Giáo án Giáo dục hướng nghiệp 11 (bộ môn Tin học văn phòng) - Bài 34: Tìm hiểu nghề

Ngày soạn: 	01/03/2016
Ngày dạy:	04/04/2016
Bài Lý thuyết – Thực hành
Lý thuyết: 	03 tiết
Thực hành: 	01 tiết
PHẦN 6. TÌM HIỂU NGHỀ
§ BÀI 34: TÌM HIỂU NGHỀ
A. Mục tiêu bài học:
Kiến thức: 	- Biết được vị trí của nghề trong xã hội.
	- Biết thông tin cơ bản về nghề Tin học văn phòng.
	- Có ý thức tìm hiểu nghề và định hướng nghề nghiệp cho tương lai.
Kỹ năng :	- Biết cách tìm thông tin về nghề Tin học văn phòng
Thái độ: Có thái độ nghiêm túc trong học tập, tuân thủ theo qui trình, vệ sinh lao động.
B. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Máy tính, thiết kế bài học, phiếu trắc nghiệm, phiếu thu thập thông tin.
- HS: Sách giáo khoa.
C. Các hoạt động dạy học:
Tiết 1:
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Hoạt động 1 (2’): Ổn định lớp
- Điểm danh
Điểm danh trực tiếp
HS báo cáo (có mặt, vắng)
Hoạt động 2 (8’): Kiểm tra bài cũ
1. Mạng cục bộ là gì? Các thiết bị kết nối trong mạng cục bộ? 
2. Thực hiện thao tác chia sẻ thư mục trong mô hình mạng khách chủ (có phân quyền đầy đủ)
Gọi HS trả lời, HS khác bổ sung (nếu cần)
Cho HS chia sẻ thư mục gốc D:\ trên máy tính.
GV đánh giá, cho điểm.
Một HS trả lời
HS khác bổ sung
Thực hiện các thao tác trên máy.
Hoạt động 3 (35’):
I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI TÌM HIỂU NGHỀ
1. Sự cần thiết phải tìm hiểu thông tin nghề nghiệp
Để có được việc làm chắc chắn, trước khi quyết định chọn nghề cần phải tìm hiểu kỹ thông tin nghề nghiệp.
Chọn nghề là một quá trình lâu dài và đòi hỏi không ít nỗ lực của bản thân, của gia đình, nhà trường và xã hội.
Thông tin nghề nghiệp cần tìm hiểu bao gồm:
+ Thông tin về nghề nghiệp;
+ Thông tin về đào tạo nghề;
+ Sự yêu thích và phù hợp của nghề với bản thân;
+ Xác định năng lực bản thân để hiểu được mức độ phù hợp nghề.
Khi tìm hiểu thông tin cần chú ý:
+ Phải căn cứ vào tình hình cụ thể của bản thân để lựa chọn thông tin.
+ Lược bỏ những thông tin phụ, mơ hồ, lấp lửng không rõ ràng, không đáng tin cậy.
2. Một số nguồn thông tin nghề nghiệp
- Thông qua sách báo
- Thông qua các thông tin tuyển sinh
- Thông qua tư vấn tại các trung tâm
- Thông qua cha mẹ, người thân
- Thông qua mạng internet
- Thông qua thực tiễn xã hội, giao lưu
GV sử dụng sơ đồ trong Phụ lục 1 để phân tích quá trình chọn nghề " sự cần thiết tìm hiểu thông tin nghề nghiệp (thông qua một số diễn giảng như sau:)
- Giải thích bằng VD: “Muốn trở thành Bác sĩ phải mất 12 năm phổ thông + 4 năm đại học + 2 năm thực tập ở bệnh viện. Vượt qua hàng trăm kỳ thi, chi phí cho việc học, sách vở, quần áo, ăn ở, đi lạikhông thể tính được.”
- GV cho HS thấy tính đa dạng, phong phú của thế giới nghề nghiệp. Ví dụ tin học có các ngành tin học văn phòng, sửa chữa máy tính, thiết kế đồ họa, kỹ xảo truyền hình, quảng cáo, thiết kế website, kinh doanh phần mềm
- ? Trước khi quyết định chọn cho mình một nghề thì em cần tìm biết những thông tin gì.
- ? Tại sao chúng ta cần tìm hiểu kỹ khi chọn nghề? Phân tích thêm.
VD: Nghề Lái xe; đặc điểm và yêu cầu của nghề có sức khoẻ tốt, trình độ TN THCS; có lương tâm nghề nghiệp; điều kiện làm việc chịu áp lực cao, dễ kiếm việc làm, có thu nhập cao; chống chỉ định: có dị tật về mắt, tay, chân.
Thông tin về nghề: Các trung tâm đào tạo GPLX của Bộ GTVT, Trung tâm dạy nghề QK 9, học phí 4-6 triệu, thời gian học 6-18 tháng tuỳ theo hạng bằng lái.
- GV phát vấn: “Mục đích của việc hiểu biết về nghề nghiệp của mình là gì?”
- Giải thích: nguồn thông tin là nơi cung cấp thông tin.
- Hướng dẫn cách tìm các nguồn thông tin. 
- Biết lý do cần tìm hiểu nghề.
- Nhận thức được chọn nghề cho bản thân. Nắm được mỗi lĩnh vực ngành nghề đòi hỏi trình độ, chuyên môn nhất định.
- Nhận thức được tính đa dạng, phong phú của nghề nghiệp. 
- Trả lời từ SGK:
+ Thông tin về nghề;
+ Thông tin về đào tạo nghề;
+ Sự phù hợp của nghề;
+ Năng lực bản thân để hiểu biết được phù hợp nghề.
- Nhận thức được phải tìm các thông tin chi tiết về nghề. Nếu không nắm rõ thông tin sẽ rơi vào tình trạng “tiền mất, tật mang” mà không học được nghề.
- Biết được các kênh thông tin cần khai thác như thông qua sách báo, đài, TV, bạn bè, người thân
Hoạt động 4 (60’): 
II. ĐẶC ĐIỂM VÀ YÊU CẦU CỦA NGHỀ
1. Đối tượng và công cụ lao động của nghề
a. Đối tượng lao động của nghề gồm
 Các chương trình ứng dụng trong công tác văn phòng:
- Hệ điều hành
- Hệ soạn thảo văn bản
- Chương trình bảng tính điện tử
- Hệ quản trị CSDL
- Thư điện tử
- Các chương trình ứng dụng liên quan.
‚ Các loại văn bản hành chính, bảng biểu, bảng tính trong công việc văn phòng.
ƒ Tài nguyên trên mạng.
b. Công cụ lao động của nghề gồm:
- Các máy tính, bao gồm các thiết bị kết nối mạng internet.
- Các thiết bị lưu trữ và lưu trữ dự phòng thông tin.
- Các máy in, máy fax, máy photocopy, điện thoại.
2. Nội dung lao động của nghề THVP
- Soạn thảo, lưu trữ các loại văn bản hành chính, văn bản nội bộ cơ quan.
- Lập các bảng tính, bảng biểu thống kê, quản lý dữ liệu.
- Quản lý và lưu trữ các công văn đi – đến.
- Lập lịch công tác.
- Tạo, quản lý các bài trình chiếu và trình diễn chúng.
- Khai thác dữ liệu và các tài nguyên mạng, ...
3. Điều kiện làm việc của nghề THVP
- Công việc của nghề THVP được thực hiện trong nhà, không đòi hỏi sự thích ứng đặc biệt của cơ thể với môi trường.
- Thời gian ngồi làm việc với máy tính nhiều, do đó dễ ảnh hưởng đến mắt, đến cột sống. Nên có giải lao, thay đổi tư thế giữa giờ làm việc.
- Trong phòng máy nên trang bị máy điều hoà nhiệt độ, hệ thống chiếu sáng đầy đủ.
4. Yêu cầu của nghề đối với người LĐ
- Tối thiểu có trình độ văn hoá TN.THCS; trình độ tiếng Anh A trở lên; có kiến thức cơ bản về tin học; có hiểu biết nhất định về các loại văn bản quản lý nhà nước; có óc thẩm mỹ và sáng tạo.
- Sử dụng được máy tính và sử dụng thành thạo các phần mềm ứng dụng liên quan công việc. Thời gian soạn một văn bản, lập trang tính, kiểm tra Email, ... chỉ 30 giây hay mất cả ngày sẽ ảnh hưởng rất khác biệt đến hiệu quả hoạt động của cơ quan.
- Yêu thích những công việc của nghề, làm việc cẩn thận, kiên trì, thận trọng và chính xác.
- Cần có sức khoẻ trung bình, không bệnh tật.
- Cần phải biết những quy trình kỹ thuật tối thiểu của lĩnh vực mà cơ quan đang hoạt động.
- Có khả năng ứng xử lịch sự, nhẹ nhàng, mềm dẻo; có thái độ thân thiện và đặt nhiệm vụ phục vụ lên hàng đầu.
5. Triển vọng của nghề THVP
- Luôn cần sự phát triển để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
- Tương lai nghề THVP luôn gắn liền với mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị của xã hội.
- Nghề THVP có điều kiện phát triển từ thành phố đến cả nông thôn, miền núi.
- CNTT là lĩnh vực phát triển mạnh, phiên bản mới của các phần mềm liên tục được phát hành, đòi hỏi người làm công việc văn phòng phải luôn cập nhật, nâng cao kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp để
6. Những nơi đào tạo nghề THVP
a. Một số địa chỉ đào tạo
- Học ngắn hạn từ 3 " 6 tháng:
+ Trung tâm dạy nghề quận (huyện)
+ Trung tâm KTTH-HN
+ Cơ sở dạy nghề tư nhân
+ Các trung tâm dạy nghề xã hội
- Học dài hạn: Chương trình THVP chỉ là một học phần của cả chương trình đào tạo CNTT dài hạn thuộc các trường cao đẳng, đại học.
b. Yêu cầu tuyển sinh
- Các lớp tuyển sinh ngắn hạn: có trình độ văn hoá TN.THCS trở lên.
- Các lớp dài hạn (trung cấp, cao đẳng, đại học): TN.THPT, có đăng ký kỳ thi tuyển sinh và trúng tuyển theo điểm chuẩn của trường.
Thế giới nghề nghiệp rất đa dạng, phong phú, có hàng vạn nghề với những chuyên môn khác nhau. Ngành nghề nào cũng có những đối tượng, đặc điểm, yêu cầu và sử dụng công cụ, phương tiện khác nhau.
Nghề lái xe taxi có đối tượng lao động là hành khách; công cụ lao động là chiếc xe taxiVậy nghề THVP có đối tượng lao động là gì?
? Cô (thầy) văn phòng muốn làm việc hiệu quả thì cần những công cụ lao động hỗ trợ nào
GV giới thiệu sơ lược chức năng của các công cụ VP.
Là một nhân viên mới, bạn tự hỏi: “Tôi phải bắt đầu từ đâu? cần làm những công việc gì? Và làm như thế nào? 
Để trả lời được các câu hỏi này thì bạn đã xác định được nội dung lao động của nghề.
? Ở trường ta, các em thường thấy công việc của cô (thầy) văn phòng làm gì?
- Nhận xét và bổ sung ý kiến cho hoàn chỉnh.
- Làm việc theo nhóm, phát phiếu thu thập thông tin 1 và yêu cầu HS điền vào.
- Sau 3 phút, thu lại phiếu, tổng hợp và phân tích.
- Nhắc nhở HS về an toàn lao động của nghề THVP có ảnh hưởng đến thị lực, cột sống do phải tiếp xúc thường xuyên với máy tính.
Trong bất kỳ lĩnh vực, ngành nghề nào cũng đòi hỏi người lao động phải có trình độ chuyên môn, kiến thức nhất định. Đối với nghề THVP thì phải đảm bảo những yêu cầu cơ bản nào?
Nhận xét và góp ý thêm cho hoàn chỉnh.
Nhấn mạnh thêm: Văn phòng là đầu mối giao tiếp của cơ quan nên người làm công tác văn phòng cần có khả năng ứng xử lịch sự, nhẹ nhàng và mềm dẻo, có thái độ thân thiện và đặt nhiệm vụ phục vụ lên hàng đầu.
Hiện nay, Chính phủ đang rất nỗ lực cải cách thủ tục hành chính để giảm phiền hà cho nhân dân, mà hiệu quả nhất là ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác văn phòng. Vì thế, mà nghề THVP có rất nhiều triển vọng, rất dễ tìm kiếm cơ hội việc làm.
Để tư vấn hướng nghiệp, những thông tin mà các em muốn hỏi về nghề THVP là gì?
Tư vấn và giới thiệu một số địa chỉ đào tạo nghề tin học văn phòng để sau này HS có thể liên hệ.
- Sau khi TN.THPT, các em cần phải đăng ký xét tuyển sinh đại học ở các trường CNTT và tham gia học phần “Tin học VP”, sau khi học xong trường sẽ cấp giấy chứng nhận nghề cho các em. 
Lắng nghe ví dụ gợi ý của GV và liên hệ đến đối tượng của nghề THVP.
Xem SGK trả lời.
Xem SGK trả lời.
Trả lời những hiểu biết của em khi liên hệ công việc với văn phòng: 
Nhận, trả sổ đầu bài
Đăng ký thi nghề
Rút học bạ
Xin giấy ra/vào lớp
Chia nhóm thảo luận và điền vào phiếu.
Biết quý trọng sức khoẻ, làm việc khoa học và có thời gian thư giãn hợp lý.
Trả lời: biết sử dụng vi tính; yêu nghề; sức khoẻ tốt
HS sẽ nhận thức được triển vọng phát triển của nghề trong tương lai; dễ dàng tìm kiếm được cơ hội việc làm vì phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội hiện đại. 
Hình thành ước mơ, hoài bão và phấn đấu học tập để biến ước mơ thành hiện thực.
Hỏi: “Muốn học nghề THVP thì đăng ký ở đâu? Hình thức học như thế nào? Học phí ra sao? Thời gian?..”
HS sẽ có thông tin ban đầu về địa chỉ đào tạo, yêu cầu cơ bản hình thức đào tạođể có định hướng cho sự quyết định lựa chọn nghề cho bản thân.
Hoạt động 5 (60'): THỰC HÀNH
1. Nội dung thực hành
a. Tìm hiểu hứng thú học nghề THVP của bản thân.
b. Tìm hiểu năng lực của bản thân với nghề THVP.
c. Tìm hiểu địa chỉ đào tạo nghề.
2. Tiến trình thực hiện
- Thực hành nội dung a. thông qua trả lời Phiếu trắc nghiệm số 1.
- Thực hiện nội dung b. thông qua trả lời Phiếu trắc nghiệm số 2.
- Thực hiện nội dung c. thông qua thống kê vào Phiếu thu thập thông tin.
Phát phiếu và nêu ý nghĩa, yêu cầu thực hiện từng loại phiếu.
Thu hồi phiếu và đánh giá sơ bộ kết quả trắc nghiệm theo từng nhóm.
Chia nhóm thảo luận và điền vào phiếu.
Hoạt động 6 (15'): Củng cố
1. Để hiểu về một nghề cần chú ý đến những thông tin nào?
2. Em hãy cho biết nội dung lao động của nghề THVP?
3. Nghề THVP có triển vọng phát triển như thế nào?
4. Muốn trở thành một nhân viên văn phòng, em cần trang bị cho mình những gì?
GV tóm tắt và nhấn mạnh các ý chính.
HS ghi lại các ý chính.
Duyệt của Lãnh đạo
Duyệt của Tổ trưởng
Người soạn
Nguyễn Văn Long
D. Đánh giá – Rút kinh nghiệm:
PHỤ LỤC 1
QUÁ TRÌNH CHỌN NGHỀ
HỌC SINH
TÌM HIỂU 
THÔNG TIN VỀ NGHỀ NGHIỆP
1. Thông tin nghề nghiệp
2. Thông tin đào tạo nghề
3. Sự phù hợp và sự yêu thích nghề đối với bản thân
4. Năng lực của bản thân
CHỌN NGHỀ
1. Quá trình học nghề
2. Nhu cầu xã hội
CÓ VIỆC LÀM
Hãy đánh dấu (ü) vào ô trống ¨ những câu em cho là đúng về điều kiện làm việc của nghề Tin học Văn phòng:
a. Làm việc ngoài trời	¨	b. Làm việc trong nhà	¨
c. Môi trường nguy hiểm	¨	d. Tiếp xúc với độc hại	¨
e. Ảnh hưởng thị lực	¨	f. Ảnh hưởng cột sống	¨
PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN 1
PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN 2
TT
Tên cơ sở đào tạo
Trình độ đào tạo
PHIẾU TRẮC NGHIỆM 1
TT
Câu hỏi
Trả lời
Bạn thích nghề tin học văn phòng?
Bạn vui vẻ đón chờ tiết học tin học văn phòng?
Bạn hay phát biểu trong giờ học?
Bạn chăm chú theo dõi những thao tác làm mẫu của giáo viên?
Bạn thích làm mẫu và giảng giải cho các bạn khác làm theo?
Bạn thích tìm đọc những sách liên quan đến công việc văn phòng?
Bạn thấy sự hấp dẫn của giờ học nghề tin học văn phòng?
Bạn luôn nhơ chuẩn bị cho giờ thực hành?
Bạn bị lôi cuốn vào việc lập các bảng điểm tổng kết của lớp?
Bạn say mê và luôn muốn làm quen với các thiết bị, máy móc?
Bạn muốn học thêm các chương trình ứng dụng khác?
Bạn thích học các công việc tỉ mỉ, chi tiết, công việc văn phòng?
Bạn thích quan sát, khám phá, phân tích đánh giá và giải quyết vấn đề?
Bạn thích tìm kiếm thông tin trên mạng?
Bạn thích tìm hiểu công việc của một thư ký văn phòng?
Bạn luôn thích học những giờ thực hành trên máy?
PHIẾU TRẮC NGHIỆM 2
TT
Câu hỏi
Trả lời
Bạn là người có khả năng quan sát, học hỏi, khám phá phân tích, đánh giá và giải quyết các vấn đề?
Bạn là người có khả năng về ngôn ngữ, thích làm giáo viên/giảng viên, cung cấp thông tin, chăm sóc, giúp đở hoặc huấn luyện người khác?
Bạn là người có khả năng về số học, thích thực hiện những công việc chi tiết, thích làm việc với dữ liệu, thích làm công việc văn phòng?
Bạn là người có khả năng mạnh bạo, dám nghĩ, dám làm, có thể gây ảnh hướng thuyết phục người khác, có khả năng diễn thuyết lãnh đạo hoặc quản lý?
Bạn là người có khả năng về nghệ thuật, khả năng tưởng tượng cao, thích làm việc trong môi trường mang tính ngẫu hứng, không khuôn mẫu?
Bạn là người có kỷ năng về kỹ thuật, công nghệ, hệ thống; thích làm việc với máy móc, đồ vật, động thực vật hay các công việc ngoài trời?