Giáo án môn Ngữ văn 11 - Bài ca ngất ngưởng

TRƯỜNG THPT ĐẠ TÔNG G.A NGỮ VĂN 11 NGUYỄN THỊ BÉ HƯƠNG
Tuần : 4 	Ngày soạn : 30/08/2010. 
Tiết:14,15 Ngày dạy:.	
 Đọc văn: 	 - Nguyễn Cơng Trứ -
A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT.
-Cảm nhận được tâm hồn tự do phĩng khống cùng thái độ tự tin của tác giả.
-Thấy được những đặc điểm nổi bật của thể hát nĩi.
B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG.
 1.Kiến thức:
-Con người NCT thể hiện trong hình ảnh “ơng ngất ngưởng”,tiêu biểu cho mẫu người tài tử ở hậu kì văn học trung đại VN.
-Phong cách sống,thái độ sống của tác giả.
-Đặc điểm của thể hát nĩi.
 2.Kĩ năng:
-Phân tích thơ hát nĩi theo đặc trưng thể loại.
 3.Thái độ:
 -GD HS hướng đến những tình cảm cao đẹp của con người..
C.PHƯƠNG PHÁP.
-Phân tích,gợi tìm, thảo lụân nhóm,bình.
D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
 1.Ổn định lớp: 
 .
2.Kiểm tra bài cũ: 
-Đọc thuộc bài thơ Thương vợ của TTX?Nêu suy nghĩ của bản thân về tình cảm của ơng Tú dành cho vợ?
-Em học tập được những p/chất gì từ bà Tú nĩi riêng,những người phụ nữ VN xưa nĩi chung?
3.Bài mới: Hai từ “ngất ngưởng” biểu hiện một tư thế,một thái độ,một phong cách sống.Điều đĩ được bhiện cụ thể qua bài thơ Bài ca ngất ngưởng của NCT mà ta tìm hiểu hơm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
- HS dựa vào tiểu dẫn:em có nhận xét gì về con người và cuộc đời NCT?
- GV chốt định hướng vấn đề.
- HS có thể nêu một số bài thơ của NCT mà HS biết.
-GV g/thiệu chung về s/tác của NCT,đbiệt là bài thơ trích giảng:Hồn cảnh,thể loại.
-GV hướng dẫn HS đọc VB:giọng đọc vui tươi,tự hào.
-Cảm hứng chủ đạo của bài thơ được biểu hiện tập trung qua từ nào? Từ “ngất ngưỡng” xuất hiện mấy lần?Giải thích nội dung, ý nghĩa của từ “ngất ngưỡng”?
- GV cho Hs thảo luận theo nhóm( 5 phút)
*Nhóm 1,2: Thái độ sống của NCT ở chốn quan trường được thể hiện như thế nào?
*Nhóm 2,3: Phong cách thái độ của ông khi từ quan?
-Từng nhóm trao đổi, trả lời. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
à GV chốt.
-Ở bài thơ này, NCT tự kể về mình. Vì sao ông cho mình là ngất ngương? Oâng đánh giá sự ngất ngưỡng của mình như thế nào?
-Từ ND ptích,nêu ý nghĩa của văn bản?
-GV gọi1 HS đọc to phần ghi nhớ trong SGK.
-GV h­íng dÉn HS tự học. 
-Củng cố ND bài học.
I.GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
-NCT là nhà nho tài tử trung thành với lí tưởng trí quân trạch dân;cđời phong phú đầy thăng trầm,sống bản lĩnh,phĩng khống và tự tin,cĩ nhiều đĩng gĩp cho dân nước.
-Gĩp phần qtrọng vào việc phát triển thể hát nĩi trong VHVN. 
2. Tác phẩm:
-Hồn cảnh:Viết trong thời kì cáo quan về hưu.
-Thể loại:Hát nĩi.
II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN.
 1.Nội dung:
 a.Cảm hứng chủ đạo:
-Từ “ngất ngưỡng”, xuất hiện 4 lần dtả hình ảnh,tư thế, thái độ, tinh thần của một con người vươn lên trên thế tục,một con người sống khác đời và bất chấp mọi người.
 b.Hình ảnh ơng “ngất ngưởng”.
 *Thái độ sống của ông lúc ở chốn quan trường:( 6 câu đầu)
 Vũ trụ nội mạc phi phận sự
(mọi việc trong trời đất chẳng có việc nào không phải là phận sự của ta):Ý thức về bổn phận của kẻ sĩ, khẳng định vai trò và trách nhiệm của kẻ sĩ.
-Tài bộ:khi thủ khoa,tham tán,Tổng đốc đông, phủ doãn, thao lược:Khẳng định tài năng thực sự lỗi lạc xuất chúng trong nhiều lĩnh vực.
èNgười quân tử sống bản lĩnh,đầy tự tin,kiên trì với lí tưởng.
 *P/cách, thái độ của NCT khi từ quan: (10 câu tiếp).
-“Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưỡng”:Việc làm khác người, trêu người khinh thị cả thế gian.
-“Gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì
Bụt cũng nực cười ông ngất ngưỡng”:Lối sống phóng túng, hưởng thụ đối lập với XHPK.
-“Được mất dương dương người tái thượng
 Khen chê phơi phới ngọn đông phong”:Tác giả không quan tâm đến chuyện được mất, không bận lòng về sự khen chê mà sống hết mình, ngất ngưỡng giữa cuộc đời.
- Khi:ca, tửu, tùng >< Không: phật, tiên,vướng tục :Sống nhập thế mà không vướng tục.
èBậc tài tử phong lưu,khơng ngần ngại khẳng định cá tính của mình.
 *Bản kết về cuộc đời: (3 câu cuối)
“Chẳng Trái, Nhạc  ai ngất ngưỡng như ông”
- Oâng đề cao tài năng ngang hàng với các danh tướng lịch sử Trung Quốc.
-Khẳng định giá trị cá nhân, sống ngang tàng nhưng vẫn trọn vẹn nghĩa vua tôi, cống hiến tài năngà ông có quyền ngất ngưỡng nhất.
èBhiện cá tính,bản lĩnh,sự tự tin của con người cĩ cốt cách độc đáokhi nhìn lại đời mình và tự thể hiện mình.Trên cơ sở đĩ ,thấy rõ vẻ đẹp nhân cách của NCT: Một con người cĩ năng lực,dám sống cho mình,bỏ qua sự gị bĩ của lễ giáo,theo đuổi cái tâm tự nhiên.
2.Nghệ thuật:Số chữ trong câu không hạn định, cách dùng từ, ngắt nhịp, giọng thơ tự do, phóng thoáng, có chút trào lộng khoa trương phù hợp với việc bày tỏ tư tưởng,tình cảm của tác giả.
3.Ý nghĩa văn bản: 
Con người NCT thể hiện trong hình ảnh “ơng ngất ngưởng”:Từng làm nên sự nghiệp lớn,tâm hồn tự do p/khống,bản lĩnh sống mạnh mẽ,ít nhiều cĩ sự phá cách về quan niệm sống,vượt qua khuơn sáo khắt khe của lễ giáo PK.
 III.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC.
 1.Học bài:
-H ọc thuộc bài thơ.
-Đặc điểm của thể hát nĩi.
-Suy nghĩ của bản thân về hình ảnh NCT-ơng “ngất ngưởng”.
 2.Soạn bài: Bài ca ngắn đi trên bãi cát của CBQ.
+Tâm trạng bi phẫn của kẻ sĩ chưa tìm được lối ra trên đường đời.
+Đặc điểm thơ cổ thể.
E.RÚT KINH NGHIỆM:
 ..