Giáo án môn Ngữ văn 11 tiết 104: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Tiết 2) Ăng-Ghen

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11A
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11B
Ngày dạy:
Dạy lớp: 11C
Tiết 104
BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC (Tiết 2)
Ăng-ghen
1. Mục tiêu
 Giúp học sinh: 
 a. Về kiến thức
- Nhận thức được những đóng góp quan trọng của Mác đối với lịch sử nhân loại.
- Hiểu được đặc điểm văn chính luận của Ăng-ghen
 b. Về kĩ năng
Rèn luyện kĩ năng đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
 c. Về thái độ
Nhận ra tình cảm cao đẹp của Ăng-ghen đối với Mác.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Chuẩn bị của giáo viên
 SGK, SGV, GA, TLTK.
b. Chuẩn bị của học sinh
 SGK, bài soạn, tài liệu liên quan
3. Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ: Không
* Đặt vấn đề vào bài mới (1’):
Các Mác là nhà triết học và nhà chính trị vĩ đại người Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Ăng-ghen(1820-1895) Là nhà triết học, nhà lí luận và hoạt động cách mạng, lãnh tụ của giai cấp vô sản toàn thế giới.
b. Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động của giáo viên 
TG
Hoạt động của học sinh
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Sự ra đi của Mác
32
2. Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác
Để làm nổi bật công lao, đóng góp vĩ đại của Mác, Ăng-ghen không chỉ thuật lại, liệt kê lại các đóng góp đó mà sử dụng nghệ thuật đặc sắc tạo hiệu quả to lớn? Đó là nghệ thuật nào?
- Biện pháp tăng tiến (biện pháp so sánh tầng bậc):
Mác được so sánh với ai? Cống hiến của Mác được so sánh với cống hiến nào của nhân loại?
+ So sánh ngang bằng: 
-> Mác với Đác-uyn - một bộ óc trác việt của nhân loại, một đỉnh cao của nhân loại.
-> Cống hiến 1 của Mác so sánh với cống hiến của Đác-uyn – một tinh hoa của nhân loại, được đánh giá là mốc son chói lọi trong quá trình tiến hóa và sự phát triển của loài người.
Ý nghĩa của cống hiến đó là gì?
Qua so sánh ngang bằng đó, chúng ta có thể đánh giá gì về Mác?
-> Ý nghĩa: Giúp loài người thoát khỏi sự tăm tối, u mê về tinh thần.
=> Mác là một đỉnh cao của nhân loại, là một vĩ nhân.
Không chỉ dừng lại ở đó, Ăng-ghen còn sử dụng so sánh ở chỗ nào nữa? Ý nghĩa của so sánh vượt trội đó?
+ So sánh vượt trội: Mác còn vượt qua những đỉnh cao của nhân loại: 
-> Cống hiến 2: Đó là một ánh sáng để đối lập lại bóng tối mà “các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa đều mò mẫm”
=> Mác là một nhà khoa học vĩ đại
Như vậy, chỉ riêng với tư cách là một nhà khoa học thì Mác đã xứng đáng được lưu danh là con người vĩ đại. Nhưng sự vĩ đại đó càng lớn lao hơn bởi một điều quan trọng hơn, đó là ở khía cạnh nào?
-> Cống hiến 3: Đem đến cho giai cấp vô sản ý thức về địa vị và yêu cầu của mình, ý thức về điều kiện để tự giải phóng.
=> Đây chính là sứ mệnh của cuộc đời ông, là cống hiến quan trọng nhất, chứng tỏ ông là một nhà cách mạng vĩ đại.
Em có thể suy ra nhận xét về cấu trúc, mô hình, về cách sắp xếp ba cống hiến trên của Mác.
- Cấu trúc sắp xếp:
Giống như A đã 
(thì) B đã
Nhưng không phải chỉ như A
(mà) B còn  
+ Sắp xếp theo trật tự tăng tiến, cống hiến sau lớn lao hơn, vĩ đại hơn cống hiến trước.
Nghệ thuật được sử dụng là gì?
+ Nghệ thuật: so sánh tầng bậc (so sánh tăng tiến)
=> Mác là đỉnh cao của mọi đỉnh cao, vĩ nhân của mọi vĩ nhân, trở thành “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”
Vậy để làm nên sự vĩ đại đó, một phẩm chất qua trọng của Mác được Ăng-ghen ca ngợi, đó là phẩm chất nào? Thể hiện ở chi tiết nào?
- “Mác là người bị căm ghét và vu khống nhiều nhất trong thời đại ông”
+ Mác gạt sang một bên tất cả
+ Coi như cái mạng nhện vướng chân
+ Chẳng thèm đếm xỉa
=> Có bản lĩnh kiên cường.
Như vậy, phần 2 của tác phẩm thể hiện thái độ, tình cảm gì của Ăng-ghen với Mác?
- Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen: Ca ngợi, đề cao công lao và bày tỏ niềm tiếc thương sâu sắc.
4
3. Phần 3
Phần 3 của tác phẩm chỉ vẻn vẹn một câu nhưng chứa đựng rất nhiều ý nghĩa? Theo em nó có ý nghĩa gì?
- Là một tiếng khóc bày tỏ sự tiếc thương bày tỏ dưới hình thức một lời cầu nguyện.
- Là sự khẳng định sự bất tử của Mác trước thời gian.
4
III. Tổng kết
Đánh giá, nhận xét chung của em về bài điếu văn
Cách lập luận và cách diễn đạt chặt chẽ, giàu sức thuyết phục. Nhân loại đã thấy được ba cống hiến vĩ đại của một vĩ nhân- Các Mác. Bài viết là một áng văn nghị luận xuất sắc trong văn chương
c. Củng cố, luyện tập (3')
Gv: Đưa bảng phụ câu hỏi trắc nghiệm để củng cố bài học 
Câu 1: Bài điếu văn “Ba cống hiến vĩ đại của 
 	Các Mác" thể hiện nội dung gì?
A. Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn của những người cộng sản trước sự ra đi của Các mác.
B. Ca ngợi công lao to lớn của Mác đối với toàn nhân loại.
C. Cả hai nội dung trên.
Câu 2: Khi đọc diễn cảm toàn văn bài viết trên của Ăng- ghen, ta cần đọc với giọng như thế nào? 
A.Trầm hùng, mạnh mẽ.
B. Bi luỵ, lâm li. 
 C. Tâm tình, ngọt ngào tha thiết.
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1')
 + Bài cũ: Nắm vững nội dung của bài học, khái quát những nội dung cơ bản.
 + Bài mới: Soạn bài tiếp theo hướng dẫn sách giáo khoa.