Đề cương ôn thi học kì 1 – Ngữ văn 11 – tác giả và tác phẩm

ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HỌC KÌ 1 – NGỮ VĂN 11A – TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM
I. HAI ĐỨA TRẺ ( Thạch Lam )
1. Xuất xứ : Trích trong tập truyện ngắn Nắng trong vườn (1938).
2. Giá trị nghệ thuật : 
Truyện ngắn trữ tình, cốt truyện đơn giản, kể theo trình tự thời gian.
Nhân vật được khai thác chủ yếu vào tâm trạng và cảm xúc.
Giọng điệu, lời văn nhẹ nhàng, phù hợp.
Cảm xúc tinh tế, hình ảnh đẹp vừa mang ý nghĩa tả thực, vừa biểu tượng.
3. Giá trị nội dung : Niềm cảm thương chân thành đối với cuộc sống chìm khuất, mòn mỏi, quẩn quanh của những con người nhỏ bé nơi phố huyện tối tăm và đồng cảm với những ước mơ, khao khát đổi đời của họ.
II. CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ ( Nguyễn Tuân ) :
1. Xuất xứ :
- Được in lần đầu tiên trên Tạp chí Tao Đàn (1939), với nhan đề Dòng chữ cuối cùng , khi đưa vào tập Vang bóng một thời đổi tên thành Chữ người tử tù.
2. Giá trị nghệ thuật :
- Xây dựng nhân vật bằng bút pháp “vẽ mây nảy trăng”.
- Kể chuyện sinh động.
- Dựng cảnh, tả cảnh độc đáo.
- Chi tiết đầy kịch tính, lôi cuốn.
- Văn phong vừa cổ kính ( từ ngữ, đối thoại nhân vật ) vừa hiện đại ( nội tâm, tâm trạng nhân vật ).
- Câu văn có nhịp điệu thong thả, từ tốn. à Tạo nên chất nhạc độc đáo cho tác phẩm.
3. Giá trị nội dung :
- Hình tượng Huấn Cao mang dáng dấp của nhân vật lí tưởng theo quan niệm xã hội phong kiến ngày xưa : bậc quân tử “đấng trượng phu”..
- Ca ngợi ba nhân cách cao đẹp giữa một xã hội đầy rẫy xấu xa, đồng thời nêu cao cái đẹp chữ nghĩa, chí tung hoành và đạo lí về cách sống đẹp.
- “ Chữ người tử tù” nói riêng và “ Vang bóng một thời ” nói chung tiêu biểu cho văn phong tài hoa, tài tử của Nguyễn Tuân trước Cách mạng tháng Tám.
III. CHÍ PHÈO ( Nam Cao ) :
1. Nhan đề :
- Được in lại trong tập Luống Cày ( 1946 ) : Tác giả lấy tên nhân vật đặt tên cho tác phẩm 
à Vừa làm nổi bật chủ đề vừa thể hiện được cốt truyện, bao quát được nhiều vấn đề.
à Đây là một truyện ngắn có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, chứng tỏ trình độ điêu luyện, già dặn của nhà văn.
2. Giá trị nghệ thuật :
- Khai thác và miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sắc sảo à Khẳng định bản chất tốt đẹp của nhân vật.
- Lối kết cấu truyện độc đáo, sáng tạo.
- Cốt truyện nhiều tình tiết hấp dẫn, quyết liệt, bất ngờ.
- Ngôn ngữ sống động tự nhiên, phù hợp với tính cách của từng nhân vật.
3. Giá trị nội dung :
a) Giá trị hiện thực : Phản ánh xã hội nông thôn Việt Nam trước cách mạng tháng Tám, đặc biệt là hiện tượng người dân lương thiện bị đẩy vào con đường cùng và quay lại chống trả bằng con đường lưu manh hóa.
à Tình trạng xung đột giai cấp sâu sắc chỉ có thể giải quyết bằng biện pháp quyết liệt.
b) Giá trị nhân đạo : Lòng căm thù tố cáo xã hội của tác giả. 
à Cách nhìn mới của Nam Cao về người nông dân : Nam Cao đã thấy bản chất lương thiện của người nông dân ngay cả họ biến thành thú dữ.