Giáo án môn Ngữ văn 11 - Thơ hai - Cư của ba sô

Ngày soạn:23.11.2012
Tuần:19.
Tiết 56 . §ọc thêm : 
 THƠ HAI-CƯ CỦA BA SÔ .
I. MỤC TIÊU : . 
 1. Kiến thức : 
 - Thơ hai –cư và đặc trưng của nó .
 - Hình ảnh thơ mang tính triết lí , giàu liên tưởng .
 2. Kĩ năng : 
 Biết đọc –hiểu thơ hai -cư .
 3. Thái độ : 
 Giáo dục tình yêu gia đình và quê hương đất nước.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH :
Giáo viên : Đọc SGK, SGV , sách chuẩn kiến thức, soạn GA .
Học sinh :
 Chuẩn bị bài bằng cách đọc trước bài học trong SGK và trả lời câu hỏi hướng dẫn học bài . Tìm đọc các tài liệu có liên quan đến bài học tham khảo .
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
 1. Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ (Không kiểm tra )
3.Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính .
* Hoạt động 1: Tìm hiểu tiểu dẫn SGK.TG: 5p
- GV gọi HS đọc SGK.
- HS: tóm tắt ngắn gọn, tự ghi nhận ở SGK.
* Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc- hiểu các văn bản SGK.TG :35p
@ Thao tác 1:PP: TLN, phát vấn,diễn giảng .
- GV: Hướng dẫn HS thảo luận theo nội dung câu hỏi ở SGK.
+ Nhóm 1: Tình cảm thân thiết của nhà thơ với thành phố Ê-đô và nỗi niềm hoài cảm về Kinh đô Ki-ô-tô đẹp ,đầy kỉ niệm được thể hiện qua bài số 1 như thế nào? 
+ Nhóm 2: Tình cảm thân thiết của nhà thơ với thành phố Ê-đô và nỗi niềm hoài cảm về Kinh đô Ki-ô-tô đẹp ,đầy kỉ niệm được thể hiện qua bài số 2 như thế nào? 
+ Hs trả lời, Gv nhận xét, chốt ý .
@ Thao tác 2:PP: Đọc-tìm hiểu, phát vấn,diễn giảng .
- GV nêu câu hỏi : Tình cảm của tác giả đối với mẹ thể hiện như thế nào qua bài thơ số 3?
+Hình ảnh “làn sương thu” trong bài thơ có ý nghĩa gì?
+ HS: trả lời cá nhân .
- GV: Nhận xét và chốt ý .
@ Thao tác 3:PP: Đọc-tìm hiểu, phát vấn,diễn giảng
- GV hỏi : 
+ Mối tương giao giữa các svht trong vũ trụ được thể hiện như thế trong bài thơ số 6? Hình tượng thơ đẹp thú vị ở chỗ nào ?
- GV nhận xét và chốt ý .
I. Tìm hiểu chung :
 1. Tác giả : (SGK).
 2. Đặc điểm thơ hai-cư : 
- Là loại thơ rất ngắn gọn ( chỉ có 17 âm tiết )
- Nội dung thường phản ánh trạng thái tâm hồn của người Nhật : Hoà nhập vào thiên nhiên, sống giản dị thanh cao , mang đậm chất Thiền Tông và tinh thần văn hoá phương Đông .
II. Đọc – hiểu văn bản :
 * Nội dung :
 1.Bài 1 : 
 Nội dung bài thơ thể hiện tình cảm gắn bó thân thiết của tác giả đối với mảnh đất nơi mình ở vì Ba-sô xem Ê-đô thân thiết như chính quê hương mình .
 2.Bài 2 : 
- Hình ảnh chim đỗ quyên gắn với điển tích Thục đế bị mất nước , nó phổ biến trong thơ hai-cư -> tiếng kêu nghe thê thiết .
- Tiếng chim kêu trong bài thơ làm tác giả nhớ về kinh đô đầy kỉ niệm – kinh đô đã vĩnh viễn .
 3. Bài 3 : 
- Năm 1684 , Ba-sô hay tin mẹ mất khi ông đang du hành đến gần vùng quê mình .
- Khi nhận được di vật của mẹ để lại nhà thơ vô cùng đau đớn xót xa .
- Hình ảnh “làn sương thu” dùng để nói về tình mẹ thiêng liêng cao cả .
4. Bài 6:
 Nhà thơ miêu tả cảnh mùa xuân , gió thổi làm hoa đào rụng xuống mặt hồ làm cho mặt hồ gợn sóng -> cảnh đẹp giản dị nhưng mang triết lí sâu sắc : Sự tương giao giữa các sự vật hiện tượng trong vũ trụ . Đây là cảm xúc thẫm mĩ trong thơ Ba-sô .
 * Nghệ thuật : 
- Câu thơ ngắn , hàm súc .
- Hình ảnh thiên nhiên , tạo vật đầy gợi cảm trong liên tưởng .
III. Ý nghĩa văn bản .
 Thơ Ba-sô đã thức dậy nỗi nhớ da diết trong lòng những người xa quê hướng về xứ sở .
* Hoạt động 3: ( Thời gian 5 phút)
4. Củng cố : 
 - Hãy tìm ra nghĩa của các “quý ngữ” trong các bài thơ của Ba-sô ?
 ( Bài 1: Mùa sương(mùa thu) , bài 2 :chim đỗ quyên( mùa hè) ,bài 3 : sương thu( lệ) , bài 6: cánh đồng hoang vu (mùa đông) ).
 - Em có nhận xét gì về nghệ thuật thơ Ba-sô ? 
5. Dặn dò :
 - Đọc thêm các bài thơ hai-cư còn lại và trả lời câu hỏi SGK . 
 - Hướng dẫn tự học : Học thuộc lòng các bài thơ số 3 và 6.