Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 108, 109: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Phri-Đrích Ăng-ghen)

Tuaàn: 
Tieỏt ppct:108,109 
Ngaứy soaùn: /10 
Ngaứy daùy: /10 
BA COÁNG HIEÁN Vể ẹAẽI CUÛA CAÙC MAÙC
Phri-đrích Ăng-ghen
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ
 1. Kiến thức: Nhaọn thửực ủửụùc nhửừng ủoựng goựp quan troùng cuỷa Caực Maực ủoỏi vụựi lũch sửỷ nhaõn loaùi.
 2. Kĩ năng: Hieồu ủửụùc ngheọ thuaọt laọp luaọn cuỷa Aờng-Nghen.
 3. Thỏi độ: Bieỏt ụn vaứ traõn troùng nhửừng thaứnh quaỷ caựch maùng maứ caực baọc tieàn boỏi ủaừ taùo ra. 
C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi gợi mở. Đàm thoại 
D. TIẾN TRèNH DẠY HỌC
1. OÅn ủũnh lụựp: Kiểm tra sĩ số
2 . Kieồm tra: Baứi cũ, bài soạn của học sinh.
3 . Bài mới: Các Mác là nhà triết học và nhà chính trị vĩ đại ngửời Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Ăng-ghen(1820-1895) Là nhà triết học, nhà lí luận và hoạt động cách mạng, lãnh tụ của giai cấp vô sản toàn thế giới.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI DẠY
- Học sinh suy nghĩa cõu hỏi, bổ sung, ghi chộp. Học sinh thảo luận nhúm, nhận xột trỡnh bày ý kiến cỏ nhõn để trả lời cõu hỏi theo định hướng của GV.
- Giỏo viờn hỏi học sinh, boồ sung cho ủaày ủu ỷchốt ý chớnh boồ sung cho ủaày ủuỷchốt ý chớnh
- Giỏo viờn hỏi học sinh: GV: chốt ý chớnh
- HS chia 6 nhóm: các nhóm trao đổi thảo luận, trả lời câu hỏi cử người trình bày trước lớp- GV chuẩn kiến thức.
- Em hieồu gỡ veà Caực Maực vaứ Aờng-Nghen ?
- Neõu hoaứn caỷnh saựng taực ? Xaực ủũnh boỏ cuùc vaứ yự moói ủoaùn ?
- Xaực ủũnh chuỷ ủeà cuỷa vaờn baỷn ?
- Neõn ủaởt vaỏn ủeà nhử theỏ naứo cho phuứ hụùp ụỷ phaàn 1 ? Vỡ sao laùi ủaởt tieõu ủeà ?
- Caựch giụựựi thieọu cuỷa Aờng nghen veà Maực ụỷ phaàn naứy nhử theỏ naứo?
- Neõu nhửừng coỏng hieỏn vú ủaùi cuỷa Maực ?
- Hoùc sinh ủoùc SGK.
- Hoùc sinh ủoùc phaàn 2 vaứ laàn lửụùt trỡnh baứy tửứng coỏng hieỏn cuỷa Maực. 
- Học sinh làm việc nhanh, thảo luận nhúm, suy nghĩa cõu hỏi, vấn đề giỏo viờn đưa ra tỡm dỏp ỏn rồi xin được trả lời. Học sinh nhận xết trỡnh bày ý kiến cỏ nhõn để cỏc bạn.
- Thời gian, không gian và một con ngửời: Thời gian ? Đánh giá khái quát về Mác ? 
- Nghệ thuật nói giảm, nói tránh ?
- Không gian ?
- Nhận xét vắn tắt về nghệ thuật lập luận của bài phát biểu?
- Thời gian, không gian và một con nguời ? Những cống hiến vĩ đại của Mác
- Cống hiến đầu tiên của Mác là? 
- Cống hiến vĩ đại thứ hai ? 
- Cống hiến vĩ đại thứ ba ?
- Tình cảm của Ăng-ghen với Mác? 
- HS chia 6 nhóm trao đổi thảo luận, trả lời câu hỏi cử người trình bày trước lớp- GV chuẩn kiến thức. - Ba coỏng hieỏn cuỷa Maực ủửụùc nhaộc ủeỏn theo moọt traọt tửù laọp luaọn nhử theỏ naứo ? GV chốt ý chớnh
- Baứi vieỏt ủoùc trửụực moọ nhửng Aờng –nghen khoõng noựi nhieàu veà caựi cheỏt. ẹieàu aỏy coự nghúa nhử theỏ naứo ?
- Thaựi ủoọ tỡnh caỷm cuỷa Aờng-nghen ủoỏi vụựi Maực ủửụùc theồ hieọn nhử theỏ naứo ?
- Aờng-nghen ủaừ ngụùi ca, ủeà cao, xoựt thửụng ủeỏn taọn cuứng trửụực sửù ra ủi cuỷa Maực. Thaựi ủoọ tớnh caỷm aỏy theồ hieọn ụỷ nhửừng caõu vaờn naứo trong baứi ?Haừy phaõn tớch.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
 1.Tác giả: Phri-đrích Ăng-ghen(1820-1895). Là nhà triết học, nhà lí luận và hoạt động cách mạng, lãnh tụ của giai cấp vô sản toàn thế giới. Ông là nguời Đức, con một kĩ nghệ gia giàu có ở Bác-men, là ngửời bạn thân của Mác.
- Ăng-ghen sống tại Anh và mất tại đó năm 1895. Tro thi hài ông đuợc rắc xuống biển.
- Tác phẩm chính của ông là chính trị, kinh tế, lịch sử có công trình viết chung với Mác: Tuyên ngôn Đảng cộng sản (1848). Ăng-ghen cũng rất quan tâm tới văn học nghệ thuật.
*Các Mác( 1818-1883), là nhà triết học và nhà chính trị vĩ đại ngời Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Mác qua đời ngày 14-3-1883, tang lễ cử hành tại nghĩa trang Hai-ghết (Luân Đôn-Anh).
- Tác phẩm nổi tiếng của Mác: Tuyên ngôn Đảng cộng sản ( viết chung với Ăng ghen); Bộ T bản (1864-1876).
2.Văn bản:
 a. Hoàn cảnh sáng tác:Đây là bài điếu văn-chính luận do Ăng-ghen đọc trớc mộ Mác, tại nghĩa trang Hai-ghết, Luân Đôn, Khi Mác qua đời ngày 14-3-1883
 b. Bố cục: Văn bản chia làm 3 phần: P1: Từ đầu đến “ vĩ nhân ấy gây ra”: Tử theỏ ra ủi vaứo coừi vúnh haống moọt caựch nheù nhaứng cuỷa Maực.
- P2: Tiếp đó đến “ Không làm thêm gì nữa”: Những cống hiến to lớn của Mác với cuộc sống nhân loại.
- P3: Còn lại: Đánh giá sự cống hiến của Mác.
 c. Chuỷ ủeà: Baứi vieỏt laứm roừ những cống hiến to lớn của Mác với cuộc sống nhân loại vaứ baứy toỷ tỡnh caỷm cuỷa Aờng nghen ủoỏi vụựi Maực: traõn troùng , kớnh phuùc, bieỏt ụn nhửừng ủoựng goựp coỷa Maực.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Đọc
Tỡm hiểu văn bản
 2.1. Tử theỏ ra ủi vaứo coừi vúnh haống moọt caựch nheù nhaứng cuỷa Maực.
- Thời gian, không gian và một con ngời: Giụựi thieọu ngaộn goùn maứ saõu saộc veà Maực, taùo ủửụùc aỏn tửụùng cho ngửụứi ủoùc. ẹaựnh giaự sửù vửụùt troọi hụn haỳn cuỷa tử tửụỷng Maực so vụựi thụứi ủaùi.
- Cách mở đầu của tác giả: Thông báo cụ thể, rõ ràng :
 + Thời gian: “ chiều ngày 14-3, vào lúc 3 giờ kém 15 phút”.
 + Không gian: trong một căn phòng nhỏ.
 +Thời gian, không gian ấy là bình thửờng nhửng nó gắn liền với sự ra đi, với “giấc ngủ nghìn thu”, với sự vĩnh biệt của một vĩ nhân: Mác. 
- Đánh giá khái quát về Mác: Nhà tử tửởng vĩ đại nhất trong các nhà tử tuởng hiện đại => đánh giá rất cao, rất chính xác và đầy tự hào về Các Mác, với tử cách là nhà bác học, triết gia, tu tuởng hiện đại- đuơng thời.
- Sự thửơng tiếc sâu xa vì sự tổn thất, trống vắng không sao luờng hết đuợc, mang tầm thế giới, nhân loại: với giai cấp công nhân và nhân dân lao động, với khoa học lịch sử.
* Nghệ thuật: nói giảm, nói tránh: “ngừng suy nghĩ”, “ ngủ thiếp đi – giấc ngủ nghìn thu”
 2.2. Những cống hiến vĩ đại của Mác:
 *Cống hiến đầu tiên của Mác là:Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài ngửời qua các thời kì lịch sử.
- Bản Chất của quy luật đó là: cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thuợng tầng. Nghĩa là: tử liệu sản xuất, cách sản xuất, trình độ phát triển kinh tế ( cơ sở hạ tầng) quyết định hình thức, thể chế nhà nớc, tôn giáo, văn học nghệ thuật ( kiến trúc thợng tầng).
- Cách trình bày và cách đánh giá: giản dị, cơ bản, dễ hiểu. So sánh tửơng đồng, bình luận:
+ Trong khoa học tự nhiên ( sinh học): cống hiến vĩ đại của Đác –uyn: tìm ra quy luật tiến hóa và phát triển của thế giới hữu cơ ( muôn loài)
+ Trong khoa học xã hội (lịch sử, triết học): cống hiến vĩ đại của Các Mác: tìm ra quy luật phát triển của loài ngời.
* Cống hiến vĩ đại thứ hai: Tìm ra quy luật vận động riêng của phửơng thức sản xuất tử bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tử sản do phửơng thức đó đẻ ra.
- Đó là giá trị thặng dử và quy luật của giá trị thặng dử.
- Nhắc lại và làm rõ hơn khái niệm m: giá trị do lao động sống tạo thêm ra ngoài giá trị sức lao động. Là lao động không công của ngời công nhân làm thuê.
- Tác dụng của cống hiến ( so sánh): + Công trình nghiên cứu khoa học của các nhà kinh tế học tử sản và phê bình xã hội chủ nghĩa: mò mẫm trong bóng tối.
+ Bộ Tử bản của Các Mác, với cống hiến về giá trị thặng dử: lập tức một ánh sáng xuất hiện.
- Nếu cống hiến thứ nhất mang tầm vĩ mô, thì cống hiến thứ hai mang tầm vi mô, rất mới mẻ và tinh vi, sâu sắc.
 * Cống hiến vĩ đại thứ ba: Đó là sự kết hợp giữa lí luận và thực tiễn, biến các lí thuyết cách mạng – khoa học thành hành động cách mạng.
=> Những cống hiến này đuợc xếp theo một trật tự tăng tiến, cống hiến sau lớn hơn cống hiến trớc.
 2.3. Tình cảm của Ăng-ghen với Mác:
- Nhấn mạnh sự bất tử của Mác. Đề cao, ngợi ca, tiếc thửơng vô hạn trớc sự ra đi của Mác.
- Các Mác chống lại bất công, chống cửờng quyền, bạo lực.
- Những cống hiến mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại, vì thế “ Ông có nhiều kẻ đối địch nhửng chửa chắc có một kẻ thù riêng nào cả”=> Lời khẳng định nhử một lời cầu nguyện của Ăng-ghen trửớc mộ Mác. => Ngắn gọn, sâu sắc. Luận điểm, luận cứ rõ ràng. So sánh trùng điệp, tăng tiến. Đề cao, xót thửơng vô hạn.
Tổng kết
Cách lập luận và cách diễn đạt chặt chẽ, giàu sức thuyết phục. Nhân loại đã thấy đợc ba cống hiến vĩ đại của một vĩ nhân- Các Mác. Bài viết là một áng văn nghị luận xuất sắc trong văn chửơng
. Luyện tập: 
 1. Baứi soỏ 2: Laọp daứn yự:
 a. ẹVẹ: Giụựi thieọu thụứi gian, khoõng gian Maực vúnh bieọt nhaõn loaùi, vaứ tỡnh caỷm tieỏc thửụng. Sửù ra ủi cuỷa Maực laứ moọt toồn thaỏt.
 b. GQVẹ: - Ca ngụùi coõng lao cuỷa Maực vaứ tieỏc thửụng. Coỏng hieỏn thửự nhaỏt cuỷa Maực laứ tỡm ra quy luaọt phaựt trieồn cuỷa loaứi ngửụứi. Coỏng hieỏn thử hai laứ tỡm ra quy luaọt vaọn ủoọng rieõng cuỷa phửụng thửực saỷn xuaỏt tử baỷn chuỷ nghúa vaứ xaừ hoọi tử saỷn do phửụng thửực ủoự ủeỷ ra. Khoa hoùc ủoỏi vụựi Maực laứ moọt vaọn ủoọng lũch sửỷ, lửùc lửụùng caựch maùng. Lớ luaọn cuỷa Maực ủaừ ủửụùc ửựng duùng vaứo thửùc teỏ caựch maùng, vaứo sửù phaựt trieồn cuỷa lũch sửỷ. Maực tham gia vaứo vieọc laọt ủoồ xaừ hoọi tử saỷn vaứ caực thieỏt cheỏ maứ noự dửùng leõn, tham gia vaứo sửù nghieọp giaỷi phoựng giai caỏp voõ saỷn, ủem laùi cho hoù yự thửực veà ủũa vũ vaứ yeõu caàu cuỷa mỡnh.
 c. Keỏt thuực vaỏn ủeà:Vỡ nhửừng coỏng hieỏn treõn maứ Maực bũ caờm gheựt nhieàu nhaỏt. Maực gaùt ủi taỏt caỷ vaứ chổ ủaựp laùi khi caàn thieỏt. Ngửụứi ra ủi ủeồ laùi tieỏc thửụng cho haứng trieọu ngửụứi coọng sửù vaứ giai caỏp coõng nhaõn treõn toaứn theỏ giụựi. Maực coự theồ coự nhieỏu keỷ ủoỏi ủũch nhửng khoõng coự moọt keỷ thuứ rieõng naứo. Lụứi caàu nguyeọn.
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Thời gian, không gian và một con ngời. Những cống hiến vĩ đại của Mác. Tình cảm của Ăng-ghen với Mác
- HS chuẩn bị baứi Phong caựch ngoõn ngửừ chớnh luaọn (tieỏp theo) theo caõu hoỷi SGK.uag cuỷa doứng soõng vaứ nhửừng chieỏn coõng hieồn haựch ụỷ ủaõyựcõng oanh lieọt nhaỏt trong lũch sửỷ d
D. Rỳt kinh nghiệm.