Đề bài: Theo ý kiến riêng, khi giảng tác phẩm Chí Phèo, anh chị chọn những điểm nào để chú ý khai thác nhấn mạnh? Mục đích của sự lựa chọn ấy?

Trường Đại học Sư Phạm thành phố Hồ Chí Minh
Khoa: Ngữ văn
Lớp: Văn 3A
œ«««
SVTH: 	Trần Thị Vân Anh 
Nguyễn Thị Hoài Hương 
Nguyễn Thị Thu Hương
Đề bài: 
Theo ý kiến riêng, khi giảng tác phẩm Chí Phèo, anh chị chọn những điểm nào để chú ý khai thác nhấn mạnh? Mục đích của sự lựa chọn ấy?
Trả lời:
Khi giảng về Chí Phèo mục đích cần đạt được:
Hiểu và phân tích được các nhân vật chính, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo, qua đó thấy được sức tố cáo mạnh mẽ của tác phẩm đối với xã hội thực dân phong kiến đã đẩy những người nông dân lương thiện vào con đường bần cùng hoá, lưu manh hoá.
Cảm nhận được tư tưởng nhân đạo của Nam Cao ở chỗ nhà văn đã phát hiện, miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người lao động ngay khi tưởng như họ đã bị xã hội tàn ác cướp mất cả nhân hình và nhân tính.
Để đạt được mục đích đó ta cần chú ý nhấn mạnh những điểm sau:
1. Về nhân vật Chí Phèo: 
Điểm cần nhấn mạnh nhất ở nhân vật này là bi kịch bị cự tuyệt quyền sống, quyền làm người, bi kịch này diễn ra qua hai quá trình: lưu manh hóa và thức tỉnh lương tâm.
a. Quá trình lưu manh hóa:
-Trước khi ở tù:
+ Không cha mẹ, nghèo khổ, chăm chỉ, hiền lành
+ Có ý thức nhân phẩm, có lòng tự trọng cao.
+ Có ước mơ lành mạnh, giản dị
ðlà người nông dân nghèo lương thiện, có tư cách.
- Sau khi ra tù : 
+ Nhân hình: dị dạng (d/c“ Hắn về lớp này trông khác hẳn, mới đầu chẳng ai biết hắn là ai..Trông gớm chết”)
+ Nhân tính: hung hăng, liều lĩnh (d/c: “hắn đã phá bao nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện”)
ð Nhà tù thực dân đã biến Chí Phèo thành con người tha hoá; Bá Kiến thu phục và lợi dụng Chí Phèo trở thành công cụ, tay sai để tác yêu tác quái dân làng, trở thành con ác quỷ làng Vũ Đại
à bị tàn phá về tâm hồn, bị hủy diệt về nhân hình, nhân tính à quy luật nghiệt ngã : Bọn cường hào và thực dân đã đẩy những người dân hiền lành, lương thiện vào con đường tha hoá và biến chất. Những người vốn là nạn nhân này lại trở thành ác quỷ phá hoại cuộc sống của bao nhiêu dân lành khác à ý nghĩa tố cáo và nhân đạo mới mẻ của nhà văn
b. Quá trình thức tỉnh
- Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở: đây là cuộc gặp gỡ giữa hai con người bị xã hội xa lánh, ruồng bỏ, là sự gặp gỡ của nhu cầu bản năng sinh lí
* Từ tỉnh rượu đến tỉnh ngộ :
 - Lần đầu tiên có ý thức về thời gian và nhận biết được nhịp đập cuộc sống chung quanh mình : “ Mặt trời bây giờ chắc đã lên cao và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ”, “tiếng chim hót, tiếng cười nói của những người đi chợ, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá ngoài sông”
- Tỉnh ngộ : nhớ về quá khứ với những ước mơ bình dị, đơn sơ.
- Cảm nhận được nỗi cô đơn và tuổi già của mình, tủi thân đến phát khóc.
 ð Chí đang thức tỉnh và bắt đầu hồi sinh trở về kiếp người 
* Từ ngạc nhiên, xúc động đến khát khao hoàn lương và mong ước hạnh phúc :
- Ngạc nhiên, xúc động khi được Thị Nở cho ăn bát cháo hành 
- Tình yêu của Thị Nở đã đánh thức bản chất lương thiện còn sót lại của Chí Phèo ð khát khao trở lại làm người lương thiện (d/c)
- Khát khao hạnh phúc và một mái ấm gia đình (d/c) à Qua sự hồi sinh của Chí Phèo, Nam Cao muốn khẳng định sức sống bất diệt của thiên lương
Chí Phèo đã lắng nghe âm thanh của cuộc sống đang diễn ra quanh mình. Hắn đã nghĩ đến bản thân, khao khát yêu đương, mơ một mái ấm gia đình. Cũng lúc này hắn đã ý thức về bản thân mình, buồn chán với thực tại vì hầu như con đường hòan lương đã bị đóng kín trước mặt hắn.
Bát cháo hành của Thị Nở đã làm cho Chí Phèo hoàn toàn thay đổi, Chí đã mơ về một cuộc sống gia đình, mong muốn đoạn tuyệt với quá khứ để hoàn lương.
* Khi bị thị Nở cự tuyệt 
- Con đường hoàn lương của Chí Phèo bị cự tuyệt bởi bà cô Thị Nở ð không ai tin vào sự hồi sinh của Chí
- Bị Thị Nở từ chối : thất vọng, đau đớn ð phẫn uất, tuyệt vọng.
Một người như Thị Nở là hội tụ của những điều tồi tệ xấu xa nhất: xấu “ma chê quỷ hờn”, nghèo, dở hơi thuộc dòng mả hủi, bị xã hội coi khinh mà cũng không chấp nhận Chí, bỏ rơi Chí thì con đường quay về hoàn lương của Chí là hoàn toàn tuyệt vọng, hoàn toàn bế tắc.
- Chí hiểu ra tình trạng nguy kịch của mình “Ai cho tao lương thiệnTao không thể là người lương thiện” ðhành động: uống rượu đến nhà Bá Kiến, giết Bá Kiến. Đây là một hành động tất yếu, là đỉnh cao của quá trình tự ý thức với tư cách là người nông dân thức tỉnh đòi quyền sống, quyền làm người lương thiện.
- Hành động tự sát cho thấy ý thức về nhân phẩm đã trở về, Chí không bằng lòng với cuộc sống thú vật ð chết để được coi là một con người
à Chí Phèo điển hình cho bi kịch của người nông dân lương thiện bị tha hóa, lưu manh hóa muốn trở về cuộc sống lương thiện nhưng bị cự tuyệt quyền làm người
2. Nhân vật Bá Kiến
Nhân vật tiêu biểu cho giai cấp thống trị là bá Kiến được Nam Cao vạch trần bộ mặt tàn ác, xấu xa của hắn:
* Đây là một tên cường hào cáo già trong “nghề” thống trị dân đen, được khắc hoạ qua những chi tiết ngoại hình thật độc đáo, từ giọng quát rất sang, lối nói ngọt nhạt đến cái cười Tào Tháo.
 Bằng cách để nhân vật độc thoại, tự phơi ra những tính toán, thủ đoạn, âm mưu thâm độc trong việc đàn áp, thống trị tầng lớp nông dân, tác giả đã lột trần bản chất gian hùng của bá Kiến 
àBản chất gian hùng ấy của bá Kiến tập trung đầy đủ trong cách đối xử của hắn với Chí Phèo.
Nhưng điều nguy hiểm nhất ở Bá Kiến là tội ác đã được hắn nâng lên thành một nghệ thật cai trị kẻ khác : "mềm nắn, rắn buông", "dùng thằng đầu bò trị thằng đầu bò", "nắm lấy đứa có tóc", đặc biệt là những thủ đoạn rất nham hiểm :"Hãy vất người ta xuống sông rồi hãy vớt nó lên để cho nó đền ơn, hãy đập bàn đập ghế đòi cho được năm đồng, nhưng được rồi hãy vất trả lại năm hào vì "thuơng anh túng quá"". Chưa một nhà văn nào lại giúp người đọc hình dung ra tội ác đáng sợ đến ghê tởm như Nam Cao. Với tất cả các thủ thuật trị người ấy, Bá Kiến quả là một kẻ "khôn róc đời" và đã phá tan cơ nghiệp của biết bao gia đình, đập nát hạnh phúc của bao nguời. Đáng sợ nhất là chính những nạn nhân của Bá Kiến lại bị hắn biến thành công cụ đắc lực của tội ác: Năm Thọ, Binh Chức - với bản tính lưu manh và đỉnh điểm là Chí Phèo - đã thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại
* Bên trong vẻ sang trọng là một con quỷ dâm ô, có tới bốn bà vợ mà còn đi cướp vợ người - khi còn làm lý trưởng đã không bỏ lỡ cơ hội ve vãn vợ Binh Chức. 
®Khi phân tích nhân vật Chí Phèo theo em cần chú ý nhấn mạnh những điểm trên là vì: 
Những điểm này thể hiện rõ nhất, sâu sắc nhất giá trị tư tưởng của tác phẩm: tố cáo gay gắt chế độ phong kiến thối nát đã ngang nhiên tước đoạt những quyền cơ bản nhất của con người (quyền được làm một người lương thiện và quyền mưu cầu hạnh phúc). 
Đồng thời qua hình tượng CHÍ PHÈO, Nam Cao đã đặt ra một vấn đề nhân sinh lớn: Hãy cứu lấy con người, hãy bảo vệ quyền được làm người, quyền được sống lương thiện của con người. Chính điều đó đã tạo nên giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.