Giáo án môn Ngữ văn 11 tiết 65: Đọc văn Tình yêu và thù hận ( trích: Rô - Mê - ô và Giu - li - ét ) U. Sếch Xpia

Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
Dạy lớp: 11A
Ngày dạy: 
Dạy lớp: 11B
Ngày dạy: 
Dạy lớp: 11C
Tiết 65: Đọc văn
TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN
( Trích: Rô - mê - ô và Giu - li - ét )
 U. Sếch xpia
I. Mục tiêu
 1. Về kiến thức
Giúp học sinh: 
- Cảm nhận được tình yêu cao đẹp bất chấp thù hận giữa hai dòng họ của Rô-mê-ô và Giu-li-ét.
- Phân tích được diễn biến tâm trạng nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại 
- Hiểu được tình yêu chân chính tạo ra tình cảm và nhân cách trong sáng, nâng đỡ, cổ vũ con người vượt qua thù hận.
 2. Về kỹ năng
- Rèn luyện kĩ năng phân tích kịch
 3. Về thái độ
Giáo dục tình yêu chân chính và nhân cách cao đẹp, ý chí vượt qua mọi thử thách, khó khăn trong cuộc đời.
II. Chuẩn bị của GV và HS
1. Chuẩn bị của GV
 SGK, SGV, GA, TLTK.
2. Chuẩn bị của HS
 SGK, bài soạn, tài liệu liên quan
III. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ (5'): 
Em hãy nói lên cảm nhận của mình về tình yêu của Rô-mê-ô và rút ra nhận thức gì?
Rô-mê-ô
+ Thực lòng yêu Giu-li-ét
+ Vượt qua ngăn cách của mối thù hận, bất chấp mọi hiểm nguy vượt tường vào nhà Giu-li-ét
+ Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Giu-li-ét
+ Những lời đối thoại với Giu-li-ét. Chú ý “Cái gì tình yêu có thể làm là tình yêu dám làm” thể hiện quyết tâm của mình với người yêu.
* Đặt vấn đề vào bài mới (1’):
Tình yêu là đỉnh cao nhất của mối quan hệ con người với con người. Có những mối tình suôn sẻ chẳng vấp phải khó khăn gì. Nhưng cũng có những mối tình:
 Như hoa chớm nở
 Mà sương chiều phủ lạnh cả không gian
Nhưng tình yêu đã giúp họ vượt qua những khó khăn và thử thách để yêu nhau, hứa hẹn cùng nhau. Để thấy rõ điều này, chúng ta tìm hiểu đoạn trích. Tình yêu và thù hận trích Rô-mê-ô và Giu-li-ét của nhà viết kịch thiên tài Uy-li-am Sếch-xpia.
2. Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động của GV 
TG
Hoạt động của HS 
- Tiếng nói nỗi niềm riêng của Giu-li-ét được thể hiện như thế nào? Qua những lời độc thoại.
25
2. Diền biến tâm trạng của Giu-li-ét:
- Tưởng không có ai, Giu-li-ét đã thể hiện nỗi niềm riêng:
+ “Ôi! Rô-mê-ô! chàng Rô-mê-ô! sao chàng lại là Rô-mê-ô nhỉ... chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng hoặc nếu không thì chàng hãy thề là yêu em đi và em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa”
+ Cách thổ lộ tình yêu thật hồn nhiên, trong trắng, nó bất chấp cả thù hận
- Em có suy nghĩ gì về lời bộc lộ này?
- Nàng vừa như tự chất vấn mình rồi lại tự trả lời mình “Cái tên nào có nghĩa lý gì đâu” nàng tự đề xuất giải pháp: “chàng hãy từ bỏ tên họ đi”. Nàng thật táo bạo “Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em”. 
- Lời độc thoại này khẳng định Giu-li-ét không có sự lựa chọn nào khác, không có cách giải quyết nào khác. Nàng đã chấp nhận tình yêu.
Diễn biến tâm trạng của Giu-li-ét thể hiện như thế nào? Bằng cách nào?
- Từ lời thoại thứ 7 cho đến hết không còn là những lời độc thoại nữa. Đó là đối thoại. Lời đối thoại thể hiện hai tâm trạng của đôi tình nhân. Nếu Rô-mê-ô trước sau chỉ khẳng định tình yêu của mình với Giu-li-ét thì Giu-li-ét lại thể hiện sự lo lắng tràn đầy yêu thương mà nàng đã dành cho Rô-mê-ô.
+ Lúc đầu nàng không biết, không thể tưởng được người đứng dưới bóng cây kia lại là Rô-mê-ô: “người là ai mà khuất trong đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng”
+ Khi biết đó là Rô-mê-ô, Giu-li-ét lại nhắc đến dòng họ Mông-ta-ghiu của Rô-mê-ô: “chẳng phải anh Rô-mê-ô và là họ nhà Mông -ta-ghiu đấy ư?”. Thì ra mối thù giữa hai dòng họ Mông-ta-ghiu và Ca-piu-lét vẫn ám ảnh trái tim nàng. Mối hận thù vẫn gây ra trước số phận của họ.
+ Giu-li-ét hỏi câu tưởng như rất thừa: “Anh làm thế nào để tới được chỗ này và anh ơi! Anh tới làm gì thế” mặc dù trong thâm tâm nàng, nàng rất yêu Rô-mê-ô.
+ Hãy quay trở lại trong đêm dạ hội hai người mới gặp nhau, tình yêu đã nẩy sinh. Rô-mê-ô đã nói những lời tha thiết và có gì oan trái: “Nàng là họ của Ca-piu-lét sao? Ôi! Oan trái yêu quý. Đời sống của ta nay nằm trong tay người thù”.
Em có nhận xét gì về tình yêu của họ?
+ “Cái gì tình yêu có thể làm là tình yêu dám làm”
 - Tình yêu của họ diễn ra trên cái nền của hận thù mà tuyệt nhiên không có xung đột với hận thù truyền kiếp. Hãy nghe lời từ họ “Chàng ôi! Hãy mang tên họ khác đi”.
“Rô-mê-ô chàng ôi! cái tên kia đâu phải xương thịt của chàng. Chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em”
“Em chẳng đời nào muốn họ bắt gặp anh nơi đây”
Đây là lời của Rô-mê-ô
“Chẳng phải Rô-mê-ô, cũng chẳng phải Môn-ta-ghiu nếu em không ưa tên họ đó”
“Mấy bức tường đá làm sao ngăn được tình yêu: Vậy người nhà em ngăn sao nổi tôi”
“Em hãy nhìn tôi âu yếm là tôi chẳng ngại gì lòng hận thù của họ nữa đâu”
- Tình yêu của họ là tình yêu đến từ hai phía, không phải tình yêu đơn phương. Tình yêu song phương này đã tạo ra sức mạnh tự nhiên. Đây là tình yêu vượt lên trên thù hận, tình yêu bất chấp thù hận chứ tuyệt nhiên không có sự xung đột giữa tình yêu và thù hận
Những đặc sắc nội dung, nghệ thuật?
9
III. Tổng kết
+ Đoạn trích đã ca ngợi tình yêu đắm say trong tâm hồn người con trai dòng họ Môn-ta-ghiu (Lời thoại 1)
+ Tình yêu của họ diễn ra trên cái nền của thù hận mà không có thù hận (Lời thoại 3, 4)
+ Qua đối thoại cũng làm sáng tỏ tình yêu không chỉ đẹp mà còn dũng cảm. (Đối thoại 7, 8, 13, 15, 16).
Tình yêu của Rô-mê-ô và Giu-li-ét là tình yêu bất chấp hận thù. Rô-
mê-ô và Giu-li-ét đã trở thành hình tượng đẹp của văn học Phục Hưng ở Tây Âu và của chung cả nhân loại.
3. Củng cố, luyện tập (4')
a. Củng cố:
Nhận xét về tình yêu của 2 nhân vật?
Tình yêu của Rô-mê-ô và Giu-li-ét là tình yêu bất chấp hận thù. Rô-
mê-ô và Giu-li-ét đã trở thành hình tượng đẹp của văn học Phục Hưng ở Tây Âu và của chung cả nhân loại.
b. Luyện tập
 Rô-mê-ô và Giu-li-ét là một bi kịch vì sao?
- Rô-mê-ô và Giu-li-ét là một bi kịch về mối tình của hai người.
+ Chỗ đứng của Rô-mê-ô là bước tường xung quanh nhà Giu-li-ét. Cho dù bức tường ấy kiên cố như thế nào cũng là để che chắn cho gia đình Ca-piu-lét, nghĩa là cho một thế lực hận thù. Gia đình ấy có thể đe dọa tính mạng Rô-mê-ô.
+ Chỗ đứng của Giu-li-ét là cửa sổ căn phòng riêng của nàng. Cho dù có bức tường căn phòng che chở. Nhưng đó là bức tường ràng buộc của lễ giáo.
+ Không gian giữa họ cũng quá chênh vênh. 
+ Thời gian rất ngắn ngủi với buổi đêm. Đêm tối là khoẳnh khắc của tình yêu, che chở cho tình yêu. Ban ngày là sự đối đầu, là thù địch, cho nên tình yêu giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét là một bi kịch.
4. Hướng dẫn HS tự học ở nhà (1')
 + Bài cũ: 
Qua đoạn trích ta thấy “Ca ngợi tình yêu chân chính của con người cũng là khẳng định con người. Hãy chứng minh
 + Bài mới: Chuẩn bị bài tiếp theo theo hướng dẫn SGK.