rõ ràng , trung thực vấn đề được bình luận .
2, Bước thứ 2 : Đánh giá ván đề cần bình luận . có thể chon 1 trong 3 cách đánh giá sau .
a,Đứng hẳn về phía mà mình tin là đúng để kiên quyết bắc bỏ cái sai .
b, Kết hợp phần đúng và loại bỏ phần sai của mỗi phía để tìm ra 1 “ tiếng nói chung” trong sự đánh giá .
c, Đưa ra 1 cách đánh giá của riêng mình.
3, Bước thứ 3 : Bàn về vấn đề cần bình luận .có thể chon 1 trong 3 cách bàn luận sau :
a, Bàn luận về thái độ , hành động, cách giải quyết cần có trước vấn đề vừa được nhận xét, đánh giá .
b, Bàn về vấn đề có thể rút ra khi liên hệ với thời đại , hoàn cảnh sống , lứa tuổi của mình và của những người đang tham gia bình luận với mình .
c, Bàn về những ý nghĩa xa rộng hơn , sâu sắc hơn mà vấn đề được bình luận có thể gợi ra .
c. Củng cố, luyện tập (15')
Khái quát những ND cơ bản qua bài học
1, Bài tập 1 /73
? Có người cho rằng bình luân chẳng qua chỉ là sự kết hợp của 2 kiểu lập luận giải thích và chứng minh . Nhận xét đó đúng hay sai , vì sao ?
- Bình luận không phải là giải thích , chứng minh hay kết hợp giải thích với chứng minh vì :
- Mục đích của 3 kiểu lập luận nầy khác nhau
- Bản chất của bình luận là tranh luận về 1 vấn đề mà tất cả những người tham gia bình luận đều đã biết và có ý kiến riêng về vấn đề đó .
2, Bài tập 2/73
Đoạn trích trong SGK có sử dụng thao tác bình luận không ? căn cứ vào đâu 
- Đoanh văn có sử dụng thao tác bình luận vì :
+Có vấn đề cần bình luận : Nguyên nhân và hậu quả của tai nạn giao thông .
+ Có mở rộng ván đề bình luạn : Vấn đề ATGT không chỉ bó hẹp trong lĩnh vực giao thông , mà còn là “ món quà văn minh” đem ra “ đãi khách” trong thời gian giao lưu , hội nhập toàn cầu .
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1')
 + Bài cũ: - Học nắm vững những ND cơ bản
 - Làm BT còn lại
 + Bài mới: - Đọc , soạn : Người cầm quyền .